دانلود مقاله معماری آثار تاریخی شهر کاشان

اختصاصی از نیک فایل دانلود مقاله معماری آثار تاریخی شهر کاشان دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

 
خانه‌های تاریخی کاشان، گنجینه‌ای گرانبها از معماری اصیل ایرانی
آنگاه که بر اثر بریدگی فرهنگی، رشته های اصالت دیرین، گسسته و آثار آن در همه جا و همه چیز نمایان شد، تمایل به یافتن هویت اصیل خود فزونی یافت. در این میان آثار معماری گذشته نیز همچون سایر گزینه هایی که نشانه ای از اصالت گذشته ما داشتند، نیازمند بازشناسی و معرفی شدند تا گوهرهای فرو خفته و خاک گرفته بار دیگر به جلوه گری بپردازند.
هر چند معماری کهن این سرزمین، تاریخی چند هزار ساله را پشت سر دارد اما تلاش هایی که جهت شناسایی و معرفی آثار به جامانده صورت گرفته، سابقه ای کوتاه دارد و تنها یک دهه است که دلسوزان فرهنگ و هنر این مرز و بوم به صورت جدی به بازنگری و بازسازی این آثار گران سنگ روی آورده و کوشیده اند گردوغبار قرون را، از چهره این گوهرهای تابناک بزدایند.
بافت تاریخی کاشان یکی از همین گنجینه ها است که گوهرهای چشم نواز و خیال انگیز زیادی را در دل خود دارد و علیرغم توجهات به عمل آمده، اقدامات و تصمیمات موثرتری را جهت احیا» و بازشناسی می طلبد.
کاشان به عنوان یکی از مهم ترین قطب های گردشگری کشور با آثار باستانی برجسته، بناهای تاریخی و معماری کهن و شایان تحسین خود، از دیرباز مورد توجه گردشگران ایرانی و خارجی بوده است.
وجود آثار باستانی غارنشینان کفتارخون با قدمت 45 هزارساله، تپه های تاریخی و 9000 ساله سیلک، در کنار بافت تاریخی و بقعه های متعدد امامزادگان، غنای خاصی به این شهر تاریخی بخشیده است.
کاشان که تا اواخر حکومت قاجار بافت ارگانیک خود را در محدوده تاریخی خود حفظ کرده بود، از آغاز دوران پهلوی دوم به موازات دگرگونی های مختلف در عرصه های فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی رو به گسترش نهاد و همگام با توسعه های شهری، تغییرات کالبدی چندی را پذیرا شد.
شهر کاشان با 8 هزار و 500 هکتار وسعت یکی از شهرهای مهم کشور از نقطه نظرهای مختلف اقتصادی، مذهبی، علمی، صنعتی، تاریخی و گردشگری به شمار می رود که با توجه به قرار گرفتن آن در مسیر شاهراه تهران به جنوب کشور، از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
کاشان که در پهنه بندی جغرافیایی اقلیمی، تابستان هایی بسیار گرم و خشک و زمستان هایی نسبتا سرد را به خود می بیند در حاشیه کویر، کم آب اما سرسبز، جمعیتی نزدیک به 300 هزار نفر را در خود جای داده است.مردم کاشان، مردمانی فعال و سخت کوش در عرصه های مختلف و در عین حال بسیار مهمان نواز هستند.دارالمومنین قدیم، اینک شهری است که علیرغم تغییرات گسترده زندگی شهری همچنان سعی در حفظ هویت تاریخی مذهبی خود دارد.
شهری که با صدها مسجد، حسینیه، بقعه امامزاده ها، بناها، بازار و باغ های تاریخی خود، گنجینه ای از بناهای تاریخی و جاذبه ای خاطره انگیز برای گردشگران به شمار می رود.
محدوده 500 هکتاری بافت قدیم، عرصه ای گسترده و نیاز از آمیختگی خشت و گل، گچ و کاشیکاری، مقرنس کاری و ... است که با بهره گیری هنرمندانه و استادانه از شرایط محیطی و اقلیمی کاشان 48 محله، 50 گذر،74 آب انبار، بازار، حدود 250 خانه قدیمی و... و به بیان شیواتر روی هم رفته بیش از 980 اثر تاریخی و معماری را در دل خود جای داده است.
این بناها شامل محله سلطان امیراحمد، محله سوریجان، مسجد و مدرسه آقابزرگ، حمام سلطان امیراحمد، بقعه سلطان امیراحمد، خانه های تاریخی بروجردی ها، طباطبایی ها، عباسیان، عامری ها ، احسان، قرائتی، تبریزی ها، عطارها، آل یاسین، تاج و ده ها نمونه دیگر است.
بافت تاریخی کاشان با 500 هکتار مساحت، در حال حاضر بخش کوچکی از شهر 8 هزار و 500 هکتاری کاشان را تشکیل می دهد و علی رغم از دست دادن جمعیت قدیمی، هویت تاریخی - مذهبی خود را حفظ کرده است. با تشکیل هیئت امنا»، مرمت و احیای ابنیه تاریخی کاشان، طی طرحی مدون، خریداری و بازسازی خانه های تاریخی بافت قدیم آغاز و در قدم اول خانه معروف طباطبائی ها که تبدیل به مخروبه شده بود، خریداری و مرمت شد.
پس از آن خانه های عباسیان، عامری ها، تبریزی ها، قرائتی و ... و حمام سلطان امیراحمد، خریداری و مورد مرمت و بازسازی قرار گرفت. این بازسازی ها، در کنار برگزاری سالانه جشنواره هایی نظیر جشنواره گل و گلاب، جشنواره انار و ... توجه بیشتر گردشگران داخلی و خارجی به کاشان و بازدید آنها از این شهر را در پی داشته و توانسته در توسعه صنعت گردشگری منطقه و رشد بازده این صنعت در منطقه کاشان نقش بسزایی داشته باشد.
کاشان - خانه‌های تاریخی کاشان به عنوان گنجینه‌ای گرانبها از معماری اصیل ایرانی از جاذبه‌های این شهر برای هر گردشگری است.
خانه‌های تاریخی کاشان، چون نگینی بر انگشتری آثار تاریخی این شهرستان، جلوه نمایی می‌کند و گردشگران خوش ذوق و هنردوست سراسر ایران بلکه سراسر جهان را به خود جلب کرده اند.
این خانه ها، ویژگیهای زیبا و منحصر به فرد معماری اصیل ایرانی و اسلامی را به گونه‌ای در خود جای داده‌اند که تحسین یک یک بازدیدکنندگان را بر می انگیزد.
حدود ‪ ۲۳۸‬سال پیش، زلزله مهیبی، شهر کاشان که در آن زمان در زمره یکی از زیباترین شهرهای جهان بود را به کلی ویران کرد و آثار و بناهای منحصر بفرد آن نابود شد، اما بعد از آن زلزله، والی مقتدر کاشان، مرحوم عبدالرزاق خان، این خطه را بازسازی کرد.
از این رو بیشتر خانه‌های تاریخی این شهرستان، مربوط به دوران قاجاریه و بعد از این زلزله است .
معماری خانه‌های تاریخی این شهر، با توجه به فرهنگ مردم این دیار و نیز اقلیم خاص آن، ویژگیهای ممتازی دارد.
رییس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کاشان، در مورد معماری کلی اکثر خانه‌های تاریخی کاشان، چنین می‌گوید: بیشتر این خانهها به شکل گودال باغچه، گود برداری شده و حیاط آنها، عموما ‪ ۴‬متر از سطح کوچه، پایین تر است.
محسن عبداللهی روز `پنجشنبه در گفت و گو با ایرنا، اظهار داشت: این ویژگی ، دسترسی به قناتهای شهر را آسانتر ، خانه را در برابر زلزله مقاوم و در خنک کردن هوای گرم تابستان کاشان نقش مهمی ایفا می‌کند به گونه‌ای که دما در سردابهای (زیرزمینها) این خانه‌ها بین ‪ ۱۵‬تا ‪ ۲۰‬درجه پایین تر از دمای بیرون است.
وی، با اشاره به چگونگی شکل‌گیری فضا در خانه‌های تاریخی کاشان، خاطرنشان کرد: این خانه‌ها دارای ، سردر ورودی با کوبه‌های ورودی زنانه و مردانه جداگانه ، هشتی ورودی شامل دالان ورودی پیچ دار در پشت سر در و سکوهای پیرنشین در خارج از خانه است .
عبداللهی افزود: اتاقها و فضاهای خانه، در یک، دو، سه و یا چهار طرف حیاط خانه شکل گرفته‌اند و بیشتر شامل یک اتاق شاه‌نشین سه یا پنج و حتی هفت دری، با تزیینات زیبایی همچون گچبری، آینه کاری و نقاشی هستند که توسط راهروهایی به یکدیگر مرتبط می‌شود.
موسس و مدیر خانه هنرمندان کاشان، در مقاله خانه تاریخی تاج، نیز خانه های تاریخی کاشان را به ‪ ۲‬دسته تقسیم می‌کند و می‌نویسد: دسته اول، خانه های ساده بیرونی و اندرونی گودال باغچه‌ای است که اکثریت خانه‌های کاشان را تشکیل می‌دهد و دسته دوم خانه‌های بزرگ و با عظمت اشراف‌نشین است .
سید علی اکبر حلی، درونگرایی این خانه‌ها را نخستین ویژگی آنها دانسته و آورده است: بیرون خانه‌های تاریخی کاشان دیواری کاهگلی و بسیار ساده است و درون انها دارای عظمت و شکوه معماری اصیل ایرانی است.
وی، با اشاره به ویژگی خط آسمان در معماری خانه‌ها و شهر کاشان، می‌نویسد : در کنار خانه عباسیان، به عنوان ارزشمندترین اثر مسکونی دوران قاجاریه در جهان، خانه‌های تاج و رزاقیان با وسعت محدود بسیار نجیب و ساده قرار گرفته است، اما بام همه این خانه‌ها همتراز است.
حلی، این موضوع را یکی از ویژگیهای مردم شناسی در کاشان می‌داند چرا که ثروتمندان و متمولان این شهر، با وجود توان مالی زیاد، خانه‌های خود را مرتفع نساخته‌اند تا بدین وسیله دیگر خانه‌ها تحقیر نشده و آفتاب و نور از آنها گرفته نشود.
ا در بین این خانه ها، دو خانه طباطبایی‌ها و بروجردی ها، از شهرتی ویژه برخوردارند و بیشتر مواقع با هم از آنها یاد می‌شود.
خانه تاریخی طباطبایی ها، در جوار بقعه متبرک امامزاده سلطان امیر احمد(ع ) کاشان در زمینی به مساحت ‪ ۴‬هزار و ‪ ۷۳۰‬متر مربع به دست معمار چیره دست کاشانی، استاد علی مریم، بنا شده است.
این خانه زیبا، دارای دو قسمت اندرونی و بیرونی است که بخش اندرونی آن دارای دو حیاط، بخش بیرونی دارای یک حیاط مرکزی است و یک حیاط نیز برای خدمه تعبیه شده است.
حسین علی پور مدنی در راهنمای سیاحتی کاشان آورده است: قسمت اندرونی خانه طباطبایی ها، شامل اتاق پنج دری ساده در مرکز و دو حیاط در دو طرف آن است و سردابهایی دارد که بادگیرها، هوا را در آن جریان می‌دهند.
وی می‌افزاید: در زیر قسمت اندرونی این خانه تاریخی، بویژه اتاق مرکزی، سرداب بزرگی قرار دارد که بدلیل وجود بادگیر، سقف ضربی، نوع مصالح به کار رفته در بدنه و غیره، اختلاف دمایی بین ‪ ۱۵‬تا ‪ ۲۰‬درجه بین زیر زمین و بیرون آن مشاهده می‌شود.
قسمت بیرونی خانه تاریخی طباطبایی‌های کاشان، شامل تالار بزرگ (اتاق شاه نشین) با نورگیرها و پنجره‌های مشبک رنگی، اتاقهای گوشواره در دو طرف این اتاق و ایوانی با آیینه کاری و گچبری‌های چشم نواز در جلوی اتاق شاه نشین است.
در راهنمای سیاحتی گردشگری کاشان، با اشاره به اسناد و قرائن، آمده است:
هنرمند بزرگ و نقاشباشی دربار ناصرالدین شاه قاجار، میرزا ابوالحسن غفاری ، ملقب به صنیع الملک (عموی کمال الملک)، در اجرای گچبری‌ها و ترسیم نقاشی‌های این خانه نظارت داشته است.
این خانه، به شماره ‪ ۱۵۰۴‬در یازدهم بهمن ماه ‪ ۱۳۵۵‬در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
خانه تاریخی بروجردیهای کاشان نیز دارای معماری بسیار زیبا و دقیق است و بخشی از نقاشی اتاق شاه‌نشین (تالار بزرگ) این خانه به دست هنرمند بلند آوازه کاشانی، کمال الملک، نقش بسته است.
خانه بروجردیها حدود سال ‪ ۱۲۷۵‬توسط بازرگانی به نام سید حسن نطنزی که به دلیل وارد کردن مال التجاره از بروجرد به حاج حسن بروجردی مشهور بوده، با معماری استاد علی مریم ساخته شده است.
این خانه نیز از دو قسمت اندرونی و بیرونی تشکیل شده است و در بدو ورود، به خانه وارد هشتی ورودی خانه شده و درب ورود به قسمت اندرونی خانه نیز در این هشتی قرار دارد و سپس از راهروی نسبتا طولانی و شیبداری وارد حیاط می شویم.
در راهنمای سیاحتی کاشان آمده است: در قسمت جنوبی خانه تاریخی بروجردی ها ، تالار سرپوشیده‌ای قرار گرفته است که بر پیشانی آن می‌توان هنرنمایی استادکار ایرانی را نظاره گر بود، به طوری که منافذ مشبکی که برای تهویه هوای تالار در این قسمت تعبیه شده است، با گچبری جالب و دیدنی درآمیخته و دلربایی می‌کند.
وی، با اشاره به تزئینات و نقاشی‌های زیبای خانه بروجردیها نوشته است:
سقف این تالار با طرح بسیار زیبایی گچبری و مقرنس کاری و رنگ آمیزی شده است و سقف و بدنه داخلی این تالار و تالارهای مجاور، با نقشهای گل و مرغ و شکارگاه و حیوانات، گچبری و نقاشی و با خط خوش تابلوهایی زیبا آفرینش شده است.
خانه بروجردیها که به زیباترین خانه تاریخی کاشان مشهور است، به شماره ‪ ۱۰۸۳‬در سیزدهم خردادماه ‪ ۱۳۵۴‬در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله   32 صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید

دانلود مقاله شهر ورامین

اختصاصی از نیک فایل دانلود مقاله شهر ورامین دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

موقعیت شهرستان ورامین در استان تهران
شهر ورامین در 40کیلومتری جنوب شرقی تهران و در حاشیه شمال غربی کویر مرکزی و در طول جغرافیایی 51 درجه ، 40 دقیقه و عرض جغرافیایی 35 درجه و 30دقیقه در ارتفاع تقریبی 1000 متر از سطح دریا واقع شده است .
مساحت دشت آبرفتی آن حدود 139700 هکتار است . واحد هیدرولوژیک ورامین با وسعت حدود 1916000 هکتار محدوده بزرگتری است دشت ورامین از نظر تقسیمات کشوری بخشهایی از شهرستان ورامین ، ری و پاکدشت شامل می شود بخش اعظم حوزه شهری ورامین از نظر تقسیم بندی حوزه های آبریز در دشت ورامین و قسمتهای جنوب شرقی آن در واحد هیدرولوژیک گرمسار قرار دارد .
مساحت شهرستان ورامین 178800 هکتار و وسعت حوزه شهری ورامین 20400هکتاراست .
شهرستان ورامین با مساحت حدود 178800 کیلومتر مربع وسعت 28-51 تا 4-52 طول شرقی و 53-34 تا 28-35 عرض شمالی قرارگرفته است از سمت شمال به شهرستان پاکدشت از غرب به شهرستان ری و فشافویه ازجنوب و جنوب غربی به استان قم و از شرق و جنوب شرق به استان سمنان محدود می گردد.
از نظر تقسیمات اداری سیاسی شهرستان ورامین دارای 4 شهر ، 4 بخش ، 8 دهستان ، 57 آبادی دارای سکنه می باشد شهر ورامین مرکزیت اداری سیاسی این شهرستان را داراست . (سبز نقشه 59)
شهرستان ورامین در جنوب شرقی استان تهران در جلگه ای صاف و حاصلخیز واقع شده و از جنوب به دریاچه نمک ، از مغرب به حسن آباد قم و از شمال به دامنه های جنوبی البرز و از مشرق به گرمسار می رسد مساحت کل این ناحیه 1627 کیلومتر مربع است . که حدود 17 % مساحت مجموعه شهری و 7/8%کل استان تهران را شامل میگردد.
ویژگیهای تاریخی ورامین :
مسجد جامع ، برج علاءالدین ، امامزاده یحیی ، نارین قلعه ، بقعه کوکب الدین ، سکینه بانو و شاهزاده محمد تعیین بافت قدیم شهر به علت از بین رفتن برج و باروی قدیمی شهر و جایگزینی تأسیسات شهری در قرن حاضر بسیار دشوار می باشد.

بنای تاریخی
برج آرامگاهی علاءالدوله به صورت یک بنای منفرد در شمال مسجد جامع و در کنار میدان اصلی ورامین واقع است . برخی از متون این برج را علاءالدین نامیده اند . چنانچه از کتب انساب بر می آید نسب او به امام سجاد می رسد.
این برج که از آثار ممتاز قرن هفتم (688) ه . ق و مربوط به دوره سلجوقی می باشد. دارای 12 متر ارتفاع و 5 متر ارتفاع سقف مخروطی (گنبد ) و از نظر زاویه بندی ، ترکیب آجر، کاشیکاری و خطوط کوفی یکی از نمونه های منحصر به فرد می باشد که نظر بسیاری از گردشگران را به خود جلب کرده است . این برج در سال 1310 جزء آثار تاریخی ایران به ثبت رسیده است .
تعمیرات بنای برج د رسال 56 شروع شد و در سال 57 این تعمیرات متوقف شد که به دنبال آن و در طی سالهای بعد از آن عده ای با آسیب وارد کردن به بخشی از نرده های حفاظتی بنا اقدام به احداث دکه در کنار دیوار برج و محوطه اطراف نمایند که باعث شده اطراف بنا به زباله دانی ، محل نصب آگهی و تجمع متکدیان و دستفروشان تبدیل شده است . از سوی دیگر عدم رعایت حریم بنا توسط ساختمان مجاور ، دیر فضایی نامناسبی ایجاد کرده است .
موارد زیر از عواملی است که باعث ارزش و رونق بنا شده است .
1- استفاده ی مناسب از فضای داخلی و محوطه برج مانند برگزاری کلاسها و نمایشگاه های فرهنگی و فرهنگی و هنری
2- زدودن هر گونه عامل مزاحم از اطراف بنا
3- حفظ حریم ارتفاعی بنا توسط کاهش ارتفاع ساختمانهای مجاور
4- نورپردازی مناسب در شب برای زیبا ساختن و جلوه بنا
ویژگی های آب و هوایی و اقلیم ورامین
شرایط آب و هوایی یکی از عوامل طبیعی مهم در استقرار و شکل گیری سکونتگاههای انسانی (شهری و روستایی ) است . جوامع انسانی در مراحل اولیه سکونت به این فاکتور مهم توجه ویژه داشته اند. این عوامل طبیعی در شکل گیری سکونتگاههای مختلف در منطقه ورامین که دارای قدمت تاریخی است از عوامل موثر بوده است .
دما :
حاصل از پارامترهای دمایی نشان می دهد دی ماه کمترین دما و تیر ماه بیشترین دما را دارا میباشد این نحوه توزیع دما نشانگر استقرار پرفشار حاره در فصل تابستان در منطقه و استقرار بادهای غربی در نتیجه ریزش هوای سرد در عرض های بالا در فصل سرد سال است .
یخبندان :
تعداد روزهای یخبندان در منطقه ورامین 19 روز و مربوط به ماه دی است ماههای اردیبهشت ؛ خرداد ، تیر ، مرداد و شهریور روزهای بدون یخبندان را در این منطقه دارند . بیشترین مقدار رطوبت نسبی نیز در دی ماه 80/2% گزارش شده است .
بارش :
تغییرات بارش ایستگاه ورامین نشان می دهد ورامین از بارندگی کمی در حلول سال برخودار است بطوریکه در ماههای فصل تابستان تقریبا فاقد بارش می باشد و حداکثر بارش آن 20/35 میلی متر متعلق به ماه بهمن است مقدار بارش سالانه در این منطقه معادل 173 میلی متر است .
باد :
موقعیت منطق ورامین بین البرز و کویر مرکزی موجب می گردد که این منطقه از جهت های مختلف تحت تأثیر نیروی باد قرار گیرد غالب ترین باد منطقه باد غربی است که به باد شهریاری معروف است و در تمام طول سال در منطقه حاکمیت دارد این با د بیشتر در فصول پائیز ، زمستان و بهار می وزد.

باد کوه ، باد قبله :
این بادها زمان معینی نداشته و ممکن است در کلیه فصول سالها نیز جریان داشته باشد . این بادها بیشتر در فصل بهار و اوایل تابستان از سوی جنوب به سمت منطقه ورامین می وزد تیپ اقلیمی منطقه ورامین را با استفاده از روشهای موجود مشخص نمود بر اساس تلفیق دو فاکتور بارش دما مشخص گردید ورامین در طبقه بندی اقلیمی کوپن نیز منطقه ورامین دارای تیپ اقلیمی Bsaks است که معرف شرایط آب و هوایی بیابانی و نیمه بیابانی است .
اقلیم ورامین
اقلیم این حوزه خشک می باشد و از ویژگی های آن بارندگی کم ، گرمای زیاد و دوره خشک طولانی میباشد .
بیشترین بارندگی در زمستان و کم ترین آن در تابستان است .
بالاترین میزان دما در ورامین با 8/41 درجه (حداکثر مطلق ) مربوط به مرداد ماه و کمترین میزان دما با 8/16 – درجه (حداقل مطلق ) مربوط به بهمن ماه بوده است .
میزان بارندگی سالیانه در ایستگاه ورامین 218 میلیمتر بوده است . ورامین دارای 76 روز یخبندان در سال می باشد این شهر مرکز شهرستان ورامین می باشد که یکی از 9 حوزه شهری مهم تهران به شمار می آید .
مطالعات تاریخی شهر ورامین حاکی از آن است که شهر در همه ادوار از چنان اهمیت ویژگی هایی برخوردار بوده که پیوسته و به علل متعدد دستخوش تحولات و تغییرات گوناگون قرار گرفته است به هر حال گسترش توسعه شهر ورامین را میتوان با توسعه شهر نشینی در ایران مقارن دانست . ( توسعه شهر از سال 1335 تا 1370 ) .
ناهمواری از جمله عوامل محیطی تأثیر گذار بر ساختار فضایی شهر ماست توجه به خصوصیات توپرگرافیک در مطالعات شهری کاربردهای فراوانی دارد شهر ورامین بر بستر دشت نسبتا وسیع و هموار ورامین استقرار یافته است این دشت بر روی رسوبات آبرفتی حوزه آبریز رودخانه جاجرود و در حوزه آبریز جنوبی سلسله جبال البرز پدید آمده است . ارتفاع دشت ورامین در بخش شمالی آن 1000 متر از سطح دریا ست که با شیب ملایم بطرف کویر و در سمت جنوب تدریجا از ارتفاع آن کاسته شده است . در انتهای دشت ارتفاع به 800 متر می رسد شیب دشت نیز از شمال به جنوب کاهش یافته است و تقریبا ملایم می گردد.
شهر ورامین تقریبا در مرکز این دشت واقع شده است ارتفاع شهر ورامین از سطح دریا 915 متر است که از سمت شمال به جنوب و از غرب به شرق مقدار ارتفاع آن کاهش می یابد . شیب کلی شهرملایم و از غرب به شرق است .

زمین شناسی ورامین
منطقه ورامین از دیدگاه زمین شناختی در واحد مرکزی منطقه البرز قرار دارد که عمدتا حاصل فعالیتهای زمین ساختی در دوران سوم و چهارم زمین شناختی است . سراسر دشت ورامین پوشیده از شن ، ماسه و رس می باشد که از اواخر دوران سوم تا عهد شکل یافته اند. دشت ورامین از شمال جنوب و مشرق به وسیله ارتفاعات احاطه شده است . بین این ارتفاعات را رسوبهای مربوط به پلیوسن تا عهد حاضر پر نموده است .
بطور کلی منطقه ورامین از نظر زمین شناسی به دو بخش تقسیم می شوند :
منطقه کوهستانی منطقه دشتی
تشکیلات زمین شناسی منطقه مربوط به دورانهای مختلف زمین شناسی است که در زیر آبرفتها واقع شده اند. منطقه دشتی که شهر ورامین در آن واقع شده است از آبرفتهای جوان پوشیده است . این آبرفتها مربوط به تشکیلات پلیوسن و میوسن می باشد و به صورت ساختمانهای آنتی کلینال و سیکلینال وجود دارد . تشکیلات میوسی تقریبا در تمامی دشت ورامین از شمال به جنوب درکنار آبرفتهای قدیمی که متعلق به دوره میوپلیوسم می باشد وجود دارند تشکیلات در زیر رسوبات آبرفتهای جدید و خیلی جدی که سرتاسر دشت را می پوشانند قرار گرفته اند و فقط در بخشهایی از نواحی ارتفاعات پیشوا و همچنین تپه هایی در بخش انتهای دشت از زیر رسوبات پدیدار میگردند در قسمت هایی از دشت خصوصا در غرب مواد آذرین قلیای کم و بیش بصورت چینه ها به چشم می خورند.
گسل :
گسل پیشوا : این گسل دارای امتداد شمال غربی – جنوب شرقی می باشد و از جنوب شهر پیشوا تا حوالی کویر آباد و چاله میزان حدس زده شده است .
گسل غرب ورامین : این گسل از شمال کاظم آباد و جنوب تپه های پیشوا به سمت شهر ورامین و بالاخره تا نزدیکی خیر آباد ادامه یافته است .
منابع آبی ورامین
منطقه ورامین به لحاظ شرایط خاص طبیعی دارای منابع آب سطحی و زیر زمینی بالقوه ای است که در حال حاضر بخش قابل توجهی از نیاز آبی منطقه از طریق این منابع تأمین می شود مهمترین منابع آب ورامین عبارتند از منابع اب سطحی که رودخانه جاجرود، رودخانه شود و شبکه پسابها و فاضلاب خروجی از جنوب تهران بزرگ ، مهم ترین منابع آب سطحی این منطقه می باشد.
منابع آب زیر زمینی ورامین
سفره آب زیر زمینی منطقه ورامین عمدتا از طریق چاهها مقداری نیز توسط قنوات موجود مورد بهره برداری قرار میگیرد تعداد کل چاههای موجود در محدوده مورد نظر 2038 حلقه چاه است . حجم آب زیر زمینی که مجموعا توسط چاههای مذکور بهره برداری می شود معدل 3/502 میلیون مترمکعب در سال است تعداد کل قنوات دایر در محدوده ورامین 16 رشته بوده 2/11 میلیون متر مکعب در سال از آب زیر زمینی را تخلیه می نماید.
منابع آب شهر ورامین :
نیاز شهر ورامین در گذشته از طریق چند رشته قنات تأمین می شده است در حال حاضر این نیاز با ایجاد سیستم آب آشامیدنی از طریق چاههای عمیق احداث شده مرتفع می گردد. حدود 70 حلقه چاه برای تأمین آب مصرفی ساکنین شهر ورامین در منطقه جمال آباد در قسمت شمال شرق شهر احداث شده و در حال حاضر آب مصرفی شهر را تأمین مینماید.
ویژگیهای خاک شناسی :
قسمت اعظم خاکهای دشت ورامین از رسوبات رودخانه جاجرود بوجود آمده اند در قسمت شمالی دشت مذکور رسوبات درشت همراه با سنگریزه در قسمت مرکزی و جنوبی آن رسوبان ریز هستند و اراضی زراعی ورامین بر روی آن واقع شده اند. مطالعات جدید خاکشناسی و طبقه بندی اراضی دشت ورامین که در سال 1361 صورت گرفته است بخشی از مطالعات خاکشناسی جنوب تهران می باشد که پهنه ای از این شدت به وسعت 37270 هکتار را در برگرفته است به عبارت دیگر جدیدترین مطالعات خاکشناسی انجام شده در داخل محدوده دشت تنها 68/26% از وسعت کل اراضی شامل می شود .
اراضی درجه 1 :
با وسعتی معادل 5815 هکتار 6/15% از کل پهنه خاکشناسی شد. دشت را به خود اختصاص داده اند اراضی این کلاس فاقد محدودیتهای خاص جهت اجرای عملیات آبیاری می باشند از قابلیت کشت و آبیاری خوبی برخوردارند این اراضی سری ورامین شامل می شوندکه شهر ورامین در این محدوده واقع شده است .
اراضی درجه 2 :
با وسعتی در حدود 7745 هکتار 78/20 % از محدوده خاکشناسی شده را شامل می شوند فرق این اراضی با اراضی درجه اول در مقدار شوری و کمی ضخامت است . علاوه بر ان دارای پستی و بلندی در سطح نازلی نیز فرسایش آبی دارند و به همین دلایل از لحاظ قابلیت کشت با محدودیت روبرو می باشند.
اراضی درجه 3 :
با وسعتی در حدود 10915 هکتار 78/14 % از سطوح خاکشناسی شده را در برمیگیرند. این اراضی اگرچه قابلیت گشت مطلوبی دارند لیکن عمدتا به دلیل دارابودن باقت رسی قابلیت آبیاریشان کم است .
باتوجه به مواردفوق : شهر ورامین بر روی اراضی درجه یک استقرار یافته است که بهترین و حاصلخیزترین نوع سری خاکهای ورامین را تشکیل می دهند خاکهای این سری که قابلیت بسیار بالایی از نظر کشت و آبیاری دارند در اطراف شهر ورامین قرار گرفته اند با توجه به رشد شتابان شهر ورامین دست اندازی به این اراضی کمااینکه در حال حاضر در بسیاری از مناطق حاشیه شهر صورت گرفته است باعث غریب و از بین رفتن زمین های مرغوب کشاورزی شده است .
پوشش گیاهی
پوشش گیاهی منطقه ورامین شامل پوشش طبیعی و مصنوعی میگردد.
پوشش گیاهی طبیعی : در این منطقه بصورت گیاهان بوته ای ، گیاهاه استپی که عموما گیاهان تنک ، تیغ دار خشکی پسند و مقاوم به خشکی هستند این گیاهان عبارتند از انواع گز ، خارشتر ، چالطلاق ، اسپند و غیره
پوشش گیاهی مصنوعی : علاوه بر پوشش گیاهی طبیعی به جهت فعالیت های کشاورزی در این منطقه پوشش گیاهی مصنوعی که شامل فعالیتهای زراعی از قبیل کشت گندم ، سیفی کاری ، پرورش پسته درختی نیز مشاهده می شود.

فصل دوم
بررسی اجتماعی و اقتصادی ورامین
بررسی اقتصاد شهر ورامین
شهرورامین که بر روی رسوبات آبرفتی دشت ورامین شکل گرفته است از بدو پیدایش شهری با نقش غالب فعالیتهای کشاورزی بوده است . این شهر در حوزه نفوذ خود نقش یک اگروپلتین را ایفا نموده است . و همواره مرکزی برای عرضه محصولات و کالاهای کشاورزی بوده است محصولات کشاورزی تولید شده در روستای مختلف منطقه پس از برداشت به این شهر وارد شده و سپس به سایر نقاط ارسال می شده است این شهر در واقع محلی برای تبادل کالابوده است بسیاری از ساکنین شهر ورامین در ادوار گذشته فعالیتهای مبتنی بر کشاورزی داشته اند و عمدتا از بزرگ مالکین ساکن در شهر بوده اند . اما تحولات پر شتاب اقتصادی اجتمائی فرهنگی و تکنیکی جدید که موجب تغییرات شدیدی در کارکرد اقتصادی شهرها شده است شرایط اقتصادی ورامین حول محور ، خدمات صنعتی ؛ کشاورزی شکل گرفته است در گذشته نقش شهر بیشتر کشاورزی بوده اما امروزه با تغییر شرایط و روند اقتصادکلان روند اقتصادی ورامین نیز تغییر نموده به طور یکه کشاورزی در رده پایین تری قرارگرفته (خدمات 45% ، صنعت 40% ، کشاورزی 15%) بر اساس آمار سال 80 برآورده شده است .
ویژگیهای اجتماعی اقتصادی شهر ورامین
شکل گیری سکونتگاههای شهری و گسترش روز افزون آنها در اثر افزایش جمعیت لزوم ایجاد نظامی قدرتمند برای اداره و سازماندهی فضای شهری را فراهم آورد این نظام قدرتمند که همان مدیریت شهری است با توجه به ویژگی های اجتماعی شهر . نوع نگرش و میزان توسعه اجتماعی در آن جامعه شکل می گیرد. نحوه معشیت ساکنین شهر نیز که نوع اقتصاد شهر را تعیین میکند منابع مالی لازم را برای سازمان دهی امور شهر در اختیار مدیریت شهری قرار میدهد .
بنابراین ویژگیهای اجتماعی – اقتصادی موجود یک شهر میزان توانمندی مدیریت شهری را در اداره امور محوله تعیین مینمایند به همین دلیل این بخش از پژوهش به بررسی ویژگیهای اجتماعی و اقتصادی شهر ورامین اختصاص یافته است .
ویژگی اجتماعی شهر ورامین
از نظر ویژگی های انسانی و قشربندی اجتماعی جمعیت ساکی در شهرستان ورامین شامل دو قشر بومی و مهاجرت هستند . جمعیت بومی ورامین دارای سابقه طولانی سکونت در منطقه می باشد. عمده ترین گروههای قومی این شهرستان شامل طوایف لر ، عرب ، ترک ، تاجیک ، قشقایی ، پازوکی میشود که دارای گویشهای متفاوت لری ، ترکی ، کردی ، فارسی هستند هر کدام از این طوایف دارای آداب و رسوم خاص خود بوده که در حال حاضر نیز بسیاری از ویژگی های قومی خود را حفظ کرده اند
بخش مهم دیگر شهرستان ورامین را مهاجرین تشکیل میدهند اکثر مهاجرین وارد شده به این شهرستان طی چهاردهه اخیر و تحت تأثیر تحولات اجتماعی – اقتصادی کشور وارد نقاط حاشیه ای شهر تهران شده اند این مهاجرین عمدتا از استانهای آذربایجان شرقی ؛ اردبیل ، خراسان ، لرستان ، همدان و نقاط شهری و روستایی استان تهران به این منطقه وارد شده اند ، بیشتر مهاجرین وارد شده در شهر قرچک و نقاط روستایی پیرامون آن ساکن شده اند و بقیه در شهرهای ورامین پیشوا و نقاط روستایی شهرستان ساکن شده اند .
ویژگی های جمعیتی شهرستان ورامین
بر اساس نتایج آخرین سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 1385 شهرستان ورامین دارای 134203 خانوار با 542832 نفر جمعیت شامل 280301 نفر مرد و 262531 نفر زن بوده است از کل جمعیت شهرستان ورامین 429706 نفر ساکی نقاط شهری و 113126 نفر در نقاط روستایی ساکن بوده اند . ( جدول 3-6 ) تعداد جمعیت ذکر شده در 4 شهر ( قرچک ، پیشوا ، جواد آباد ، ورامین ) و 235 نقطه روستایی این شهرستان ساکن هستند .

خانواده جمعیت کل جمعیت
مرد درصد زن درصد
نقاط شهری 107781 220928 41و51 208778 429706
نقاط روستایی 26422 59373 48و52 53753 113126
شهرستان 134203 280301 64و51 262531 542832
ماخذ : مرکز آمار ایران ، سرشماری عمومی نفوس و مسکن شهرستان ورامین 1385
شهرستان ورامین از نظر سلسله مراتب جمعیتی در استان تهران در رده پنجم و بعد از شهرستان های استان کرج ، ری ، شهریار قرار گرفته است . این شهرستان تقریبا 4% جمعیت استان تهران را در خود جای داده است بر اساس جدول شماره (7-3 ) 5/3 % جمعیت نقاط شهری و 73/9 % جمعیت نقاط روستایی استان تهران در شهرستان ورامین ساکن هستند.
شرح کل جمعیت درصد کل نقاط شهری درصد نقاط روستایی درصد
جمعیت استان تهران 13422366
100 12260431 100 1161889 100
جمعیت شهرستان ورامین 542832 4 429706 50/3 113126 73/9
مأخذ : مرکز آمار ایران : واحد اطلاعات و انفورماتیک

روند تحولات جمعیت شهر ورامین
جمعیت شهر ورامین تحت تأثیر تغییرات اجتماعی اقتصادی کشور و همجواری با مادر شهر تهران طی سالهای (85- 1335 ) تحولات بسیاری را شاهد بوده است . نزدیکی به شهر تهران و پایین بودن هزینه های زندگی در این شهر آنرا به کانونی برای جذب جمعیت و مهاجرین تازه وارد به شهر تهران بدل نموده است .
در جدول شماره (3-8) روت تحولات شهر ورامین نسبت به نقاط شهری استان مورد بررسی قرار گرفته است . طبق این جدول شهر ورامین در سال 1385 حدود 70/1 % جمعیت و 55و1 خانوارهای نقاط شهری استان تهران را در خود جای داده است .
جدول ( 3-8 ) بررسی تحولات جمعیت شهر ورامین طی سالهای ( 85- 1355 ) به نقاط شهری استان تهران

سال جمعیت ساکن در نقاط شهری در استان جمعیت شهر ورامین نسبت جمعیت ساکن درشهر ورامین به نقاط شهری خانوارهای ساکن در نقاط شهری استان خانوارهای ساکن شهر ورامین نسبت خانوارهای ساکن در شهر ورامین
1355 4947367 25792 5/0 1068544 5156 484/0
1365 7339742 58311 8/0 1628799 12164 746/0
1375 9250145 107233 1/1 2122308 23723 1/1
1385 12260431 208569 70/1 3443307 53539 55و1
مأخذ : مرکز آمار ایران ، نتایج تفضیلی سر شماری عمومی نفوس و مسکن استان تهران و شهرستان ورامین ( 85-1355 ) شهر ورامین که مرکزیت شهرستان را داراست در حال حاضر اولین شهر پرجمعیت و پس از آن شهر قرچک دومین پر جمعیت منطقه است . شهر ورامین 53/48 % جمعیت و 67/49 % خانوارهای نقاط شهری شهرستان ورامین را در خود جای داده است .
بررسی نرخ رشد جمعیت شهر ورامین
بررسی روند تغییرات شهر ورامین حاکی از رشد بالای جمعیت در این شهر است بر اساس بررسی های انجام شده در جدول شماره (3-11 ) جمعیت ورامین طی سالهای (45- 1335 ) از رشد معادل 9/7 % برخوردار بوده است این میزان طی سالهای (55-1345 ) به 7/8 % افزایش می یابد در مقایسه با نرخ رشد طبیعی می باشد در بررسی انجام شده میزان بالای رشد جمعیت در شهر ورامین در دهه بعد (65- 1355 ) نیز همزمان با افزایش نرخ رشد طبیعی کشور ادامه یافته و به 4/8 % ارتقاء می یابد . در دهه (75-1365 ) میزان نرخ رشد جمعیت شهر ورامین با کاهش نرخ رشد طبیعی کشور که به 9/1 % میرسد روندکاهشی داشته و به 2/6 % رسیده است در مجموع میانگین رشد جمعیت شهر ورامین طی سالهای ( 85- 1335 ) که معادل 5/7 % است رشد غیر طبیعی و افزایش بی رویه جمعیت در این شهر را نشان می دهد.
جدول (3-11 ) بررسی روند تحولات جمعیت شهر ورامین و نرخ رشد آن طی سالهای ( 85- 1335 )
سال جمعیت ( نفر ) نرخ رشد نسبت به دوره قبل
1335 5205 ---
1345 11183 9/7
1355 25892 7/8
1365 58311 5/8
1375 7233-1 2/6
1385 208569 6
85-1335 5/7

مأخذ : مرکز آمار ایران نتایج تفضیلی سر شماری عمومی نفوس و مسکن شهرستان ورامین (85 – 35 )
نسبت سنی
یکی از فاکتورهای مهم در مطالعات جمعیتی بررسی ترکیب سنی جمعیت است . در صورت شناخت ترکیب سنی می توان به اطلاعات ارزشمندی در زمینه نحوه توزیع جمعیت در گروههای مختلف سنی و شناخت نسبت به جمعیت فعال دست یافت . این اطلاعات جهت برنامه ریزی در امور اجتماعی بخصوص مربوط به نحوه مدیریت سکونتگاه نیاز به اطلاع دقیق از نسبت سنی جمعیت است ترکیب سنی جمعیت ساکن در شهر ورامین بر اساس آخرین نتایج تفضیلی سر شماری نفوس ومسکن سال 1385 بررسی شده است .
جدول ( 3-12 ) : بررسی ساختار سنی جمعیت شهر ورامین ( 1385 )
گروه سنی جمعیت شهر ورامین درصد نسبت به نقاط شهری استان نسبت به نقاط شهری شهرستان
کمتراز 15 سال 55586 65/26 45/0 93/12
64-15 146370 18/70 19/1 34
65 سال به بالا 7040 35/3 05/0 63/1
کل جمعیت 208569 100 70/1 8/37
مأخذ مرکز آمار ایران : نتایج تفضیلی نفوس و مسکن شهرستان ورامین 85

با توجه به جدول شماره (3-12 ) از تعداد کل جمعیت ورامین در سال 1385 که معادل 208569 نفر برآورده شده است تعداد ( 55586 ) نفر (65/26 % ) را گروه سنی کمتر از 15 سال تشکیل می دهند این رقم در مقایسه با جمعیت نقاط شهری استان تهران و نقاط شهری شهرستان ورامین به ترتیب 45/ و 93/12 % جمعیت در این گروه سنی را شامل می شود.
تعداد 146370 نفر از کل جمعیت شهر ورامین به گروه سنی 64-15 اختصاص دارد این تعداد 18/70 % کل جمعیت شهر ورامین را شامل می شود. این گروه سنی 19/1 جمعیت نقاط شهری استان و 34% جمعیت نقاط شهری شهرستان ورامین را تشکیل داده است همچنین 7040 نفر معادل 35/3 % کل جمعیت شهر ورامین به گروه سنی 65 سال به بالا اختصاص دارد. این گروه سنی 5/0 جمعیت نقاط شهری استان و 63/1 % جمعیت نقاط شهری شهرستان ورامین را شامل می شود. بررسی گروههای عمده سنی جمعیت در شهر ورامین نشان می دهد بیشترین تعداد جمعیت ( 18/70 ) در گروه سنی 64-15 سال قرار دارند این رقم بیانگر درصد بالای جمعیت فعال در شهر است در سالهای 85 و 1375 افزایش 13% جمعیت گروه سنی 65-15 سال و افزایش 35/0 درصدی جممعیت 65 سال به بالا با نسبت به 1375 نشان می دهد در حالی که سایرگروههای عمده جمعیتی نسبت به سال 1375 کاهش داشته اند عامل اصلی افزایش جمعیت در گروه سنی 64-15 ساله به بالا بودن میزان مهاجرین وارد شده به شهر ورامین در این گروه سنی باز میگردد.
ترکیب جنسی شهر ورامین
بررسی ترکیب جنسی جمعیت از مولفه های مهم جمعیت شناختی است که با دیدی وسیع و ژرف می توان در برنامه ریزیهای مختلف اجتماعی اقتصادی و فرهنگی نسبت های مناسب از جمعیت فعال زن و مرد استفاده نمود . بر همین اساس ترکیب جنسی جمعیت شهر ورامین طی سالهای 85-1365 مورد بررسی قرار گرفته است .

جدول شماره ( 3-14 ) بررسی ترکیب جنسی جمعیت شهر ورامین طی سالهای
75-1365
سال کل جمعیت مرد زن نسبت جنسی نسبت جنسی در نقاط شهری شهرستان
1375 107233 54492 52741 103 104
1385 208569 107014 101982 105 106
مأخذ : مرکز آمار ایران نتایج تفضیلی سر شماری عمومی نفوس و مسکن شهرستان ورامین 1375 -1365
طبق بررسیهای انجام شده در جدول ( 3-14 ) نسبت جنسی در شهرستان ورامین در سال 1375 ، 103 بوده است بدین معنی که در مقابل هر 100 نفر زن ؛ 103 نفر مرد در این شهر وجود داشته است . این نسبت در سال 1385 به 105 افزایش می یابد در این سال از تعداد 208569 نفر جمعیت شهر ورامین 107014 نفر مرد و 101982 نفر زن بوده اند بر اساس این رقام در مقابل هر 100 زن ، 105 نفر مرد وجود دارد.
نسبت جنسی شهر ورامین در مقایسه با نسبت جنسی در نقاط شهری شهرستان ورامین نسبت پایین تری را نشان میدهد همچنین مقایسه نسبت جنسی شهر ورامین با نقاط شهری استان تهران برابر و از نقاط شهری کشور نسبت بیشتری را نشان می دهد. نسبت جنسی در این نقاط در سال 1385 به ترتیب 105 و 104 بوده است .

بررسی میزان سواد در شهر ورامین
از دیگر مؤلفه های مهم در مطالعات جمعیت شناختی بررسی میزان سواد جوامع انسانی است بالا بودن سطح سواد ارتباط مستقیمی با رشد آگاهیهای اجتماعی در نهایت همیاری و مشارکت جویی در اداره امور سکونتگاهها را دارد . در شهر ورامین در دوره آماری ( 85- 1375 ) از تعداد 188513 نفر جمعیت 6 ساله و بیشتر این شهر 165668 نفر (90/87 % ) با سواد بوده اند. این نسبت در بین مردان 58/90% بین زنان 05/85 % بوده است . جدول ( 3-16 )

جدول شماره ( 3-16 ) بررسی وضعیت سواد در شهر ورامین طی سالهای 1385-1375
دوره آماری
جمعیت 6 ساله و بیشتر جمعیت با سواد نسبت با سوادی جمعیت درصد با سوادی مردان درصد با سوادی زنان
75-1365 93375 82254 09/88 72/90 38/85
85-1375 188513 165668 90/88 58/90 05/85
مأخذ : مرکز آمار ایران نتایج تفضیلی سر شماری عمومی نفوس و مسکن شهرستان ورامین 75- 1365
مقایسه سطح سواد در این دوره با دوره قبل ( 75- 1365 ) حاکی از کاهش اندک سطح سواد در بین جمعیت شهری ورامین به تفکیک زن ومرد است در دوره آماری 75- 1365 از 93375 نفر جمعیت 6 ساله و بیشتر این شهر 09/88 % با سواد بوده اند این نسبت در بین مردان 72/90 در بین زنان 38/85 بوده است .
جمعیت با سواد شهر ورامین در مقایسه با میزان با سوادی جمعیت در نقاط شهری استان تهران در سال 1385 که معادل 11/92 % کل جمعیت استان است نسبت بیشتری را نشان می دهد . جمعیت با سواد شهر ورامین 59/1 % جمعیت با سواد نقاط شهری استان را در بر میگیرد همچنین مقایسه نسبت سواد این شهر با نقاط شهری کشور درصد بیشتری را نشان میدهد. نسبت با سوادی جمعیت نقاط شهری ایران در سال 1385 معادل 92/88 % کل جمعیت کشور بوده است از این نسبت 42/0 در صد به جمعیت با سواد شهر ورامین اختصاص دارد.
جدول شماره ( 3-18 ) مقایسه جمعیت با سواد شهر ورامین با نقاط شهری ایران و استان تهران

شرح
شهر ورامین
درصد نقاط شهری ایران
درصد نقاط شهری استان
درصد نسبت شهر ورامین به کشور نسبت شهر ورامین به استان
تعداد جمعیت با سواد
165668
90/87
39095466
92/88
10389634
11/92
42/0
59/1

میزان با سوادی شهر ورامین در مقایسه با میزان سواد جمعیت در نقاط شهری ایران و نقاط شهری استان تهران بالا بودن میزان سواد در این شهر را نشان می دهد نسبت با سوادی جمعیت شهری ایران و شهری استان تهران در سال 1385 به ترتیب معادل 92/88 و 11/92 % جمعیت این نقاط بوده است . بر اساس جدول شماره ( 3- 18 ) جمعیت با سواد شهر ورامین به ترتیب 42/0 و 59/1 % جمعیت با سواد نقاط شهری ایران و نقاط شهری استان تهران را شامل می شود.
مهاجرت
دگرگونی در نظام اجتماعی – اقتصادی کشور بخصوص بعد از اصلاحات اراضی ( دهه 40 به بعد )و تمرکز قدرت امکانات در چند شهر بزرگ از جمله تهران جاذبه های روز افزونی را برای جذب جمعیت از نقاط مختلف کشور ایجاد نمود رکود بخش کشاورزی به نفع دو بخش دیگر اقتصاد ( خدمات صنعت ) از علل مهم مهاجرت روستاییان به سوب شهرهای بزرگ بخصوص تهران بوده است . مهاجرین واد شده به شهر تهران دو دسته اند : کم درآمد و پردرآمد
پردرآمد ها :
به دلیل برخورداری از شریط مناسب مالی به سرعت جذب محیط اصلی شهر شده و به راحتی خود را با محیط جدید سازگار می نمایند.
اما گروههای کم درآمد :
به دلیل شرایط نامناسب اقتصادی و بالابودن هزینه های زندگی جذب نقاط پیرامونی شده و به این ترتیب شرایط شکل گیری کانونهای جمعیتی مختلفی در اطراف مادر شهر تهران فراهم گردیده .
شهر ورامین بدلیل نزدیکی به مادر شهر تهران ؛ داشتن اقتصاد کشاورزی و انتقال صنایع از شهر تهران به این منطقه ؛ بالابودن هزینه های زندگی و تورم در شهر تهران و نیاز تازه واردین به اشتغال و مسکن و ..... طی دهه های اخیر پذیرای خیل عظیمی از مهاجرین وارد شده به استان تهران در حرکت اول یا دوم سکونت بوده است . بر اساس جدول شماره ( 3-19 ) طی سالهای 45- 1335 حدود 2/22% جمعیت شهر ورامین را مهاجرین شامل شده اند در واقع از این دهه به بعد ورود مهاجرین به شهر ورامین آغاز گردیده است بر اساس اطلاعات محلی گردآوری شده در اوایل دهه 1340 حدود 2000 نفر جمعیت از سایر نقاط کشور جهت کار در ادارات و کارخانجات شهر ورامین به این شهر منتقل شده اند عدم وجود نیروهای متخصص در این شهر یکی از علل افزایش جمعیت و ورود مهاجرین بوده است . در دوره آماری 55-1345 نیز 4/33 % جمعیت شهر را مهاجرین تشکیل داده اند. این نسبت به دوره بعد ( 65-1355 ) به 4/34 % افزایش می یابد .

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله 43   صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید

پایانامه ارکان و عوامل اصلی شکل گیری ساختار شهر

اختصاصی از نیک فایل پایانامه ارکان و عوامل اصلی شکل گیری ساختار شهر دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

شلینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*

 

فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)

 

تعداد صفحه:82

فهرست و توضیحات:

چکیده
مقدمه
فصل اول : کلیات تحقیق
پیشگفتار
بیان مسئله
سوالات تحقیق
اهداف تحقیق
فرضیات
تعریف نظری وعملیاتی
اهمیت وضرورت تحقیق
پیشینه تحقیق
فصل دوم : ادبیات نظری تحقیق
گزارش تحقیق
کلیات و مبانی نظری
اهداف پژوهش
روش کار تحقیق
فصل سوم: روش شناسی پژوهش
روش تحقیق و تحلیل داده ها
فصل چهارم: داده های آماری
داده های آماری
فصل پنجم : نتیجه گیری و پیشنهادات
جمع بندی و نتیجه گیری
پیشنهادات
منابع و ماخذ

بازار پدیده ای است مربوط به شهر سنتی که در عین حال از ارکان و عوامل اصلی شکل گیری ساختار شهر سنتی بوده است . ( پور احمد ،1376 : 80 ) ودر اکثر شهرهای قدیمی و سنتی ایران دارای قدرت اقتصادی یسیار بالایی بوده تا جایی که ستون فقرات اکثر شهرهای قدیمی و سنتی ایران بازار تلقی  می شده و شهرها با توجه هر نقش و وظیفه ای که دارا می باشند نمی توانند دور از فعالیتهای بازرگانی فرار گیرند چرا که حیات اجتماعی انسانها در شهر و ضرورت رفع نیاز آنان هم چنین فعالیتها را ایجاب می کند .

بازار مهم ترین محور ارتباطی و فضای شهری ایرانی در گذشته به شمار می آمده است زیرا بازارهای اصلی و دائمی در هر شهر به طور معمول در امتداد مهم ترین راه و محور شهری که از یک دروازه شروع می شد و تا مرکز شهر ادامه می یافت ، شکل می گرفت ؛ به عبارت دیگر در وهله نخست یک راه اصلی و پرتردد وجود داشت که فضاهای تجاری و گاه تولیدی در کنار آن تشکیل می شدند و به تدریج بازار پدپد می آمد . شکل گیری تدریجی بازار به این علت بود که بیشتر شهرهای ایرانی از توسعه یک روستا پدید می آمدند و تنها تعداد انگشت شماری از شهرها به صورت طراحی شده ساخته می شدند .( سلطانزاده ، 1380 : 20 )

براساس اسناد می توان حدس زد که پیشینة تاریخی بازارها حداقل به چند هزار سال پیش از میلاد می رسد . بازار هرشهر تا اوایل قرن معاصر با سایر فضاهای شهری ارتباطی ارگانیک و منسجم داشت اما از آغاز دوره معاصر و در پی توسعه شهرها و ایجاد خیابانهایی برای دسترسی سواره و تعیین الگوهای سکونت و شهر نشینی ، ارتباط آن با سایر فضاهای شهری به تدریج گسیخته شد .

خصوصیات کالبدی بازارهای دائمی و سر پوشیده به گونه ای بود که فضایی مطلوب و مناسب برای عابران و خریداران پدید می آمد .( سلطانزاده ، 1380 : 45)

با توجه به مسائل مطرح شده ، شهر خوی نیز با سابقه طولانی خود بعنوان یکی از مراکز تجاری مطرح بوده و هست و بازار خوی که در قلب و مرکز شهر واقع شده در طی قرون و اعصار عنصری پر اهمیّت ، دارای وزن اقتصادی در درجه اول سپس دارای نقش های مختلف اجتماعی ، فرهنگی ، مذهبی و سیاسی بوده است.

بنابراین کلیه عوامل در کنار یکدیگر در طول تاریخ دست در دست هم ارتقاء اوضاع اقتصادی و همچنین تنزل تجارت خارجی منطقه را موجب شده که در این میان شهر خوی با قرار گرفتن در مسیر جاده ابریشم ، بعنوان محل اجتماع تجار و بازرگانان داخلی و خارجی و بازار بزرگ آن بعنوان محل استقرار کاروانها و مال التجاره های عظیم بوده است . و در حال حاضر شهر خوی دارای بازاری بزرگ است که در مرکز شهر واقع شده و به محلات مسکونی قدیمی شهر متصل می باشد و کانون اصلی شهر را تشکیل می دهد . تحولات پر شتاب اقتصادی ، سیاسی ، فرهنگی ، و تکنولوژیکی معاصر تغییرات چشمگیری در کارکرد و فضای کالبدی بازارهای سنتی پدید آورده است . بطور یکه علیرغم توسعه جدید شهری از رونق آن کاسته شد ، و در مواردی با کالبدی فرسوده بسوی نابودی و انهدام پیش می روند . امروزه توسعه روز افزون شهرها ، و مشکلات متعدد شهری و عدم برنامه ریزی جامع و یکپارچه شهری و عبور و مرور وسایل نقلیه و ... سبب کاهش فعالیت و کارکرد بازار است .  

وجود عناصر جدید التأسیس مانند پاساژ ها و هسته های تجاری مستقل که همجوار با بازار سنتی خوی یک نوع تضاد فکری فرهنگی و بصری را موجب شده است . در یک عبارت می توان گفت منطقه بازار را دچار سردر گمی و نابسامانی فرهنگی نموده است .

با توجه به نابسامانیهایی که در نتیجه از بین رفتن مرکز ثقل و محورفرهنگی – اجتماعی شهرهای سنتی ( بازار ) حاصل می شود سعی می کنیم با بررسی روند پیدایش و اصول حاکم بر بازار به بررسی کیفیت تحولات کارکردی بزرگترین بافت تاریخی ، شهرهای

دانلود گزارش طرح جامع شهر اسلامشهر

اختصاصی از نیک فایل دانلود گزارش طرح جامع شهر اسلامشهر دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

در ذیل گزارش کلامل مطالعات طرح جامع شهر اسلامشهر برای دانلود قرار داده شده است. این گزارش به صورت یک فایل pdf با کیفیت 211 صفحه‌‌ای می باشد. در تصویر ذیل فهرست مطالب کامل آن آورده شده است. در صورت تمایل فایل ذیل را از فروشگاه خریداری و دانلود فرمایید.

دانلودمقاله زمین شناسی شهر خوسف - حاشیه شرقی رودخانه شاهرود

اختصاصی از نیک فایل دانلودمقاله زمین شناسی شهر خوسف - حاشیه شرقی رودخانه شاهرود دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

توپوگرافی شهر خوسف
شهر خوسف در ارتفاع 1305 متری سطح آزاد دریا قرار دارد. این شهر در حاشیه شرقی رودخانه شاهرود و به موازات آن از شمال شرقی به سمت جنوب غربی کشیده شده است و دارای شیب عمومی به سمت رودخانه می باشد. در نقاط مختلف دارای شیب های متفاوتی است. از سمت شمال شرقی (قسمت نوساز در حاشیه) دارای شیب ملایم در حدود 5/1 درصد و از سمت جنوب غربی در مجاور باغات و مشرق به شاهرود شیب زیاد می شود. در داخل بافت قدیمی که بعنوان محور اصلی شهر شناخته می شود. به موازات شاهرود. خانه ها در دو قسمت محور با شیب تند و به سمت پایین گسترش یافته اند. (توپوگرافی شهر خوسف در شکل های 1 و 2 نمایش داده شده است.)

وضعیت منابع آب زیر زمینی شهر خوسف
شرکت سهامی آب منطقه ای از نظر مطالعات آبی شهرستان بیرجند را به سه دشت بیرجند، سربیشه و مختاران تقسیم کرده است و خوسف جزء دشت بیرجند و در خروجی آن قرار دارد.
حوضچه دشت بیرجند در مختصات جغرافیایی بین طول های 58 درجه و 42 دقیقه تا 59 درجه و 45 دقیقه و عرض جغرافیایی33 درجه و 35 دقیقه تا 33 درجه و 7 دقیقه قرار دارد. دشت بیرجند در شمال حوضه آبریز کویر لوت واقع شده و منطقه نسبتاً مرتفعی است که توسط رودخانه شاهرود بطول 108 کیلومتر زهکشی می شود. دشت بیرجند در بخش مشرق توسط رخساره های نئوژن که بصورت تپه های باریکی به موازات ارتفاعات جنوبی را دشت متفاوت است، تقسیم گردیده است. قسمت جنوبی بیرجند و قسمت شمالی را دشت مرک گویند.
دشت بیرجند از حوالی روستای مود تا خوسف بطول 80 کیلومتر و به عرض متوسط 7 کیلومتر به سمت غرب کشیده شده و توسط رسوبات آبرفتی که حاصل فرسایش کوههای باقران است پوشیده شده، در مجاورات روستاهای خراشاد، بیجار، نوفرست و سید آباد ضخامت آبرفت حدود 100 متر می باشد ولی به علت بالا بودن سنگ کف و شیب زیاد آن لایه آبدار تشکیل نشده است. مقاومت سنگ کف در این ناحیه زیاد بوده و از آمیزه های رنگین و سنگهای و لکانیکی و توفهای پالئوژن تشکیل گردیده که در اطراف خوسف رخنمون دارد. در حاشیه ارتفاعات به علت شیب زیاد سنگ کف لایه آبدار تشکیل نگردیده، بطوری که چاههای محصوره در جنوب غربی شمس آباد در عمق کمتر از 100 متر به سنگ کف ( توف و بارشهای سبز رنگ پالئوسن) برخورد نموده با ضخامت حدود 150 متر که توسط رودخانه شاهرود و سر شاخه های آن حمل شده پوشیده شده است. در این قسمت ضخامت لایه اشباع زیاد بوده و مناسب ترین آبخون دشت را تشکیل می دهد. کل حوضه آبریز دشت بیرجند حدود 3155 کیلومتر مربع می باشد که 1045 کیلومتر آنرا دشت و 2110 کیلومتر مربع را ارتفاعات تشکیل می دهند.
حداکثر ارتفاع در کوه بندر واقع در شرق حوضه 2787 متر و حداقل آن 1370 متر در محل خروجی دشت قرار داشته و ارتفاع متوسط حوضه 1800 متر می باشد. این حوضه توسط رودخانه فصلی شاهرود زهکشی می شود.

منابع آب
1) آبهای سطحی
رودخانه اصلی دشت، رودخانه شاهرود است که به طول 108 کیلومتر از شرق به طرف غرب کشیده شده است، این رودخانه فصلی است در اغلب سال خشک می باشد و تنها در مواقع سیلابی که مازاد آب سر شاخه ها به آن می ریزد جریان دارد. سیلاب این رودخانه بعلت دانه درشت بودن رسوبات بستر رودخانه، نقش عمده ای در تغذیه سفره آب زیر زمینی دارد. (مقداری از ابتدای این رودخانه را رودخانه بیرجند می گویند. رودخانه شاهرود در خط حوضه آبریز دشت قرار دارد و ارتباط هیدرولیکی آن با سفره تحت الارضی بگونه ای است که سفره، رودخانه را تغذیه می کند, به این شکل که در جهت کاهش نسبت توپوگرافی از شرق به غرب ضخامت لایه اشباع کاهش می یابد و با بالا آمدن سنگ کف در محل این انهار مازاد آب زیر زمینی دشت را تخلیه و در منطقه به مصارف کشاورزی برسد.
مهمترین سر شاخه ها ئیکه از دامنه شمالی سر چشمه می گیرد رودخانه های بشگز، اسفزار، رق، مرک، رود شور ، سربند و رکات می باشد.

انهار پنج گانه
انهار پنج گانه خوسف بنامهای جومیان، موسیان، نزشت، کلقند و فدشک در قسمت غربی حوضه آبریز بیرجند در ناحیه خوسف و بستر طبیعی رودخانه شاهرود قرار دارد.
از نهر موسیان با حفر چاه و بوسیله موتور پمپ و خط انتقال, معادل 13 لیتر در ثانیه آب استحصال می گردد. میانگین آبدهی 5 ساله نهر جومیان 22 لیتر و نزشت 19 لیتر و فدشک 18 لیتر در ثانیه منتهی به سال 76 بوده است. در حال حاضر انهار پنجگانه بصورت دو نهر جومیان و فدشک اختصاص به روستاهای جومیان و فدشک دارد و سه نهر موسیان، نزشت، کلقند مربوط به خوسف است که کشاورزی بسیار محدودی با استفاده از آنها صورت می گیرد.
قابل به ذکر است سفره آب زیر زمینی در محل خروجی دشت، حوالی خوسف از ضخامت کم و لایه نازک اشباع برخوردار می باشد. بیرون زدگی کف در محل مقبره ابن حسام خوسفی بیانگر مطلب فوق بوده است و بطور طبیعی به شکل سد زیر زمینی عمل می نماید که به همین علت آبدهی انهار فدشک و کلقند تغییرات و کاهش زیادی نداشته و تقریباً طی چند سال گذشته آبدهی ثابتی داشته است.

بهره برداری از آبهای زیر زمینی
در حوضه آبریز دشت بیرجند حدود 90% آب مورد نیاز منطقه توسط چاه, چشمه، قنات، و زهکش و از ذخایر آب زیر زمینی تامین می شود. تا قبل از سال 1335 چاه نقشی در تامین آب منطقه نداشت.
بر پایه آمار برداری از منابع آب زیر زمینی دشت بیرجند در سال 1376 تعداد منابع آب زیر زمینی آن دشت 1005 عدد بوده که توسط آنها معادل 8/128 میلیون متر مکعب در سال از سفره آب زیر زمینی برداشت می گردد.. با توجه به گزارش مطالعات منابع آب زیر زمینی دشت های بیرجند، سر بیشه، مختاران، که در تیر ماه 1380 منتشر شده و توسط شرکت مهندسی مشاور طوس آب انجام گردیده نسبت به بررسی منابع آب زیر زمینی دشت بیرجند که خوسف در خروجی آن قرار دارد، می پردازیم.

بهره برداری توسط چاه
در دشت بیرجند غالب بهره برداری را چاهها تشکیل می دهند. از سفره آب زیر زمینی سالانه 1/69 میلیون متر مکعب توسط 278 حلقه چاه بهره برداری می شود که 53 درصد آب قابل استحصال از سفره می باشد. حفر چاههای عمیق در این دشت از سال 1378 به بعد شروع گردیده است.
عمق برخورد به آب زیر زمینی در سال 1378 در دشت بیرجند, عمق سطح آب زیر زمینی در دامنه شمال ارتفاعات کوه باقران و دشت مرک زیاد بوده و در جهت شمال و غرب دشت از عمق سطح آب کاسته می شود. حداکثر عمق آب در دشت (جنوب علی آباد – مهدی آباد) مرک حدود 185 متر و همچنین در جنوب شهر بیرجند در دامنه ارتفاعات بیشتر از 120 متر می باشد و حداقل سطح آب کمتر از 20 متر در نواحی شمالی روستاهای سیوجان مهدیه و همچنین در خروجی دشت (حوالی خوسف) مشاهده می گردد که به طوز کلی شاهد روند کاهش در امتداد شاهرود به طرف خوسف هستیم.بطور کلی سطح آب زیر زمینی در دشت بیرجند ار حداکثر 1620 تا حداقل 1260 متر متغیر است که ازشزق (حوالی نوفرست و ...) به سمت غرب _(بیرجند) سیوجان و در نهایت بطرف جنوب غربی (خوسف) یک روند کاهشی را نشان می دهد.
محل تامین آب شرب شهر خوسف
در حال حاضر آب آشامیدنی شهر خوسف از دو حلقه چاه که در فاصله 17 کیلومتری خوسف قرار دارد، تامین می شود. چاه شماره یک به شماره پروانه بهره بر داری 78/1779 با عمق 92 متر و سطح ایستایی 55 و سطح دینامیکی 68 متر با دبی بالفعل 2/6 لیتر در ثانیه و چاه شماره 2 با عمق 87 متر و سطح ایستایی 5/67 متر و سطح دینامیکی 80 متر با دبی 5 لیتر هم اکنون بصورت شبانه روزی آب شرب شهر خوسف را تامین می کند.
کیفیت آب شرب این دو حلقه چاه بر اساس مطالعاتی که شرکت مهندسی مشاور طوس آب در گزارشات مطالعات منابع آب بیرجند ( در تاریخ آذرماه 1380)انجام داده آن منطقه را به لحاظ کیفیت مناسب جهت آب شرب بیرجند اعلام نمود که این مطلب پس راه اندازی و تحویل گیری شبکه خوسف توسط آب و فاضلاب شهری توسط مردم منطقه کیفیت آب بدلیل شوری مورد اعتراض قرار گرفت. با توجه به نتایج حاصله از آزمایشات شیمیایی نمونه های آب شرب در منابع آب شاخص های سولفات کلرور و سختی کل از حد بالایی نسبت به حداکثر مجاز برخوردار می باشد که عمده دلیل طمم نامطلوب آب (بنا به اظهارات مردمی) می باشد. با توجه به افت آب در سفره زیر زمینی منطقه و نتایج تحلیلی آزمایشات حاکی از روند افزایش شاخص های مذکور می باشد که در آینده نیز با کاهش کیفیت آب روبرو خواهیم بود و همچنین کمیت آب با کاهش قابل ملاحظه ای از بدو تأسیس کنترل داشته و مرتباً در حال کاهش می باشد.
اگر از نوسانات سطح آب زیر زمینی نموداری داشته باشیم تا حدودی حالت سینوسی دارد و برای هر سال آبی ماکزیمم و مینیمم سطح آب زیر زمینی کاملاً مشخص است.
ماکزیمم سطح آب در اکثر سالها در اسفند ماه و بعضاً فروردین و مینیمم سطح آب در شهریور ماه اتفاق افتاده است. این وضعیت تابعی از بارندگی منطقه ای و بهره برداری از آب زیر زمینی می باشد و بر اساس جداول اعداد هیدروگراف دشت بیرجند متوسط افت 14 ساله برابر با 22 سانتیمتر در سال می باشد.

کیفیت آب شرب
در دشت بیرجند در دامنه ارتفاعات شمالی بدلایل زمین شناسی و گسترش رسوبات تبخیری نئوژن آب زیر زمینی از کیفیت خوبی برخوردار نبوده و میزان شوری و املاح موجود در آن بیشتر از حد مجاز است. در دشت مراک محدوده شمال شرق و شرقی نیز به دلیل گسترش رطوبات تبخیری نئوژن میزان شوری نسبتاً بالاست و آب زیر زمینی از با کیفیت مطلوبی به لحاظ شرب برخوردار نیست.
در غرب دشت (محدوده تقاب و خوسف) نیز بدلیل نزدیکی به خروجی دشت و همچنین دانه ریز بودن در غرب رسوبات و طی مسافت زیاد آب زیر زمینی، بهره برداری زیاد به ویژه در محدوده تقاب، میزان املاح موجود در آب زیر زمینی بالا بوده در این نواحی نیز آب زیر زمینی از کیفیت خوب به لحاظ شرب برخوردار نیست در نواحی جنوب دشت دار دامنه کوه باقران بعلت تغذیه ارتفاعات به وجود مخروط افکنه های مناسب دارای آب زیر زمینی مطلوب به لحاظ مصارف شرب می باشد.
ناحیه مطالعه شده در این نقشه در شرق ایران، استان خراسان و غرب شهرستان بیرجند واقع شده است و نقشه های مجاور آن عبارتند از قائن، بیرجند، سرچاه شور و سه چنگی به ترتیب در شمال، شرق، جنوب و غرب. این منطقه بلحاظ قرارگیری در بخش شمالی لوت مرکزی شرائط خاص آب و هوایی خشک و کویری آن ناحیه را به ارث برده است.
در این منطقه رخنمونهای گسترده سنگهای رسوبی از کرتاسه پسین تا اوائل ترشیری و نیز سنگهای آتشفشانی سئوزوئیک وجود دارد.
شهر خوسف (مرکز بخش و دارای بیشترین جمعیت) در حدود 35 کیلومتری غرب شهرستان بیرجند واقع شده و راه وصول به آن از طریق بزرگراه های تهران- مشهد و مشهد- بیرجند است. بقیه نقاط منطقه دارای جمعیتی پراکنده در معدودی روستا و دهکده کوچک است. پرورش شتر، بز و کشاورزی کوچک مقیاس، عمده اشتغال منطقه به شمار می آیند. خشکی زیاد و تغییرات شدید درجه حرارت در شبانه روز و فصول مختلف سال از مشخصات آب و هوایی منطقه است. نواحی مرتفع و رشته کوهها در بخش شمالی و شمال شرقی قرار گرفته است و دیگر نقاط، تپه و ماهورهای نامنظم و دشت های آبرفتی محصور شده بین آنها، پستی و بلندیهای منطقه را تشکیل داده اند که در میان آنها مقادیری سنگهای آتشفشانی منفرد، پراکنده و مرتفع تر ممک است دیده شوند. ارتفاع منطقه مابین 2235 متر در بلندترین قله کوه کرونک تا 1042 متر در دشتهای جنوب غربی متغیر است. رودهایی نظیر رودخانه بیرجند، شاهرود، رود شور و رودخانه گاریجگان که غالبا شور هستند تنها در مسافات کوتاهی از طول مسیرشان دارای مختصری آب دائمی در سرتاسر سال هستند.
خلاصه واحدهای سنگی
قدیمی ترین سنگهای رخنموده در این منطقه به سن پالئوزوئیک بالایی می باشد و منحصر به تکه های خرد شده و گسله ای از پلاتفرم موجود در نواحی مرکزی ایران است که به شکل یک تاقدیس در مرز شمال غربی نقشه به شرح ذیل ظاهر شده است.

Cs: سازند سر در (کربونیفر)
ضخامتی در حدود 30 تا40 متر از شیلهای آهکی قرمز- خاکستری با درون لایه های نازک سنگ آهک ماسه ای در شمال غرب ناحیه شناخته شده است که با سازند سر در (کربونیفر) در رشته کوههای شتری مطابقت داده شده اند. این واحد با دگرشیبی فرسایشی و توسط سازند جمال (پرمین) پوشیده است. همچنین معدودی بازپای (براکیوپود) تغییر شکل یافته غیرقابل تشخیص در طبقات آهکی مربوطه دیده شده اند.

Pj: سازند جمال (پرمین)
در شمال غرب نقشه رخنمونی از سنگهای شبیه به این سازند وجود دارد که به سازند جمال نسبت داده شده اند. ضخامت این واحد 150 تا 200 متر بوده و مشتمل بر سنگ آهکهای به رنگ خاکستری تیره، سنگ آهکهای رسی و مختصری درون لایه های آهکی شیلی می باشد و 60 تا 70 متر فوقانی روشن تر و دولومیتی هستند.
بعضی افقها حاوی فوزولینید، مرجان و محدودی تکه های صدف بازوپا هستند. گرچه بر حسب نمونه های مربوطه و بر اساس جنسهای فراوان موجود در آنها سن مسکوین (منتسب به بخش بالایی سازند سر در) توسط پرتوآذر تشخیص داده شده است و لیکن رخساره سنگ شناسی آنها هیچ گونه شباهتی با سازند سردر، موجود در دیگر نقاط ایران نشان نمی دهد.

TRs: سازند سرخ شیل (تریاس پیشین)
در شرق توالی سنگهای پالئوزوئیک، شیلهای خیلی نازک آهکی و مختصری سنگ آهک رسی نازک لایه بضخامت 100 تا 120 متر یافت شده است که شبیه به سازند سرخ شیل در رشته کوههای شتری بوده و در اینجا نیز به طور هم شیب توسط دولومیت شتری پوشیده شده اند.

TRsh: سازند شتری (تریاس میانی)
در شمال غرب ناحیه ضخامتی در حدود 150 تا 200 متر از دولومیتهای قهوه ای- قرمز ضخیم لایه تا توده ای منتسب به این سازند به شکل یک ساختمان مرتفع و مشخص ظاهر شده است که بر روی سازند سرخ شیل قرار گرفته و به سمت شمال تا نواحی جنوبی نقشه قائن گسترش دارند.
تاکنون در سرتاسر منطقه رسوبات جوانتر از تریاس میانی تا کرتاسه پسین و نهشته های شبیه فلیش آن که در ذیل شرح داده می شوند، مشاهده نشده است.

K2fl: رسوبات شبیه فلیش:
توالیهایی از رخساره شبیه فلیش مشتمل بر تناوب مارنهای سفید و سبز- خاکستری با ماسه سنگهای آهکی دارای ساختهای رسوبی اولیه ناشی از جریان آب (سوله مارک) و شیلها و ماسه سنگهای ورقه ای مربوطه در بخش شمال غربی نقشه ظاهر می گردد و گرچه کمربند باریکی از آنها در شمال شرق نقشه نیز برخورد شده است و لیکن رخنمودهای گسترده این سنگها به سمت شمال و در قسمتهای جنوبی نقشه قائن واقع شده است.
نمونه های جمع آوری شده از نقاطی چند، دارای گونه هایی از گلوبوترونکانا و اربیتوئیدس و سیدرولایتس و غیره بوده اند که دلالت بر سن کامپانین- ماستریشتین دارند.

K2Ps: ماسه سنگ
ضخامتی در حدود چند ده متر تا حداکثر 100-80 متر از طبقات ماسه سنگهای آهکی غالباً قرمز و گاهی مواقع سبز- خاکستری ممکن است در نقاط متعددی در قسمت بالایی واحد K2fl دیده شود. این طبقات در بعضی افقها گراوال دار و یا میکروکنگلومرائی هستند. ضخامت این واحد متغیر بوده و بطور جانبی ممکن است تبدیل به واحد K2Pl گردد. ظاهراً سنی جوانتر از کرتاسه برای قسمتهای بالایی این واحد محتمل است.

K2Pl: سنگ آهک
این واحد ممکن است نتیجه تغییرات جانبی قسمتهای بالایی K2fl بوده و از سنگ آهک نازک لایه تشکیل شده است. به لحاظ وجود تکه هایی از آلگ در یک نمونه از آنها که از شش کیلومتر شمال غرب بوکی تهیه گردیده، حدس زده شده است که قسمتهای فوقانی این واحد سنگی به سن پالئوسن باشد.

Pc: کنگلومرا
در هسته تاقدیس کوه کمر چارچینگ در حدود 18 متر از این کنگلومرا دیده می شود که دارای عناصر آتشفشانی ناچیزی بوده و با دگر شیبی فرسایشی بر روی ماسه سنگهای واحد K2Ps قرار گرفته است. مارنها و سنگ آهک های به سن پالئوسن (P1m) این کنگلومرا را می پوشانند.

P1m: مارن تحتانی
استثنائا در هسته ناقدیس کوه کمر چارچینگ ضخامتی در حدود 120 متر از این مارنها، به ندرت همراه با درون لایه های آهکی، در زیر سنگ آهکهای پالئوسن (Pl) تشخیص داده شده است که به روش دیرینه شناسی تعیین سن گردیده اند.

Pl: سنگ آهک ریفی
سنگ آهکهای تا حدودی ریفی به رنگ روشن ضخیم لایه یا توده ای شکل به سن پالئوسن در نواحی شرقی دهکده های قیصار تا مرقوک مضاعف بر چند ساختمان گنبدی شکل ریفی مشخص، ظاهر گردیده اند. بعلاوه، رخنمونهای پراکنده و منفردی از سنگ آهکهای مزبور نیز در چند نقطه دیگر با ضخامتی در حدود 70 تا 90 متر قابل مشاهده است.

P2m: مارن فوقانی
ضخامتی در حدود 30 متر از مارنهای سبز بر روی سنگ آهکهای بسن پالئوسن (Pl) در دو کیلومتری شرق تا جنوب شرق دهکده کرونک مشاهده شده است.
نمونه های فراوان جمع آوری شده در نقاط متعددی از رسوبات مربوط به واحدهای Pl , Pm1 دارای مجموعه های فسیلی خوب و گونه های شاخص به سن پالئوسن از قبیل دیستی کوپلاکسن، میکلانه آ، گلوبوروتالیا، داسی کلاداسه آ و غیره بوده است.

E1c: کنگلومرا
این واحد به ضخامت تا 30 متر دیده شده و مشتمل است بر کنگلومرای قرمز هتروژن و پلی ژن که استثنائا در چند صد متر غرب برایمان به ضخامت تا 150 متر نیز می رسد. این واحد با دگر شیبی فرسایشی، واحدهای سنگی گوناگونی از قبیل Es , PEfl , Pl , Pm2 را می پوشاند.

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله 24   صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید