خواص عسل و انواع گرده
عسل یک واژه عربی است که در فارسی آن را انگبین می‌گویند و عبارت است از شهد گلها که زنبور عسل توسط خرطوم کوچک خود آن را مکیده و از راه دهان به کیسه بسیار کوچک خود موسوم به کیسه عسلی وارد میکند. وقتی میزان شهد جمع‌آوری شده به حدود "40" میلی‌گرم رسید، گلها را رها کرده و به سمت کندو پرواز میکند. جالب اینکه برای تهیه یک کیلو عسل، زنبور باید شهد "20" میلیون گل را جمع و به کندو حمل کند. جالب‌تر این است که زنبور عسل خاصیت ثابت گلی دارد، یعنی تا وقتی که مشغول جمع آوری شهد یک گل است، روی سایر گلها نمی‌نشیند.
درباره فواید عسل چه می دانیم؟
خواص و مواد موجود در عسل
همانطور که می دانید عسل از قدیمی ترین و نخستین شیرین کننده هایی است که انسان استفاده کرده است و شامل قندهایی چون گلوکز، فروکتوز، مواد معدنی همچون منیزیم، پتاسیم، کلسیم، کلریدسدیم، گوگرد، آهن و فسفات است. در ضمن اینکه ویتامین هایی همچون B1 ، B2 ، B6 ، B3 ، B5 و C نیز براساس کیفیت و نوع عسل به نسبت های متفاوت در آن دیده می شود.
علاوه بر موارد ذکر شده در حد کمی مس، ید و روی نیز در عسل وجود دارد. به همین جهت در حال حاضر زنبورهای عسل یکی از بخش های اساسی و اصلی اقتصاد کشاورزی سالم به حساب می آیند. از ویژگی های مهم عسل خاصیت میکروب کشی آن است. عسل یک ضدعفونی کننده طبیعی است. تحقیقات انجام شده در سال های اخیر نشان می دهد که گذاشتن آن بر روی زخم ها مانع عفونت می شود. از آنجایی که عسل حاوی مواد آنتی باکتریایی است می تواند بخوبی باعث بهبود زخم ها شود.
زنبور عسل پیش از رسیدن به کندو در بین راه مقداری از آب شهد را جذب میکند و چون شهد گلها حاوی "50" تا "80" درصد آب است، با این عمل میزان رطوبت عسل را به حدود 17 تا حداکثر25 درصد می‌رساند، یعنی حدودا از هر سه گرم شهدی که زنبور عسل به کندو می‌آورد، یک گرم عسل به دست می‌آید. البته عسل مناطق شمالی کشور به علت بالا بودن رطوبت هوا از آب بیشتری برخوردار است و لذا آبکی میباشد، ولی عسل مناطق کوهستانی از آب کمتری برخوردار میباشد.
زنبور عسل نوعی از آنزیم دیاستاز به نام انورتاز را نیز به شهد اضافه میکند که این آنزیم به همراه مواد قندی و نشاسته‌ای که چهار پنجم وزن عسل را تشکیل می‌دهند، عامل اصلی متبلور شدن یا شکرک زدن عسل به شمار می‌روند. لذا این باور که عسل غیرطبیعی شکرک می‌زند صحیح نیست، بلکه دلیل متبلور شدن و رسوب دادن عسل طبیعی وجود دیاستاز و همچنین کربوهیدرات ها میباشد. دیاستاز، ذرات خیلی ریز عسل را به خود جذب کرده و باعث ته‌نشین شدن آن میشود. مقدار گلوکز عسل هر چه بیشتر باشد، زودتر متبلور و ته‌نشین میشود. این خاصیت فقط در عسلهای طبیعی و غیرتقلبی دیده میشود، زیرا تنها عسلهای طبیعی حاوی دیاستاز هستند. مدت زمان شکرک زدن یا متبلور شدن عسل بسته به نوع گل متفاوت است و حتی در مورد عسل اقاقیا به چهار سال هم می‌رسد. در کشورهای اروپایی عسل سفت شده و متبلور شده را بیشتر می‌پسندند.
تشخیص عسل طبیعی و غیرطبیعی از طریق مزه کردن غیرممکن است. برای مصرف کننده یک را ه بیشتر وجود ندارد و آن هم استفاده از ابزارهایی است که بدن در اختیارش گذاشته است. با چشمانش شکل ظاهری عسل را ارزیابی میکند، با بینی‌اش آن را بو میکند و با زبانش آن را مزه میکند.
اگر مجموعه خصوصیات باب طبعش بود و اگر عسل عطر و طعم گلها را داشت، آن عسل واقعی است و ارزش آن را دارد که بهایش را در حد معقول بپردازد. لازم به ذکر است مزه، عطر، طعم، رنگ و بوی عسل فقط مربوط به گل هر منطقه میباشد و به نژاد زنبور عسل بستگی ندارد. نوع نژاد فقط در پرکاری و کم‌کاری تاثیر دارد.»
همان طور که قبلا اشاره شد چهار پنجم وزن عسل را کربوهیدرات‌ها تشکیل می‌دهند و بقیه آن عبارت است از: پروتئین، املاح معدنی، عناصر معطر، آنزیمها، ویتامین‌ها، گرده گل و آب. هر 100 گرم عسل 330 کیلوکالری انرژی تولید میکند. لذا عسل، غذایی مقوی و انرژی‌زاست و به کمک دیاستازهایش چربی‌های اطراف قلب را آب میکند. به همین دلیل مصرف آن به سالخوردگان و بیماران قلبی توصیه میشود.
چگونه عسل در درمان زخم ها مؤثر است؟
زمانی که عسل با رطوبت بدن تماس پیدا می کند. آنزیم گلوکز اکسیداز که توسط زنبورها در عسل ایجاد شده است به آرامی آزاد می شود و پراکسید ئیدروژن ضد عفونی کننده به میزان زیادی آزاد می شود و می تواند در حدی که به خود بافت آسیب نرساند، باکتریها را نابود کند.در ادامه با جذب مایعات و مواد مقوی به منطقه آسیب دیده باعث رشد سلولی و جلوگیری از خشک شدن زخم می شود.
فعالیت استمیک عسل باعث حضور یک لایه از مایع بین بافتها و بانداژ می شود و باعث می شود در هنگام نیاز بدون درد جابه جا شود و سلولهای جدید پاره نشود.به همین جهت در برخی بیمارستانهای دنیا برای درمان زخم بستراز ترکیبات آن استفاده می شود.
نحوه استفاده : خوراکی میباشد و خواص درمانی زیادی دارد که در زیر به آن اشاره خواهد شد :
خواص : عسل
درباره فواید عسل چه می دانیم؟
خواص و مواد موجود در عسل
همانطور که می دانید عسل از قدیمی ترین و نخستین شیرین کننده هایی است که انسان استفاده کرده است و شامل قندهایی چون گلوکز، فروکتوز، مواد معدنی همچون منیزیم، پتاسیم، کلسیم، کلریدسدیم، گوگرد، آهن و فسفات است. در ضمن اینکه ویتامین هایی همچون B1 ، B2 ، B6 ، B3 ، B5 و C نیز براساس کیفیت و نوع عسل به نسبت های متفاوت در آن دیده می شود.
علاوه بر موارد ذکر شده در حد کمی مس، ید و روی نیز در عسل وجود دارد. عسل یک ضدعفونی کننده طبیعی است.
ویژگی منحصر به فرد
1_ به راحتی هضم می شود: مولکول های قند موجود در آن می توانند به راحتی به سایر قندها تبدیل شوند، به همین جهت حتی حساس ترین معده ها نیز می تواند آن را به سادگی هضم کند.
2_ منبع بسیار خوبی از آنتی اکسیدان است: نقش بزرگی در جلوگیری از سرطان و همچنین بیماریهای قلبی دارد.
3_ سطح کالری آن پایین است: در مقایسه با سایر مواد قندی ۴۰% کمتر کالری دارد، هرچند انرژی آن بسیار بالاست، اما به وزن بدن شخص اضافه نمی کند.
4_ به سرعت در خون پخش می شود: وقتی با میزان مناسبی آب مخلوط شود. پس از ۷ دقیقه در جریان خون پخش می شود و با آزادسازی ملکول قند به عملکرد بهتر مغزکه اصلی ترین مصرف کننده قند در بدن است، کمک می کند و مانع بروز خستگی می شود.
5_ در سلامت و ساخت عوامل خونی مؤثر است: به علاوه باعث تمیز شدن خون می شود
و جریان خون را تنظیم و آسان می کند و مانع بروز مشکلات عروقی و تصلب شرایین می شود.
چند ویژگی جالب دیگر
1_ عسل هرگز فاسد نمی شود، جهت نگهداری احتیاج به یخچال ندارد و می توان در دمای اتاق آن را نگهداری کرد.
2_ به خاطر میزان بالای فروکتوز ۲۵% شیرین تر از قند است.
3_ در درمان آلرژی های فصلی برای ساکنین مناطقی که عسل از گلهای همان منطقه به دست آمده است، بسیار مفید است.
4_ تنها غذایی است که استفاده از آن باعث نابودی چرخه طبیعت نمی شود.
ساخت چند داروی خانگی ساده و مؤثر
1_ برای درمان گلودرد، می توان آن را با چای و لیموترش مخلوط کرد و نوشید.
2_ برای جلوگیری از خشکی پوست دست، آرنج و پاشنه پا هم یک قاشق چایخوری عسل را با یک قاشق چایخوری روغن زیتون و یک دوم قاشق چایخوری آب لیمو ترکیب کنید و ۱۵ دقیقه بر روی محل مورد نظر قرار دهید. نتیجه را بزودی خواهید دید.
3_حتی می توانید از آن به عنوان دهان شویه هم استفاده کنید: یک قاشق عسل را با یک فنجان آب گرم ترکیب کنید و دهان خود را با آن بشویید.
عسل از نظر احادیث :
خوردن عسل شفای هر درد است خوردن عسل همراه با خواندن قرآن و جویدن کندر بلغم را ذوب میکند و در کتب پزشکان از حضرت رضا نقل شده که عسل شیر تازه را مانند پنیر مایه منعقد میکند و مردم از چیزی بهتر از خوردن عسل درمان نیافته اند برای دل درد مومن سود مند است و برای منافق این چنین نیست و همراه سیاه دانه مفید است
عسل ماده شیرین و غلیظی است که توسط زنبوران عسل از شهد گل گیاهان جمع آوری شده و تغییر شکل می یابد و سپس در داخل سلولهای مومی کندو ذخیره می شود.
بطور مختصر مراحل تبدیل شهد به عسل عبارتند از تبخیر فعال وغیر فعال آب، افزودن بزاق زنبور عسل شامل اینورتاز (Invertase)، دیاستاز (Diastase)، گلوکزاکسیداز(Glucose Oxidase)، پرولین (Proline) و استیل کولین (Acetylcholine a.o) a.o می باشد.
زنبوران به شهد، آنزیمی به نام اینورتاز، ساکاراز می افزایند که باعث تغییرات شیمیایی مهمی شده و در نتیجه قند بیشتری نسبت به شهد بدون آنزیم تولید می کنند.
عسل علاوه بر گلوکز و فروکتوز (حدود 70 درصد وزن خشک عسل) دارای قندها، آمینو اسیدها، مشتقات معدنی، استیل کولین، مواد ضد باکتری، آنزیمها، ویتامین ها و نیز سایر مشتقات گیاهی است. با توجه به ترکیبات پیچیده عسل نمی توان آن را با قندهای معمولی مقایسه نمود.
عسلهای تک گل (یکنواخت)
می توان با روش هایی زنبورها را طوری تربیت کرد که فقط از یک گیاه خاص (مثلا اقاقیا یا آویشن) شهد جمع آوری کنند. عسل تهیه شده از این روش با نام همان گل مشخص می شود.
در این روش با بکار بردن روش های خاص زنبورها عطر این گیاه را تشخیص داده و از میان چند گل که بطور همزمان گل داده اند، گل مورد نظر را شناخته و فقط از آن عسل جمع آوری می کنند.
« گــرده زنبـــور عســـل (Bee Pollen) »
در کنار عسل و عسلک، گرده گل (عنصر پرزینگی گل) مهمترین غذایی است که زنبور عسل برای زیستن و رشد بدان نیاز دارد و آن را از روی گلهای گیاهان جمع آوری و به کندو آورده و صرف تغذیه لاروها می نماید. بدون گرده لاروها و زنبورها قادر به ادامه حیات نیستند، البته موادی وجود دارند که در مواقع ضروری برای مدت کوتاهی می توانند تا اندازه ای جانشین گرده گل شود و کمبودش را نسبتا جبران نماید ولی جانشینی دائمی مشکل و غیرممکن است.
گرده افشانی: بارور شدن گلها که باعث بوجود آمدن میوه و دانه می شود، هنگامی انجام می شود که گرده گل با تخمدان که تخمکها در آن قرار دارند، تماس پیدا کند. این باروری از طریق انتقال گرده گل را گرده افشانی می گویند.
زنبورهای عسل ضمن جمع آوری شهد گلها موثرترین عامل در گرده افشانی هستند. زنبور عسل بخشی از گرده را روی تخمدان گلهای دیگر که به صورت ارادی به سراغ آنها می رود قرار خواهد داد. در کشورهای اروپایی و امریکایی باغداران کندوهای زنبورداران را در فصل مورد نظر برای انجام عمل گرده افشانی اجاره می کنند.
جمع آوری گرده: زنبورداران اخیرا علاوه بر جمع آوری عسل، گرده را نیز جمع آوری می کنند؛ زیرا ارزش گرده با رشد کنونی رژیمهای بهداشتی و طب طبیعی به سطح جالبی رسیده است. خواص درمانی گرده گل به اندازه ای است که روز به روز تقاضا برای آن افزایش می یابد به همین دلیل زنبورداران در جمع آوری گرده گل درآمد مکمل و خوبی برای خود ایجاد کرده اند.
گرده گل آبشن در بسته بندی های 250 گرمی و 500 گرمی در بازار عرضه می شود که قیمت هر 100 گرم آن معادل 150.000 ریال تا 250.000 ریال (بسته به نوع گرده گل) متغیر است.
دانه گرده و ساختمان آن
دانه گرده یا گامتوفیت نر در گیاهان ، سلولی هاپلوئید میباشد که از تقسیم میوز سلول مادر گرده در روی پرچم گلها حاصل میشود. سلول زایشی دانه گرده ، سلول تخمزای تخمک را بارور کرده و تخم یا زیگوت حاصل میشود.
مقدمه
گل و دانه حاصل از آن وسیله بقای گیاه هستند. ساختمان گل شامل گلبرگها ، کاسبرگها ، پرچمها و مادگی میباشد. هر یک از قسمتهای گل دارای وظیفه‌ای مخصوص به خود هستند. اندامهای اصلی و زایای گل پرچمها و مادگی میباشد. زیرا یاخته‌های جنسی در آنها تشکیل می‌شوند هر پرچم از میله و بساک تشکیل شده است. میله رشته باریکی است که بساک را به نهنج گل مربوط می‌سازد. دانه‌های گرده طی فرایندی در داخل بساک تشکیل می‌شوند.
فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد
تعداد صفحات این مقاله 15 صفحه
پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید
دانلود مقاله خواص عسل و انواع گرده
