بنشین به بهشت با بهشتی رویی
گالری ساربان
آذر 1393
تصویر خوشنویسی استاد امیرخانی 20
بنشین به بهشت با بهشتی رویی
گالری ساربان
آذر 1393
فهرست مطالب
عنوان صفحه
مقدمه ...................................................................................................................... 1
فصل اول
تاریخچه .................................................................................................................. 6
تعریف تذهیب ........................................................................................................ 13
ریشه یابی لغت تذهیب .......................................................................................... 14
واژگان تذهیب: ...................................................................................................... 17
ابرک ..................................................................................................................... 17
اسلیمی (اسلامی) ................................................................................................... 17
بند اسلیمی.............................................................................................................. 17
تاج ......................................................................................................................... 18
جدول..................................................................................................................... 18
ختایی ................................................................................................................... 18
داغ.......................................................................................................................... 18
دهن اژدر............................................................................................................... 18
سنجاق نشان ........................................................................................................ 18
شرفه...................................................................................................................... 19
شمسه.................................................................................................................... 19
شمسه کوچک ....................................................................................................... 19
فرنگی .................................................................................................................... 20
فصاصی ............................................................................................................... 20
کتیبه سرلوحه ....................................................................................................... 20
کمند زرین ............................................................................................................ 21
کره ....................................................................................................................... 21
لچک ترنج .............................................................................................................. 21
لچکی واگیره ......................................................................................................... 21
ترنج ...................................................................................................................... 22
سرترنج ................................................................................................................. 22
سرلوحه................................................................................................................. 23
کتیبه .................................................................................................................... 23
ترصیع .................................................................................................................. 24
حاشیه ................................................................................................................... 24
قوس حلزونی ........................................................................................................ 25
فصل دوم
مکتب های تذهیب .................................................................................................. 25
ابزار و مواد کار: .................................................................................................. 29
قلم مو.................................................................................................................... 29
طلا و نقره ............................................................................................................. 30
مهره ..................................................................................................................... 31
کاغذ ...................................................................................................................... 32
صفات مهم کاغذ ................................................................................................... 32
رنگ ...................................................................................................................... 33
پرگار، ترلینگ، خط کش ........................................................................................ 34
شیوه کار تذهیب ................................................................................................... 35
اصول قابل اهمیت در کلیات نقش ......................................................................... 40
فصل سوم
ختایی و اسلیمی (دیرینگی و ریشه مشترک) ......................................................... 42
تعریف ختایی و گونه های آن ............................................................................... 43
اسلیمی .................................................................................................................. 46
تعریف اسلیمی و گونه های آن ............................................................................. 47
صورت اسلیمی ..................................................................................................... 52
تزئین اسلیمی ........................................................................................................ 53
چنگ و گره ........................................................................................................... 54
نشان و انواع آن: .................................................................................................. 55
لچک نشان یا کتیبه نشان ...................................................................................... 55
بته جقه نشان ........................................................................................................ 56
دل نشان ............................................................................................................... 56
ابرک نشان (اسلیمی ماری) ................................................................................... 56
نشان و اصل قاعده (نقش در نقش) ..................................................................... 57
تکوین نقوش (ترکیب اسلیمی و ختایی) ................................................................. 58
جایگاه نشان ها در شمسه ................................................................................... 58
گره سازی ............................................................................................................ 59
شرفه .................................................................................................................... 59
فصل چهارم
تحول هنر در تذهیب.............................................................................................. 60
طراحان و مذهبان قدیم ........................................................................................ 63
طراحان و مذهبان معاصر .................................................................................... 66
فصل پنجم
طرح نشان ............................................................................................................. 72
طرح ترنج .............................................................................................................. 73
طرح کتیبه ............................................................................................................. 74
طرح لچک .............................................................................................................. 75
طرح تاج و سرلوح ................................................................................................. 76
طرح واگیره اسلیمی و ختایی ................................................................................ 78
طرح حاشیه ........................................................................................................... 79
منابع و مآخذ 80