مقدمــه :
جمعیت جهان که در آغاز قرن پیش حدود دو میلیارد نفر تخمین زده میشد به بیش از شش میلیارد نفر در آغاز سده جدید افزایش یافته و پیش بینی میشود که تا سال 2020 این رقم از مرز هشت میلیارد نفر عبور کند، یعنی در طول فقط دو دهه ، جمعیتی بالغ بر کل جمعیت جهان در آغاز قرن بیستم به جمع نفوس جهان افزوده خواهد شد.
نیاز روزافزون این جمعیت رو به رشد به مواد غذایی ، رشدی جهشی را در صنایع غذایی تمام ملل ایجاب مینماید. شیر، یکی از مهم ترین مواد خوراکی مورد استفاده بشر است. شیر با دارا بودن مقدار زیادی پروتئین ، ویتامین ، کلسیم ، سایر مواد معدنی و نیز حدود750 کیلوکالری انرژی در هر لیتر میتواند سهم عمده ای در سلامت و سبد غذایی افراد جامعه داشته باشد.
در این میان ، نکته قابل تامل ، استفاده از روش هایی برای حفظ بهداشت و سلامت شیر از محل تولید تا مصرف نهایی آن است به طوریکه ضمن جلوگیری از فساد شیر ، از سرایت احتمالی بیماری های مشترک انسان و دام نیز به مصرف کننده پیشگیری شود. یکی از کهن ترین این روش ها تهیه ماست از شیر است. تولید و استفاده از ماست اولین بار در مناطقی از آسیای میانه و سپس اروپای شرقی و مرکزی آغاز گردید و امروزه به واسطه سهولت تولید و نگهداری ، به یکی از مهم ترین فراورده های لبنی مبدل گشته است.
مراحل تولید ماست به ترتیب عبارتند از: تصفیه شیر خام، استاندارد سازی چربی، افزایش مواد جامد، گرم کردن اولیه، هموژن سازی، انجام عملیات حرارتی در دمای 90 درجه سانتیگراد، سردکردن تا 43 درجه سانتیگراد ، اضافه کردن مایه و مواد افزودنی، پرکردن، آنلوباسیون، سردکردن و انبار کردن است.
هدف ارائه کنندگان این طرح خرید و تبدیل شیر خام به ماست پاستوریزه است که علاوه بر اینکه نقش بسزایی در حفظ سلامت شیر تولیدی واحدهای دامداری دارد، دارای توجیه اقتصادی مناسبی نیز میباشد و همچنین زمینه اشتغال نیروهای ماهر و نیمه ماهر را فراهم میآورد. ضمن اینکه این طرح دارای این قابلیت میباشد که در قالب تعاونی های بانوان به مرحله اجرا درآید.
طرح توجیهی تولید و بسته بندی ماست پاستوریزه با ظرفیت 800 تن در سال