نیک فایل

مرجع دانلود فایل ,تحقیق , پروژه , پایان نامه , فایل فلش گوشی

نیک فایل

مرجع دانلود فایل ,تحقیق , پروژه , پایان نامه , فایل فلش گوشی

مقاله درباره مفاهیم عام اخلاقی

اختصاصی از نیک فایل مقاله درباره مفاهیم عام اخلاقی دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

مقاله درباره مفاهیم عام اخلاقی


مقاله درباره مفاهیم عام اخلاقی

لینک پرداخت و دانلود در "پایین مطلب"

 فرمت فایل: word (قابل ویرایش و آماده پرینت)

 تعداد صفحات:12

پیش فرض های فلسفی اخلاق اسلامی :

1 - انسان دارای دو بعد روح و جسم است .

2 - روح آدمی موجودی مجرد است .

3 - حقیقت انسان روح اوست ، نه بدن آن .

4 - ادراک و فهم و درد و لذت و سعادت و شقاوت مربوط به روح است .

5 - روح می تواند مستقل از بدن به حیاط خود ادامه دهد .

 

پیش فرض های کلامی اخلاق اسلامی :

کلام یعنی علم اعتقاد های اسلامی و یا دینی .

1 - جهان آفرینش هدف مند است .

2 - هدف از خلقت جهان آفرینش این است که انسان به کمال برسد .

3 - انسان کامل همان خلیفه الله است .

4 - خلیفه خداوند کسی است که مظهر اسماء و صفات خداوند باشد .

5 - جایگاه مومنان در بهشت است و جایگاه کافران در جهنم است .

 

ابعاد وجودی انسان :

در یک تقسیم بندی می توان ابعاد وجودی انسان را به این ترتیب طبقه بندی کرد :

1 - اندیشه و تفکر

2 - صفت یا خصلت

3 - رفتار یا عمل

 

رابطه متقابل ابعاد وجودی انسان :

الف) رابطه اندیشه با صفات نفسانی :

1 – تأثیر صفت بر اندیشه و فکر :

بعضی صفات نفسانی بر اندیشه و فکر انسان تأثیر می گذارند ، مثلاً کسی که چیزی را دوست یا دشمن بداند ،

 نمی تواند درباره آن چیز یا آن شخص داوری یا قضاوت کند ، زیرا دوست داشتن مانع ثشخیص صحیح     می شود به همین جهت در روایتی آمده است که :

" حُبُّک بشیءِ یُعمی یُصِم "

( محبت تو به یک چیز تو را کور وگنگ  می کند . )

2 – تأثیر اندیشه بر صفت :

برای ایجاد تغییر در صفات نفسانی ، ابتدا باید اندیشه و فکر انسان تغییر کند .

 

ب) رابطه صفات نفسانی با رفتار :

1 – تأثیر صفت بر رفتار :

هر صفتی در نفس انسان باشد رفتار خاصّی را به نمایش می گذارد ، مثلاً اگر صفت نرم خویی در انسان باشد ، ازانسان رفتار ملایم و مهربانانه سر می زند .

2 – تأثیر رفتار بر صفت :

تکرار یک عمل برای مدتی می تواند صفتی را در نفس انسان ایجاد کند ، مثلاً اگر کسی به هنگام خشم خود را بُرد بار نشان دهد و این عمل را برای مدتی تکرار کند ، صفت بُرد باری و حِلم در او ایجاد می شود .

 

ج) رابطه اندیشه و عمل :

1 – تأثیر عمل بر علم و اندیشه :

از دیدگاه اسلام عمل صالح نوع خاصی از بینش و علم و معرفت را در عامل ایجاد می کند که موجب تشخیص حقّ از باطل می شود .

قرآن کریم درباره این فرموده است :

" ای کسانی که ایمان آورده اید ، اگر تقوا پیشه کنید خداوند برای شما نیروی تشخیص حقّ از باطل قرار می دهد ."

                                                                                                              ( انفال/ 22 )

2 – تأثیر علم و ندیشه بر عمل :

هر عملی از اندیشه ای سرچشمه گرفته است ، پس برای تغییر در عمل باید به سراغ فکر و اندیشه رفت .

 

مفاهیم عام اخلاقی :

مقصود از مفاهیم عام اخلاقی ، فضائل یا رذائل اخلاقی اند که در همه حوزه های رندگی انسان تأثیر گذارند و اختصاص به حوزه خاصی ندارند .

 

تقسیم بندی مفاهیم عام اخلاقی :

این مفاهیم به دو دسته تقسیم می شوند :

1 – بخشی از آنها نقش هدایت گری را دارند ، مانند ایمان

2 – بخشی دیگر صفات نفسانی عمل کننده اند که در پرتوی صفات هدایت گر تحقّق می یابد ، مانند توکّل ، شکر و...

 

فصل اول : صفت نفسانی هدایت گر :

عالی ترین صفت نفسانی هدایت گر ، ایمان است و در این فصل مطالبی را درباره آن بیان می کنیم .

 

ارزش ایمان :

در روایتی ار پیامبر اکرم آمده است که فرمودند :

ای ابوذر هیچ چیز در نزد خدا محبوب تر از ایمان به او خودداری از آنچه نهی کرده است نیست .

امام صادق (ع) فرموده است :

خداوند دنیا را هم به دوستانش می دهد و هم به دشمنانش ، اما ایمان را جز به دوستانش به کسی نمی دهد و در روایتی دیگر از آن حضرت آمده است : اگر پرده ها از چشم برداشته می شد و به مقام مؤمن در پیشگاه خدا آگاه

می شدند ، در مقابل مؤمنان خاضع می شدند و اطاعت از مؤمنان برایشان آسان می شد .

 


دانلود با لینک مستقیم


مقاله درباره مفاهیم عام اخلاقی

پاورپوینت آشنایی با مفاهیم اصلی مدیریت هزینه

اختصاصی از نیک فایل پاورپوینت آشنایی با مفاهیم اصلی مدیریت هزینه دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

پاورپوینت آشنایی با مفاهیم اصلی مدیریت هزینه


پاورپوینت آشنایی با مفاهیم اصلی مدیریت هزینه

عنوان: پاورپوینت آشنایی با مفاهیم اصلی مدیریت هزینه

فرمت: پاورپوینت(قابل ویرایش)

تعداد اسلاید: 38 اسلاید

دسته: مدیریت - حسابداری (ویژه ارائه کلاسی درس حسابداری مدیریت)

این فایل شامل پاورپوینتی با عنوان "آشنایی با مفاهیم اصلی مدیریت هزینه" بوده و در 38 اسلاید همراه با تصاویر و توضیحات کامل طراحی شده است که می تواند به عنوان سمینار در کلاس (ارائه کلاسی) درسحسابداری مدیریت در سطح کارشناسی و کارشناسی ارشد رشته های مدیریت و حسابداری مورد استفاده قرار گیرید. بخشهای عمده این فایل شامل  موارد زیر است:

مقدمه

تخصیص هزینه

تسهیم هزینه

هزینه مواد غیر مستقیم

هزینه دستمزد مستقیم

دو نقش مهم محرک های هزینه در حسابداری مدیریت

چهار نوع محرک هزینه

محرک هزینه مبتنی بر حجم

هزینه ثابت و متغیر

هزینه های پلکانی

هزینه ظرفیت در مقابل هزینه مصرفی

محرک های هزینه ساختاری و اجرایی

محرک های هزینه اجرایی

طراحی فرآیند تولید

روابط با تامین کنندگان مواد اولیه شرکت

حسابداری بهای تمام شده ی محصولات و خدمات

هزینه محصول و هزینه دوره

محاسبه بهای تمام شده در شرکت های تولیدی و بازرگانی

 مفاهیم هزینه برای برنامه ریزی و تصمیم گیری

هزینه های بودجه شده

هزینه های استاندارد

هزینه فرصت

هزینه ریخته شده

 ویژگی اطلاعات برای تصمیم گیری

پاورپوینت تهیه شده بسیار کامل و قابل ویرایش بوده و به راحتی می توان قالب آن را به مورد دلخواه تغییر داد و در تهیه آن کلیه اصول نگارشی، املایی و چیدمان و جمله بندی رعایت گردیده است.


دانلود با لینک مستقیم


پاورپوینت آشنایی با مفاهیم اصلی مدیریت هزینه

مقاله درباره مفاهیم اولیه درباره بیماریهای مقاربتی

اختصاصی از نیک فایل مقاله درباره مفاهیم اولیه درباره بیماریهای مقاربتی دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 8

 

مفاهیم اولیه درباره بیماریهای مقاربتی

1- بیماری مقاربتی چیست؟

اصطلاح بیماری مقاربتی برای عفونتهایی استفاده می شود که از طریق تماس جنسی برقرار می شود. اما بعضی از عفونتهای جنسی از طرق دیگر؛ برای مثال از طریق خون می تواند سرایت کند.

2- چگونه شخصی مبتلا به عفونتهای مسری جنسی می شود؟

تماس جنسی با شخص مبتلا بدون حفاظت و گرفتن خون از شخص مبتلا منبع اصلی خطر آلوده شدن می باشد.

3- علائم معمول عفونتهای مسری جنسی چیست؟

عفونتهای مسری جنسی خاصی بدون نشانه می باشد: چیزی دیده و یا احساس نمی شود اما بیماری وجود دارد. در صورتی که در حالت ادرار احساس سوزش می کنید و اگر بر روی آلت تناسلی جراحت و یا جوش وجود دارد و یا اگر زخمهایی دارید که به راحتی درمان نمی پذیرند باید به فکر عفونتهای مسری جنسی باشید. خستگی اغلب در طول عفونت به وسیله ویروسهای مشخص (هپاتیت؛ اچ-ای-وی؛ ........) بوجود می آید. در صورت وجود بیماری مزمن مجاری ادرار ترشحات می تواتد یک قطره کدر در صبح و یا ترشحات چرکی از مجاری ادرار (سر آلت تناسلی مردان)؛ آلت تناسلی زنان و یا مقعد باشد.

حتی اگر علائم به خودی خود از بین برود؛ بدین معنی نیست که غفونت از بین رفته است و مداوا الزامی است. پس از نزدیکی با شخصی جدید؛ در صورتی که این علائم در روزها؛ هفته ها و یا حتی ماه های بعد روئیت شود می بایست فوراُ با پزشک مشورت نمایید.

4- آیا امکان ا بتلاء به بیماریهای مقاربتی از طریق توالتهای عمومی وجود دارد یا خیر؟

خیر امکان ا بتلاء به بیماریهای مقاربتی از طریق توالتهای عمومی وجود ندارد. بیماریهای مقاربتی و عفونتهای مسری جنسی از طریق خون؛ ترشحات آلت نتاسلی و اسپرم منتقل می شود و نه از طریق تماس پوستی و یا توالت.

5- چه رابطه ای بین آلودگی از طریق عفونتهای مسری جنسی و اچ-ای-وی وجود دارد؟

به نظر میرسد که ابتلاء به بیماریهای مقاربتی جنسی مانند سفلیس؛ سوزاک و بیماریهایی که موجب جوشهای ناشی از ویروس و باکتری بر روی آلت جنسی مردان و زنان می شود؛ احتمال آسیب پذیری شخص را در صورت نزدیکی با اشخاص آلوده به اچ-ای-وی افزایش می دهد.

6- چگونه می توانم در مقابل عفونتهای مسری جنسی از خود محافظت کنم؟

تنها راه محافظت از عفونتهای مسری جنسی استفاده از کاندوم و پرهیز از آمیزش است.

7- آیا استفاده از کندوم برای محافظت در برابرعفونتهای مسری جنسی کافی است؟

اگر کندوم درهنگام دخول جنسی لغزش و یا پارگی پیدا نکند؛ و سیله عالی برای محافظت در عفونتهای مسری جنسی می باشد.

8- آیاعفونتهای مسری جنسی قابل مداوا می شود؟

بلی. تمام عفونتهای مسری جنسی قابل تداوی است و اغلب آنها مداوای بسیار ساده ای دارند. تقریباُ تمام عفونتهای مسری جنسی بدون به جا گذاشتن عوارض بعدی قابل مداوا می با شند. مشورت با پزشک و ادامه مداوا بدون وقفه تا پایان دوره معالجه و همچنین مطلع کردن همسر برای جلوگیری از آلودگی های بعدی الزامی است.

مفاهیم اصلی در مورد ایدز و اچ-آی-وی

1-ایدز چیست؟

کلمه ایدز مخفف "سندروم ابتلا به نقصان در سیستم مصونیت جسمانی" است و مسبب آن اچ-آی-وی است که به سیستم دفاعی بدن حمله کرده و باعث می شود که بدن در مقابل عفونتها نتواند از خود دفاع کند و در نتیجه تحت تاثیر بیماری های مختلف و انواع سرطان قرار گیرد. ایدز مرحله پیشرفته عفونت از طریق اچ-آی-وی است.

2- اچ-آی-وی چیست؟

کلمه اچ-آی-وی محفف "ویروس نقصان در سیستم مصونیت انسان" است. ویروسی که با حمله به سیستم دفاعی بدن مسبب بیماری ایدز می شود.

3- اچ-آی-وی از چه راههایی منتقل می شود؟

- انتقال جنسی

تقریباُ در 80% موارد اچ-آی-وی از طریق رابطه جنسی منتقل می شود.

رابطه جنسی محافظت نشده ازطریف واژن؛ مقعد و دهان

- استفاده از سرنگ مشترک

اچ-آی-وی همچنین از طریق استفاده مشترک سرنگ در تزریق مواد مخدردر رگ انتقال پیدا می کند.

- انتقال از مادر به فرزند

اچ-آی-وی ممکن است از طریق مادر آلوده به این ویروس در هنگام حاملگی؛ زایمان و یا شیر دهی به نوزاد انتقال یابد. امروزه راههای متعدد برای پیشگیری و کم کردن احتمال انتقال این ویروس وجود دارد.

4- پس از چند رابطه جنسی اچ-آی-وی انتقال می یابد؟

فقط یک بار رابطه جنسی محافظت نشده با شخصی که دارای اچ-آی-وی مثبت است کافی است تا شخص در خطر ابتلاء به این ویروس قرار گیرد.

5- آیا ریسک ابتلاء به این عفونت در رابطه جنسی محافظت نشده حتی در صورتی که اسپرم خارج نشود وجود دارد؟

بلی در هنگام دخول محافظت نشده حتی اگر اسپرم خارج نشود احتمال ابتلا به این بیماری وجود دارد.

6- آیا بوسیدن هم خطرناک است؟

اچ-آی-وی از طریق بوسیدن منتقل نمی شود حتی اگر زبان نیز به کار برده شود. تماس بدنی؛ نوازش و حتی استمناء خطری ندارد.

7- موارد دیگر بدون خطر چیست؟

- اچ-آی-وی از طریق توالتهای عمومی؛ سونا؛ استخر؛ گوشی تلفن؛ استفاده مشترک از حوله؛ چاقو؛ چنگال؛ قاشق و غیره سرایت نمی کند.

- اچ-آی-وی از طریق نیش حشرات از جمله پشه؛سوسک؛ کک و غیره ویا از طریق گاز گرفتن سگ و دیگر حیوانات اهلی سرایت نمی کند.

- اچ-آی-وی از طریق سرفه و عطسه شخص مبتلا سرایت نمی کند.

- اچ-آی-وی از طریق روابط اجتماعی مانند دست دادن؛ به آغوش کشیدن و لمس کردن شخص مبتلا سرایت نمی کند.

- اچ-آی-وی به مقدار بسیار کمی از طریق آب دهان؛ عرق؛ اشک و یا ادرار منتقل شود.

8- آیا رابطه بین آلودگی به اچ-آی-وی و بیماریهای مقاربتی وجود دارد؟

بلی به نظر می اید که ابتلا به بیماریهای مقاربتی از جمله سفلیس؛ سوزاک و بیماریهای که موجب پیدایش جوش بر آلت تناسلی می شود؛ احتمال آسیب پذیری شخص را در صورت نزدیکی با اشخاص آلوده به اچ-آی-وی افزایش می دهد.

9- آیا استفاده از کاندوم برای محافظت در مقابل اچ-آی-وی کافی است؟

در صو رتیکه کاندوم در هنگام دخول جنسی لغزش و یا پارگی پیدا نکند؛ وسیله عالی برای محافظت در برابر اج-آی-وی می باشد.

10- اگر بخواهم شخصی که با که با من رابطه جنسی دارد از کندوم استفاده کند چگونه می توانم بر آن اصرار نمایم؟

مستقیماُ به او بگوئید که بدون کندوم با او رابطه جنسی نخواهید داشت. نگذارید تا میل جنسی به نقطه اوج برسد.

11- پس از یک تماس جنسی مشکوک برای گرفتن نتایج آزمایش چه مدت باید صبر کرد؟

آزمایش پادتن اچ-آی-وی (آزمایش ایدز) 3 ماه پس از تماس جنسی مشکوک نتایج مطمئن را نشان می دهد. در طول این مدت ارگانیزم بدن در مقابل این ویروس پادتن ایجاد می کند. نتیجه " مثبت" در آزمایش نشان دهنده این است که پادتن وجود دارد. به عبارت دیگر احتمال عفونت زیاد است. صحت این آزمایش باید با آزمایشی دیگر تائید شود. نتیجه منفی در آزمایش نشان دهنده این است که پادتن وجود نداشته ؛ به عبارت دیگر عفونت وجود ندارد.

12- شنیده ام که بعضی ناراحتیهای جسمی نشان دهنده این است که احتمال عفونت وجود دارد.این علائم چه می باشند؟

در حقیقت از 2 تا شش هفته پس از تماس جنسی مشکوک بعضی نارسایی های فیزیکی ممکن است مشاهده شود. علائمی از قبیل تب؛ بزرگ شدن غدد تیروئید و لنفاوی؛ تورم گلو؛ دردهای عضلانی؛ سر درد؛ اسهال و تهوع ممکن است باعث شود که بیمارفکر کند دچار سرما خوردگی و یا آنفولانزای خفیف شده است.

اما همانطور که ملاحظه می شود؛ این لیستی است که علائم مشترک در دیگر عفونتها را نیز نشان می دهد و فقط محدود به اچ-آی-وی و ایدز نمی باشد.

13- در مورد معالجات جدید بحثهای زیادی می شود. آیا معالجه ای برای ایدز وجود دارد؟

از سال 1996 معالجات پیوسته ضد اچ- آی-وی وجود دازد. این معالجات معمولاُ پیشرفت این عفونت را به مقدارقابل توجهی آهسته می کند؛ اما این معالجات در درمان اچ-آی-وی موفق نبوده است. بنابراین تنها یک راه حل وجود دارد: همواره از خود محافظت کرده و پرهیز کنید.

14- در صورت مشکوک بودن به ایدز/اچ-آی-وی به کجا باید مراجعه کرد؟

برای گرفتن اطلاعات و مشاوره لازم می توان به مراکز مربوط مراجعه کرده و آزمایش اچ-آی-وی را انجام داد. می توان از خدمات مشاوره در این مراکز بدون دادن نام بهره برد.

آمار اچ-آی-وی

- حدود 40 میلیون نفر در دنیا اچ-آی-وی دارند.

- روزانه 13.500 نفر مبتلا به اچ-آی-وی می شوند.

- تا کنون حدود 30 میلیون نفر بدلیل ایدز جان خود را از دست داده اند.

- منطقه شبه صحرایی آفریقا با داشتن 8/25 میلیون موردمبتلا به اچ-آی-وی بالاترین آمار را دارد.


دانلود با لینک مستقیم


مقاله درباره مفاهیم اولیه درباره بیماریهای مقاربتی

مقاله درمورد مروری بر مفاهیم جامعه مدنی و هژمونی

اختصاصی از نیک فایل مقاله درمورد مروری بر مفاهیم جامعه مدنی و هژمونی دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

مقاله درمورد مروری بر مفاهیم جامعه مدنی و هژمونی


مقاله درمورد  مروری بر مفاهیم جامعه مدنی و هژمونی

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 7

 

مروری بر مفاهیم جامعه مدنی از دیدگاه صاحبنظران جامعه شناسی

جامعه مدنی به عنوان یک مفهوم عمدتاً نوین از قرن هفدهم تا نوزدهم پدید آمد. این مفهوم مظهرِ تفکیک زندگی مدنی و سیاسی از یکدیگر است، تفکیکی که در گذشته تقریباً ناشناخته بود. در یونان باستان و روم چنین مفهومی بدین وضوح وجود نداشته است، اگرچه زمینه هایی برای جدایی حقوق خصوصی از عمومی شکل گرفته بود. در واقع، نخستین نشانه های مفهوم جامعه مدنی را در صورتبندیهای هابز، لاک و روسو، نظریه پردازان اولیه روشنگری، می یابیم. البته در آثار این نظریه پردازان نیز تمایز جامعه مدنی از جامعه سیاسی بطور دقیق مشخص نبود. آنها بیشتر به تعریف مفهوم «وضع طبیعی» پرداختند و جامعه مدنی (یا سیاسی) را نقطه مقابل وضع طبیعی بشمار می آوردند؛ جامعه ای قراردادی که ساختگی و مصنوعِ خرد جمعی بود. بعلاوه آنها با اشاره به «حقوق خصوصی» سعی داشتند حریمی دور از دسترس دولت ایجاد نمایند که حافظ حقوق طبیعی و اولیه انسانها باشد. در مجموع نظریه پردازان قرارداد اجتماعی بیشتر بر افتراقات جامعه مدنی (و سیاسی) از وضع طبیعی تاکید داشتند، و کمتر به جدایی مفهومی جامعه مدنی از جامعه سیاسی توجه نمودند. رویکرد ایدآلیستی و مبتنی بر فلسفه نابِ نظری در تدوین مفاهیم، و همچنین برداشت غیر تاریخی آنها از جامعه منشاء انتقاداتی بود که توسط مکتب اقتصاد سیاسی کلاسیک مورد بحث قرار گرفت.

مکتب اقتصاد سیاسی کلاسیک که در قرن هجدهم پدید آمد، تمام مفهوم پردازی های رایج درباره دولت و جامعه مدنی را به چالش طلبید. از صاحب نظران عمده این مکتب می توان به آدام فرگوسن، آدام اسمیت، و جان استوارت میل اشاره نمود، البته نظریه پردازان دیگری همچون ریکاردو، مالتوس، و جیمز میل هم در این مکتب فعالیت داشتند. برخلاف فلسفه نظری، اقتصاد سیاسی ادعای علمی بودن داشت. اقتصاد سیاسی برداشت تاریخی دقیقی را بجای برداشت های موجود درباره خاستگاه دولتها و جوامع مطرح نمود. این برداشت دیگر به تصورات فرضی نیازی نداشت، بدین معنی که بجای ارائه نظریاتِ ایدآلیستی و طبعاً هنجاری (Normative)، سعی داشت تا واقعیت جامعه مدنی را ریشه یابی نموده و در قالبی نظری بیان دارد. به عقیده نظریه پردازان این مکتب، جامعه مدنی حوزة خودخواهی همگانی است، جایی که در آن هرکسی، دیگری را وسیله ای برای دستیابی به اهداف خود می داند. بارزترین شکل آن، زندگی اقتصادی است. به عنوان مثال از نظر آدام اسمیت، جامعه مدنی معلولِ سودجویی افراد بوده است و نه معلولِ خواست و برنامه ریزی حکام. در واقع مکتب اقتصاد سیاسی کلاسیک با تقدم دادن به جامعه مدنی، این اندیشه را رد می کرد که دولت منبع اراده و خواست جمعی است (چاندوک، 1377: 97). بدین ترتیب، مکتب اقتصاد سیاسی کلاسیک در مورد رابطه دولت و جامعه، تحول فکری مهمی بوجود آورد و زمینه های جدایی امر اجتماعی از امر سیاسی را فراهم ساخت.

هگل را اغلب نخستین نظریه پردازی می دانند که برخلاف نظریه پردازانی که امور سیاسی و مدنی را به عنوان مقوله های «مترادف» به کار می بردند، دولت را از جامعه مدنی تمیز بخشید. جامعه مدنی در فلسفه هگل، «دقیقه ای» است میان خانواده و دولت. جامعه مدنی در مقایسه با خانواده، خود شکل نارسایی از دولت است و در مقایسه با دولت هم مقوله ای جزئی است. جامعه مدنی هگل به حوزة اقتصاد سیاسی محدود نمی شود. در واقع جامعه مدنی از نظر هگل، اولین مرحله از تشکیل دولت به شمار می رود. بنابراین جامعه مدنی شکل فروتر و نارسایی از دولت «عام» است (بشیریه، 1379: 331). در نتیجه جامعه مدنی فضایی است که هگل طرح تاریخی خود برای سازش دادن «جزئی و کلی» در یک جماعت را در آن جای می بخشد. هگل در کتاب فلسفه حق، به پیروی از اقتصاددانان انگلیسی معتقد است که محتوای جامعه مدنی را عمدتاً انگیزه های فردی تشکیل می دهد؛ اما شامل نهادهای اجتماعی و فکری دیگری که به زندگی اقتصادی سامان می بخشد، نیز می باشد که سرانجام به حیات عقلانی دولت می انجامد. در اندیشه هگل، دولت در واقع سنتز خانواده و جامعه مدنی است. می توان تلاش هگل برای سازمان دادن جامعه مدنی را شیوه ای دانست که بوسیله آن دولت در جامعه مدنی رخنه داده می شود. به عبارتی، جامعه مدنی هگل نماینده نخستین مرحله تشکیل دولت است و نهادهای واسطه در جامعه مدنی، شکل کوچکتر دولت هستند، در نتیجه جامعه مدنی یکی از «برنهاده های» (آنتی تز) شکل گرفتن دولت است. هگل در ادبیات رشد یابنده درباره جامعه مدنی دخالتی انکارناپذیر داشت. او جامعه مدنی را شناسایی کرد و جایگاه تاریخی بخشید، اما نمی توانست برای مسائلی که چنان به حدت تشخیص داده بود، جز در درون چارچوب موجود جامعه و دولت، راه حلی بیاندیشد. مارکس چشم انداز هگلی جامعه مدنی را به میراث برد، اما تحلیل را پیشتر بُرد تا خودِ نظام را زیر سوال بَرَد.

مارکس با نقد فلسفه حق هگل استدلال می کند که جامعه مدنی صرفاً عرصه ای نیست که در آن منفعت خودخواهانه یک نفر با منفعت خودخواهانة کسی دیگر برخورد می کند، بلکه قلمرو استثمار به مفهومی ویژه است. جایی است که تصاحب کار اضافی صورت می گیرد. بنابراین «جامعه مدنی عرصه تضاد و مبارزه طبقاتی است». مارکس در رد توانایی نهادهای موجود برای سازش دادن منافع متضاد، تقدمی را که هگل به دولت داده بود وارونه می کند و بیان می دارد که این جامعه مدنی است که بر دولت تقدم دارد (چاندوک، 1377: 137). در حقیقت مارکس تقدم جامعه مدنی را احیا کرد و دولت را مطیع جامعه مدنی عنوان داشت. در صورتبندی مارکس جامعه مدنی صحنه ای شد که دیالکتیک بین امر اجتماعی و امر سیاسی، بین چیرگی و ایستادگی، بین سرکوب و رهایی در آن به اجرا در می آید. بنابراین از نظر مارکس، دولت و جامعه مدنی جهان های دوگانه ای نیستند، آنچنان که هگل فرض می کرد، بلکه آنها قطبهای مخالف یک تضاد واحدند و جامعه مدنی جنبه اصلی این تضاد است. در حقیقت مارکس به پیروی از سنت اقتصاد سیاسی، جامعه مدنی را مرحله ای از تاریخ می داند و در بسیاری از موارد جامعه مدنی را «جامعة بورژوایی» می نامد. ویژگی های عمده جامعه مدنی از نظر وی، رقابت، فردگرایی و منازعه است. به عبارت کلی، رویکرد مارکس به جامعه مدنی دیالکتیکی بود و اگرچه ذات آن را ناشی از روابط بورژوایی می دانست اما زمینه هایی را برای ظهور تضاد طبقاتی از درون آن در نظر داشت. اما این رویکرد دیالکتیکی در برداشت های ارتدوکس و اقتصادگرایانه از نظریات مارکس به تدریج از بین رفت. تنها، بعدها با بازگشت به رویکرد دیالکتیکی مارکس توسط نومارکسیستها و بویژه گرامشی، توجه مجدد به مبحث جامعه مدنی میسر شد.

آنتونیو گرامشی، برخلاف مارکسیست های ارتدوکس که جامعه مدنی را به زیربنا کاهش می دادند، سعی داشت جلوه های جامعه مدنی را در تعامل بین زیربنا و روبنا نمایش دهد. به عقیده گرامشی جامعه مدنی موضعی است که در آن بلوک های قدرت طبقاتی عمل می کنند تا شکلهای نامرئی، نامحسوس و ظریف قدرت را از طریق نظامهای آموزشی، فرهنگی، دینی و دیگر نهادها اعمال کنند. جامعه سیاسی (دولت) از طریق قانونهای جزایی و قوه قهریه اِعمال قدرت می کند، در حالیکه در جامعه مدنی، ذهن و روان از طریق نهادهای هژمونیک منضبط می شود. به عبارت دیگر، جامعه مدنی به عنوان مجموعه کردارهای اجتماعی، ساختارهای زیربنایی تولید سرمایه داری و روبناهای ایدئولوژیک و دولت را وفق می دهد (چاندوک، 1377: 157). در واقع، باید توجه داشت که مفهوم جامعه مدنی نزد گرامشی، از تفاسیرِ اکونومیستی اندیشه های مارکس فراتر می رود، به طوریکه جامعه مدنی را صرفاً به سطح اقتصادی کاهش نمی دهد. به بیان دیگر، در نظر گرامشی جامعه مدنی به حوزه روابط اقتصادی بر نمی گردد بلکه جامعه مدنی به عنوان دستگاهی از نهادهای روبنایی که نقش میانجی میان اقتصاد و دولت را دارند از حوزه روابط اقتصادی تمییز داده می شود (اندرسون، 1383: 73). در واقع، به بیان خود گرامشی: «میان ساختار اقتصادی و دولت با قهر و قوانینش، جامعه مدنی قرار دارد» (به نقل از اندرسون، 1383: 73).

در تشریح نظر گرامشی درباره جامعه مدنی، باید به مباحث وی درباره بررسی انقلاب بلشویکی روسیه پرداخت. در واقع، در جریان بررسی و تحلیل انقلاب روسیه و مقایسه آن با مبارزات سوسیالیستی در اروپای غربی است که گرامشی حد و مرز جامعه مدنی و ارتباط آن با دولت را مشخص می سازد. به اعتقاد گرامشی، شرایط ویژه ای که از نظر بدوی بودن جامعه مدنی در روسیه وجود داشت، و بعلاوه تضعیفِ دولت روسیه در نتیجه جنگ جهانی اول و همچنین مبارزات سوسیال دموکرات ها، شرایطی فراهم آمد که انقلاب امکان پذیر شد. به بیان دیگر، تفاوت اساسی میان روسیه و اروپای غربی در توانمندی نسبی دولت و جامعه مدنی آنها بود. در روسیه دستگاه اداری و اجبار دولت دستگاهی مخوف بود که آسیب پذیریش ثابت شده بود، حال آنکه جامعه مدنی در آن کشور رشد نکرده بود. از این رو، طبقه


دانلود با لینک مستقیم


مقاله درمورد مروری بر مفاهیم جامعه مدنی و هژمونی