این محصول در قالب ورد و قابل ویرایش در 77 صفحه می باشد.
چکیده :
امروزه با گسترش روند خصوصی سازی ، نگاه دقیق به حوادث از جایگاه خاصی برخوردار است بروز حوادث نه تنها ناشی از چیدمان و طراحی سیستم و ادوات به کار برده شده است ، بلکه مسائلی نظیر نصب ، نگهداری و تعمیرات را نیز در بر می گیرد. در این راستا ، تجزیه و تحلیل حوادث به منظور دست یافتن به مراحل ایمن تر و با قابلیت اطمینان بالاتر از جایگاه خاصی برخوردار است ریسک خطرات یکی از نشانگرها برای درک و نمایش خطرات و اولویت بندی آنها و تجزیه و تحلیل حوادث است . امروزه ارزیابی ریسک با روش ها و متدلوژی های متفاوتی ارائه می شود که هر یک به نحوی پیچیدگی داشته یا به صورتی ساده انگارانه با مسائل برخورد می کند .
در این بررسی مراحل عملی اجرای یک روش کاربردی و کامل ارزیابی ریسک و تجزیه و تحلیل پتانسیل های خطر را که شاید به نحوی برگرفته از روش FMEA است ارائه شده است به نحوی که به سادگی قابل اجرا و پیاده سازی بوده و در عین حال مفاهیم و اطلاعات لازم را در برگرفته و الزامات سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت حرفه ای (OHSAS 18001) را نیز پوشش می دهد . در این راستا فعالیت ها بعنوان هدف مطالعه در یک شرکت تولید کاشی در نظر گرفته شدند.
واژه های کلیدی : تجزیه و تحلیل ریسک ، FMEA ، اولویت بندی ریسک»
-1 بیان مسئله و اهمیت موضوع:
مهمترین بخش از هر برنامه ایمنی و بهداشت و به عبارت کاملتر هر سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت شناسایی خطرات است و در واقع موتورسیستم محسوب می شود . ابتدا باید خطرات را شناسایی نمود تا بتوانیم بر اساس آن راه مقابله و حذف خطر را پیشنهاد کنیم و اهداف و برنامه های ایمنی بهداشت خود را تنظیم نماییم . هر چه شناسایی خطر دقیق تر باشد سیستم ما عملکرد بهتری را بروز می دهد]6[
شناسایی خطر و ارزیابی ایمنی روشهای مختلفی دارد که از جمله روشهای شناسایی و ارزیابی خطر می توان به گشتها و بازرسی های ایمنی ممیزی FMEA و JSA و HAZOP و ... اشاره نمود دستورالعملهای OSHA یکی از ابزارهای کیفیت است که هر مدیر لازم است با آن آشنایی داشته باشد. ]8[
درآمریکا هر روزه تعداد زیادی از کارگران در محیط کار کشته یا مجروح می شوند می توان با در نظر گرفتن شرایط محل انجام کار و تهیه روش مناسب انجام کار و آموزش مناسب همه کارگران در جلوگیری از بروز بیماریها و صدمات اقدامات مؤثری صورت داد. ]9[
بر طبق گزارش سازمان بین المللی کار (ILO)روزانه 5000 نفر در جهان به علت حوادث و بیماریهای ناشی از کار جان خود را از دست می دهند و سالیانه چهار درصد تولید ناخالص داخلی در جهان معادل 1 ، 51/2 ، 53/3 میلیون دلار آمریکا صرف هزینه های مستقیم و غیر مستقیم بیماریها و حوادث ناشی از کار می شود.
مبلغ فوق 20 برابر بیشتر از کل کمکهای بین المللی برای توسعه کشورهای جهان سوم است . بنابراین حوادث ناشی از کار یک زیان ملی به حساب می آید . لذا پیشگیری از حوادث ناشی از کار از نظر اجتماعی و اقتصادی دارای اهمیت خاصی است . کارشناسان ایمنی معتقدند بیش از 80% حوادث و بیماریهای ناشی از کار با روشهای ساده و کم هزینه قابل پیشگیری است. ]10[
اگر چه از دیر باز علل حوادث و عوارض ناشی از کار اعمال نا ایمن یا شرایط نا ایمن و غیر بهداشتی عنوان شده است اما چند دهه یروی این از دیدگاه در تلاش برای بهبود شرایط ایمنی و بهداشتی محل های کار ثابت نمود که این دو عامل ثانویه بوده و علل ریشه ای (اولیه) وجود آنها نقص در یک سیستم مدیریت سازمانها و به عبارتی نبود یک سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت در سازمان می باشد]11[
روشهای زیادی برای ارزیابی ریسک وجود دارد اما یک روش سودمند ارزیابی ریسک علاوه بر ساده بودن باید متناسب با ماهیت فعالیتها فرآیندها فرهنگ و سایر ویژگی های سازمان مورد نظر باشد از جمله روشهای ارزیابی ریسک موجود روش تجزیه و تحلیل شکست (عوامل شکست) و آثار آن(FMEA) می باشد. ]8[
اطلاعات حاصل از ارزیابی ریسک انجام شده به روش FMEA سه کاربرد اساسی دارد:
1- تعیین نقاطی که نیازمند بهینه سازی از نظر ایمنی و بهداشت حرفه ای هستند ، تا ریسک آنها به حداقل قابل تحمل کاهش یابد.
2- اولویت بندی درجه اهمیت خطرات جهت اختصاص منابع محدود مالی فنی و انسانی در بر طرف سازی نقایص و بهبود شرایط .
3- تعیین محتوای آموزشهای کلاسیک و ضمن کار در زمینه ایمنی و بهداشت حرفه ای ]10[
2-1 مروری بر مطالعات مشابه
در مطالعه ای تحت عنوان شناسایی تجزیه و تحلیل خطرات شغلی در یکی از شرکتهای تولید شیر که توسط زهرا رضوانی انجام شد ]12[ نشان داد که بین خطرات احتمالی موجود در این شرکت سروصدای ناشی از تجهیزات خط تولید از جمله دستگاه تترایک و دستگاه سبد شویی بیشترین فراوانی نسبی (64%) و پس از آن خطراتی مثل استنشاق بخارات سود و اسید (32%) و سوختگی ناشی از اسید سود (32%) بیشترین فراوانی نسبی را به خود اختصاص می دهند در این مطالعه تعداد مشاغل مورد بررسی 28 شغل و تعداد خطرات شناسایی شده 380 خطر بوده است.
در تحقیقی که در یکی از شرکتهای پالایش نفتی تحت عنوان بررسی خطرات منجر به ایجاد حوادث در یکی از شرکتهای پالایش نفت بوسیله احمد اسدی انجام شد ]13[ نشان داد.
که خطر سقوط از اتفاع با فراوانی نسبی (12%) و سپس خطر لیز خوردن با فراوانی نسبی (10%) در شرکت مورد بررسی منجر به ایجاد حوادث شده است.
تعداد کل خطرات شناسایی شده 4250 خطر بوده است.
3-1 اهداف :
هدف کلی :
شناسایی خطرات و کاهش معیارهایی که عدد ریسک بالاتری ایجاد می کنند.
اهداف ویژه :
1- شناسایی خطرات احتمالی موجود در هر شغل.
2- تعیین شغل دارای بیشترین خطر احتمالی .
3- تعیین روشهای کنترل خطرات موجود در شغل .
4- تدوین آئین نامه ایمنی برای مشاغل مورد بررسی.
4-1 محدوده کاربرد:
محدوده کاربرد این رویه در کلیه فعالیتهای عادی و غیر مادی و اضطراری و نیز کلیه افرادی که به هر نحوی به کارخانه رفت و آمد دارند نظیر پرسنل، پیمانکاران ، بازدید کنندگان و ... را در برمی گیرد.
5-1 مواد و روش ها : (Material and Method)
در این مطالعه که از نوع توصیفی می باشد ابتدا مشاغل در قسمت های مختلف کارخانه مشخص گردید که میزان کل شغل های موجود در این قسمت ها 17 شغل عمده بوده و مشاغل از نظر نوع خطرات ، روتین و یا غیره روتین بودن فعالیت تجزیه و تحلیل شدند و جداول مربوطه با استفاده از روش مشاهده و بررسی حوادث قبلی ، مصاحبه با کارگردان و کلیه فرم و شناسایی فعالیت و خطرات تکمیل گردید.
6-1 نتایج : (Results)
نتایج بدست آمده شامل 17 کاربرگ FMEA است و نتایج حاصل از بررسی جداول نشان داد که در بین خطرات احتمالی موجود در این صنعت خطرات سرو صدا ، استنشاق گردو غبار و خطرات مکانیکی به ترتیب بیشترین فراوانی را به خود اختصاص داده اند یعنی از 60 خطر شناسایی شده در این واحد خطرات مزبور 40 درصد فراوانی را شامل می شوند و مهمترین راهکار کنترلی پیشنهاد شده برای خطرات شناسایی شده ، تهیه دستورالعملهای جدید، حذف یا تکرار بعضی از وظایف و اجرای برنامه های آموزش مداوم و بازنگری و پیگیری مجدد و مرتب فعالیتها و خطرات می باشد .
7-1 بحث و نتیجه گیری : (Discussion and conclusion)
صرفاً انجام روش FMEA و ارائه پیشنهادات کنترلی و اصلاحی ضامن بهبود این سیستم نیست این تازه نقطه شروع کار است برای اینکه اصلاحات صورت بگیرد باید شرایط را مهیا و آماده کرد . مهیا کردن شرایط یعنی اینکه در سازمان یک فرهنگ ایمنی مثبت ایجاد شود در یک فرهنگ ایمنی مثبت همه اعضاء مجموعه از مدیریت گرفته تا کارکنان همگی نسبت به رعایت و ارتقاء ایمنی تعهد دارند . عوامل سازمانی نیز تأثیر بسزایی بر روند پیشرفت و یا پیشرفت ایمنی سیستم دارند .
فهرست مطالب
فصل اول : معرفی پایان نامه
1-1 بیان مسئله و اهمیت موضوع: 1
5-1 مواد و روش ها : (Material and Method) 3
7-1 بحث و نتیجه گیری : (Discussion and conclusion) 4
فصل دوم : مروری بر FMEA:
1-2 تجزیه و تحلیل حالات شکست و آثار آن (FMEA) چیست؟ 6
9-2 بررسی اجزای FMEA در مراحل مختلف چرخه عمر سیستم 14
10-2 مقدمات انجام تجزیه و تحلیل عوامل شکست: 17
11-2 چگونگی انجام دادن انواع تجزیه و تحلیلها: 21
13-2 انواع تجزیه و تحلیل شکست در بحث ایمنی: 24
14-2 تجزیه و تحلیل عوامل شکست و آثار آن در طراحی محصول FMEA Design 25
15-2 تجزیه و تحلیل حالات شکست و اثرات آن در فرآیند Process FMEA. 28
فصل سوم : مطالعه موردی
فصل چهارم : بحث و نتیجه گیری
مقاله استفاده از روش FMEA در ارزیابی و تحلیل ریسک حوادث در کارخانه کاشی