استاندارد حسابداری شماره 1 نحوه ارائه صورتهای مالی
مقاله ای مفید و کامل
لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*
فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)
تعداد صفحه:153
چکیده :
هدف استاندارد
هدف این استاندارد تجویز مبنایی برای ارائه صورتهای مالی با مقاصد عمومی یک واحد تجاری به منظور حصول اطمینان از قابلیت مقایسه با صورتهای مالی دوره ها قبل آن واحد و با صورتهای مالی سایر واحد های تجاری می باشد.
دامنه کاربرد
الزامات این استاندارد باید در ارائه کلیه “صورتهای مالی با مقاصد عمومی” که بر اساس این استاندارد های حسابداری تهیه و ارائه می شود، بکار گرفته شود.
کاربرد صورتهای مالی با مقاصد عمومی
صورتهای مالی برای پاسخگویی به نیازهای استفاده کنندگانی تهیه می شود که در موقعیت دریافت گزارشهای متناسب با نیازهای اطلاعاتی خاص خود نیستند.
هدف صورتهای مالی
ارائه اطلاعات تلخیص و طبقه بندی شده در باره:
وضعیت مالی
عملکرد مالی
انعطاف پذیری مالی
نتایج ایفای وظیفه مباشرت (حسابدهی) مدیریت در قبال منابعی که در اختیارشان قرار گرفته است، می باشد.
مسئولیت تهیه صورتهای مالی
با هیات مدیره یا سایر ارکان اداره کننده واحد تجاری است.
ارائه مطلوب و رعایت استانداردهای حسابداری
صورتهای مالی باید وضعیت مالی، عملکرد مالی و جریانهای نقدی واحد تجاری را به نحو مطلوب ارائه کند. تقریبا در تمام شرایط، اعمال مناسب الزامات استانداردهای حسابداری همراه با افشای اطلاعات اضافی در صورت لزوم، منجر به ارائه صورتهای مالی به نحو مطلوب می شود.
موارد افشا در صورت انحراف از استانداردهای حسابداری
در موارد بسیار نادر، چنانچه مدیریت واحد تجاری به این نتیجه برسد که رعایت یکی از الزامات استانداردهای حسابداری، صورتهای مالی را گمراه کننده می سازد و بنابراین انحراف از آن به منظور دستیابی به ارائه صورتهای مالی به نحو مطلوب ضروری است، باید موارد زیر را افشا کند:
اعتقاد به اینکه صورتهای مالی؛ وضعیت مالی، عملکرد مالی و جریانهای نقدی واحد تجاری را به نحو مطلوب منعکس می کند.
صورتهای مالی از تمام جنبه های با اهمیت طبق استانداردهای حسابداری می باشد، به استثنای انحراف از الزامات یک استاندارد حسابداری به منظور ارائه مطلوب صورتهای مالی.
استانداردی که الزامات آن رعایت نشده، شیوه حسابداری مقرر در استاندارد، شیوه حسابداری بکار رفته و اینکه چرا کاربرد شیوه مقرر در استاندارد صورتهای مالی را گمراه کننده می سازد.
اثر انحراف بر سود( زیان) خالص، داراییها، بدهیها و حقوق صاحبان سرمایه در هaر یک از دروه های مورد گزارش.
رویه های حسابداری
راه کارهای ویژه ای است که واحد تجاری برای تهیه و ارائه صورتهای مالی انتخاب می کند. راه کارهای مزبور برای اعمال اصول مندرج در مفاهیم نظری گزارشگری مالی در مورد اقلام، معاملات، اندازه گیری و تجدید اندازه گیری داراییها و بدهیها و نحوه و زمان شناخت تغییرات در داراییها و بدهیها در صورتهای عملکرد مالی ایجاد شده است.
در صورت نبود استاندارد حسابداری خاص، مدیریت باید رویه ها را به گونه ای تعیین و بکار ببرد که:
صورتهای مالی اطلاعات مربوط و قابل اتکا فراهم آورد.
به ارائه مفیدترین اطلاعات در صورتهای مالی با مدنظر قرار دادن ملاحظات زیر منجر شود:
الزامات استانداردهای حسابداری برای موضوعات مشابه مربوط.
تعاریف، معیارهای شناخت و اندازه گیری داراییها، بدهیها، درآمدها و هزینه های مندرج در مفاهیم نظری گزارشگری مالی.
استانداردهای صادره توسط سایرمراجع حرفه ای معتبر و رویه های پذیرفته شده صنعت تا میزانی که با دو بند قبلی سازگار باشد.
تداوم فعالیت
به معنای ادامه عملیات واحد تجاری در آینده قابل پیش بینی است. یعنی در تهیه و ارائه صورتهای مالی، هیچ قصد یا الزامی به انحلال واحد تجاری فرض نشود مگر اینکه مدیریت قصد انحلال یا توقف عملیات واحد تجاری را داشته باشد، یا عملا ناچار به انجام این امر شود. چنانچه صورتهای مالی بر مبنای تداوم فعالیت تهیه نشود، این واقعیت باید همراه با مبنای تهیه صورتهای مالی و اینکه چرا واحد تجاری فاقد تداوم فعالیت تلقی شده است، افشا شود.
مبنای تعهدی
در این مبنا، معاملات و سایر رویدادها در زمان وقوع (نه در زمان دریافت یا پرداخت وجه نقد) شناسایی و ثبت شده و در صورتهای مالی دوره های مربوط انعکاس می یابد.
به استثنای اطلاعات مربوط به جریانهای نقدی، واحد تجاری باید صورتهای مالی خود را بر مبنای تعهدی تهیه کند.
ثبات رویه
نحوه ارائه و طبقه بندی اقلام در صورتهای مالی از یک دوره به دوره بعد نباید تغییر کند، مگر:
تغییری عمده در ماهیت عملیات واحد تجاری یا تجدید نظر در نحوه ارائه صورتهای مالی حاکی از این باشد که تغییر مزبور به ارائه مناسبتر معاملات یا سایر رویدادها منجر شود، یا
تغییر در نحوه ارائه، به موجب یک استاندارد حسابداری الزامی شود.
در صورت ایجاد تغییر در نحوه ارائه صورتهای مالی، واحد تجاری اطلاعات مقایسه ای را تجدید طبقه بندی می کند.
اهمیت
اطلاعاتی با اهمیت تلقی می شود که عدم افشای آن بر تصمیمات اقتصادی استفاده کنندگان که بر مبنای صورتهای مالی اتخاذ می شود، موثر واقع شود. اهمیت به اندازه و ماهیت قلم بستگی دارد. متناسب با شرایط، ممکن است یکی از دو عامل یاد شده تعیین کننده باشد. تمام اقلام با اهمیت باید به طور جداگانه در صورتهای مالی ارائه شود.
تجمیع
چنانچه یک قلم اصلی به تنهایی با اهمیت نباشد، نیازی به ارائه جداگانه آن نیست و در صورتهای مالی اساسی یا در یادداشتهای توضیحی، با اقلام اصلی دیگر دارای ماهیت یا کارکرد مشابه جمع می شود. اهمیت یک قلم ممکن است به اندازه ای نباشد که ارائه جداگانه آن را در صورتهای مالی اساسی توجیه کند، اما افشای جداگانه آن را در یادداشتهای توضیحی ایجاب کند.
تهاتر
داراییها و بدهی ها،اقلام درآمد و هزینه نباید با یکدیگر تهاتر شود، مگر استاندارد حسابداری تهاتر مزبور را الزامی یا مجاز کرده باشد.
درآمدها و هزینه های غیر عملیاتی که از معاملات و رویدادهای واحد یا مشابه حاصل می شود( از قبیل سود و زیانهای حاصل از تسعیر اقلام ارزی یا فروش داراییهای ثابت مشهود)، در صورتی که با اهمیت نباشد، با یکدیگر جمع و به صورت خالص گزارش می شود، اما اندازه، ماهیت یا وقوع این گونه درآمدها و هزینه ها ممکن است به گونه ای باشد که افشای جداگانه آنها طبق استاندارد حسابداری گزارش عملکرد مالی ضرورت یابد.
شرایط تهاتر اقلام دریافتنی و پرداختنی
تهاتر دو یا چند قلم دریافتنی و پرداختنی تنها زمانی مناسب است که توان واحد تجاری برای تسویه حساب از طریق پرداخت مبلغ خالص یا عدم پرداخت و الزام دیگری به پرداخت مبلغ خالص، تضمین شده باشد.
شرایط تهاتر درآمدها و هزینه ها
هر واحد تجاری، در روال فعالیتهای عادی خود معاملات دیگری را نیز انجام می دهد که مولد درآمد عملیاتی نیست، اما برای انجام فعالیتهای مولد درآمد عملیاتی آن ضروری است. نتایج این گونه معاملات از طریق تهاتر درآمدها و هزینه های مربوط به آن ارائه می شود، به شرط آنکه تهاتر یاد شده محتوای معامله را منعکس کند. برای مثال:
درآمدها و هزینه های غیر عملیاتی حاصل از فروش داراییهای غیر جاری (مانند سرمایه گذاریها)، به مبلغ عواید حاصل از فروش دارایی پس از کسر مبلغ دفتری و هزینه های فروش آن گزارش می شود.
اطلاعات مقایسه ای
صورتهای مالی باید دربر گیرنده اقلام مقایسه ای دوره قبل باشد به جز در مواردی که یک استاندارد حسابداری نحوه عمل دیگری را مجاز یا الزامی کرده باشد.
اطلاعات مقایسه ای تشریحی تا جایی باید افشا شود که جهت درک صورتهای مالی دوره جاری مربوط تلقی گردد.
نمونه:
جزئیات یک دعوای حقوقی که نتیجه آن در تاریخ ترازنامه قبلی مشخص نبوده و تا کنون حل و فصل نشده است، در دوره جاری افشا می شود.
اصلاح نحوه ارائه یا طبقه بندی
در مواردی که نحوه ارائه یا طبقه بندی اقلام در صورتهای مالی اصلاح می شود، به منظور اطمینان از قابلیت مقایسه اقلام صورتهای مالی، مبالغ مقایسه ای باید تجدید طبقه بندی شود. همچنین ماهیت، مبلغ و دلیل تجدید طبقه بندی باید افشا شود.
هر گاه تجدید طبقه بندی مبالغ مقایسه ای عملی نباشد، واحد تجاری باید دلیل عدم تجدید طبقه بندی و ماهیت تغییراتی را که در صورت تجدید طبقه بندی ایجاد می شد، افشا کند.
تشخیص صورتهای مالی
صورتهای مالی باید به وضوح از سایر اطلاعاتی که همراه آن در یک مجموعه انتشار می یابد قابل تشخیص و متمایز باشد. هر یک از اجزای صورتهای مالی باید به وضوح مشخص شود.
اطلاعات زیر باید به گونه ای بارز نشان داده شود:
نام واحد گزارشگر و شکل حقوقی آن.
اینکه صورتهای مالی مربوط به یک واحد تجاری یا مربوط به گروه واحدهای تجاری است.
تاریخ ترازنامه یا دوره مالی، حسب مورد.
واحد پول گزارشگری.
سطح دقت به کار رفته در ارائه ارقام صورتهای مالی(ریال ، هزار ریال ،میلیون ریال).
صورتهای مالی اساسی
ترازنامه داراییها، بدهیها و حقوق صاحبان سرمایه
صورت سود و زیان
صورت سورد وزیان جامع
صورت جریان وجوه نقد جریان ورود و خروج وجوه نقد
اقلام اصلی ترازنامه
داراییها
دارییهای ثابت مشهود
دارییهای نامشهود
سرمایه گذاریها
موجودی مواد و کالا
حسابها و اسناد در یافتنی تجاری و سایر حسابها و اسناد دریافتنی
موجودی نقد
بدهیها
حسابها و اسناد پرداختنی تجاری و سایر حسابها و اسناد پرداختنی
ذخیره مالیات
دخیره مزایای پایان خدمت کارکنان
بدهی های بلند مدت
حقوق صاحبان سرمایه
سهم اقلیت
سرمایه و اندوخته ها
تعدیل اقلام اصلی ترازنامه
بنا به دلایل زیرممکن است اقلام اصلی ترازنامه تعدیل شود:
به موجب استاندارد حسابداری دیگر
با توجه به مبلغ، ماهیت یا کارکرد یک قلم
با توجه به ماهیت واحد تجاری و ماهیت معاملات آن و به منظور فراهم آوردن اطلاعات لازم جهت درک کلی وضعیت مالی واحد تجاری
نحوه قضاوت نسبت به ارائه جداگانه اقلام اصلی دیگر در ترازنامه
ماهیت و قابلیت تبدیل به وجه نقد داراییها و اهمیت آنها
ارائه جداگانه سرقفلی و داراییهای ناشی از مخارج توسعه
ارائه جداگانه داراییهای پولی و غیرپولی
ارائه جداگانه داراییهای جاری و غیر جاری
- کارکرد داراییها در واحد تجاری
ارائه جداگانه ارائه جداگانه داراییهای عملیاتی
- ارائه جداگانه موجودی مواد و کالا
ارائه جداگانه حسابهای دریافتنی و وجوه نقد
- مبالغ، ماهیت و زمانبندی پرداخت بدهی ها
- ارائه جداگانه بدهیهای متضمن سود تضمین شده و بدون سود تضمین شده (حسب مورد تحت عنوان بدهی جاری یا غیر جاری)
اقلام اصلی صورت سود و زیان
- درآمدهای عملیاتی
- هزینه های عملیاتی
- سود یا زیان عملیاتی
- هزینه های مالی
- سایر درآمدها و هزینه های غیر عملیاتی
- مالیات بر درآمد
- سود یا زیان فعالیتهای عادی
- اقلام غیر مترقبه
- سهم اقلیت
- سود یازیان خالص
صورت سود و زیان جامع و تغییرات حقوق صاحبان سرمایه
الزامات مربوط به این صورت مالی در استاندارد حسابداری شماره 6” گزارش عملکرد مالی” تشریح شده است.
صورت جریان وجوه نقد
الزامات مربوط به این صورت مالی در استاندارد حسابداری شماره 2” صورت جریان وجوه نقد” تشریح شده است.
نحوه طبقه بندی و انعکاس هزینه های عملیاتی در صورت سود و زیان
بر مبنای کارکرد هزینه:که بعضا روش بهای تمام شده فروش نامیده می شود. هزینه ها بر حسب کارکرد به عنوان بخشی از بهای تمام شده فروش، توزیع یا اداری طبقه بندی می شود.
- مزیت: ارائه اطلاعات مربوط تر نسبت به روش طبقه بندی بر مبنای ماهیت هزینه
- عیب: اختیاری بودن تخصیص مخارج به کارکردها
بر مبنای ماهیت هزینه: اقلام هزینه بر حسب ماهیت( نظیر استهلاک، مواد مصرفی، کرایه حمل، حقوق و دستمرد، تبلیغات) با یکدیگر جمع شده و در صورت سود وزیان منعکس می شود.
نحوه طبقه بندی و انعکاس هزینه های عملیاتی در صورت سود و زیان
- هزینه های عملیاتی باید بر حسب کارکرد هزینه ها در واحد تجاری و در موارد خاص که انجام این امر مفید نباشد برحسب ماهیت هزینه ها، طبقه بندی و در صورت سود و زیان منعکس شود.
- هر واحد تجاری که هزینه های عملیاتی را بر حسب کارکرد طبقه بندی کند باید اطلاعات اضافی را درباره ماهیت هزینه ها شامل هزینه استهلاک و هزینه های پرسنلی، افشا کند.
اطلاعاتی که در ترازنامه یا در یادداشتهای توضیحی افشا می شود
الف. برای هر یک از طبقات سهام:
1- تعداد سهام مصوب
2- تعداد سهام منتشره و میزان سرمایه پرداخت شده
3- ارزش اسمی هر سهم
4- حقوق، مزایا و محدودیتهای مربوط
- 5- سهام واحد تجاری که در مالکیت واحدها تجاری فرعی و وابسته است
ب. مبالغ دریافتی بابت افزایش سرمایه قبل از ثبت قانونی آن
ج. صرف سهام
د. ماهیت و موضوع هر یک از اندوخته ها
ه. مبالغ منظور شده در صورتهای مالی بابت سود سهام پیشنهادی
و. طبقات فرعی اقلام اصلی
اطلاعاتی که در صورت سود وزیان یا در یادداشتهای توضیحی افشا می شود
الف. طبقات فرعی اقلام هزینه عملیاتی.
ب. اقلام تشکیل دهنده هزینه بر حسب ماهیت (چنانچه از روش طبقه بندی بر مبنای کارکرد هزینه استفاده شود).
ج. عایدی هر سهم.
د. مبلغ سود پیشنهادی هر سهم.
اطلاعاتی که در یادداشتهای توضیحی افشا می شود
- تصریح اینکه صورتهای مالی طبق استانداردهای حسابداری تهیه شده است.
- مبنا یا مبانی اندازه گیری رویه های حسابداری مورد استفاده.
- اطلاعات تکمیلی درباره اقلام ارائه شده در صورتهای مالی( به ترتیب صورتهای مالی و اقلام اصلی ارائه شده در آنها).
- سایر موارد افشا شامل:
- بدهیهای احتمالی، تعهدات و سایراطلاعات مالی
- اطلاعات غیر مالی
- اقامتگاه و شکل حقوقی واحد تجاری، کشور محل فعالیت آن و نشانی مرکز ثبت شده (یا محل اصلی فعالیت چناچه متفاوت از کشور محل ثبت باشد).
- شرحی از ماهیت عملیات واحد تجاری و فعالیتهای اصلی آن.
- نام واحد تجاری اصلی و واحد تجاری اصلی نهایی گروه.
- تعداد کارکنان در پایان دوره یا میانگین تعداد آنها طی دوه.
دوره گزارشگری
صورتهای مالی باید حداقل به طور سالانه ارائه شود. در شرایط استثنایی که تاریخ ترازنامه واحد تجاری تغییر می کند و صورتهای مالی برای دوره ای کمتر از یکسال ارائه می شود، واحد تجاری باید موارد زیر را افشا کند:
- دوره زمانی تحت پوشش صورتهای مالی.
- دلیل بکار گرفتن دوره کمتر از یکسال.
- این واقعیت که مبالغ مقایسه ای مربوط به صورت سود وزیان، صورت سود و زیان جامع، صورت جریان وجوه نقد و یادداشتهای توضیحی مربوط قابل مقایسه نیست.
به موقع بودن
واحد تجاری باید صورتهای مالی خود را حداکثر ظرف مهلت مقرر در قوانین و مقررات مربوط منتشر کند. چنانچه صورتهای مالی ظرف مدت معقولی بعد از تاریخ ترازنامه در اختیار استفاده کنندگان قرار نگیرد، مفید یودن آن کاهش می یابد.
و...
دانلود مقاله استاندارد حسابداری شماره 1 نحوه ارائه صورتهای مالی
