مشخصات این فایل
عنوان: سبک معماری در مجموعه سرای گلشن و تیمچه پوستی
فرمت فایل : word( قابل ویرایش)
تعداد صفحات: 27
این مقاله درمورد سبک معماری در مجموعه سرای گلشن و تیمچه پوستی می باشد.
خلاصه آنچه در مقاله سبک معماری در مجموعه سرای گلشن و تیمچه پوستی می خوانید :
شکست و پرسپک+تیو در دالانها:
شکست و پرسپکتیو:
همه دالانهای سرا، هنگام رسیدن به حیاط 45 درجه شکست دارند.
این شکست در دو بخش موثر است:
- هنگام حرکت در طول دالان به سمت حیاط؛
- هنگام خروج از دالان و ورد به حیاط؛
هنگام حرکت در طول دالان، به علت چرخش، منظرة کاملی از حیاط پیدا نیست، در واقع ما نمی توانیم همه مساحت دهنة خروجی از دالان را تماشا کنیم.
بدین ترتیب، هر چه به سمت حیاط جلو می رویم، این منظر بازتر شده و پرسپکتیو تکمیل تر می شود. بنابراین منظرة حیاط یک قاب عکس ساکن نیست بلکه کاملاً پویاست و در هر قدم تغییر می کند.
این حرکت و تکامل در منظره روبرو عامل ایجاد انگیزه برای حرکت به سمت جلو است و حیاط که هسته سرا را تشکیل دهد در لحظة اول با هر نگاه محجول و گذارایی درک نمی شود.
به علاوه نور هم کم کم، به چشم ما که با تاریکی دالان اجین است، وارد می شود. این شکست، هم در برخورد نور به ورودی حیاط و تمایز این نقطه مؤثر است و هم در شکست سیر باد و قرار گرفتن در زاویه ای که حداکثر میزان نسیم از طریق ورودی به دالان وارد شود.
هنگام خروج از حیاط هم، به علت زاویه دید، پرسپکتیو دو نقطه ایی گسترده ای پیش روی ناظر قرار می گیرد و فضای حیاط سریع شناسایی می شود.
به علاوه، مثلثی که در نقطة شکست وجود دارد، مکان مناسبی برای تامل قبل از ورود به حیاط است.
تغییر ارتفاعات در دالانها:
تغییر ارتفاعات:
تغییر کردن ارتفاعات، بین تویزه ها و بالاترین نقطه طاقها، یعنی سوراخ ها سقف، در ایجاد پرسپکتیو های جدید، هنگام حرکت مؤثر است.
همانطور که در عکس پیداست، مخفی شدن قسمت هایی از سقف پشت تویزه ها و پیدا شدن آن هنگام حرکت به سمت جلو، هم به پویایی و جنبش پرسپکتیو ها و فضا کمک می کند و هم درک محسوس تر مراحلی که طی می شود. این مراحل، حجره‌ها هستند که بین دو تویزه قرار دارند. قرار گیری حجره ها میا تویزه ها در معرفی بهتر و تشخیص حجره ها نقش بسزایی دارد.
پایین تر بودن سطح تویزه ها، باعث می شود که نسبت به بقیه قسمت ها، تاریک بماند و تضادی را ایجاد می کند که باعث تقویت تأثیراتی که ذکر کردیم، می باشد.
به علاوه، این فضا مسلماً به عدم یکنواختی، نیازمند است. چون دالان یک مسیر حرکتی است و فضای مرکزگرایی نیست که بتوان با یک گنبد خانه برای آن سقف زد یا طاق گهواره ای زد فقط جهت می دهد ولی در حرکت همراهی نمی کند.
مقایسه حجره های بالا و پایین دالانها:
مقایسة حجره های بالا با پایین
اولین نکته ای که در مقایسه به ذهن می رسد این است که بازشوهای حجره های پایین در هستند ولی بازشوهای بالا پنجره.
بنابراین این مسئله که چرا بازشوهای پایین بلند قدترند پاسخ می گیرد.
به علاوه، چون زاویة دید در حجره های بالا، کلاص به سمت پایین یا حداکثر روبرو است، پس از ارتفاعی به بالا به بازشو نیاز نیست. بازشوهای بالا به فضای دالان
مسلط ترند بنابراین به مساحت کمتری به عنوان بازشو برای ارتباطات نیازمندند.
از حیث نورگیری هم حجره های بالا مزایایی دارند، از جمله نزدیک بودن به سوراخ‌های سقف، پس بازشوهای پایین برای تأمین نور بیشتر به بازشوهای بزرگتری احتیاج دارند.
در کل، چون از ارتفاعی به بعد، در بازشوهای بالا تویزه های شروع به حرکت می کنند و دیوار به سقف بازشوهای بالا تا بالاترین نقطة سقف، چیزی حدود همان ارتفاع بازشوهای پایین است.
حجره های پایین عمیق تر هستند و بادی تناسبات داخلی با ارتفاع بیشتر تعدیل شود.
می بینیم که تناسبات حجره های بالا و پایین که تناسبات حجره های بالا و پایین بسیار مهم نزدیک است.
حجره های پایین در رفت و آمد و جنبش داخل محدودة خود، قسمتی از جلوی حجره خود در دالان را نیز دارا می باشند، در حالیکه حجره های بالا این محدوده را ندارند. پس احساس می شود که فعالیت ها در طبقه بالا، باید از سکون و قرار بیشتری برخوردار باشد. در دالان جنوب غربی که تعدادی از حجره های طبقه دوم فعال بود، مشاهده کردیم که بیشتر این حجره ها کارگاهی هستند و به کار دوخت و دوز مشغولند. در حالیکه حجره های پایین به فورش تجارت می پردازند.
فرم سقف در دالانها:
فرم سقف:
سقف های گنبدین دالانها تزئینات آجری دارند و رسمی بندی شده اند. تزئینات بر قسمت از سقف با دیگری متفاوت است، آجرکاری حاشیه سوراخ ها هم از یک دایره ساده تا فرم ستاده ای تغییر می کند.
نکته مهم در ارتباط با سقف، اتصال دیوار به سقف است که توسط تویزه ها صورت می‌پذیرد. و دیوار سقف را دیگر نمی توان از این قسمت جدا کرد و به طور مستقل شناسایی نمود. به نظر می رسد که تویزه ها مجموعة دالان را در آغوش گرفته اند.
فرم بازشوهای حجره‌های دالانها:
فرم بازشوها:
در یک بازشو از لحاظ دو بخش اصلی وجود دارد:
- پایه.
- قوس که روی پایه قرار می گیرد.
قسمت پایه اغلب می تواند به طور کامل گشوده شود و ابعاد کارکردی دارد. ولی
قوس‌های نوک تیز، در تزئینات چوبی خود، تعداد سوراخ دارند که نورگیر هستند.
در حجره های طبقه پایین قسمت پایه بلندتر است، در توضیحاات مقایسه حجره های بالا و پایین علت این است تفاوت روشن شده است.
قسمت پایه در کادر خود، شخصیت و کارکر مشخصی دارد. قوس ها از لحاظ و اتصالات قابل بررسی هستند.
در عکس پیداست که: قوس نوک تیز، واسطة اتصال قسمت پایه با طاق سقف است.
اما این قوس نوک تیز در تناسبات بازشو و مهمتر در تناسبات سقف حجره ها که همین قوس را دارند نیز موثر است. بنابراین به طور همزمان در جایگیری های متفاوتی به طرز شایسته ای ظاهر می شود.
به علاوه فرم بازشوها، ارتباطی با نورگیرها دارند. چون نوک تیز قوس ها، به نورگیرها اشاره دارند و به آنها می رسند. بازشوهای دالانها در قمست پایین همه فلزی شده اند اما در طبقه بالا نمونه های ذی قیمتی، هنوز یافت می شود.
تیمچه پوستی:
معرفی تیمچة پوستی:
تمیچه پوستی یک فضای سرپوشیدة 2 طبقه است که سه نورگیر دارد و حفره هایی در گوشه های رسمی بندیهای سقف که فضا را روشن می کنند. تمیچه در قسمت اصلی خود 21 حجره دارد.
تنها ورودی تیمچه دالانی کوچک است که به راسته گلشن گشوده می شود.
دسترسی به طبقه دوم و حرکت بر روی تراس چوبی از راه پله های قسمت جانبی موثر است.
این قسمت ضمیمه سقفی صاف و چوبی، چهار ستون و نورگیر هشت ضلعی دارد.
بازشوهای پایین همه فلزی اند ولی بازشوهای بالا همه هنوز چوبی مانده اند و تعدادی از آنها به خوبی بازسازی شده است اما اغلب حجره های بالا غیره فعال هستند.
سقف پر کار تیمچه در اثر بی توجه و عدم وقت و بازسازی به موقع در حال خراب شدن است. این رسمی بندیهای گچی در قمست هایی فرو ریخته است. علت اصلی خرابی شسته شدن پوسته بر اثر نفوذ آب باران به نظر می رسد.
سقف تیمچه:
سقف تیمچه:
یکی از زیباترین و تأثیر گذارترین قسمت های تیمچه سقف آن است که تشکیل شده از سه نورگیر با رسمی بندی و رسمی بندهایی هم در گوشه ها وجود دارد که پلان کشکولی را تکمیل می کند.
سقف با تزئینات، علاوه بر این که مایه زیبایی و تنوع فضا شده است. در انتقال معانی که در درک ماهیت تیمچه نهفته است، بسیار قوی است.
طراحی خاص این سقف با شبکه ای که بر روی آن اجرا شده است و اتصال طاقهایش به دیوارها، همه مایه یکپارچگی و وحدت فضا هستند. پس از ورود به تیمچه، در نگاه اول، فضای منسجمی حس می شود. که در اطراف فضای خالی که ما در آن قرار داریم، کشیده شده است.
در واقع می توان گفت که تیمچه نه دیوار دارد نه سقف، بلکه پوستی الاستیک به تن کرده، که تا نزدیک زمین، آن را در بر گرفته است و کشش و فشارش حس می شود.
این که سقف، مکعب تیمچه را در آغوش گرفته است. به خوبی از اتصال گوشه های هر بخشی به دیوار مشهود است. اما تأثیرات این یکپارچگی و ادغام سطح دیوار و سقف در هم می تواند موارد زیر باشد:
- اعطای شخصیت قوی به فیزیک- تمیچه؛
- آرامش و وقار کل مجموعه به دلیل وحدت وجودی اش؛
- تقویت نیاز تأمل و تفکر در محیط؛
- دعوت به مکث و مشغول شدن به محیط؛
- ایجاد حس فلک گونه نسبت به سقف؛
- مرکزگرایی در عین داشتن یک محور اصلی؛
بنابراین، سقف تیمچه، به دلیل زیبایی ظاهری خود، جذاب است، اما جذبة واقعی اش از تعلق داشتن محیط اطراف به خودش نشئت می گیرد.
خوب بود دربارة نسبت شکل سقف، و پلان کشکولی نیز توضیح می دادید= اینکه چگونه این دو با هم جور شده اند و توافق یافته اند.
نور در تیمچه:
نور:
روشنایی فضای – تیمچه از طریق سه نورگیر سقف و حفره های گوشه ها تأمین
می‌شود. ولی آنچه که به خوبی حس می شود این است که نورپردازی تیمچه خیلی خاص روشن شدن فضا و درک محیط نیست. نورپردازی تیمه در ارتباط مستقیم با فرم سقف و ارتباط آن دیوارها و فضا، در سایه روشن های روی رسمی بندی ها، به خوئبی ایفای نقش می کند. چون پرتو نور تقریباً مماس سطوح رسمی بندی می تابد، درگوشه‌ها ایجاد سایه ها و نیمه سایه هایی می کند که سطوح رسمی بندی ها را برجسته می کند.
این سیاه و نیم سایه در کل فضا ایجاد می شود، ولی قوی تیرین نحوه خود را با قرص نوری که بر دیوارها، بازشوها و کف تیمچه ظاهر می شود، حرکت می کند و هنگام غروب محو می شود، نشان می دهد.
سه نورگیر و سوراخ سقف کافی هستند تا در تمام طول روز مساحت زیادی توسط قوس های نور که عینیت سوراخ های پر از نور، هستند، لمس شود.
بخشی از فهرست مطالب مقاله سبک معماری در مجموعه سرای گلشن و تیمچه پوستی
مصرفی واژه ها:
ترکیب بندی کلی فضاها:
مصرفی کلی مجموعه سرای گلشن و تیمچه پوستی:
حیاط :
نور در حیاط:
تناسبات حیاط:
محورهای حیاط:
محورها:
نماهای حیاط:
نماها:
حرکت در حیاط:
حرکت در حیاط:
دالان ها:
نور در دالانها:
بررسی « نور» در دالانها
شکست و پرسپک+تیو در دالانها:
شکست و پرسپکتیو:
تغییر ارتفاعات در دالانها:
تغییر ارتفاعات:
مقایسه حجره های بالا و پایین دالانها:
مقایسة حجره های بالا با پایین
فرم سقف در دالانها:
فرم سقف:
تیمچه پوستی:
معرفی تیمچة پوستی:
سقف تیمچه:
سقف تیمچه:
نور در تیمچه:
نور:
دانلود مقاله سبک معماری در مجموعه سرای گلشن و تیمچه پوستی
