دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .
در جستجوی بهترین معیار ارزیابی عملکرد مالی در بازار سرمایه ایران به تفکیک صنعت و اندازه
چکیده:.. ...1
مقدمه:.. 3
فصل اول: کلیات تحقیق
1-1-مقدمه : 5
2-1بیان مسئله تحقیق 6
3-1 اهمیت و ضرورت تحقیق 8
4-1 اهداف تحقیق 9
5-1 چارچوب نظری 10
6-1 مدل تحقیق: 13
1-6-1 متغیر های مستقل 13
1-1-6-1معیارهای ارزیابی عملکرد و سود آوری سنتی نظیر: 13
2-1-6-1معیار های نوین سنجش عملکرد: 15
2-6- 1متغییر وابسته: 18
3-6- 1متغییر کنترل: 18
7-1 فرضیه های تحقیق 19
8-1 تعریف واژه ها و اصطلاحات تحقیق: 20
فصل دوم: مروری بر ادبیات تحقیق
1-2- مقدمه: 24
2-2 شاخصهای سنجش عملکرد (سنتی ونوین ) 25
1-2-2 شاخص های غیر مالی 26
2-2-2 شاخص های مالی 28
3-2 معیارهای مالی سنتی 28
1-3-2 بازده سرمایه گذاری (ROI) 28
2-3-2 سود باقیمانده (RI) 29
3-3-2 بازده فروش 30
5-3-2 قیمت به عایدی هر سهم 31
6-3-2 معیارهای ارزیابی شرکت 32
1-6-3-2 معیار اول – سود 32
2-6-3-2 معیار دوم– سود هر سهم 33
3-6-3-2 معیار سوم– رشد سود 34
4-6-3-2 معیار چهارم –نرخ بازده سرمایه گذاری 34
4-2 دلایل مطرح شده EVA 35
1-4-2 تفکر مبتنی بر ارزش 36
2-4-2 ارزش افزوده اقتصادی 37
4-4-2 محاسبه نرخ بازده سرمایه بر اساس رویکرد تأمین مالی 39
1-4-4-2 حذف اثرات بدهی ها 39
2-4-4-2 مرحله دوم حذف اثرات سایر انحرافات مالی 40
3-4-4-2 مرحله سوم حذف انحرافات حسابداری 40
4-4-4-2 انواع معادل های سرمایه و تأثیرآنها بر NOPAT و CAPITAL 41
5-4-4-2 ذخیره مالیات بر درآمد معوق 42
6-4-4-2 ذخیره LIFO 42
7-4-4-2 استهلاک انباشته سرقفلی 43
8-4-4-2 سرقفلی ثبت نشده 43
9-4-4-2 دارائی های نامشهود 44
10-4-4-2 تبدیل تلاشهای موفقیت آمیز به هزینه یابی کامل 44
11-4-4-2 سایر ذخایر معادل های سرمایه 45
5-4-2 محاسبه نرخ بازده سرمایه از دیدگاه عملیاتی 45
6-4-2 تعادل بین رویکرد مالی و رویکرد عملیاتی 46
7-4-2 تجزیه و تحلیل نرخ بازده سرمایه 47
8-4-2 استاندارد سازی EVA 48
9-4-2 دگرگونی EVA 50
10-4-2 تکامل EVA 50
11-4-2 اهمیت EVA در مقابل سود حسابداری و شاخص های مبتنی بر سود 52
12-4-2 کاربرد های EVA 52
1-12-4-2 کاربردها داخلی EVA : 52
2-12-4-2 کاربردهای خارجی EVA 54
13-4-2 کاربرد EVA به عنوان معیار سنجش عملکرد و جبران خدمات 56
14-4-2 ارزش افزوده اقتصادی (EVA) به عنوان تکنیک های ارزشیابی 57
15-4-2 معایب ارزش افزوده اقتصادیEVA 58
16-4-2 مفاهیم مرتبط با EVA 59
1-16-4-2 ارزش افزوده بازار 59
2-16-4 -2 ارزش افزوده اقتصادی تعدیل شده یا REVA 60
17-4-2 نقش EVA و MVA در سیستم پاداش 60
18-4-2 مزایای بکارگیری EVA همراه با ABC 62
19-4-2 هزینه سرمایه 62
20-4-2 نرخ هزینه سرمایه (C) 62
21-4-2 اهمیت نرخ هزینه سرمایه 63
22-4-2 روشهای محاسبه نرخ هزینه سرمایه 63
23-4-2 منابع تامین مالی شرکتها 64
1-23-4-2 نرخ هزینه بدهی 64
2-23-4-2 نرخ هزینه سهام ممتاز ( ) 64
3-23-4-2 هزینه سود انباشته و سهام عادی (Ke,Ks) 65
24-4-2 روش های محاسبه هزینه سود انباشته 66
1-24-4-2 مدل قیمت گذاری دارایی سرمایه ای 66
2-24-4-2 روش بازده اوراق قرضه به علاوه صرف ریسک 66
3-24-4-2 روش جریان نقدی تنزیل شده 67
4-24-4-2 استفاده از ریاضیات مالی 68
25-4-2 هزینه سهام عادی جدید (Ke) 68
26-4-2 ترکیب هزینه سرمایه یا میناگین موزون سرمایه 68
27-4-2 مزایای EVA 69
28-4-2 راه درست اندازه گیری ارزش ، تأمین مالی خارج ترازنامه 70
29-4-2 ارزش افزوده اقتصادی و سه بازی مدیران 71
1-29-4-2 بازی سرمایه به کار گرفته 71
2-29-4-2 بازی رشدهای آینده 72
3-29-4-2 بازی انتقال ریسک 72
30-4-2 ارزش افزوده اقتصادی ، سود اقتصادی و ارزش افزوده نقد 73
31-4-2 EVA CVA,EP, به عنوان شاخص های مدیریت عملکرد 73
32-4-2 سودمندی شاخص های EVA CVA,EP, 73
33-4-2 نتایج استفاده از EVA CVA,EP, برای پاداش مدیران اجرایی 73
34-4-2 بازده حقوق صاحبان سهام 74
35-4-2 محدودیت های استفاده از ROE 76
36-4-2 اشکالات نرخ بازده حقوق صاحبان سهام ROE 77
37-4-2 بازده سرمایه گذاری 78
38-4-2 سیستم دو پونت 78
5-2 نتیجه گیری 80
6-2 سابقه تحقیق 81
1-6-2 تحقیقات خارجی 82
2-6-2 نتایج تحقیقات در مجامع دانشگاهی ایران 83
فصل سوم: روش اجرای تحقیق
1-3- مقدمه: 86
2-3 روش تحقیق 86
3-3 جامعه مطالعاتی 87
4-3 قلمرو تحقیق 88
1-4-3 قلمرو مکانی تحقیق 88
2-4-3 قلمرو زمانی تحقیق 88
3-4-3 قلمرو موضوعی تحقیق 88
5-3 روش های جمع آوری اطلاعات 88
6-3 روش تجزیه و تحلیل اطلاعات 89
1-6-3 تحلیل همبستگی پیرسون و رگرسیون ساده خطی: 89
8-3 اعتبار درونی و برونی پژوهش 95
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داه ها
1-4- مقدمه: 98
2-4 شاخص های توصیفی متغیرها 98
3-4 روش آزمون فرضیه ها ی تحقیق 100
4-4 تجزیه و تحلیل فرضیه های تحقیق 101
1-4-4 بررسی فرض نرمال بودن متغیرها: 102
2-4- 4 خلاصه تجزیه وتحلیل ها به تفکیک هرفرضیه به شرح ذیل بیان می شود: 103
1-2-4-4 تجزیه و تحلیل و آزمون فرضیه اصلی اول: 103
2-2-4-4 تجزیه و تحلیل و آزمون فرضیه اصلی دوم 106
3-2-4-4 تجزیه و تحلیل و آزمون فرضیه اصلی سوم 110
4-2-4-4 تجزیه و تحلیل و آزمون فرضیه اصلی چهارم 137
5-2-4-4 تجزیه و تحلیل و آزمون فرضیه اصلی پنجم 141
6-2-4-4 تجزیه و تحلیل و آزمون فرضیه اصلی ششم 143
فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات
1-5-مقدمه: 146
2-5 ارزیابی و تشریح نتایج آزمون فرضیه ها طبق شرایط متغیرها 147
1-2-5 نتایج فرضیه اصلی اول 147
2-2-5 نتایج فرضیه اصلی دوم 147
3-2-5 نتایج فرضیه اصلی سوم 148
1-3-2-5 نتایج فرضیه فرعی الف 148
2-3-2-5 نتایج فرضیه فرعی ب 148
3-3-2-5 نتایج فرضیه فرعی ج 149
4-3-2-5 نتایج فرضیه فرعی د 149
5-3-2-5 نتایج فرضیه فرعی ه 150
6-3-2-5 نتایج فرضیه فرعی و 150
7-3-2-5 نتایج فرضیه فرعی ز 150
4-2-5 نتایج فرضیه اصلی چهار 151
5-2-5 نتایج فرضیه اصلی پنجم 151
6-2-5 نتایج فرضیه اصلی ششم 152
3-5 نتیجه گیری کلی تحقیق 152
4-5 پیشنهادها 153
1-4-5 پیشنهاد هایی مبتنی بر یافته های فرضیات پژوهش 154
2-4-5 پیشنهادهایی برای پژوهش های آتی 154
5-5 محدودیت های تحقیق 155
پیوستها:
جدول مربوط به صنایع و نام شرکت های نمونه آماری 157
منابع و ماخذ:
منابع فارسی: 162
منابع لاتین: 165
فهرست منابع اینترنتی 168
چکیده انگلیسی .......................................................................................................169
نگاره شماره 1- 1: تحقیقاتی که در زمینه ارزیابی عملکرد مالی انجام گرفته است 11
نگاره 1-4: شاخص های توصیف کننده متغیرها تحقیق، شاخص های مرکزی، شاخص های پراکندگی و شاخص های شکل توزیع (Statistics) 99
نگاره 2-۴ آزمون کالموگراف – اسمیرنوف K-S)) 102
نگاره شماره (3-4) : ضریب همبستگی، ضریب تعیین، ضریب تعیین تعدیل شده و آزمون دوربین- واتسون بین دو متغیر ارزش افزوده اقتصادی تعدیل شده وارزش افزوده بازار (MVA)...... 103
نگاره شماره (4-4) : تحلیل واریانس رگرسیون (ANOVA) 104
نگاره شماره (5-4) : ضرایب معادله رگرسیون (Coefficients) 104
نگاره شماره (6-4) : آزمون نرمال بودن خطاهای معادله رگرسیون 105
نگاره شماره (7-4) : خط و معادله رگرسیون 106
نگاره شماره (8-4) : ضریب همبستگی، ضریب تعیین، ضریب تعیین تعدیل شده و آزمون دوربین- واتسون بین دو متغیر ارزش افزوده اقتصادی (EVA) وارزش افزوده بازار (MVA) 107
نگاره شماره (9-4) : تحلیل واریانس رگرسیون (ANOVA) 108
نگاره شماره (10-4) : ضرایب معادله رگرسیون (Coefficients) 108
نگاره شماره (11-4) : آزمون نرمال بودن خطاهای معادله رگرسیون 109
نگاره شماره (12-4) : خط و معادله رگرسیون 110
نگاره شماره (13-4) : ضریب همبستگی، ضریب تعیین، ضریب تعیین تعدیل شده و آزمون دوربین- واتسون بین دو متغیر بازده حقوق صاحبان سرمایه(ROE) وارزش افزوده بازار (MVA) 111
نگاره شماره (14-4) : تحلیل واریانس رگرسیون (ANOVA) 112
نگاره شماره (15-4) : ضرایب معادله رگرسیون (Coefficients) 112
نگاره شماره (16-4) : آزمون نرمال بودن خطاهای معادله رگرسیون 113
نگاره شماره (17-4) : خط و معادله رگرسیون 114
نگاره شماره (18-4) : ضریب همبستگی، ضریب تعیین، ضریب تعیین تعدیل شده و آزمون دوربین- واتسون بین دو متغیر بازده سرمایه گذاری (ROI) وارزش افزوده بازار (MVA) 115
نگاره شماره (19-4) : تحلیل واریانس رگرسیون (ANOVA) 115
نگاره شماره (20-4) : ضرایب معادله رگرسیون (Coefficients) 116
نگاره شماره (21-4) : آزمون نرمال بودن خطاهای معادله رگرسیون 117
نگاره شماره (22-4) : خط و معادله رگرسیون 117
نگاره شماره (23-4) : ضریب همبستگی، ضریب تعیین، ضریب تعیین تعدیل شده و آزمون دوربین- واتسون بین دو متغیر رشد سود هر سهم وارزش افزوده بازار (MVA) 118
نگاره شماره (24-4) : تحلیل واریانس رگرسیون (ANOVA) 119
نگاره شماره (25-4) : ضرایب معادله رگرسیون (Coefficients) 120
نگاره شماره (26-4) : آزمون نرمال بودن خطاهای معادله رگرسیون 121
نگاره شماره (27-4) : خط و معادله رگرسیون 121
نگاره شماره (28-4) : ضریب همبستگی، ضریب تعیین، ضریب تعیین تعدیل شده و آزمون دوربین- واتسون بین دو متغیر نرخ سود باقیمانده (RI) وارزش افزوده بازار (MVA) 122
نگاره شماره (29-4) : تحلیل واریانس رگرسیون (ANOVA) 123
نگاره شماره (30-4) : ضرایب معادله رگرسیون (Coefficients) 124
نگاره شماره (31-4) : آزمون نرمال بودن خطاهای معادله رگرسیون 125
نگاره شماره (32-4) : خط و معادله رگرسیون 125
نگاره شماره (33-4) : ضریب همبستگی، ضریب تعیین، ضریب تعیین تعدیل شده و آزمون دوربین- واتسون بین دو متغیر نرخ بازده فروش (ROS) وارزش افزوده بازار (MVA) 126
نگاره شماره (34-4) : تحلیل واریانس رگرسیون (ANOVA) 127
نگاره شماره (35-4) : ضرایب معادله رگرسیون (Coefficients) 128
نگاره شماره (36-4) : آزمون نرمال بودن خطاهای معادله رگرسیون 128
نگاره شماره (37-4) : خط و معادله رگرسیون 129
نگاره شماره (38-4) : ضریب همبستگی، ضریب تعیین، ضریب تعیین تعدیل شده و آزمون دوربین- واتسون بین دو متغیر نرخ قیمت به سود سهام(P/E) وارزش افزوده بازار (MVA) 130
نگاره شماره (39-4) : تحلیل واریانس رگرسیون (ANOVA) 131
نگاره شماره (40-4) : ضرایب معادله رگرسیون (Coefficients) 131
نگاره شماره (41-4) : آزمون نرمال بودن خطاهای معادله رگرسیون 132
نگاره شماره (42-4) : خط و معادله رگرسیون 133
نگاره شماره (43-4) : ضریب همبستگی، ضریب تعیین، ضریب تعیین تعدیل شده و آزمون دوربین- واتسون بین دو متغیر نرخ سود پرداختی سهام (DPS) وارزش افزوده بازار (MVA) 134
نگاره شماره (44-4) : تحلیل واریانس رگرسیون (ANOVA) 134
نگاره شماره (45-4) : ضرایب معادله رگرسیون (Coefficients) 135
نگاره شماره (46-4) : آزمون نرمال بودن خطاهای معادله رگرسیون 136
نگاره شماره (47-4) : خط و معادله رگرسیون 136
نگاره 48-4. خلاصه یافته های حاصل از بررسی نه فرضیه مورد نظر در رگرسیون تک متغیره...... 138
نگاره49- 4. برازش رگرسیون چند گانه و تفکیکی از کلیه متغیر های تحقیق 139
نگاره 50-4. خلاصه یافته های رگرسیون چند گانه به روش Enter 140
نگاره 51-4. یافته های حاصل از بررسی فرضیه های تحقیق به تفکیک صنعت 142
نگاره شماره 52-4. یافته های حاصل از بررسی فرضیه های تحقیق به تفکیک اندازه 144
چکیده:
ارزیابی عملکرد مالی شرکتها، از مهمترین موضوعات مورد توجه سرمایه گذاران ، اعتبار دهندگان ، دولتها و مدیران می باشد. مدیران به منظور ارزیابی عملکرد قسمتهای تحت پوشش خود از ارزیابی عملکرد استفاده میکنند. سرمایه گذاران (سهامداران) به منظور ارزیابی میزان موفقیت مدیریت در به کار گیری سرمایه آنها و تصمیم گیری در مورد حفظ ، افزایش و یا فروش سرمایه گذاری ؛ اعتبار دهندگان به منظور تصمیم گیری در مورد میزان نرخ اعطای اعتبار؛ به ارزیابی عملکرد می پردازند .مهمترین جنبه ای که توسط سرمایه گذاران در ارزیابی عملکرد در نظر گرفته می شود، این است که آیا برای آنها ارزش ایجاد شده است یا خیر.در سالهای اخیر تلاشهای زیادی شده است، تا شاخصهایی معرفی شود که بهتر بتواند اهداف سهامداران را بر آورده سازد. یکی از جدید ترین این شاخصها، ارزش افزوده اقتصادی تعدیل شده می با شد ؛که هزینه فرصت همۀ منابع به کار گرفته شده را در نظر می گیرد و تحریفات ناشی از به کار گیری روشهای مختلف حسابداری توسط مدیریت و همچنین اثر تورم را تعدیل نموده و تنها معیار عملکردی است که ارتباط مستقیم با ارزش بازار سهام دارد و به وسیله آن می توان اضافه ارزش در قیمت سهام هر شرکتی را توضیح داد. در این پژوهش، تبیین نوع معیار ارزیابی عملکرد مالی مناسب، در شرایط بازار سرمایه ایران در دوره زمانی 1387-1384 مورد بررسی قرار گرفته است. ابتدا متغیر های پژوهش مورد شناسائی قرار گرفته و جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات، از داده های بدست آمده از نرم افزار ره آورد نوین؛ برای محاسبه متغیر های پژوهش ، توسط نرم افزار Excel استفاده شده است. این داده ها جهت آزمون فرضیه ها توسط نرم افزارSPSS به کمک آماره- های توصیفی و استنباطی نظیر تحلیل همبستگی، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. از تحقیق نتایج زیر حاصل شده است:
فرضیه اصلی اول: بین ارزش افزوده اقتصادی تعدیل شده و ارزش افزوده بازار در بازار سرمایه ایران رابطه معنی داری وجود دارد. ضریب تعیین تعدیل شده بین دو متغیر ارزش افزوده اقتصادی تعدیل شده و ارزش افزوده بازار در بازار سرمایه ایران برابر 266/0 می باشد و نشان می دهد که 6/26% از تغییرات ارزش افزوده بازاربه ارزش افزوده اقتصادی وابسته است ؛ sig (سطح معنی داری) کمتر از 0.05 می باشد که بیانگر وجود همبستگی در سطح متوسط بین این دو متغیر می باشد . با توجه به این که در جدول مربوط به آزمون خطی بودن مدل ، sig کمتر از پنج درصد می باشد، فرض خطی بودن رابطه بین دو متغیر تایید می گردد و فرضیه اصلی اول تحقیق، تأئید می شود .
فرضیه اصلی دوم : بین ارزش افزوده اقتصادی و ارزش افزوده بازار در بازار سرمایه ایران رابطه معنی داری وجود دارد. ضریب تعیین تعدیل شده بین دو متغیر ارزش افزوده اقتصادی تعدیل شده و ارزش افزوده بازار در بازار سرمایه ایران برابر 169/0می باشد و نشان می دهد که 9/16% از تغییرات ارزش افزوده بازاربه ارزش افزوده اقتصادی وابسته است ؛ sig (سطح معنی داری) کمتر از 0.05 می باشد که بیانگر وجود همبستگی در سطح متوسط بین این دو متغیر می باشد . با توجه به این که در جدول مربوط به آزمون خطی بودن مدل ، sig کمتر از پنج درصد می باشد، فرض خطی بودن رابطه بین دو متغیر تایید می گردد و فرضیۀ اصلی دوم تحقیق، تأئید می شود .
فرضیه اصلی سوم : فرضیه اصلی 3 : بین معیار های سودآوری وارزیابی عملکرد (نظیر بازده حقوق صاحبان سرمایه ، بازده سرمایه گذاری ، رشد سود هر سهم ، نرخ سود باقیمانده ، نرخ بازده فروش، نرخ قیمت به سود سهام و نرخ سود پرداختی سهام) ،با ارزش افزوده بازار ،در بازار سرمایه ایران رابطه مثبت وجود دارد. مؤلفه های آماری به دست آمده از آزمونهای آماری مربوط به متغیرهای این فرضیه و ارزش افزوده بازار نشان می دهد که به جز نرخ قیمت به سود سهام سایر متغیرها دارای ارتباط رابطه خطی و مثبت با ارزش افزوده بازارهستند ؛در نتیجه فرض خطی بودن رابطه بین متغیرهای مورد بررسی با ارزش افزوده بازار (به جز متغیر نرخ قیمت به سود سهام) تایید می گردد.
فرضیه اصلی چهارم : ارزش افزوده اقتصادی تعدیل شده در مقایسه با سایر معیار های ارزیابی عملکرد مالی ، در بازار سرمایه ایران؛قدرت تبیین بیشتری از ارزش افزوده بازار را نشان می دهد. بررسی R2 تعدیل شدۀ مربوط به رابطۀ MVAبا سایر متغیرها نشان می دهد که ،ضریب تعیین تعدیل شده ارزش افزوده اقتصادی تعدیل شده همواره به طور قابل ملاحظه ای بالاتر از R2 تعدیل شده سایر متغیر های مستقل پژوهش بوده است.لذا این نظریه را می پذیریم که در بازار سرمایه ایران ؛معیار REVA بیشترین رابطه مثبت را با ارزش افزوده بازار دارد و می توان از آن به عنوان برترین معیار ارزیابی عملکرد مالی نام برد.
فرضیه اصلی پنجم: نوع صنعت بر ارتباط بین معیارهای عملکرد مالی و ارزش افزوده بازار،تأثیر گذار است. آزمونهای آماری مربوطه نشان میدهد که متغیر کنترل صنعت بر میزان روابط بین متغیر های مستقل و وابستۀ تحقیق تأثیر گذار است؛در نتیجه فرضیه اصلی پنجم نیز، تایید می گردد. فرضیه اصلی ششم : اندازۀ شرکتها بر ارتباط بین معیارهای عملکرد مالی و ارزش افزوده بازار،تأثیر گذار است.آزمونهای آماری مربوطه نشان میدهد که متغیر کنترل انداره بر میزان روابط بین متغیر های مستقل و وابستۀ تحقیق تأثیر گذار است؛در نتیجه فرضیه اصلی ششم نیز، تایید می گردد. به اعتبار دهندگان ، سهامداران و کلیه فعالان بازار سرمایه پیشنهاد می شود، ازاین معیار جهت ارزیابی عملکرد مالی شرکتها و مدیران آنها استفاده نموده و درارزیابی سهام شرکتها این معیارها را در کنار سایر معیار ها؛ در جهت نیل به هدف اصلی که همانا حداکثر کردن ثروت سهامداران است، به کار گیرند.نتایج به دست آمده در این پژوهش با نتایج حاصله از تحقیقات ملبورن و همکاران (1997) مطابقت کاملی را نشان میدهد.
مقدمه:
سنجش عملکرد مالی شرکت ها در فرایند تصمیم گیری،با توجه به توسعه واهمیتِ نقش بازار سرمایه از مهمترین موضوعات در حوزۀ مالی و اقتصادی است. ارزش افزودۀ اقتصادی وارزش افزودۀ تعدیل شدۀ اقتصادی از مهمترین معیارهای سنجش عملکردِ مالی هستند. تحقیقات متعددی در سطح بین المللی انجام شده و موافق با این دیدگاه است که ارزش افزودۀ اقتصادی تعدیل شده در مقایسه با سایر معیارهای ارزیابی عملکرد مالی سنتی بیشترین همبستگی را با ارزشهای بازار دارد. مهمترین هدف مطالعۀ حاضر ، تبیین تئوریک شاخص های سنجش عملکرد مالی، آزمون این شاخص ها و ارائۀ شواهد لازم به منظور کمک به فعالان بازار سرمایۀ ایران ، برای اتخاذ تصمیمات منطقی در فرآیند سرمایه گذاری است. این پژوهش از نوع پژوهش های کاربردی می باشد و بر مبنای روش و ماهیت در طبقه بندی تحقیقات همبستگی قرار می گیرد و با استفاده از رگرسیون ساده و چند متغیره به بررسی میزان رابطۀ همبستگی بین ارزش افزودۀ اقتصادی تعدیل شده و سایر معیارهای نوین و سنتی عملکرد مالی با ارزش افزوده بازار ، پرداخته است. یافته های پژوهش حاضر ادعا دارد که ارزش افزودۀ اقتصادی تعدیل شده، نسبت به ارزش افزودۀ اقتصادی ودیگر شاخصهای ارزیابی عملکرد مالی سنتی ، همبستگی بیشتری را با ارزش افزودۀ بازار در سالهای 1387-1384 نشان می دهد و به اعتبار دهندگان ، سهامداران و کلیۀ فعالان بازار سرمایه پیشنهاد می شود که ازاین معیار جهت ارزیابی عملکرد مالی شرکت ها و مدیران آن ها استفاده نموده و در ارزیابی شرکت ها این معیارها را در کنار سایر معیار ها؛ به کار گیرند. نتایج به دست آمده در این پژوهش با نتایج حاصل از تحقیقات ملبورن و دیگران مطابقت کاملی را نشان میدهد.
فصل اول
کلیات تحقیق
1-1-مقدمه :
توسعه بازارهای سرمایه با افزایش آگاهی سهامداران ،فشار روی شرکت ها برای عملکرد بهتر را ، افزایش داده است. مدیران شرکتها در حال حاضر دورانی را پیش روی دارند که آنها را ملزم میسازد، چارچوب اقتصادی جدیدی در شرکت های خود مستقر کنند، که ارزش و سود آوری را بهتر منعکس کند. سهام داران به عنوان مالکان واحد تجاری در پی افزایش ثروت خود هستند، با توجه به اینکه افزایش ثروت، نتیجه عملکرد مطلوب واحد تجاری است، ارزش یابی واحد تجاری برای مالکان، دارای اهمیت فراوانی است. در ادبیات جدید مفهوم مدیریت ، یعنی کار با دیگران جایگزین کار توسط دیگران شده است .این امر بر پیچیدگی مدیریت افزوده و در آینده نیز خواهد افزود. بنابراین پارادایم های جدید در این حوزه آشکار شده است .از جمله این پارادایم ها ؛هدف ارزش آفرینی، در سر لوحه اهداف مدیریت قرار گرفته است. مدیریت ارزش آفرین می بایست از ساز و کارها و شیوه های مدیریتی موثر بر ارزش آفرینی بهره برده و در عمل بکار گیرد. توفیق در میزان ارزش آفرینی تا حدود زیادی به کیفیت سنجش عملکرد بستگی دارد. یعنی از شاخص های مبتنی بر ارزش به همراه شاخص های سنتی و یا جایگزین شاخص های سنتی استفاده شود.
ارزش در کسب وکار اقتصادی، ما به ازای ایجاد شده ناشی از کار با وسایل (سخت افزار) و روشها (نرم افزار) تعریف می شود. کسب وکار، مبتنی برارزش آفرینی تلقی می گردد؛ به طوری که فعالیت های اقتصادی بنگاه های کسب و کار،بدون اندیشه و عمل زایش ،استمرار و تداوم نخواهد داشت. سنجش عملکرد از وظایف مدیریتی است ،که مفهوم عینی به کسب و کار داده است. در ادبیات مدیریت، شاخص های متفاوتی برای سنجش عملکرد از منظرهای مختلف ارائه شده است؛ که منظر، مقاصد و اهداف ارزیابی را مشخص می نماید. ارزیابی عملکرد از منظر جامع ،یعنی نگاه همه جانبه به همه ابعاد؛ که در حقیقت نشانه های کارکردی مدیریت بنگاه را آشکار می سازد و بسیاری ضروری است .در شاخص های جامع سنجش عملکرد به ابعاد مالی و غیر مالی توجه می شود.
در ادبیات مالی نیز، با نگاهی جدید به سنجش عملکرد توجه شده است. کاربست روش های سنتی و تغییر آن به روش های نوین ،پارادایم جدید سنجش عملکرد تلقی گردیده است. به کار گیری تفکر سیستمی ،یعنی تفکیک ناپذیر بودن فرآیند مدیریت و سنجش عملکرد از یک طرف و پذیرش پارادایم جدید سنجش عملکرد ؛یعنی مبتنی بر ارزش آفرینی، از طرف دیگر بسیار ضروری و با اهمیت شده است.
در فصل اول پس از بیان مسئله تحقیق، تاریخچه موضوع تحقیق را مورد بررسی قرار می دهیم؛ سپس تعریف موضوع تحقیق را بیان نموده و در ادامه به بیان اهمیت و ضرورت تحقیق می پردازیم. همچنین اهداف تحقیق را در قالب اهداف کلی و ویژه بیان می کنیم. چارچوب نظری تحقیق که بنیان اصلی طرح سئوال و موضوع تحقیق بوده است، در این فصل آورده شده و در ادامه به فرضیه های تحقیق و مدل تحلیلی نیز اشاره شده است.
2-1بیان مسئله تحقیق
نیاز سازمان ها به سازگاری با محیط تجاری پویا و پیچیده امروزی، برای ادامه بقاء که ناشی از توسعه بازار های رقابتی است، از یک سو و فشار مجامع سرمایه گذار به مدیران جهت تعیین ارزش و تبیین معیار های سنجش دقیق و شفاف از سوی دیگر ،باعث شد شرکت ها سیستم های سنتی پاداش و ارزیابی عملکرد را مورد بازنگری قرار داده و دوباره آنها را مورد آزمون قرار دهند ؛که آیا مبنای صحیح و قابل اتکایی برای تصمیم گیری بوده اند یا خیر؟ در حال حاضر تکنیک های سنجش عملکرد بیش از آنکه بر چارچوب اصول حسابداری استوار باشند ، بر اساس تئوری های اقتصادی بنا شده اند.
سرمایه، یکی از محدود ترین منابع اقتصادی کشور ها محسوب می شود و به همین دلیل اقتصاد دانان و متخصصین امور مالی همواره در پی راه های استفاده مطلوب از آن برای گذاشتن در اختیار مدیران واحد های اقتصادی هستند. بنابراین، آنچه که نیاز به بررسی و تجدید نظر دارد،اعتبار رویه هایی است که برای تخصیص مطلوب منابع و پس انداز های جامعه در فعالیت های کارا و پر بازده استفاده می شود و در نهایت منجر به رشد اقتصادی و اجتماعی و جلب اطمینان مردم در بکار گیری مناسب سرمایه آنها می شود. برای تعیین ارزش شرکت به طور کلی دو مدل وجود دارد ،یکی مدلهای حسابداری و دیگری مدل های اقتصادی.
در اوایل دهه 1980"جانسون " ، " ناتاراجان " (1982) و "راپاپورت " (1984)، از معیار های سنتی حسابداری به عنوان محرکه ها یا شاخص های ارزش انتقاد نمودند. به اعتقاد آنها ، قضاوت درباره عملکرد یک شرکت تنها بر مبنای شاخصهای حسابداری گمراه کننده است؛ زیرا این معیارها شاخص های ضعیفی از عملکرد اقتصادی به شمار می روند (حجازی، 1386،ص239)4 .
معیار های سنتی ارزیابی عملکرد،مبتنی بر ارقام سود حسابداری می باشند و به دلایل متعدد از جمله در نظر نگرفتن هزینه های تأمین مالی از طریق صاحبان سهام؛ در نظر نگرفتن آثار تصمیمات و رخدادهای آتی ، نظیر دستیابی به بازار جدید و غیره، قادر به ارزیابی عملکرد واقعی شرکتها نمی باشند. یکی از معیار های مبتنی بر مدل اقتصادی ،ارزش افزوده اقتصادی تعدیل شده5 می باشد،این معیار می تواند سود اقتصادی شرکت را به نحو مناسبی اندازه گیری کند و انتقادات وارده بر ارقام سود حسابداری را تا اندازه ای بر طرف کند . طرفداران این معیار ادعا می کنند که این شاخص، برترین معیار ارزیابی عملکرد محسوب می شود؛ زیرا بعنوان یک معیار ارزیابی، هزینه فرصت صاحبان سهام و ارزش زمانی پول را در نظر گرفته و تحریفات ناشی از بکارگیری روشهای متفاوت حسابداری را برطرف می کند(اویی و لی،2002،ص20) 6.
عدم استفاده از معیار های مناسب برای ارزیابی عملکرد، از یک سو باعث می شود که قیمت سهام شرکت ها به ارزش واقعی آنها نزدیک نشود و این پدیده موجب ضرر و زیان یک گروه از خریداران سهام و سود سرشار گروه دیگر خواهد شد و از سوی دیگر عدم جبران خدمات مدیران به تناسب عملکرد واقعی آنها، در جهت حداکثر سازی ثروت سهامداران موجب ایجاد شکاف بین منافع مدیران و سهامداران شده و مشکلات تضاد منافع میان نماینده و مالک بوجود خواهد آمد (تئوری نمایندگی) 7.
این تحقیق در صدد است که با مطالعه معیار های ارزیابی عملکرد مالی سنتی و نوین، و بررسی رابطه این معیار ها با ارزش افزوده بازار8 شرکتها ، معیار مناسب تری را انتخاب کند که در جهت کمک به سهامداران برای اتخاذ تصمیمات صحیح با استفاده از صحیح ترین معیار ارزیابی عملکرد، همسونمودن منافع مدیران با مالکان از طریق پیوند دادن منافع و پاداش آنها با ثروت سهامداران ،گامی موثر بردارد.
3-1 اهمیت و ضرورت تحقیق
سرمایه گذارن و مدیران در جستجوی معیاری به موقع و قابل اتکاء برای اندازه گیری ثروت سهامداران هستند. معیار سنجشی که بوسیله آن سرمایه گذاران بتوانند در باره افزایش یا کاهش قیمت سهام ، اعتبار دهندگان درباره میزان امنیت سرمایه خود و مدیران در مورد سود آوری تصمیم گیری هایشان و سود آوری شرکت قضاوت نمایند (ورثینگتون ،2004 ،ص211) .
هدف هر واحد اقتصادی افزایش ثروت سهامداران بوسیله افزایش ارزش شرکت می باشد و همه فعالیت های شرکت در جهت نیل به این هدف هدایت می شود . سرمایه گذاران برای تصمیم گیری در مورد سرمایه گذاری در شرکت ، فروش سهام و خارج کردن سرمایه خود از شرکت و یا نگهداری سهام ،به ارزیابی عملکرد شرکت می پردازند . برای نیل به این هدف ،پاداش مدیران اغلب با عملکرد شرکت مرتبط است . بنابراین انتخاب معیاری که بدرستی عملکرد شرکت را اندازه گیری کند ،بسیار مهم است .روشن ترین معیار برای سنجش عملکرد ، قیمت سهام است . اما معیار قیمت سهام از یک نقطه ضعف برخوردار است ،زیرا برخی عوامل که در قیمت سهام تاثیر دارند ،مانند شرایط اقتصادی و سیاسی جامعه وجهان از کنترل مدیران خارج می باشد. بنابراین معیار مورد استفاده بایستی از دو ویژ گی برخوردارباشد.
در معرض تمام عواملی که در خارج از کنترل بوده و بر قیمت سهام تاثیر دارند، نباشد.
بیشترین رابطه را با تغییرات در ثروت سهامداران داشته باشند.
این ویژگی اصلی ترین تنشی است که یک معیار عملکرد خوب بایستی آن را حل کند. در انتخاب یک معیار مناسب علاوه بر سهولت محاسبه ، به موارد دیگری از جمله ،دقت و هزینه اندازه گیری ارزش نیز باید توجه نمود. قدرت هر معیار سنجش بوسیله درجه همبستگی آن معیار با ارزش بازار تعیین می گردد، زیرا ارزش بازار بازتابی از عملکرد شرکت است ، ارزش بازار منعکس کننده درک سهامداران نسبت به عملکرد جاری شرکت و نیز انتظارات آنها از عملکرد آتی شرکت است . بنابراین هر معیار عملکردی ،برای اینکه اثر بخش باشد ،نه تنها باید قادر به انعکاس عملکرد جاری باشد، بلکه باید دامنه و سمت و سوی رشد آتی شرکت را نیز نشان دهد . به هر حال،معیاری نسبت به سایر معیار ها برتری دارد که اطلاعات بهتری به سرمایه گذاران ارائه دهد.
به هر حال ،عده ای بر این باور هستند که روش EVA و REVA به دلیل تاکید بر بازده واقعی نقدی هر شرکت ،از ایرادات سایر معیار های عملکرد سنتی بدور است و در کنار این مزیت روش فوق از ایراداتی چون پیچیدگی محاسبه و هزینه بیشتر برخودار است (استرن و استیوارت،1991،ص66) .
4-1 اهداف تحقیق
در این تحقیق با این فرض که ارزش افزوده بازار معیاری مناسب برای تعیین ارزش شرکت می باشد ، به بررسی این موضوع می پردازیم که از میان معیارهای EVA، REVA، ROE، ROI، GEPS، RI ، ROS ، P/E و DPS کدام یک قادر به توصیف بهتر MVA می باشد. تمرکز اصلی این تحقیق بررسی رابطه بین ارزش افزوده تعدیل شده اقتصادی و ارزش افزوده بازار است و نیز سعی دارد، رابطه میان MVA و سایر معیارهای رایج فوق الذکر را در شرکتهای پذیرفته شده بورس اوراق بهادار تهران؛ جهت یافتن مناسب ترین معیار داخلی به عنوان شاخصی از ارزش افزوده بازار بررسی نماید. به عبارت دیگر، پاسخ به این سوال که آیا ارزش افزوده اقتصادی تعدیل شده نسبت به سایر شاخص ها، قادر به توصیف بهتر ارزش افزوده بازار است؟ هدف اصلی این تحقیق ، کمک به سهامداران و کلیۀ ذینفعان در جهت ارزیابی صحیح و منطقی بازار سرمایه ایران و اتخاذ تصمیمات منطقی در جهت رشد وتعالی روز افزون کشور عزیزمان ایران می باشد. هدف فرعی این تحقیق معرفی معیاریست که علاوه بر اینکه به عنوان معیاری برای سرمایه گذاری محسوب شود، هدف صریح آن دادن علائمی در خصوص قیمت گذاری مناسب اوراق بهادار در بازار سرمایه ایران برای سرمایه گذاری عموم باشد.
5-1 چارچوب نظری
طبق تئوری نمایندگی اشخاص بر حسب منافع شخصی خود عمل می کنند، در حالیکه این منافع در تمامی دوره ها با منافع شرکت ها همسو و همسان نیست . فرض با اهمیت دیگر تئوری نمایندگی قرار داشتن شرکت در برخورد با پیوند های قراردادی است، که میان مدیریت ، سرمایه گذاران و اعتبار دهندگان و دولت وجود دارد. یکی از فرضیه های تئوری نمایندگی نشان از این دارد که مدیریت تلاش در بیشتر نمودن منافع خود می کند ، که این هدف لزوما همسان با بیشتر نمودن ارزش شرکت نیست ،در حالیکه مدیریت تلاش می کند حقوق و مزایای خود را به بالاترین حد ممکن برساند ، لیکن ناگزیر باید این کار را در چارچوب افزایش سود خالص ، بازده سرمایه گذاریها یا معیار های مشابه حسابداری انجام دهد و در عین حال افزایش قیمت اوراق بهادار شرکت را نیز مد نظر داشته باشد و مدیران برای رسیدن به اهداف بالا به هموار سازی سود و مدیریت سود از راه دستکاری روشهای متعدد حسابداری روی می آورند ؛به منظور نظارت بیشتر و مناسبتر بر فعالیت مدیران و کاهش دوگانگی منافع مدیران با ثروت سهامداران علاوه بر معیار های سنتی ارزیابی عملکرد معیار ارزش افزوده اقتصادی EVA و ارزش افزوده اقتصادی تعدیل شدهREVA هم مطرح میشوند . ارزیابی عملکرد بنگاهها ، به منظور اطمینان از تخصیص بهینه منابع محدود ، امری مهم و حیاتی به شمار می آید.معیارهای سنجش عملکرد از سیستم های کنترل مدیریت تلقی می شوند، زیرا برنامه ریزی اقتصادی و تصمیمات کنترلی موثر، نیازمند ارزیابی چگونگی عملکرد واحد هاست . اتخاذ تصمیمات منطقی رابطه مستقیم با ارزیابی عملکرد بنگاه اقتصادی دارد و ارزیابی عملکرد بنگاه اقتصادی نیازمند شناخت معیارها و شاخص هاست. که در دو مجموعه شاخصهای مالی و غیر مالی طبقه بندی می شوند . معیارهای مالی سنجش عملکرد به دلیل برخوردار از ویژگیهایی نظیر کمی بدون ، عینی بودن ، عملی بودن وملموس بودن آن نسبت به معیار های غیر مالی ارجحیت دارند (پناهیان،1383،ص35)1.
نگاره شماره (1-1) تحقیقات متعدّدی که در زمینه ارزیابی عملکرد مالی انجام گرفته را در خود جای داده و چارچوب نظری تحقیق بر گرفته شده از این تحقیقات می باشد.
نگاره شماره 1- 1: تحقیقاتی که در زمینه ارزیابی عملکرد مالی انجام گرفته است
سال محقق یا محققان متغیر های مورد مطالعه یافته های پژوهش
1991 استوارت EVA,MVA شرکتهایی باEVA مثبت همبستگی بسیار بالایی با MVA دارند (استوارت،1991،ص68-91)
1991
فینگان
EVA,MVA و سایر معیارهای ارزیابی عملکرد EVA در مقایسه با سایر معیارها رابطه معنادارتری با MVA دارد ( فینگان، 1991،ص30-45)
1996
یومورا و همکاران ROE , EPS , MVA , EVA EVA در مقایسه با سایر معیارها بیشترین همبستگی را با MVA دارد ( یومورا،1996 ،ص94-109)
1997 کرامر و پاشنر NOPAT , MVA , EVA NOPAT بیش از EVA می تواند انحرافات MVA را توضیح دهد ( کرامر و پاشنر،1997،ص41-49)
1998 دویلرز EVA , تورم REVA می تواند اختلافات ایجاد شده در EVA بخاطر تورم کاهش و معیار بهتری نسبت به EVA است ( دویلرز، 1998،ص31)
1999 کلیمان
VA,EVA شرکتهایی که از EVA استفاده می کنند در مقابل رقبا بازدهی بیشتری دارند
(کلیمان، 1999،ص80-91)
2001
پابلو فرناندر
NOPAT , MVA , EVA نمی توان حتما EVA را به عنوان برترین شاخص عملکرد و نماینده ای از MVA معرفی نمود
(پابلو فرناندر، 2001،ص11)
2001 جان اچ هال EVA و ROI ، تورم با بهبود EVA رابطه نسبتهای تراز نامه ای با EVA بهتر می شود
(جان اچ هال،2001، ص21-28)
2005 دی مدیرس EVA , ROI تغییرات در EVA دوره قبل 78 % تغییرات در ROI را توضیح می دهد
(دی مدیرس، 2005، ص84)
1360 جلیلی EVA در ارزیابی عملکرد بین EVA و بازده سهام رابطه معناداری وجود ندارد ( جلیلی، 1360،ص152)
1379 نظریه EPS و EVA بین EVA و EPS رابطه همبستگی وجود دارد (نظریه، 1379، ص154)
1380 رضایی EVA و ROI بین EVA و ROI همبستگی معناداری وجود دارد (رضایی، 1380، ص162)
1382 کاوسی EVA و Qتوبین بین EVA و Qتوبین رابطه معناداری وجود دارد. (کاوسی،1382،ص 144)
1382 ایزدی نیا EVA و FCF بین EVA و FCF ارتباط و همبستگی مثبت وجود دارد ( ایزدی نیا،1382،168)
1383 نوروش و مشایخی EVA ، CVA
سود حسابداری و بازده سهام EVA و CVA دارای رابطه معنادار با بازده سهام هستند (نوروش و مشایخی،1383،ص121-146)
1385 عارفه حسینی EVA,MVA , سایر معیارها EVA در مقایسه با سایر معیارها رابطه معنادارتری با MVA دارد (عارفه حسینی،1385،ص204)
6-1 مدل تحقیق:
متغیر های مستقل
1-1-6-1معیارهای ارزیابی عملکرد و سود آوری سنتی نظیر:
الف)ROE (بازده حقوق صاحبان سرمایه ):
سود خالص پس از کسر مالیات
(1) = ROE
ارزش دفتری حقوق صاحبان سرمایه
با تقسیم سود خالص پس از کسر مالیات(NOPAT) در سال معین بر ارزش دفتری حقوق صاحبان سرمایه (سهام عادی) در ابتدای سال محاسبه می گرد.
ب) ROI( بازده دارییها ) :
NOPAT
(2) = ROI
IC
این معیار حاصل تقسیم سود خالص عملیاتی پس از کسر مالیات بر (IC )سرمایه به کار گرفته شده (کل دارییها ،به استثنای بدهیهای بدون بهره)
ج) رشد سود هر سهم (GEPS) :
EPS1 – EPS0
(3) = GEPS
EPS0
که در آن: EPS1 سود واقعی هر سهم در پایان دوره مالی گذشته .
EPS0 سود واقعی هر سهم در پایان دوره مالی جاری .
سود هر سهم برابر است با سود متلعق به سهامداران عادی تقسیم به تعداد سهام سرمایه .
د) سود باقیمانده(RI) :
(4) (سرمایه گذاری × نرخ بازده مورد انتظار) – سودخالص عملیاتی پس از کسر مالیات =RI
عبارت است از سود منهای بازده مورد انتظار سرمایه گذاری ؛ که در فرمول بالا، نرخ بازده مورد انتظار با استفاده از اطلاعات منتشر شده توسط بورس اوراق بهادار ایران وهمچنین از نرم افزار ره آورد نوین استخراج گردیده است.
ه)نرخ بازده فروشی (ROS) :
NOPAT
(5) = ROI
مجموع درآمد فروش شرکت
به نسبت سود عملیاتی به مجموع درآمد فروش شرکت، بازده فروش می گویند. ROS یکی از اجزای ROIدر تحلیل گری مالی به شیوه دو پونت است .
و)نرخ قیمت به سود سهام (P/E) :
P
(6) = P/E
E
عبارتست از نسبت(P) قیمت سهام عادی به (E)سود سهام عادی.
ز)نرخ سود پرداختی سهام (DPS) :
سود نقدی هر سهم
(7) = DPS
سود هر سهم
عبارت است از میزان سودی که به سهام عادی پرداخت می گردد . بهترین نرخ سالانه مد نظر قرار خواهد گرفت« با توجه به قانون تجارت ایران (ماده 90 قانون تجارت )باید حداقل 10% از سود خالص هر سال بین سهامداران توزیع شود . لذا در صورت عدم زیان دوره،همواره سود تقسیمی میان سهامداران از یک حداقل برخوردار خواهد بود»
2-1-6-1معیار های نوین سنجش عملکرد:
الف)ارزش افزوده اقتصادی تعدیل شده (REVA) استاندارد شده :
M Capitalt-1 ) × C) NOPAT –
(8) =REVA استاندارد شده
ارزش دفتری حقوق صاحبان سرمایه ابتدای دوره
در محاسبه REVA ، به جای ارزش دفتری تعدیل شده داراییها باید،از ارزش بازاری آنها استفاده کرد
و از نرخ هزینه سرمایه در بازار نیز برای تعیین هزینه سرمایه استفاده می شود و از تقسیم REVA
بر ارزش دفتری حقوق صاحبان سرمایه ابتدای دوره ، REVA استاندارد شده بدست می اید (سیوکی و ووگون، 2009 ،ص439) .
الف -1) NOPAT )سود خالص عملیاتی پس ازکسر مالیات)، در فرمول ارزش افزوده اقتصادی تعدیل شده وهمچنین ارزش افزوده اقتصادی می بایست بر روی NOPAT تعدیلاتی صورت گیرد؛ تا تحریفات ناشی از کاربرد اصول حسابداری حذف و سود حسابداری به سود اقتصادی نزدیک گردد(استرن و استیوارت،2004، ص 52) .
(9) = NOPAT سود خالص پس ازکسرمالیات + [ هزینه های مالی ، آموزش،تحقیق و توسعه وتبلیغات + تغییرات در مانده حسابهای ذ م.م ،ذخیره بازخرید خدمت وذخیره مالیات +در آمد ناشی از سرمایه گذاری) ×1-T))]
الف -2) C )نرخ هزینه سرمایه :( همان نرخ هزینه سرمایه در بازاراست که در این پژوهش از میانگین نرخ بازده بازار در بورس اوراق بهادار ایران ، برای سالهای1384 ،1385،1386و1387 استفاده شده است؛با این فرض که یکی از فرصتهایی که سهامداران در سرمایه گذاری دارند ،خرید پرتفویی از سهام است و با این کار بازدهی آنها برابر میانگین بازده بازار خواهد شد .
الف-3 ) M capital (ارزش بازار سرمایه) :همان ارزش بازار دارایی های شرکت می باشد که نحوه محاسبه آن بقرار زیراست:
(10) ارزش بازار سهام ممتاز + ارزش بازار سهم عادی) = Mcapital (بدهیهای جاری بدون بهره – ارزش دفتری بدهی +
در این فرمول بر اساس معادله حسابداری دارایی ها با جمع بدهی ها و حقوق صاحبان سهام برابر در نظر گرفته شده است.
ب)ارزش افزوده اقتصادی (EVA) استاندارد شده :
برابر است با EVA تقسیم بر حقوق صاحبان سرمایه ابتدای دوره.
NOPAT – ( WACC * IC )
(11) = EVA استاندارد شده
ارزش دفتری حقوق صاحبان سرمایه ابتدای دوره
ب-1) WACC (میانگین موزون هزینه سرمایه) :
برای محاسبه نرخ هزینه سرمایه از میانگین موزون هزینه سرمایه استفاده شده است که برای شرکتای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار ایران به صورت زیر قابل محاسبه است: Wd*Kd ) ) + Ws*Ks)) = WACC
که در آن :
Ws و Ws = به ترتیب وزن بدهی و حقوق صاحبان سهام عادی.
ارزش دفتری حقوق صاحبان سهام عادی
(12) Ws =
ارزش دفتری حقوق صاحبان سهام عادی+ارزش دفتری بدهیهای بهره دار
ارزش دفتری بدهیهای بهره دار
(13) = Wd
ارزش دفتری حقوق صاحبان سهام عادی+ارزش دفتری بدهیهای بهره دار
Ks وKd = به ترتیب نرخ هزینه بدهی و نرخ هزینه حقوق صاحبان سهام عادی.
که در این پژوهش نرخ هزینه حقوق صاحبان سهام عادی( (Ks از تقسیم سود نقدی که شرکت به سهامداران پرداخت نموده بر ارزش دفتری حقوق صاحبان سهام بدست آمده است.( کاوسی، 1382 ،ص56 )
DPS
(14) = Ks ارزش دفتری حقوق صاحبان سهام
نرخ هزینه بدهی(Kd) :
که در این پژوهش به دلیل عدم افشای نرخ هزینه تک تک اقلام بدهیهای بهره دار،این نرخ از تقسیم هزینه های مالی شرکت بر بدهیهای بهره دار بدست آمده است.
هزینه های مالی
(15) (1-t) = Kd
مجموع بدهیهای بهره دار
نرخ موثر مالیاتی(t) براساس قانون جدید مالیاتهای مستقیم 22/5 درصد در نظر گرفته شده است (دوانی ،1381 ؛ ص 73)1.
ب-2) IC (سرمایه تعدیل شده):
(16) تسهیلات مال دریافتی + سایر بدهیهای بهره دار + سرمایه قانونی)= IC (اندوخته ها + سود انباشته + ذخیره باز خرید خدمت کارکنان+ بدهیهای بلند مدت +
2-6- 1متغییر وابسته:
ارزش افزوده بازار (MVA)استاندارد شده :
میانگین ارزش دفتری حقوق صاحبان سهام– میانگین ارزش بازار حقوق صاحبان سهام
(17) = MVA استاندارد شده
ارزش دفتری حقوق صاحبان سرمایه ابتدای دوره
«ارزش افزوده بازار (MVA ) = اختلاف بین کل ارزش بازار واحد تجاری و سرمایه اقتصادی آن»
میانگین ارزش بازار حقوق صاحبان سهام برابر است با:تعداد سهام عادی شرکت در پایان دوره ضربدر قیمت سهام عادی شرکت در پایان دوره بعلاوه تعداد سهام عادی شرکت در ابتدای دوره ضربدر قیمت سهام ابتدای دوره تقسیم بر دو.
میانگین ارزش دفتری حقوق صاحبان سهام برابر است با: ارزش دفتری حقوق صاحبان سهام عادی شرکت در پایان دوره بعلاوه ارزش دفتری حقوق صاحبان سهام عادی شرکت در ابتدای دوره تقسیم بر دو.
3-6- 1متغییر کنترل:
الف- متغیر کنترل اندازه :
در این پژوهش متغیر کنترل اندازه به این صورت تعریف شده است:شرکتهایی که طی سال 1384 میزان دارایی آنها کمتر از 760 میلیارد ریال است،کوچک و شرکتهایی که طی سال 1384 میزان دارایی آنها بین 760 و6265 میلیارد ریال است،متوسط و شرکتهایی که طی سال 1384 میزان دارایی آنها بیشتر از6265 میلیارد ریال است،بزرگ در نظر گرفته شده اند(حجازی، 1386، 247).
ب- متغیر کنترل صنعت :
در این پژوهش فرضیه ها ،به تفکیک صنعت نیز مورد آزمون قرار می گیرند تا مشخص گردد که :آیا نوع صنعت بر رابطه بین متغیر های پژوهش تأثیر گذار است؟
7-1 فرضیه های تحقیق
فرضیه اصلی اول: بین ارزش افزوده اقتصادی تعدیل شده و ارزش افزوده بازار، در بازار سرمایه ایران رابطه وجود دارد.
فرضیه اصلی دوم : بین ارزش افزوده اقتصادی و ارزش افزوده بازار، در بازار سرمایه ایران رابطه وجود دارد.
فرضیه اصلی سوم : بین معیار های سودآوری وارزیابی عملکرد (نظیر بازده ح
