نیک فایل

مرجع دانلود فایل ,تحقیق , پروژه , پایان نامه , فایل فلش گوشی

نیک فایل

مرجع دانلود فایل ,تحقیق , پروژه , پایان نامه , فایل فلش گوشی

دانلود مقاله گزارش کارآموزی حسابداری

اختصاصی از نیک فایل دانلود مقاله گزارش کارآموزی حسابداری دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

 

 

 

1-1 مقدمه
منظور از تهیه و تدوین این دستور العمل شناخت کلیه پرداختها اعم از حقوق پایه، فوق العاده ها مزایا و پاداش کارمندان ایرانی و خارجی می باشد.
1-2 اهداف و مزایای سیستم
1-2-الف: اهداف: اهداف این مجموعه را به شرح ذیل می توان مشخص نمود :
1- مکانیزه نمودن نحوه محاسبه کلیه پرداختهای کارمندان
2- ساده بودن روشهای عملیاتی
1-2- ب: مزایا: مزایای این روش عبارتند از:
1- استفاده از سیستم مکانیزه به منظور تغییر و یا حذف کلیه پردختها
2- حذف محاسبات دستی و غیره ماشینی تا حد امکان
1-3 خلاصه
1-3-الف: خلاصه به طور کلی مجموعه پرداخت به کارمندان ایرانی و کارمندان خارجی که حقوق آنان به ریال پرداخت می کرد عبارتنداز:
1- حقوق پایه 2- فوق العاده ها 3- حق الزحمه و باز پرداخت هزینه ها 4- پاداشها
1-4- روش عملیات:
ایجاد و محاسبه هر نوع فوق العاده در سیستم به 2 شکل زیر انجام می گیرد.
- به طور مکانیزه و خودکار- به طور دستی
پرونده پارامتر مربوط به سیستم حقوق کارمندان محتوی کلیه اطلاعات لازم مربوط به فوق العاده به شرح زیر می باشد:
- شماره رمز انواع پرداختها- تاریخ اجراء- نوع محاسبه اعم از اینکه پرداخت بصورت درصدی، مبلغی، ساعتی روزانه کمتر از یک ماه و یا اینکه روزانه بیش از یک ماه باشد.
- حداکثر پرداخت اعم از اینکه پرداخت به صورت بصورت درصدی باشد و یا ادینکه به صورت مبلغ باشد.
- شرایط پرداخت با توجه به وضعیت پرسنلی کارمند اعم از وضعیت تاهل یا تجرد- وضضعیت رتبه شخصی و چگونگی وضعیت استخدامی و غیره.
1-4-1: روش مکانیزه فوق العاده ها:
ایجاد، حذف و یا هر نوع اصلاح مربوط به هر یک از فوق العاده های تعبیه شده در سیستم با استفاده از اطلاعات پایه ای و ثابت حقوق کارمندان انجام پذیر است.
1-4-2- فوق العاده هایی که بصورت دستی عمل می گیرند:
به منظور احتساب فوق العاده هائیکه بصورت دستی عمل می گردند از برگ ورودی – کامپیوتر بنام در برگ اعلام پرداخت، استفاده می گرددکه طی آن شماره کارمندی شخصی که استحقاق دریافت فوق العاده را دارد به کامپیوتر اعلام می گردد.
1-4-3: فوق العاده های ثابت و متغیر:
اصولاً متغیرها از نظر پرداخت 2 صورت دارند:
الف: پرداختهای ثابت ب: پرداختهای متغیر
فوق العاده های متغیر به طور کلی 2 حالت دارند:
1- فوق العاده هایی که دارای فرمول محاسبه بوده و عمدتاً بر اساس روزهای کارکرد و یا ساعات کارکرد محاسبه و به کارمند پرداخت می گردند. مانند: فوق العاده نوبتکاری، فوق العاده کار در سکو دریا، فوق العاده غواص، فوق العاده اضافه کاری.
2- فوق العاده هایی که با توجه به مقررات و بر حسب مورد ممکن است به کارمند پرداخت نشود. مانند: کمک هزینه زایمان، فوق العاده مأموریت
الف: پرداختهای ثابت: پرداختهای ثابت بر آن گروه از فوق العاده هایی اتلاق می گردد که با توجه به مقررات و شرایط استخدامی کارمند همه ماهه به کارمند پرداخت می شود.
فوق العاده های ثابت ممکن است به طرق ذیل در سیستم ایجاد گردند:
1- در بدو استخدام کارمند و از طریق برگ اقدامات پرسنلی مانند: فوق العاده ها بدی آب و هوا، فوق العاده محرومیت ازتسهیلات زندگی، محرومیت از مطب پزشکان.
فوق العاده های ثابت عمدتاً 2 حالت دارند:
1- درصدی از حقوق پایه را تشکیل میدهند. مانند: بدی آب و هوا و غیره
2- مبلغی بصورت ثابت پرداخت می شود مانند: کمک هزینه مسکن
ب: پرداختهای متغیر: پرداختهای متغیر به آن گروه از فوق العاده هایی اتلاق می گردد که با توجه به شرایط کار و بر حسب مورد ممکن است به کارمند پرداخت گردد.

 

1-4-4: فواصل زمانی پرداخت فوق العاده ها
1- سالیانه: فوق العاده هائی ستند که فقط یکبار در سال قابل پرداخت می باشند. مانند: پاداش نوروزی.
2- سه ماهه: فوق العاده هایی هستند که هر سه ماه یکبار پرداخت می شود. مانند: فوق العاده مسافرت در خارک.
3- ماهیانه: پرداخت اینگونه از فوق العاده ها بر اساس ماهیانه صورت می گیرد. مانند: فوق العاده بدی آب و هوا
4- روزانه: فوق العاده هایی که پرداخت آن به کارمندان بر اساس روزمحاسبه می شود. مثل: فوق العاده نوبتکاری. فرمول:
5- ساعتی: فوق العاده هایی که پرداخت آن به کارمندان بر اساس ساعت محاسبه می گردد. مانند: فوق العاده غواص. تعداد ساعت * ( بدی آب و هوا+ حقوق پایه*درصد فوق العاده= فرمول

 

1-5- انتقال اطلاعات:
1-5-1 اطلاعات ورودی: منظور از اطلاعات ورودی این است که به هنگام استخدام کارمند در شرکت از آن استفاده می شود. اطلاعات ورودی توسط برگ اعلام پرداخت انجام می گیرد. که در این برگ تمامی مشخصات فردی شخص و چگونگی دریافت حقوق آن می باشد. برای حذف و یا اصلاح و با تغییر فوق العاده ای ثابت که به کارمند پرداخت می شود از برگ اعلام پرداخت کارمند ( سند 32- ح) استفاده می شود.
الف) حذف و قطع پرداخت: برای حذف و یا قطع پرداخت فوق العاده ثابت زیر بایستی در سند 32 –ح قید گردد: رمز واحد، شماره شناسایی، تاریخ اجرا: بایستی دقیقاً ذکر شود که از چه تاریخ کامپیوتر نسبت به قطع پرداخت آن فوق العاده اقدام نماید.
ستون ثابت متغیر بودن مبلغ فوق العاده همواره بایستی 1 نوشته شود.
ملاک محاسبه: اگر فوق العاده مورد نظر درصدی است در ستون ملاک محاسبه بایستی صفر نوشته شود. و ستون مبلغ خالی بماند.
مبلغ: اگر فوق العاده مورد نظر مبلغ دار است در ستون مبلغ بایستی صفر نوشته شود و در نتیجه در ستون ملاک محاسبه رقمی نوشته نمی شود.
ب: تغییر و یا اصلاح نرخ فوق العاده: برای این کار بایستی در سند برگ اعلام پرداخت( 32-ح) اطلاعات زیر نوشته می شود: رمز واحد، شماره شناسایی کارمند، شماره رمز پرداخت می شود مربوطه.
ستون ثابت و متغیر: در مورد فوق العاده ثابت بایستی عدد 1 نوشته شود، تاریخ اجرا، ملاک محاسبه.
در ستون ملاک محاسبه بایستی نرخئ جدید فوق العاده نوشته شود. مثلاً: کارمندی در اصفهان خدمت نموده است و 15 درصد فوق العاده محرومیت از تسهیلات زندگی دریافت نموده است. حال به محل دیگری منتقل شده و فوق العاده محرومیت از تسهیلات زندگی در محل جدید 20 درصد می باشد. در این جا بایستی در ستون ملاک محاسبه نرخ 20 درصد نوشته شود.
1-5-2- انتقال اطلاعات – محاسبه و نگهداری اطلاعات
در این بخش به طور دقیق و روشن از نشخصات عمومی مورد نیاز جهت پرداخت یک فوق العاده بیان گردیده است . برای هر یک از فوق العاده ها یک برگ مشخصات پرداخت فوق العاده تهیه شده است.
بدیهی است هر نوع تغییر و اصلاحیه جدید در مورد هر یک از فوق العاده که می بایستی در برگ مزبور ثبت شود.
مندرجات برگ مشخصات پرداخت فوق العاده به طو رتفکیک عنوان گردیده است.
1- نام فوق العاده 2- علت پرداخت فوق العاده 3- شرایط پرداخت فوق العاده 4- نحوه محاسبه فوق العاده و مبلغ فوق العاده 5- شماره فرم پرداخت 6- مشمولیت یا عدم مشمولیت مالیاتی .
1-6- ضمایم( حقوق پایه )
1-6-الف: برگ اعلام پرداخت کارمندان: این برگ همان طور که قبلاً توضیح داده شده کاملاً برای دادن فوق العاده ها به کارمندان تهیه می شود که این برگ شامل اطلاعاتی مثل: به ترتیب برگ: نوع سند، رمز عمل، رمز واحد، شماره حساب، شماره سند و شرح فقط برای رمز متفرقه : که این فوق العاده بابت چه کاری پرداخت می شود. که قسمت پایین این برگ اعلام مشخصات بررسی کننده در حسابداری – تصویب کننده، تأیید کننده، تهیه کننده به ترتیب اسم و امضاهای آن ضروری است.
1-6-ب: برگ مشخصات فوق قالعاده ها : 1- بخش حقوق پایه . این برگ شامل :
- علت پرداخت: تسلیم نیروی کار کارمندان بابت اشتغال در وزارت نفت
- شرایط پرداخت: حقوق پایه در قبال تسلیم نیروی کار کارمند بابت اشتغال در شرکت پرداخت می شود. و با توجه به ضرورت های عملیاتی و شرایط کار، مطلق است علاوه بر حقوق پایه، فوق العاده و مزایای دیگری پرداخت شود.
- شماره رمز پرداخت
- نحوه محاسبه: حقوق پایه هر کارمند با توجه به مدارج تحصیلی، سوابق خدمت و سایر مقررات و قوانین از طرف امور اداری تعیین می شود.
- حقوق پایه مشمول کسور مالیات و پس انداز بازنشستگی می باشد.
- نوع فوق العاده مثلاً ثابت
1-6-فوق العاده بدی آب و هوا
علت پرداخت: اشتغال کارمندان در مناطقی که طبق تقسیم بندیها و مقررات جاری شرکت مناطق گرمسیر شناخته می شوند.
شرایط پرداخت: این فوق العاده به کارمنددانی که محل دائمی اشتغال آنها در یکی از مناطق گرمسیر کشور می باشد قابل پرداخت است.
شماره رمز پرداخت: 102 می باشد.
نحوه محاسبه: معادل 25درصد حقوق پایه .
فوق العاده فوق مشمول کسور پس انداز و بازنشستگی یا بیمه می باشد.
نوع فوق العاده : ثابت.
فوق العاده محرومیت از تسهیلات زندگی
نحوه محاسبه: این گونه فوق العاده محرومیت از تسهیلات زندگی با توجه به جداولی که در آن نام شهرستان و شماره شهرستان و درصد حقوق پایه پرداخت می گردد.
اینگونه فوق العاده ها به منظور جبران ناراحتی های ناشی از خدمت در نقاط دور از مراکز این فوق العاده در نظر گرفته می شود و به کارمندانی که خارج از تهران اشتغال دارند پرداخت می گردد.
حال به دیگر فوق العاده هایی می پردازیم که امکان توضیح بیشتر وجود ندارد و همچنین نحوه محاسبه فوق العاده آنها.
محرومیت از مطب
دور ی از خانواده اقماری
نحوه محاسبه: معادل 15 درصد ( حقوق پایه + بدی آب و هوا ) برای تمامی ماه این فوق العاده در زمان مرخصی سالیانه ومرخصی استعلاجی قابل پرداخت می باشد و مشمول کسر کالیات و حق بیمه می باشد. و نوع این فوق العاده ثابت می باشد.

 

فوق العاده مأمور پرداخت دستمزد کارگران:
شرایط پرداخت: به آن دسته از کارمندانی قابل پرداخت خواهد بود که مسئولیت مستقیم پرداخت دستمزد کارگران را در هر نیمه ماه به عهده دارند.
نحوه محاسبه: تا 100 پاکت با پرداخت 000/5000 ریال در هر نوبت 2000 ریال از 101 پاکت تا 2000 پاکت با پرداخت 000/000/10 ریال در هر نوبت 4000 ریال حداکثر مبلغ قابل پرداخت تا میزان 8000 ریال خواهد بود.
فوق العاده 2 نوبتکاری صبح و عصر
شرایط پرداخت: فوق العاده نوبتکاری صبح و عصر صرفاً به آن دسته از کارمندان پرداخت می شود که در طول هفته 42 ساعت کار نوبتکاری صبح و عصر انجام می شود.
نحوه محاسبه : 10% حقوق پایه به کارمندانی که در شمال انجام وظیفه می نمایند.
10% ( حقوق پایه + فوق العاده بدی آب و هوا ) برای کارمندانی که طبق مقررات جاری به آنها تعلق میگیرد.
فوق العاده نوبتکاری مشمول کسر مالیات و بیمه بوده ولی مشمول کسور بازنشستگی و پس انداز نمی باشد. و نوع فوق العاده متغیر می باشد.

 

فوق العاده اضافه کاری کارمندان:
شرایط پرداخت: به کارمندانی پرداخت می شود که علاوه بر ساعات کار روزانه و معمول خود بعد از اوقات اداری نیز به ضرورت و تصمیم شرکت ساعاتی را نیز به انجام وظیفه اداری مبادرت می ورزند.
نحوه محاسبه: پنج هزار ( حقوق پایه + بدی آب و هوا + ویژه ) منهای 7500 ریال در ازاء هر ساعت کار اضافی و مشمول کسر مالیات و حق بیمه است. و نوع آن متغیر می باشد.
بازخرید مرخصی: ممکن است بنا به ضرورت، نیاز به بازخرید تعداد روز مرخصی کارمند گردد. حال مبلغ باز خرید مرخصی بر اساس فرمول زیر محاسبه می گردد.

 

مبلغ باز خرید مرخصی :

 

تعداد روز های مرخصی × 12 × ( حقوق پایه + فوق العاده های مرتبط با حقوق )
365

 

 

 

 

 

فرض کنیم کارمندی با حقوق خالص 000/90 ریال در ماه به استخدام شرکت درآمده باشد برای پیدا کردن ناخالص حقوق به قرار زیر عمل می کنیم.
حقوق ماهیانه درصد مالیات متعلقه خالص درآمد
000/40 - - 00/40
000/50 6% 600 400/49
000/60 8% 1400 400/558
000/70 12% 2600 400/67
000/80 20% 4600 400/75
000/90 20% 6600 400/83
000/100 30% 9600 400/90
000/110 30% 12600 400/97
000/120 30% 15600 600/104

 

حال چنانچه به ستون خالص درآمد توجه نماییم مشاهده می شود که 000/90 ریال در جدول فوق بین 83400 ریال را از 83400 ریال کسر نماییم تا به مبلغ به التفاوت برسیم پس خالص ما به التفاوت 83400-90000 پس این 6600 ریال پس از کسر 30% مالیات متعلقه به دست آمده است .
بنابراین ناخالص ما به التفاوت 9428=100×6600
70
نا خالص ما به التفاوت = 100× خالص ما به التفاوت 9428= 100 ×6600
70 70

 

جمع مبلغ ناخالص حقوق خالص+ ناخالص ما به التفاوت
99428 =90000+9428
حال اگر مبلغ ناخالص بدست آمده از محاسبه فوق را در جدول مالیاتی قرار دهیم به مبلغ خالص 000/90 ریال خواهیم رسید.
اکنون طی 2 سال است که این مالیاتها تغییر کرده اند و محاسبه آن طی یک روش ساده تری می باشد که برای منطقه جنوب مأموریت اداری - حقوق × 10%
برای مناطقی که مثل گچساران محروم می باشد حال اگر مأموریت دفتر باشند و از تسهیلات و همه امکانات استفاده کرده باشد این هزینه مأموریت از آنها کم نمی شود که طبق فرمول زیر عمل می شود.
منطقه گچساران حقوق × 50%
مقررات مربوط به مرخصی کارمندان
1- مدت مرخصی اعطایی به هرکارمند تمدید نمی شود مگر اینکه اجازه کتبی از اداره مربوطه و با اداره پرسنل کسب شده باشد. تقاضای تمدید یا به ادارات نامبرده در تاریخی تسلیم یا فرستاده شود که فرصت کافی برای دادن پاسخ باشد.
1- کارمند باید در برگشت از مرخصی بلافاصله مراجعت خود را به اداره مربوطه گزارش داده و نسبت به حل و فصل قطعی و نهایی امور مربوطه به مرخصی خود از طریق اداره مربوط اقدام نماید. در صورتیکه کارمندان بدون اجازه و اطلاع قبلی شرکت، در مراجعت از مرخصی تأخیر کند، در روز بیست و دوم غیبت مداوم ( از تاریخ شروع غیبت) از خدمت شرکت برکنار خواهد گردید.
2- کارمندانیکه به معالجه پزشکی نیاز پیدا می کنند باید شخصاً در این مورد اقدام نمایند. در نقاطی که بهداری شرکت ملی نفت ایران دارای تسهیلات بهداری می باشد. بهداری آماده است فقط در موارد حاد و یا سوانح و حوادث خدمات درمانی را دراختیار کارمندان و خانواده بلا فصل آنان در حین مرخصی قرار دهد. شرکت بیماری کارمندان در ایام مرخصی را در صورتی عذر موجه برای تأخیر یا تمدید مرخصی محسوب می دارد که شرایط زیر عیناً رعایت شده باشد.
3- الف- در صورت ابتلاء به بیماری در تهران، بهداری شرکت ملی نفت ایران در تهران، کارمندان بیمار را که طبق گواهی پزشک معالج خصوصی نتوانند پس از پایان مدت مرخصی در محل خدمت خود حاضر شوند، مورد معاینه قرار خواهد داد، دراین صورت کارمند باید گواهی پزشک معالج را که به تأیید بهداری شرکت ملی نفت ایران نیز رسیده باشد در مراجعت همراه داشته باشد. ب: در مواردی که کارمندان بیمار دردوران مرخصی در محلی خارج از تهران اقامت داشته باشند گواهی پزشک معالج مربوطه باید از طرف رئیس اداره بخش شرکت ملی نفت در نزدیکترین نقطه ممکنه مورد تأیید قرار گیرد. ج: چنانچه کارمندی به علت بیماری در موعد مقرر نتواند سر خدمت حاضر شود باید مراتب را ضمن تعیین تقریبی تاریخ برگشت خود تلگرافاً به اداره مربوطه خود اطلاع دهد. د: در مواردیکه کارمند ضمن استفاده از مرخصی بیمار شود و بیماری وی به مدت هفت روز یا بیشتر در بیمارستان بستری گردیده و این امر توسط مقامات بهداری شرکت تأیید گردد مدت بستری بودن و مدتی که به تجویز پزشک شرکت برای گذراندن دوره نقاهت صرف گردیده به مدت مرخصی وی اضافه می گردد و چنانچه پس از خاتمه مرخصی تنظیمی شرکت، خدمت کارمند مورد لزوم باشد به موافقت شرکت مدت بیماری، در سال بعد به مرخصی وی اضافه می گردد. و: همچنین به کلیه کارمندان توصیه می شود که در مدت مرخصی شناسنامه عکس دار وکارت شناسایی خود را همراه داشته باشند.

 

بخش 1-2 : وام ها
مقدمه:
وامها را میتوان به دو نوع زیر تقسیم نمود:
الف: وامهائیکه پس از تصویب امور صندوقهای بازنشستگی و پس انداز و رفاه کارکنان قابل پرداخت می باشد. مانند: وام مسکن- وامتملک مسکن- وام تعمیرات مسکن – وام پس انداز- وام اضطراری
ب: وامهائیکه پس از تصویب امور اداری قابل پرداخت می باشد. مانند: وام خرید اثاثیه منزل- وام خرید اتومبیل- وام سربازی و سایر وامهائیکه ممکن است بنا به ضرورت و تشخیص مقامات ذیصلاح پرداخت گردد.
ج: برای کسر اقساط انواع وامها از سند 23 ح استفاده می شود.

 

مزایای وامها:
از میان برداشتن مشکلات عیده ای که در سیستم های فعلی وجود دارد. 2- از میان برداشتن محدودیت تعداد وام کارمندان در سیستم.

 


تبادل اطلاعات:
نحوه تکمیل اطلاعات ورودی: برگ درخواست وام بر حسب نوع وام درخواستی به شرح زیر تکمیل میگردد.
قسمت درخواست وام: این قسمت توسط کارمند متقاضی وام تکمیل و امضاء می گردد.
قسمت تضمین وام: در مورد وام اضطراری تگر نیاز به ضمانت کارمند دیگری باشد این قسمت توسط کارمند ضامن تکمیل و امضاء می شود.
قسمت تأیید امور اداری: امور اداری واحد زی ربط شاغل بودن کارمند، سنوات خدمت و حقوق ومزایای کارمند و ضامن را در این قسمت از فرم درج نموده و با مهر و امضاء خود آنرا مورد تأیید قرار می دهد.
قسمت اطلاعات مربوط به وام: این قسمت بر حسب مورد توسط امور اداری واحد زیربط یا حسابداری وام تکمیل می شود.
قسمت دستور پرداخت: در صورتیکه پرداخت بایستی بصورت نقد یا از طریق صدور چک صورت گیرد.
قسمت برگ اعلام وام کارمندان: این قسمت شامل کلیه اطلاعات مورد نیاز سیستم حقوق کارمندان بوده و بایستی برای کلیه وامها
وامها
خلاصه:
برای پرداخت انواع وامها مراحل کلی زیر بایستی انجام پذیرد: 1- تقاضای کتبی کارمند 2- نامه امور اداری 3- دستور پرداخت: از طریق امور صندوقهای بازنشستگی و پس انداز و رفاه کارکنان و یا از طریق امور اداری به امور مالی/ حسابداری واحدهای زیربط و از طریق تکمیل قسمت مربوطه برگ درخواست وام صورت می گیرد. 4- پرداخت وام: از طریق صدور چک و اگر مبلغ اندک باشد ممکن است به طور نقد پرداخت شود. 5- کسر اقساط وام از کارمندان
بخش 1-3 : فصل استخدام
محاسبه فوق العاده بدی آب و هوا:
فوق العاده بدی آب و هوا برای یکماه کامل- درصد فوق العاده بدی آب و هوا * حقوق پایه
فوق العاده بدی آب و هوا از تاریخ انتقال تا آخر ماهی که در آن انتقال صورت گرفته است.
تعداد روز از تاریخ شروع انتقال تا آخر همان ماه 12 درصد فوق العاده بدی آب و هوا × حقوق پایه
365
محاسبه فوق العاده محرومیت ازتسهیلات زندگی برای یکماه :
درصد فوق العاده محرومیت از تسهیلات زندگی × ( فوق العاده بدی آب و هوا + حقوق پایه)
فوق العاده محرومیت از تسهیلات از تاریخ انتقال تا آخر ماهی که در آن انتقال صورت گرفته است.
تعداد روزاز تاریخ شروع انتقال تا آخر همان ماه 12درصد فوق العاده محرومیت از تسهیلات زندگی ×( بدی آب و هوا + حقوق پایه)

365

 

فوق العاده محرومیت از مطب:
درصد فوق العاده محرومیت از مطب از تاریخ انتقال تا آخر ماهی که در آن انتقال صورت گرفته است.
( تعداد روز از تاریخ شروع انتقال تا آخر همان ماه× 12× هـ ) = 9

365
محاسبه فوق العاده ویژه:
= 7500+ درصد فوق العاده ویژه× ( فوق العاده بدی آب و هوا + حقوق پایه)

 

توضیح:
1- حقوق پایه + فوق العاده ویژه + فوق العاده کمک هزینه مسکن نباید از 200000 ریال در ماه تجاوز کند. در صورتیکه از 000/200 ریال تجاوز نماید مازاد آن ابتدا از فوق العاده کمک هزینه مسکن و پس از فوق العاده ویژه کسر می گردد.
2- فوق العاده بدی اب و هوا هر گاه به کارمند تعلق گیرد ودر حال حاضر مبلغ این فوق العاده نمی تواند از 000/50 ریال تجاوز نماید.
3- در صورتیکه انتقال کارمند از جنوب به شمال و یا شمال به شمال باشد محاسبات گفته شده به شرح زیر انجامم می گیرد.
الف: فوق العاده بدی آب و هوا تعلق نمی گیرد.
ب: فوق العاده محرومیت از تسهیلات زندگی :(درصد فوق العاده محرومیت از مطب*حقوق پایه )
ج: فوق العاده محرومیت= ( درصد فوق العاده محرومیت از مطب + فوق العاده ویژه +حقوق پایه )
د: فوق العاده ویژه: 7500+ ( درصد فوق العاده ویژه * حقوق پایه)
به طور کلی برای محاسبه تعدیلات حقوق و فوق العاده خا و کسور ثابت چنانچه تاریخ اجرا اول ماه نباشد از فرمولهای زیر بر حسب مورد استفاده می شود.

 

 

 

12× فوق العاده پایان ماه= مبلغ فوق العاده برای چند روز ازتاریخ اجرا تا پایان ماه :
الف تعداد روز اول ماه تا تاریخ اجرا
365

 

ب تعداد روز از تارریخ اجرتا پایان ماه × 12 × مبلغ فوقالعاده ماهانه
365
ج تعداد روز از اول ماه تا تاریخ اجرا * 12* مبلغ فوق العاده ماهانه

365
بخش 2
2-1 خالص حقوق
خلاصه: به طور کلی هدف از تدوین این فصل عبارت است از بیان چگونگی و نحوه پرداخت خالص حقوق کارمندان و گزارشات نهایی سیستم حقوق کارمندان. این فصل اطلاعاتی در رابطه با خالص حقوق برای استفاده آینده نگهداری می نماید.
اطلاعات پایه سیستم حقوق:
2-2 محاسبه حقوق و فوق العاده ها
1- محاسبه باز نشستگی و بیمه
2- محاسبه پس انداز
3- محاسبه مالیات بر درآمد حقوق
4- محاسبه خالص حقوق
2-3 نحوه محاسبه بازنشستگی و بیمه :
- بازنشستگی سهم کارمند: طبق مقررات جاری کارمندان ایرانی که به صورت رسمی دراستخدام شرکت می باشند. همه ماهه مبلغیا معادل 6% حقوق مشمول بازنشستگی خود را به صندوق بازنشستگی شرکت ملی نفت پرداخت می نماید. منظور از حقوق مشمول بازنشستگی در مناطقی که به نرخ شمال حقوق دریافت می دارند عبارتند از: پایه حقوق و در مناطقی که حقوق خود را به نرخ جنوب دریافت می دارند عبارتند از: حقوق پایه+ فوق العاده بدی آب و هوا.
- باز نشستگی سهم کارفرما: کارفرمای کارمند همه ماهه مبلغی معادل 19% حقوق پایه برای کارمندان ایرانی که بصورت رسمی در استخدام شرکت هستند و در مناطق شمال انجام وظیفه مینمایند و 19% حقوق پایه بعلاوه فوق العاده بدی آب و هوا برای کارمندان که در مناطق جنوب بخدمت اشتغال دارند به صندوق بازنشستگی و پس انداز شرکت پرداخت می نماید.
3 -نحوه محاسبه پس انداز:
پس انداز سهم کارمند: عضویت کارمند در طرح صندوق پس انداز کارکنان بر اساس مصوبه 4204 جلد 326 هیئت مدیره مورخ 20/9/1362 الزامی بوده و بایستی همه ماهه معادل 6% از حقوق پایه کلیه کارمندان کسر و به حساب صندوق پس انداز منظور گردد.
ملاک محاسبه برای کارمندان مناطق جنوب = حقوق پایه+فوق العاده بدی آب و هوا
- پس انداز سهم کارفرما: سهم پس انداز کارفرما از اول معادل 50% مبلغ پرداختی توسط کارمند تعیین گردیده است.
3) عوارض برق: در صورتیکه به کارمند منزل سازمانی اختصاص داده شود، همه ماهه مبلغی تحت عنوان عوارض برق منازل سازمانی از حقوق ناخالص مشار الیه کسر خواهد شد. کسر عوارض برق منازل سازمانی همراه با کسر هزینه تعمیر و نگهداشت منازل سازمانی به طور همزمان صورت خواهد گرفت. چنانچه کارمند قسمتی از ماه را در منزل سکونت نماید، ( مثلاً 15 روز ) عوارض برق نیز بر اساس تعداد روزهائیکه کارمند درمنزل سازمانی سکونت داشته محاسبه خواهد شد.
مادامی که کارمند منزل سازمانی را در اختیار دارد و آنرا تخلیه ننموده است هزینه نگهداشت و تعمیر و همچنین عوارض برق توأماً و همه ماهه ا زحقوق ناخالص او کسر می گردد. بمحض اینکه کارمند منزل سازمانی را تخلیه و مراتب به سیستم واگذاری منازل سازمانی اطلاع داده شود، از همان تاریخ که هزینه های فوق از حقوق ناخالص کارمند متوقف خواهد شد. .
مالیات بر درآمد:
تعریف درآمد مشمول مالیات حقوق به موجب مواد 1و2 لایحه قانون مالیات بر درآمد حقوق مصوب 21 تیر ماه 1358 شورای انقلاب با اصلاحات بعدی به شرح زیر می باشد:
ماده 1- درآمد حقوق : درآمدی که شخص حقیقی در خدمت شخص دیگر ة اعم از حقیقی یا حقوقی ) در قبال تسلیم نیروی کار خود بابت اشتغال در ایران بر حسب مدت یا کار انجام یافته بطور نقد یا غیر ند تحصیل می کند مشمول مالیات بر درآمد حقوق است.
ماده2- درآمد مشمول مالیات حقوق: درآمد مشمول مالیات حقوق عبارت است از حقوق ( مقرری یا فرد یا حقوق اصلی) و مزایای مربوط به شغل از مستمر یا غیر مستمر قبل از وضع کسور و پس از کسر معافیت های مقرر در این لایحه قانونی.
- معافیتهای مالیاتی درآمد حقوق: شامل موارد زیر می باشد:
- حقوق بازنشستگی و وظیفه و مستمری و پایان خدمت و وظیفه پرداختی به وارث و خسارت اخراج و باز خرید خدمت.
- هزینه سفر و فوق العاده مسافرت مربوط به شغل و فوق العاده بدی آب و هوا و فوق العاده محرومیت از تسهیلات و زندگی.
- فوق العاده کسر صندوق و فوق العاده تضمین صاحب
- عیدی سالانه یا پاداش آخر سال تا میزان 50000 ریال.
- وجوهی که کارفرما بابت هزینه معالجه کارمندان خود با افراد تحت تکفل آنها مستقیماً یا بوسیله کارمند به پزشک یا بیمارستان باستناد اسناد و مدارک پرداخت می کند.
نسبت به مازاد 6000000 ریال درآمد مشمول مالیات سالانه مبلغ 90%
با توجه به جدول مالیاتی حقوق:
1- اگر جمع درآمد مستمر و غیر مستمر سالانه 480000 ریال یا کمتر باشد از پرداخت مالیات معاف است.
2- اگر جمع درآمد مستمر و غیر مستمر مازاد بر 480000 ریال تا 600000 ریال یا کمتر باشد طبق فرمول زیر محاسبه می شود:
6% *(480000- جمع در آمد مستمر و غیر مستمر سالانه)
3- اگر جمع درآمد مستمر و غیر مستمر سالانه مازاد بر 600000 ریال تا 720000 ریال یا کمتر باشد طبق فرمول زیر محاسبه می شود:
7200+8%*(600000- جمع درآمد مستمر و غیر مستمر سالانه )
4- اگر جمع درآمد مستمر و غیر مستمر سالانه مازاد بر 720000 ریال تا840000 ریال یا کمتر باشد طبق فرمول زیر محاسبه می شود:
16800+12%× ( 720000- جمع در آمد مستمر و غیر مستمر سالانه)
5- اگر جمع درآمد مستمر و غیر مستمر سالانه مازاد بر 840000 ریال تا1080000 ریال یا کمتر باشد طبق فرمول زیر محاسبه می شود:
31200+20%×(840000-جمع درآمد مستمر و غیر مستمر سالانه)
6- اگر جمع درآمد مستمر و غیر مستمر سالانه مازاد بر 1080000 ریال تا1800000 ریال یا کمتر باشد طبق فرمول زیر محاسبه می شود:
79200+30%×(1080000- جمع درآمد مستمر و غیر مستمر سالانه)
7- اگر جمع درآمد مستمر و غیر مستمر سالانه مازاد بر 1800000 ریال تا2400000 ریال یا کمتر باشد طبق فرمول زیر محاسبه می شود:
295200+40× (1800000- جمع درآمد مستمر و غیر مستمر سالانه)
8- اگر جمع درآمد مستمر و غیر مستمر سالانه مازاد بر 2400000 ریال تا3000000 ریال یا کمتر باشد طبق فرمول زیر محاسبه می شود:
535200+50× (2400000- جمع درآمد مستمر و غیر مستمر سالانه)
9- اگر جمع درآمد مستمر و غیر مستمر سالانه مازاد بر 3000000 ریال تا3600000 ریال یا کمتر باشد طبق فرمول زیر محاسبه می شود:
835200+60%× ( 000/3000- جمع درآمد مستمر و غیر مستمر سالانه)
10- اگر جمع درآمد مستمر و غیر مستمر سالانه مازاد بر 3600000 ریال تا4800000 ریال یا کمتر باشد طبق فرمول زیر محاسبه می شود:
1195200+70%× ( 000/3600- جمع درآمد مستمر و غیر مستمر سالانه)
11- اگر جمع درآمد مستمر و غیر مستمر سالانه مازاد بر 4800000 ریال تا000/6000 ریال یا کمتر باشد طبق فرمول زیر محاسبه می شود:
200/035/2+80%× ( 4800000- جمع درآمد مستمر و غیر مستمر سالانه)
12- اگر جمع درآمد مستمر و غیر مستمر سالانه مازاد بر 000/6000 ریال به بالا باشد طبق فرمول زیر محاسبه می شود:
2995200+90%× (000/6000- جمع درآمد مستمر و غیر مستمر سالانه)
2-4 : نحوه محاسبه مالیات بردرآمد حقوق:
درآمد مشمول مالیات یک کارمند از فروردین لغایت پایان تیر ماه بقرار زیر است:
فروردین 000/70 خرداد 000/65
اردیبهشت000/75 تیر ماه 000/75
برای محاسبه مالیات از فروردین لغایت تیر ماه با توجه به روزهای مالیات بترتیب زیر عمل می کنیم:
محاسبه مالیات فروردین

 

1- درآمد سال به ریال = 824170 = 365× 70000
31 روز

 

2- مالیات فروردین – 2488 ریال = 31×29300
365
3- مالیات سال29300 ریال = 16800+12%(000/720-824170 )
محاسبه مالیات اردیبهشت:
1- درآمد سال به ریال = 853630=365×75000+70000
62 روز
2- مالیات سال –ریال= 33926=31200+20%× (840000- 853630)
3- مالیات 2 ماهه فروردین / اردیبهشت-ریال= 5762=62×33926
365
4- مالیات اردیبهشت-ریال= 3274=2488-5762
5- مالیات تیر ماه-ریال 2763 =(جمع مالیات پرداختی ماههای قبل 7466 )- 10229
با توجه به محاسبات قبلی میتوان جدول زیر را تهیه نمود:
ماه جمع روزهای مالیاتی درآمد مشمول مالیات ماه جاری جمع درآمد مشمول مالیات مالیات ماه طبق محاسبات بالا جمع مالیات تا پایان هر ماه
فروردین 31 70000 70000 2488 2488
اردیبهشت 62 75000 145000 3274 5762

 

محاسبه مالیات در صورتیکه استخدام بین سال باشد:
روش محاسبه مالیات کارمندانی که در ضمن سال به استخدام شرکت درآمد و یا خدمت شرکت را ترک می نمایند عیناً مانند روش محاسبه مالیات در صفحات قبل می باشد.
کارمندی از تاریخ 6/2 به استخدام شرکت درآمده است و در تیر ماه همانسال حسابداری حقوق می بایستی حقوق را پرداخت نماید.
درآمد مشمول ملایات 26 روز اردیبهشت 60000
درآمد مشمول مالیات خرداد 80000
درآمد مالیات تیر ماه 80000
ماه جمع روزهای مالیاتی درآمد مشمول مالیات ماه جاری(ریال) جمع درآمد مشمول مالیات تا پایان ماه جاری مالیات ماه جاری جمع مالیات تا پایان هر ماه
اردیبهشت 26 60000 60000 2255 2255
خرداد 57 80000 140000 4382 6636
تیر 88 80000 220000 4382 11019
220000 11019

 

مالیات 220000 ریال درآمد در مدت 88 روز نیز طبق جدل مالیاتی به شرح زیر معادل 11019 ریال می باشد.
درآمد سال – ریال = 912500 = 365× 220000
88

 

 

 

درآمد تا 480000 ریال معاف
نسبت به مازاد 120000 نرخ 6%
نسبت به مازاد 12000 نرخ 8%
نسبت به مازاد 12000 نرخ 12%
نسبت به مازاد ریال نرخ 20% 7200
9600
14400

 

 

 


2-5 : محاسبه خالص حقوق :
خالص حقوق کارمندان بزبان ساده عبارتست از نتیجه و حاصل بدهکاریها و بستانکاریهائیکه کارمند در طی یکماه کارکرد . پس :
جمع اقلام بدهکار کارمند یک ماه – جمع اقلام بستانکار = خالص قابل پر داخت بکارمند
وقتی در اینجا صحبت از اقلام بستانکار می شود منظور حقوق پایه کارمند و سایر فوق العاده ها و مزایایی است که طبق مقررات می بایستی در طول یکماه بکارمند پرداخت گردد و هنگامی که صحبت از بدهکاریها می نمائیم منظور کسوری هستند که یا طبق درخواست کارمند همه ماهه از حقوق ناخالص او کسر می شود مانند حق عضویت باشگاهها.
- صورت خلاصه پرداخت حقوق کارمندان به بانک ، این گزارش در پایان هذ ماه و بر اساس صورتهای بانکی و به طور خودکار از طریق کامپیوتر در سیستم حقوق تهیه می گردد .
گزارش مزبور به این منظور تهیه می گردد تا بر اساس آن به هر یک از شعبات مرکزی بانکها در هر یک از مناطق اطلاع داده شود که به هریک از شعبات تابعه انها چه مبلغی بابت حقوق کارمندان قابل پرداخت خواهد بود : این گزارش شامل : عنوان گزارش ، متن گزارش ، شعبه ، شرح شعبه بانک مانده به ریال ، جمع متون مبلغ.
-صورت بانکی کارمندان = این گزارش به طور خودکار نیز در 3 نسخه از طریق کامپیوتر در سیستم حقوق کارمندان تهیه می گردد . هدف از این گزارش تهیه صورتی است ازمانده بستانکاری صورتحساب کارمندان که به حسابهای بانکی مربوطه واریز می گردد .
لازم به توضیح است که هر یک از شعب بانکی که کارمندان در آن شعبه حساب بانکی جهت واریز مانده بستانکاری حقوق خود را دارند دارای یک شماره رمز می باشد . بدین ترتیب برای هر یک از شعب بانک به طور جداگانه گزارش تهیه می شود .
- صورت خلاصه عملیات حقوق : در پایان هر ماه گزارش خلاصه از آمار و کلیه اقلام عملیاتی حقوق کارمند در طول ماه مربوطه بطور خودکار توسط مستقیم حقوق کارمندان در 3 نسخه تهیه و در اختیار و در اختیار حسابداریهای حقوق قرار می گیرد . این گزارش دارای سه قسمت و بشرح زیر می باشد . از عنوان گزارش 2 : متن گزارش 3: جمع ستونهای جمع در گزارش .
-گزارش صورت اصلی حقوق کارمندان : این گزارش در 3 نسخه و در پایان هر ماه توسط کامپیوتر هر ماه توسط کامپیوتر تهیه و در اختیار حسابداریهای حقوق قرار می گیرد . منظور اصلی از تهیه این گزارش ارائه اطلاعات موارد نیاز حسابداری حقوق در جزئیات کلیه اقلام بدهکاری بستانکاری کارمند می باشد .
-صورتحساب حقوق کارمندان : در پایان هر ماه توسط کامپیوتر گزارش تحت عنوان صورتحساب حقوق برای هر کارمند تهیه می گردد . که در یک صفحه خواهد بود . صورتحساب مزبور در یک نسخه تهیه شده و از طریق حسابداری حقوق مربوطه کارمند به آدرس اداره ایکه کارمند در آنجا مشغول در انجا مشغول بکار است ارسال خواهد شد . هدف اصلی از تهیه این صورتحساب و ارائه آن به کارمند این است که کارمند از جزئیات اقلام پرداختن و دریافتی خود در طی یکماه آگاهی پیدا نماید .
صورت حساب حقوق شامل :
عنوان : عنوان این گزارش ، صورتحساب حقوق کارمندان می باشد که از قبل روی فرم چاپ شده است .
-شماره گزارش : شماره 11 برای این گزارش در نظر گرفته شده است .
-شماره صفحه – شماره شناسایی کارمند – نام و نام خانوادگی – آدرس : آدرس کارمند در قسمت بالای صوتحساب چاپ نشده است .
سطر اول – عنوان اداره کارمند . سطر دوم – نام ناصر محل کار کارمند
سطر سوم – نام شرکت / واحد
تاریخ : در قسمت بالای صوت حساب تاریخ ماه و سال مربوطه درج می شود .
-شماره رمز بانک – شماره رمز پرداخت / کسور .
-مأخذ : به منظور اطلاع و آگاهی از اینکه هر یک از اقلام پرداخت کسور از طریق چه منبعی و طی چه شماره سندی وارد سیستم گردیده است . از شماره مأخذ استفاده می گردد .
شرح : در صورتحساب حوق کارمندان یک ستون جهت شرح کلیه اقلام بدهکاری و بستانکاری کارمند در نظر گرفته شده است.
بدهکار / بستانکار : کلیه مبالغی که به کارمند سطحی یکماه پرداخت : (بستانکار) و کلیه مبالغی که می بایستی از حقوق ناخالص کارمند در طی یکماه کسر گردد در ستون (بدهکار) عکس خواهد شد .
- جمع ستونها : در صوتحساب ماهانه هر کارمند جمع ستون کسور ، ستون پرداختها به طور جداگانه نشان داده خواهد شد .
- جمع ستونها : در صورتحساب ماهانه هر کارمند جمع ستون کسور و ستون پرداختها به طور جداگانه نشان داده خواهد شد .
- مانده صورتحساب : این مانده بر حسب مورد می تواند بدهکار و یا بستانکار باشد . مانده مزبور از ما به متفاوت جمع ستون اقلام بدهکار و بستانکار حاصل می گردد که می تواند دارای حالات سه گانه ذیل باشد .
1-چنانچه جمع ستون بدهکار کمتر از جمع ستون بستانکار باشد در این صورت مانده حاصله خالص قابل پرداخت به کارمند را در آن ماه نشان می دهد .
2-چنانچه جمع ستون بدهکار بیشتر از جمع ستون بستانکار باشد در این صورت مانده حاصله خالص بدهی کارمند را در پایان ماه نشان می دهد .
3- چنانچه جمع ستون بدهکار با جمع ستون بستانکار با هم برابر باشد صورتحساب کارمند در آن ماه چگودنه مانده را نشان نخواهد داد . بعبارت دیگر کارمند در آن ماه بخصوص نه مبلغی طلبکار و نه مبلغی بدهکار می باشد .
تذکر : چنانچه مانده صورتحساب یک کارمند در پایان یکماه بصورت بستانکار باشد مبلغ خالص قابل پرداخت به کارمند یا در لیست بانکی و یا در لیست نقدی گروه بانکی 99 منعکس می گردد .
چنانچه مانده صورتحساب یک کارمند در پایان یک ماه بصورتحساب ماه بعد کارمند تحت عنوان مانده از ماه قبل منعکس می گردد و در ستون بدهکار صورتحساب کارمند نشان داده خواهد شد.
-صورت کسور بازنشستگی و پس انداز (سهم کارمند و کارفرما) و کسور :
اقساط وام ضروری کارمندان : این گزارش بصورت خودکار در پایان هر ماه بوسیله کامپیوتر در 4 نسخه تهیه می گردد که امور صندوقهای بازنشستگی و پس انداز ، امور اداری و حسابداریهای حقوق جهت اقدامات و مراجعات بعدی از آن استفاده خواهند کرد . گزارش فوق الذکر حاوی اطلاعات زیر خواهد بود:
1-بازنشستگی سم کارمند .
2-بازنشستگی سهم کارفرما
3-پس انداز سهم کارمند
4-پس انداز سهم کارمند
5-اقساط پرداختی کارمندان در مقابل وام پس انداز .
گزارش صورت مالیات بر در آمد حقوق کارمندان :
گزارش فوق حاوی اطلاعات مربوط به احوال مشخصیه کارمند ، حقوق و در آمد مستمر و غیر مستمر و مالسات کسر شده مربوط به ماه جاری همچنین حقوق و درآمد مستمر و غیر مستمر و مالیات کسر شده تا کنون می باشد که صرفاً توسط کامپیوتر تهیه و در اختیار حسابداریهای حقوق قرار می گیرد . گزارش مزبور به منظور ارسال به ادارات امور اقتصادی و دارائی مناطق مربوطه تهیه می گردد . گزارش صورت و حقوق پرداختی و مالیات بر درآمد حقوق بر حسب شرکت / واحد (کارفرما) شماره شناسایی و نام خانوادگی و نام هر یک از کارمندان تهیه می گردد گزارش فوق شامل :
1-عنوان گزارش
2-متن گزارش
شامل ، شماره کارمندی – نام و نام خانوادگی – شماره گذرنامه / شناسنامه – حقوق و درآمد مستمر این ماه - درآمد غیرمستمر این ماه – حقوق و درآمد مستمر تا کنون – در آمد غیر مستمر تا کنون – مالیات کسر شده تا کنون – تعداد روز .
3-جمع ستونهای منابع .
گزارش صورت حق بیمه سازمان تامین – کارمندان قرار دادی / پیمانی :
گزارش مزبورحاوی اطلاعات مربوط به احوال شخصیه کارمند، در آمد مشمول کسر حق بیمه ماه جاری، 7 درصد حق بیمه سهم کارمند و 20 درصد حق بیمه سهم کارفرما می باشد که همه ماهه توسط کامپیوتر تهیه و در اختیار حسابداریهای حقوق قرار می گیرد. گزارش فوق بر حسب واحد و شماره شناسایی تهیه می گرددو متشکل است از:
1- عنوان گزارش 2- متن گزارش شامل: شماره شناسایی کارمند – نام نام خانوادگی – شماره شناسایی – عمل صدور – درآمد مشمول کسر حق بیمه- 7- درصد حق بیمه سهم کارمند 2- درصد حق بیمه سهم کارفرما 3- جمع ستونهای مربوط به درآمد مشمول کسر حق بیمه ، 7 درصد حق بیمیه سهم مارمند و 20 درصد حق بیمه سهم کارفرما.

 


حسابداری حقوق:
مقدمه: منظور از تهیه و تدوین این فصل بررسی، چگونگی ثبت و منظور نمودن کلیه پر داختها و کسور مربوط به حقوق کارمندان در حسابهای متعلقه در پایان هر ماه خواهد بودو به منظور اعمال کنترلهای لازم در ثبت حسابهای کلیه پرداختها و کسور از حسابهای کنترل استفاده گردیده است. با استفاده از پرونده پارامتر حقوق کارمندان تخصیص اقلام پرداخت و کسور به حسابهای مربوطه هر ماهه انجام می پذیرد. ثبت ارقام حسابداری حقوق در این سیستم همه ماهه بطور پیوسته پس از انجام عملیات محاسبات حقوق و فوق العاده ها و کسور در دفاتر مالی صورت می گیرد.

 

 

 

اهداف و مزایا:
الف اهداف: تخصیص پرداختها و کسور حسابهای مربوطه بطور خودکار و بنا به ضرورت با توجه به: 1- تأمین تسهیلات مورد نیاز و ایجاد زمینه مناسب در نحوه تخصیص حسابها و تهیه گزارشات 2- بررسی،تجدید نظر و ایجاد تسهیلات بمنظور تهیه و نگهداری شماره و رمزهای پرداخت، برداشت و شماره حسابهای کنترل در سیستم پارامتر حقوق کارمندان.
ب مزایا: بمنظور کارائی بیشتر سیستم و هماهنگی آن با اهداف آتی سعی گردیده است پرونده پارامتر حقوق کارمندان تا حد امکان با روش ساده تهیه گردد که در آن شرایط به روز آوری پارامتر مقدور باشد. هر نوع تغییری در جهت کابرد بیشتر پارامتر توسط کارمندان امکان پذیر خواهد بود که بدین صورت اتلاف وقت تا سرحد ممکن صرفه جویی گردیده است.
– روش ایجاد ذخایر ماهانه و پایان سال بوسیله سیستم امکان پذیر خواهد بود.
الف: خلاصه: عملیات ثبت حسابداری سیستم حقوقو بطور خودی و توسط برنامه تخصیص حقوق به مراکز هزینه در 2 مرحله انجام می پذیرد:
1- تهیه سند روزنامه از طریق پارامتر ( رمز کسور پرداخت ) که با توجه به حسابهای کنترل موجود در پارامتر و شماره حساب درمقابل رمز کسور و پرداخت در پارامتر انجام می پذیرد.
2- تخصیص به مراکز هزینه حقوق کارمند که با توجه به محاسبه مبالغ قابل تخصیص ونحوه تخصیص که شماره حساب مرکز هزینه دائم، ثانوی و متغیر ( تخصیص مجدد) خواهد بود انجام می پذیرد.
روش عملیات حسابداری حقوق: قبل از انجام عملیات ثبت حسابهای حقوق در ماه گزارشات متعددی توسط سیستم حقوق بر حسب احتیاجات و نیاز هر واحد تهیه و دراختیار حسابداری حقوق واحدی قرار می گیرد . این گزارشات بگونه ای تهیه و تنظیم گردیده که برای ثبتت عملیات حسابداری محاسبات حقوق بطور خودکار نواری بصورت سند روزنامه تهیه و بر سیستم حسابداری مالی منتقل خواهد شد. تا دفاتر حسابداری مالی دفاتر هزینه ثبت گردد.
- در مواردی که کل هزینه حقوق به حساب اداره اصلی کارمند منظور می شود در سند 26ح و در مقابل رمز اقدام (1) تعداد روزهای کارکرد بایستی 30 روز قید شود.

 

فرض شود هزینه حقوق کارمند شماره 2284 در ماه فروردین 63 به شرح زیر باشد.
عنصر هزینه شرح هزینه مبلغ-ریال
101 حقوق پایه 50000
102 فوق العاده ویژه 15000
103 اضافه کاری 4000
104 بازنشستگی وپس انداز سهم کارفرما 770000
جمع 80000

 

فرض شود هزینه حقوق کارمند شماره 58522 در ماه فروردین به شرح زیر بوده است:
عنصر هزینه 101 60000 ریال
عنصر هزینه 102 18000 ریال
عنصر 104 13200 ریال جمع = 91200
محاسبه نرخ روزنامه:= 80000 محاسبه نرخ روزنامه = 3040= 91200
30 30
- محاسبه مبلغی که باید به حساب مرکز هزینه اداره سرویس گرنده منظور شود:
21= نرخ روزانه × تعداد روزهای کارکرد
- محاسبه مبلغی که باید به حساب مرکز هزینه اداره سرویس گرنده منظور شود:
ریال 63840= 3040 ×21
عملیات حسابداری:
شماره شناسایی مرکز هزینه شرح روز عنصر هزینه بدهکار(ریال) بستانکار(ریال)
58822 02105484 مرکز هزینه سرویس گیرنده 21 109 63840
58822 02101224 مرکز هزینه اداره سرویس دهنده 21 109 63840

 

چنانچه برای کارمند ایرانی جدید الاستخدام برگ اعلام شماره مرکز هزینه حقوق 26 ح به کامپیوتر تغذیه نگردیده باشد، حقوق و مزایای پرداخت شده به کارمند می بایست به حساب بدهکار حقوق تسهیم نشده به مرکز هزینه – کارمند ایرانی ***-8690-66-** و . . . کارمند خارجی باشد به حساب بدهکار حقوق تسهیم نشده به مرکز به مرکز هزینه – کارمندان – خارجی *** 668691 ** ممنظور گردد. مثال: کارمند شماره 52254 در ماه تیر استخدام گردیده عملیات ثبت حسابداری به شرح زیر می باشد.
حقوق پایه 100000 ریال ویژه و سایر فوق العاده ها 37500 ریال بازنشستگی و پس انداز سهم کارفرما 22000 ریال

 

شماره شناسایی مرکز هزینه روز عنصر هزینه بدهکار بستانکار
52254 02668690 30 101 100000
52254 02668690 30 102 37500
52254 02668690 30 104 22000
09668609 159500

 

5-4-3- ذخیره های سالیانه: در سیستم حقوق پیش بینی لازم جهت ایجاد ذخائر در پایان سال مالی به منظور تعادل و کنترل هزینه ها در نظر گرفته شده است. اینگونه ذخیره ها عبارتند از:
- ذخیره مرخصی استفاده نشده کارمندان ایرانی تا پایان سال مالی.
- ذخیره مرخصی استفاده نشده کارمندان خارجی تا پایان سال مالی
- ذخیره هزینه سفر کارمندان خار

دانلود با لینک مستقیم


دانلود مقاله گزارش کارآموزی حسابداری

دانلود مقاله پرورش مهارتهای سرپرستی

اختصاصی از نیک فایل دانلود مقاله پرورش مهارتهای سرپرستی دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

 

 

مقدمه
مدیران در تمامی سطوح سازمانی و در کلیة سازمانها وظیفة بنیادی طراحی و پویا نگهداشتن محیطی را بر عهده دارند که در آن ، افراد با همکاری همدیگر ، بتوانند مأموریت ها و هدفهای معنی را به اجرا درآورند .
اجرای این مهم ، نیاز به توانایی ها ، مهارتها و دانشهایی دارد . هدف از تهیه این جزوه تلاش به منظور اشنایی هر چه بیشتر اینجانب با اصول سرپرستی می باشد لذا با راهنمایی استاد ارجمند جناب آقای افشار تلاش گردیده تا با مفهوم رشد و رهبری از دیدگاه اسلام آشنا شده و بر اهمیت جلب همکاری روانها و حرکت درآوردن آنها به سوی هدفی مقدس و عالی تأکید گردد .

رشد و رهبری در اسلام

 

هنگامی که صحبت از جامعه است و اجتماع انسانی ، به دلیل ماهیت موجوی انسان که مخلوقی است جامعه زی ، مباحثی به میان می آید که به چگونگی ادارة اجتماع انسانی مربوط می شود . اسلام دینی است جاودانی و فراگیر و برای همة شئون زندگی مردم ، در مورد رهبری و مسئولیت هایش سرشار از ایات و احادیث است و سیره زندگی پیامبر (ص) و معصومین (ع) نیز خود ،‌نمونه هایی (الگوهایی) در این زمینه خواهند بود . اسلام همة توجه خود را به رهبران معطوف ننموده ، بلکه فرد فرد مسلمانان را نیز مسئول می داند و با این نگرش وسیع و عمیق ، نه گرفتار اصالت فرد شده ونه اصالت اجتماع ، بلکه به هر دو وجه امعان نظر داشته است ولی مسئولیت رهبران را بیش از شهروندان می داند . روایتی از پیامبران (ص) نقل شده که فرمودند : « دو گروه هستند که هر گاه صالح باشند ، امت نیز صالح خواهد بود و اگر فاسد شوند ، امت فاسد خواهد شد و آن دو گروه علما و امیران جامعه اند . » از این روایط چنین استنباط می شود که مسئولیت کسانی که رهبری فکری مردم را به عهده دارند (علما و دانشمندان ) و نیز افرادی که مسئولیت های نظام ، اعم از اجرایی و غیر آن را پذیرا شده اند ، بسیار سنگین و در چگونگی ادارة جامعه و حتی روش زندگی مردم تعیین کننده است .
شاید این سوال پیش بیاید که در اسلام چرا ، هم «افراد» مسئول هستند و هم «گردانندگاه حکومت»؟ در پاسخ باید خلقت انسان را یاد آور شد که گونه ای است که «اختیار و اراده» از خصوصیات بارز او و یکی از شاخه های تعیین کنندة تفاوت این مخلوق برتر عالم خلقت و حیوانات خواهد بود . بنابراین خداوند آفریننده ، با افزایش چنین موجودی هرگز او را عبث نیافریده و او را رها نکرده تا از این خصلت خود ، یعن اختیار اراده ، هر طور که مایل است استفاده کند . در مقابل از او مسئولیت خواسته است ، مسئولیت در قبال خود و مسئولیت در قبال جامعه که در آن زندگی می کند و حتی جامعه جهانی . در اسلام هیچ کس حق ندارد حتی به خودش ضرر بزند . مسئولیت تا به این حد است و اینچنین ، اختیار او مهار و در مسیر بهبود ، رشد و تکامل جهت دار شده است . خداوند برای این صیرورت و این شدن و به سوی تعالی رفتن ، مجموعه دستورهایی را در کتابی جاودانی به نام قرآن بر مردم عرضه نموده و خود می فرماید : «ولیکن افرادی ربانی باشید به واسطه آنکه کتاب خدا را پیوسته آموزش می دهید و به واسطه آنکه پیوسته انس و رجوع دایمی به قرآن دارید . » (آیه 79 ، سوره آل عمران) خداوند با بیان این آیه به مسلمانان می فرماید که به این کتاب باید همچون یک کتاب درسی نگاه کرد . باید از آن چیز یاد گرفت و آن را آموزش داد و از طریق انس دایمی با ان ، به انسانهایی ربانی – کمال یافته در روح و روان شخصیت – تبدیل شد .
اسلام با وجود همة تأکیدها برفرد و مسئولیت های او ، مدیران نظام اسلامی را نیز مسئول ایجاد جامعه ای می داند که در آن زمینه های رشد شعور و آگاهی مردم فراهم باشد . در چنین فضایی مردم بصیرت و بهره گیری از خرد ، اختیار و اراده خویش ، در جهت بهبود و رفاه مادی و معنوی خود استفاده خواهند برد . در قرآن کریم چنین آمده :
1- خداوند آگاه و بصیر است . (آیه 1 ، سوره مجادله)
2- نظام طبیعت بر اساس آگاهی خلق شده و بر همین اساس نیز اداره می گردد (آیه 41،سوره نور)
3- قرآن و سایر کتابهای آسمانی بر اساس تنظیم شده اند که بصیرت آور و آگاه کننده اند . (آیه 104 ، سوره انعام )
4- بصیرت و آگاهی ، از صفات بارز انسانی و جدا کنندة او از حیوان است .
تأمل در ایم واقعیات ، مسئولیت افراد را در جهت رشد و تکامل فردی و همچنین مسئولیتهای رهبری و مدیریت ، در ایجاد جامعه ای آگاه و بصیر مشخص می سازد .
با ذکر این مقدمه تلخیصی از گفتار استاد شهید مطهری با عنوان «رشد و رهبری در اسلام» ارائه گردد .

رشد و رهبری
استاد شهید مطهری
الف- رشد (قدرت میریت)
رشد ، کلمه ای است که از قرآن مجید گرفته شده است . قرآن مجید در مورد کودکان بی سرپرست که دارای ثروت هستند این اصزلاح را به کار برده است . در مورد یتیمان می فرماید : یتیمانی که سرپرست خود را از دست داده اند و مملوک و ثروتی دارند تا زمانی بلوغ بر آنها قیمومت کنید و ثروتشان را در اختیارشان قرار ندهید . البته بلوغ ، شرط لازم لازم است ولی کافی نیست زیرا علاوه بر بلوغ ، «رشد» لازم است . به تغییر قرآن : برای آنکه ثروتشان را در اختیارشان قرار دهید ، رسیدن به حد بلوف طبیعی یعنی بلوغ جنسی کافی نیست ، زمانی که رشد در آنها احساس شد ، می توان ثروت را در اختیارشان قرار دارد . در فقه و سنت اسلامی نظیر همین مطلب در مورد ازدواج آمده است . در فقه اسلامی محرز و مسلم است که برای ازدواج ، تنها عقل و بلوغ ، کافی نیست یعنی یک پسر به صرف اینکه عاقل و بالغ است نمی تواند با دختری ازدواج کند. چنانکه برای دختر نیز عاقله بودن و رسیدن به سن بلوغ دلیل کافی برای ازدواج نیست ، علاوه بر بلوغ و علاوه بر عقل ، رشد لازم است . عقل غیر از رشد است و مسئله دیگری است . افراد یا عاقل اند یا مجنون . عاقل ها به دو دسته تقسیم می شوند : یا رشیدنده یا غیر رشیدنده . یعنی انسان عاقل و بالغ ممکن است رشید باشد و ممکن است غیر رشید باشد .
قبل از توضیح این اصطلاح لازم است برای رفع اشتباه به یک اصطلاح شایع امروز خودمان در زبان فارسی اشاره کنم .
در اصطلاح متداول فارسی امروز به کسی رشید می گوییم که اندام خیلی موزون و برازنده ای داشته باشد . عرب این را رشیق می گویند نه رشید . رشد در اصطلاح فقهی مربوط به اندام نیست ، یک نوع کمال روحی است . مثلاً‌در مورد پسری که می خواهد ازدواج کند باید معنی و هدف و ارزش نتایج ازدواج را درک نموده ، قدرت تشخیص ، انتخاب و اراده داشته باشد . به صرف تلقین این و آن ، شخصی را به عنوان همسر انتخاب نکرده باشد چنانکه دختر نیز برای انتخاب همسر باید رشد داشته باشد .
به یاد دارم که در قباله های ازدواج ، در مقابل اسم زوج می نوشتند : العاقل و البالغ الرشید و در باره زوجه می نوشتند : العاقله البالغه الرشیده . یعنی این مرد که ازدواج کرده مرد عاقل ، بالغ و رشید است و این زن هم زنی عاقله ، بالغه و رشید است . یعنی علاوه بر عقل و بلوغ ، دارای رشد است . اینها که در قباله های قدیمی نوشته می شد به معنی این بود که عاقدهای می خواستند مدعی شوند که ما رعایت همه جوانب فقهی را کرده ایم ، اما آیا واقعاً و عملاً این امر مهم رعایت می شده است ؟ اینکه آیا واقعاً به رشد پسران و دختران بر طبق فقه اسلامی عمل می شد یا خیر مطلب دیگری است و تا حدی شرم آور است .

 

تعریف رشد
اگر بخواهیم کل‚ه رشد را به مفهوم عام آن که شامل عنواع رشدها در همه موارد بشود ، تعریف کنیم ، باید بگوییم : «رشد یعنی اینکخ انسان شایستگی و لیاقت اداره و نگهداری و بهره برداری از سرمایه ها و امکانات مادی و یا معنوی که به او سپرده می شود ، داشته باشد » ، یعنی اگر انسان در هر ناحیه از نواحی زندگی که حکم یک شأن وسیله ای را دارد ، شایستگی اداره و نگهداری و بهره برداری از ان را داشته باشد ، چنین شخصی در آن کار و آن موضوع رشید است . حال آن چیز هر چه می خواهد باشد . همه آن چیزها و اشیاء ، وسایل و سرمایه های زندگی هستند . سرمایه به مال و ثروت انحصار ندارد . مردی که ازدواج می کند خود ازدواج و زن و فرزند و و کانون خانوادگی ، وسایل و به تعبیر دیگر ، سرمایه های زندگی او هستند و یا شوهر و برای زن و زن برای شوهر حکم سرمایه را دارد .

 

رشد ملی
رشد فقط منحصر به فرد نیست و در مورد ملت ها نیز سرمایه های طبیعی ، فرهنگی و انسانی و امثال آن سرمایه هایی است که در اختیار ملتها قرار دارد و رشد ملی عبارت است از لیاقت و شایستگی یک ملت برای نگداری و بهره برداری و سود بردن از سرمایه ها و امکانات طبیعی و انسانی خود . به هر اندازه که لیاقت و شایستگی اداره و بهره برداری از آنها را دارد ، به همان اندازه رشید است .
رهبری و مدیریت که مضوع اصلی بحث است خود مستلزم نوعی رشد ارزش شده است ، زیرا رهبری در حقیقت عبارت است از بسیج کردن نیروی انسانی و بهرا برداری صحیح از نیروهای انسانی .
من برای توضیح بیشتر مقدمتاً دو مثال از رشد فردی و شخصی می آورم ، سپس وارد مسئله رهبری می شوم . عرض کردم رشد یعنی قدرت اداره و قدرت بهره برداری از امکانات‌و سرمایه‌ها.
رشد فردی و اخلاقی
اولین رشدی که انسان باید از آن بهره مند باشد ، رشد فردی ، شخصی و اخلاقی است . این سوال پیش می آیدکه ایا بیشتر افراد می توانند این سرمایه را اداره و از آن بهره برداری کنند ؟ باور کنید کمتر کسی است که چنانکه باید ؤ از سرمایه های فردی و شخصی خود بهره برداری کند . به مناسبت اینکه مجمع نا مجمع علمی است و همانطوری که در آغاز سخن عرض کردم مجمع ما دو بعدی است ، یکی از دو مثال ، متناسب است با بعد علمی مجمع ما و دیگری با بعد دینی آن . مثال اول متناسب با بعد علمی مجمع ماست ، مربوط است به قوای هوشی و قوای ادراکی انسان .

 

مدیریت حافظه
افراد از نظر هوش ، فهم ، استعداد و حافظه ، با یکدیگر اختلاف دارند . انسانهای رشید از حافظة خود بهره برداری صحیح می کنند ولی افراد غیر رشید ممکن است حافظه بسیار نیرومندی نیز داشته باشند ، اما نتوانند از آن استفاده کنند . انسان غیر رشید ، تصور کند حافظه یک انبار است . انباری که باید مدام آن را پر کند . هر چخ پیدا کند ، آنجا پرت کند . عیناً مانند انبار یک خانه که وقتی احیاناً وارد می شوی می بینی یک تکه حلبی ، یک قطعه فلز ، یک میز شکسته ، یک صندلی شکسته در آنجا افتاه است ، اما انسانی که رشید باشد ، در بهره برداری از حافظه خود را مقدس می شمارد و حاضر نیست هر چه شد ، در آن سرازیر کند . حساب می کند که دانستن چه چیزهایی برای او مفید و چه جیزهایی برای او بی فایده است . مفیدها را درجه بندی می کند و مفیدتر ها را انتخاب می کند سپس آنها را به حافظه خویش می سپارد . چنانچه که امانتی را به امینی می سپارد ، در خود «سپردن» دقت می کند ، یعنی واقعاً و به طور دقیق و روشن آن را وارد ذهن می کند و سپس تحویل حافظه می دهد .
مثلاً کتابس را مطالعه می کنند ، یک بار می خواند . انسان کتاب را بار اول به قصد لذت می خواند در این صورت نمی تواند در مورد کتاب ، حساب و قضاوت کند ، دور دوم می خواند . حتی قوی ترین حافظه های نیازمند است که یک کتاب مفید را لااقل دوبار پشت سر هم بخواند ، پس از آن مطالب را تجزیه و تحلیل و دسته بندی می کند و هر مطلبی را با توجهه به اینکه از چه دسته مطالبی است به حافظه می سپارد ، به جد کوشش می کند و کتاب دیگری را در دستور مطالعه قرار دهد که در موضوع کتاب پیشین است و تا حد امکان تا از موضوعی فارغ نشده و در حافظه به صورت روشن و منظم نسپرده است ، وارد موضوع دیگری نشود . اشتباه است اگر انسان یک کتاب را مانند سرگرمی مطالعه کند و قبل از آنکه مطالب کتاب ، درست جذب ذهن شده باشد و ذهن فرصت تجزیه و تحلیل پیدا کرده باشد به کتاب دیگر و موضوع دیگر بپردازد . امروز کتب تاریخی ، فردا روانشناسی و پس فردا مثلاً کتب مذهبی مطالعه کند ، همه مخلوط می شود و حکم انباری بی نظم را پیدا می کند .
انسان رشید کتابها و مطالبی را که برای خود لازم می داند ، جمع آوری می کند ، انها را مکرراً مطالعه و دسته بندی و سپس خلاصه می نماید ، خلاصه را یاد داشت می کند و به حافظه خود می سپارد و بعد به موضوع دیگر می پردازد . چنین فردی اگر حافظه اش ضعیف هم باشد ، از آن حداکثر استفاده را می کند و مثل کسی می شود که کتابخانه منظمی با قفسه های مرتب دارد ، کتابخانه ای که هر قفسه اش به کتابهای معینی در رشته خاص مربوط می شود ، به طوری که هر کتابی را که بخواهد فوراً دست می گذارد روی آن و آن را می یابد . اما اگر غیر از این باشد همانند فردی است که کتابخانه ای با هزار کتاب داشته باشد اما کتابها روی یکدیگر ریخته است . هر وقت کتابی را بخواهد ، دو ساعت باید دنبالش بگرددد تا پیدا کند . این بود مثالی از مدیریت صحیح و نا صحیح در مورد بهره برداری از یکی از قوای هوشی و عقلانی انسان .

رشد در عبادت
مثال دوم از مدیریت فردی که با بعد دینی و مذهبی مجمع ما مناسبت دارد ، مسئله عبادت است . باید اعتراف کنیم که ما راه عبادت را نیز نمی دانیم . یعنی ما از نظر عبادت نیز قادر به ادارة خود به نحو صحیح نیستیم . غالباً خیال می کنند که چون عبادت خوب است پس هر چه بیشتر بهتر . فکر نمی که عبادت انگاه اثر خود را می بخشد که جذب روح شود و روح از ان به طور صحیح تغذیه نماید . همانطور که معنی استفاده از غذای خوب این نیست که هر چه بیشتر بهتر ، معنی استفاده از عبادت نیز ان نیست . عبادت باید با نشاط روح توأم باشد . مقصودم این نیست که قبلاً باید نشاطی وجود داشته باشد تا عبادت شروع شود . بسا افرادی که هیچ وقت نشاط پیدا نکنند ، خود نشاط تدریجاً با عبادت و انس ذکر خا اگر روی اصول صورت گیرد ، پیدا می شود . انس و علاقه و نشاط پیددا می شود . مقصود این است که ظرفیت انسان برای عبادت ، یک ظرفیت محدود است . فرضاً انسان عبادت را با نشاط آغاز کند پس از مدتی که بدن خسته شد ، نشاط هم از بین می رود و و عبادت جنبه تحمیلی پیدا می کند و در حکم خوردنی نا مطبوع و مهوعی می‌گردد که عکس العمل بدن این است که آن را بوسیلة استفراغ یا وسیلة دیگر دفع نماید ، نه حکم غذای مطبوع را که عکس العمل بدن این است که آن را جذب نماید .
پیغمبر اکرم (ص) خطاب به جابربن عبدالله انصاری فرمود : «دین اسلام دینی است متین و محکم و منطقی و مبتنی بر ملاحظات دقیق روانی و اجتماعی ، علی هذا با مدارا و عبادت ، خود را منقوض و منفور نفس خود قرار مده .» یعنی طوری عمل نکن که نفست عبادت را دشمن بدارد بلکه طوریعمل کن که نفس ، عبادت را دوست بدارد و به آن با میل و رغبت اقبال نماید و در خود جذب کند . بعد اضافه فر مود « فان المنبت لا ارضاقطع و لا ظهرا ابقی » یعنی اینکه چند منزل را یکی می راند نه مسافت را طی می کند و نه پشت سالم برای مرکب خود باقی می گذارد . سوره ای که میزان توانایی مرکب را در نظرر نمی گیرد و تنها شلاق را می شناسد و شلاقکش دو منزل یکی و سه منزل یکی می تازد ، یک وقت می بیند که حیوان در حالی که پشتش ذخم شده زانو بر زمین زد و خوابید و قدم از قدم بر نمی دارد زیرا نمی تواند قدم بردارد .
پیغمبر اکرم در حدیث دیگر فرمود : «خوشا به حال افرادی که به عبادت عشق می ورزند و آن را در آغوش می گیرند . » در این حدیث ، رسول اکرم می خواهد بفرمایدد تنها کسانی از ثمرات و نتایج عالی عبادت بهره مند می گردند که عبادت را طوری انجام دهند که قلب آنها عاشقانه عبادت را انتخاب کند و بپذیرد .
«خوب عبادت کردن» و ار مواهب ان بهره مند شدن ، حساب و قاعده و به اصطلاح ، مکانیسمی دارد و مربوط به حسن مدیریت خود ، یعنی خود را ، احساسات خود را ، غرایز خود را و بالاخره قلب و دل خود را خوب اداره کند . دل و احساس و عاطفه از هر چیز دیگر بیشتر نیازمند به مدیریت صحیح است . اکنون بر می گردیم به مدیریت اجتماعی .

ب)امامت و رهبری امت
گفتم رشد یعنی مدیریت . وقتی که انسان می خواهد انسانهای دیگر را اداره کند ، یعنی وقتی که موضوع رشد ، اداره انسانهای دیگر باشد آن را هدایت و رهبری می نامیم . این نوع از رشد در اصطلاح اسلاممی «هدایت» و به تعبیر رساتر «امامت» نامیده می شود .
دقیق ترین کلمه ای که بر کلمه امامت منطبق می شود ، همین کلمه رهبری است . فرق نبوت و امامت در این است که نبوت ، راهنمایی و امات ، رهبری است . نبوت ، «ابلاغ» اخبار ، اطلاع دادن ، اتمام حجت و راهنمایی است . راهنمایی چه می کند ؟ راه را نشان می دهد . وظیفه اش بیش از این نیست که راه را نشان دهد . ولی بشر علاوه بر راهنمایی ، به رهبری نیاز دارد ، یعنی نیازمند به افراد یا گروه و یا دستگاهی است که قوا و نیروهای وی را بسیج کنند ، حرکت دهند ، سامان و سازمان بخشند ، نبوت راهنمایی است و یک منصب است اما امات ، رهبری است و منصب دیگری است . پیغمبران بزرگ ، هم نبی و هم اما هستند . امامت ، رهبری است و منصب دیگری است . پیغمبران بزرگ ، هم نبی و هم امام هستند ، پیغمبران کوچک نبی بودند و امام نبودند ، راهنما بودند ولی رهبر نبودند . اما پیغمبران بزرگ هر دو منصب و هر دو شأن را داشته اند . هم شأن راهنمایی و هم شأن رهبری . ابراهیم ، موسی ، عیسی هر کدام راهنما و رهبرند . خاتم الانبیا رهنمای رهبر است . قرآن مجید بر این اصل بسیار تکیه می کند و در معارف شیعه این اصل قرآنی جای شایستة خود را دارد .

 

 

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله  38  صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید


دانلود با لینک مستقیم


دانلود مقاله پرورش مهارتهای سرپرستی

دانلود مقاله خلافت مامون

اختصاصی از نیک فایل دانلود مقاله خلافت مامون دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

 

 عبد الله ابوالعباس مأمون به سال 170 در آنشب که عم وى هادى بمرد تولد یافت مادرش کنیزکى بود مراجل نام. بیست و سه ساله بود که هارون وى را ولیعهد دوم کرد و ولایت خراسان و دیگر ولایات ایران را تا همدان بدو سپرد پس از مرگ هارون امین پیمان پدر را شکست و در جنگ با برادر کشته شد و خلافت به مأمون رسید.
مأمون در رى بود که کار خلافت وى سرگرفت و تا سال 204 به خراسان بود آنگاه به بغداد آمد.
اختلاف امین و مأمون
هارون در سال‏هاى پایانى عمر خویش سخت در اندیشه اختلاف این دو برادر بود.به روایت، دینورى، هارون از زبان موسى بن جعفر ـ ع ـ پیشگویى خاصى درباره اختلاف این دو برادر شنیده بود.به دلیل همین نگرانى زمانى که به خراسان مى‏رفت، بار دیگر براى مأمون از همه شخصیت‏هاى لشکرى و کشورى بیعت گرفت، تا مبادا امین مشکلى براى او ایجاد کند.این تأکیدهاى هارون، بعدها به نفع مأمون تمام شد.زیرا بسیارى از کسانى که وفادار به اصل بیعت بودند، حاضر به اطاعت از امین در مخالفت با مأمون نشدند.
حتى پیش از آن که هارون بمیرد، امین در پى جذب شخصیت‏هاى مهم از جمله فضل بن ربیع وزیر هارون براى خلع مأمون بود.اندکى پس از مرگ هارون، فعالیت جدى‏ترى شد.اما از آن جا که مأمون در مرو و امین در بغداد بود، دایره اختلاف به آرامى گسترد.فضل بن ربیع در کنار امین و علیه مأمون تلاش مى‏کرد، ولى فضل بن سهل، دستیار مأمون در جهت عکس وى مى‏کوشید .روشن بود که تخلف از سوى امین است و وى نمى‏بایست بر اساس اصول پذیرفته شده در بیعت، تلاشى در جهت مقدم داشتن فرزندش موسى بر مأمون و در نهایت خلع برادرش از خلافت صورت دهد.امین تلاش فراوانى کرد تا مسأله را به آرامى تمام کند، اما مأمون که مشاوران قدرتمندى داشت و از حمایت خراسانیان هم برخوردار بود، از پذیرفتن خواست امین سرباز زد.از سال 195 رسما نام مأمون از خطبه‏ها و سکه‏ها حذف و نام موسى فرزند امین جاى آن نشست.به موازات دو وزیر، که از قضا نام هر دو فضل بود، دو فرمانده نظامى از دو سوى رو در روى هم قرار گرفتند: یکى على بن عیسى بن ماهان بود که مى‏بایست از سوى امین به خراسان رفته آن ناحیه را تصرف کند، دیگرى، طاهر بن حسین معروف به ذو الیمینین بود که مى‏بایست راه را بر وى سد مى‏کرد.
آشکار بود که منطقه عراق و ایران یک بار دیگر رو در روى هم قرار مى‏گرفتند.بعدها، سنیان افراطى، امین را خلیفه‏اى مطلوب که جانبدار اهل سنت بود، معرفى کردند و مأمون را فردى منحرف و اهل بدعت، زیرا از معتزلیان دفاع مى‏کرد.صورت دیگر قضیه، عربى و عجمى بودن ماجراست .البته تأکید بر این مسأله به عنوان محور تعیین کننده چندان صحیح نیست، اما به هر روى نقشى در این اختلاف دارد که قابل چشم پوشى نیست.
دو سپاه در نزدیکى رى با یکدیگر درگیر شدند، در حالى که شمار سپاه طاهر بسیار اندک بود .مقاومت آنها سپاه بغداد را درهم شکست.على بن عیسى که فریاد سر داده از سپاهش مى‏خواست که مقاومت کنند، با تیر یکى از سپاهیان خراسان کشته و سرش جدا شد.بدین ترتیب کار سپاه بغداد تمام شد.در بى‏توجهى امین به کار لشکر همین بس که نوشته‏اند که وقتى خبر شکست على بن عیسى رسید در حال ماهیگیرى بود.بدون توجه به خبر کسى که خبر آورده بود، گفت: ساکت باش! من هنوز یک ماهى نگرفته‏ام!
درگیرى بعدى در همدان بود که بار دیگر سپاه بغداد شکست خورد.پس از این شکستها بود که به مشورت فضل بن سهل، مأمون در سال 196 اعلان خلافت کرد.به تدریج طاهر بر بخشهایى از عراق از جمله واسط و مدائن تسلط یافت.محاصره بغداد در سال 197 آغاز شد و طاهر در سال بعد توانست بغداد را به تصرف خود درآورده و امین را به قتل برساند.مأمون از سال 198 خلیفه رسمى شد و مدت بیست سال خلافت کرد.
یکى از مهم‏ترین آثار این تحول، افزایش نقش خراسان در تحولات جهان اسلام بود.زمانى که مأمون به شام رفت، فردى از شامیان مکرر نزد وى آمده مى‏گفت: همان طور که به عجم خراسان نظر دارى به عرب شام هم نظرى بیفکن! روى کار آمدن مأمون، موجب گردید سلسله طاهریان به عنوان نخستین سلسله نیمه مستقل کارش را در خراسان آغاز کند، و این از نتایج این تحول به حساب مى‏آید.
در این زمان تأکید بر نژاد ایرانى در برابر عرب چندان مفهومى ندارد.مهم آن بود که جمعیت ساکن در خراسان که ترکیبى از عرب و عجم بود، به نوعى احساس جدایى از بغداد را داشت.درست همان طور که زبان پهلوى به مرور به فارسى درى، (1) تبدیل شد و ترکیبى از فارسى و عربى به وجود آمد، نژادى ترکیبى از اعراب ساکن در خراسان و ایرانیان کهن پدید آمد که احساس استقلال داشته و به تدریج ایرانى نامیده شد.
نخستین اقدام مأمون پس از رسیدن به خلافت، دعوت از امام رضا ـ ع ـ است.در این جا مناسب است درباره شخصیت آن حضرت و برخورد مأمون با وى سخن گفته، سپس تحولات دوره مأمون را پى گیریم.
امام رضا (ع)
امام على بن موسى الرضا ـ ع ـ در ذى قعده سال 148 در مدینه به دنیا آمد و روز پایانى ماه صفر سال 203 هجرى در سناباد طوس که بعدها نامش مشهد على بن موسى الرضا و به اختصار مشهد، شهرت یافت، رحلت کرد.آن حضرت تا سال 201 هجرت در مدینه زندگى مى‏کرد.پس از آن به درخواست مأمون در رمضان آن سال به مرو آمد و سال‏هاى آخر عمر خویش را در خراسان گذراند .
با شهادت امام کاظم ـ ع ـ رهبرى جامعه شیعه بر عهده امام رضا ـ ع ـ قرار گرفت.در این زمان، مشکل اساسى شیعیان، بحث رهبرى و مسأله مهدویت بود.طى سال‏ها، امامان بشارت به ظهور مهدى اهل بیت را داده بودند.پس از شهادت امام کاظم ـ ع ـ برخى از شیعیان به مهدویت امام کاظم ـ ع ـ گرویدند و اعلام کردند که آن‏حضرت نمرده و هنوز امام آنهاست.دست کم یکى از دلایل این اقدام از سوى برخى از شیعیان بنام، آن بود که براى حفظ اموالى که در اختیارشان بود، چنین باورى را مطرح کردند.به این طایفه، واقفه یعنى کسانى که بر امامت ایشان توقف کردند مى‏گویند.این مشکل براى سال‏ها میان شیعیان وجود داشت، اما به تدریج اکثریت قریب به اتفاق شیعه، به امامت امامان بعدى گرویدند.
این زمان که اواخر قرن دوم هجرى بود، که فرهنگ و معارف شیعى به صورت روشنى تبیین شده بود.از این رو، انحرافات جزیى، تأثیرى در اصل تشیع نداشت.از زمان امام باقر ـ ع ـ به بعد و نیز توسط امام صادق ـ ع ـ و امام کاظم ـ ع ـ شمار فراوانى از شیعیان چنان پرورش یافتند که هر کدام اسطوانه‏اى در فقه و کلام شیعى به حساب مى‏آمدند.
زندگى امام رضا ـ ع ـ دو بخش است: نخست رهبرى شیعیان در بعد فکرى و سیاسى، دوم درگیر شدن آن حضرت در ماجراى ولایت عهدى.ابتدا نگاهى به مسأله ولایت عهدى خواهیم داشت.
زمانى که هارون مرد، قرار بود ابتدا امین و سپس مأمون به خلافت برسد.در آن زمان مأمون در خراسان بود.به تدریج میان دو برادر اختلاف افتاد و در نهایت، در جنگى که درگرفت، در سال 193 امین کشته شد.مأمون که متکى به عرب‏ها و ایرانیان مقیم ایران بود، مرکز حکومت را در مرو قرار داد.درست در همین سالها شورش‏هایى از سوى علویان به وقوع پیوست.پس از گذشت چند سال مأمون، در اندیشه استفاده از امام رضا ـ ع ـ برآمد.به همین دلیل یکى از فرماندهان خود را به مدینه فرستاد تا آن حضرت را به مرو بیاورد.آن شخص به مدینه آمد و از آن حضرت خواست تا همراه وى به مرو برود.امام نپذیرفت.ولى اندک اندک روشن شد که وى مجبور است تا به مرو برود.آن حضرت بدون آن که خانواده خویش را همراه بردارد، عازم ایران شد.از مدینه به بصره، پس از آن به اهواز، ارجان بهبهان فعلى ـ شیراز، ابرقوه، فراشاه، یزد، خوانق رباط پشت بادام، قدمگاه، نیشابور، طوس، سرخس عبور کرده و به مرو که مرکز خلافت بود، رسید.امروزه در بسیارى از این شهرها، آثارى وجود دارد که شیعیان و دوستداران اهل بیت (ع) آنها را به یادگار از محل اقامت موقت امام در شهر خود، ساخته‏اند .در روستاهایى‏مانند فراشاه و خرانق، کتیبه‏هایى از قرن ششم هجرى در این باره بر جاى مانده است.مأمون در آغاز از وى خواست تا منصب خلافت را بپذیرد! امام رضا ـ ع ـ که هدف اصلى مأمون را از این اقدام مى‏دانست، تسلیم خواست وى نگردید.مأمون گفت که دست کم باید مقام ولایت عهدى را بپذیرد.زمانى که خواهش مأمون به اجبار تبدیل شد، امام آن را پذیرفت .هدف اصلى مأمون از این اقدام چه بود؟ مأمون چندین هدف از این اقدام داشت که خود به برخى از نزدیکانش، دلایل آن را چنین برشمرد:
این مرد کارهاى خود را از ما پنهان کرده، مردم را به امامت خود مى‏خواند.ما او را بدین جهت ولى عهد قرار دادیم که مردم را به خدمت ما خوانده به سلطنت و خلافت ما اعتراف نماید .دیگر آن که فریفتگانش بدانند که او آنچنان که ادعا مى‏کند نیست و این امر (خلافت) شایسته ماست نه او.همچنین ترسیدیم اگر او را به حال خود بگذاریم، در کار ما شکافى به وجود آورد که نتوانیم آن را پر کنیم و اقدامى علیه ما بکند که تاب مقاومتش را نداشته باشیم.
زمانى که برخورد امام رضا ـ ع ـ از سر درایت و عقل، او را از کارش پشیمان کرد و به اهدافش نرسید، قصد جان امام را کرد و آن حضرت را به شهادت رساند.مأمون در ادامه همان سخن بالا گفته است:
اکنون که در کار او مرتکب خطا شده و خود را با بزرگ کردن او در لبه پرتگاه قرار داده‏ایم، نباید در کار وى سهل انگارى کنیم، بدین جهت باید کم‏کم از شخصیت و عظمت او بکاهیم تا او را پیش مردم بصورتى در آوریم که از نظر آنها شایستگى خلافت را نداشته باشد، سپس درباره او چنان چاره اندیشى کنیم که از خطرات او که ممکن بود متوجه ما شود جلوگیرى کرده باشیم .
از این دو عبارت، اهداف مأمون به دست مى‏آید.مأمون دراندیشه کشاندن امام به صحنه سیاست عباسى بود.امام هم با عدم پذیرش خواست‏هاى او و نشان دادن این که ولایت عهدى او تحمیلى است، اجازه نداد مأمون به اهدافش دست یابد.افزون بر این، امام رضا ـ ع ـ شرط کرد که در هیچ گونه عزل و نصبى مداخله نکند.این امر، به مردم مى‏فهماند که امام، از سیاست عباسى منزوى و برکنار است.
یک بار هم که به اصرار مأمون، امامت نماز عید را پذیرفت، به سیره نبوى رفتارکرده از اشرافى گرى پرهیز نمود.پس از آن جمعیت زیادى فراهم آمدند و مأمون از ترس آن که این اقدام دشوارى‏هاى بیشترى براى حکومت او فراهم کند، امام را از میانه راه بازگرداند.
زمانى نیز که مأمون مجلسى براى ولایت عهدى ترتیب داد، امام ضمن سخنانى، بر این اصل اساسى شیعى تکیه کرد که حکومت حق اهل بیت ـ ع ـ است و دیگران ـ که شامل اجداد و پدر مأمون نیز مى‏شد ـ بر اهل بیت ظلم کرده و حکومت را غصب کرده‏اند.امام در آن محفل فرمود:
سپاس خداى را که آنچه مردم از ما تباه کرده بودند، حفظ فرمود و قدر و منزلت ما را که پایین برده بودند، بالا برد.هشتاد سال بر بالاى چوب‏هاى کفر ما را لعن و نفرین کردند، فضایل ما را کتمان نمودند و پول‏هایى در دروغ بستن به ما هزینه شد و خداوند، جز بلندى یاد ما و آشکار شدن فضل ما را نخواست.
همه این اقدامات سبب شد تا مأمون از کار خود پشیمان شده امام را به شهادت برساند.جالب است که امام خانواده خود را از مدینه به مرو نیاورده بود.این حرکت تنها براى آن بود تا نشان دهد امیدى به خلافت خود ندارد.
در طول مدتى که امام در مرو بود، مأمون جلسات علمى متعددى تشکیل داد.این جلسات در برابر عالمان سایر ادیان و هم در برابر کسانى بود که امامت امام على ـ ع ـ را نمى‏پذیرفتند .گفته شده است که هدف مأمون آن بود که امام را که نزد شیعیان بزرگترین عالم و اندیشمند شناخته مى‏شد، شکست دهد.آنچه از این مباحثات مانده، سرافرازى امام را نشان مى‏دهد که باید خشم مأمون را برانگیخته باشد.
یکى از اهداف مهم مأمون آن بود که با آمدن امام رضا ـ ع ـ به مرو، بتواند علاقه مردم را به علویان، به سمت امام ـ که اکنون ولى عهد او بود ـ سوق داده و قدم مهمى به نفع دولت خود بردارد.پس از شهادت امام رضا ـ ع ـ وى در ظاهر مى‏کوشید تا علویان را در اطراف خود داشته باشد و اجازه ندهد در این سوى و آن سوى مملکت دست به قیام بزنند.
در کنار آن، تبلیغات مسمومى علیه علویان راه افتاد که بى‏تردید دولت عباسى در آن نقش داشت.به عنوان نمونه، میان مردم شایع شده بود که علویان، مسلمانان را برده خود مى‏دانند ! زمانى همین سخنان به امام رسید و آن حضرت به شدت آن را تکذیب کرد.
بعد دیگر زندگى امام رضا ـ ع ـ رهبرى شیعیان بود.در درجه نخست، امام در تمام مدتى که در مدینه و پس از آن در مرو بودند، به کار ترویج اندیشه‏هاى شیعه مشغول بودند.این کار، با پاسخگویى به نامه‏هاى شیعیان انجام مى‏شد که اکنون حجم زیادى از آنها بر جاى مانده است.سخنان طولانى امام در باب امامت که از بهترین کلماتى است که از امامان در تعریف امامت بر جاى مانده، گویاى همین اقدام امام است.مهم‏تر از اینها، اقدام امام در نیشابور، در متصل کردن دو اصل توحید و ولایت به یکدیگر است، آن جا که حضرت، سخن خداوند را به نقل از پیامبر ـ ص ـ آوردند که کلمة لا اله الا الله حصنى فمن دخل حصنى امن من عذابى، آنگاه پذیرش امامت خود را شرط آن ذکر کردند.این قبیل برخوردها حرکتى قوى در استحکام بخشیدن به نفوذ شیعه در آن نواحى بوده است.تاریخ گواه است که تشیع در خراسان ریشه عمیقى یافته و این مى‏تواند از رهگذر اقدامات امام و پس از آن اصحاب امامان در آن ناحیه بود .
اقدام دیگر امام، مقابله با افراطى‏ها و تندروها بود.غالیان شیعه، باورهاى نادرستى را به نام عقائد شیعه مطرح مى‏کردند.احادیثى هم از سوى دشمنان دانا و نادان شیعه انتشار مى‏یافت که در نهایت به ضرر شیعه تمام مى‏شد.امام در برابر این قبیل انحرافات، ایستادگى کرده در نامه‏ها و برخوردها، شیعیان خود را ارشاد مى‏فرمودند.
پراکندگى شیعیان در عراق و ایران و سایر نواحى دنیاى اسلام، سبب شده بود تا برخى از آنها تحت تأثیر اندیشه‏هاى کلامى نادرست قرار گیرند.شیعیانى بودند که به همین دلیل به جبر گرویده بودند.امام رضا ـ ع ـ در برابر این انحرافات هم، کلمات روشنگرانه‏اى دارند .
بدین ترتیب، به رغم آن که امام در سال 203 به شهادت رسید، میراث علمى بزرگى از آن حضرت بر جاى ماند که همواره فرا راه دلباختگان مکتب اهل بیت ـ علیهم السلام ـ و هر انسان هوشمندى است.
مأمون و دوران وى
مأمون که با کمک فضل بن سهل بر سر کار آمده بود، موفق شد پس از کشتن برادرش امین، و از میان بردن فضل بن سهل و امام رضا ـ ع ـ راه را براى خلافت خویش هموار کند.وى که احساس مى‏کرد خراسان از مرکزیت دنیاى اسلام به دور است و در عین حال مى‏بایست موافقت خاندان عباسى را در بغداد به دست آورد، در سال 204 هجرى به بغداد منتقل شد.پیش از آمدن وى، شورش ابراهیم بن مهدى عباسى آرام شده بود.شورش وى به دلیل گرایش مأمون به علویان و اصولا دورى از بغداد، نوعى فرصت‏طلبى براى دفاع از عربیت بود.ابراهیم بن مهدى، در سال 210، هنگامى که در حال گریز با لباس زنانه بود، در بغداد دستگیر و زندانى شد.
مأمون افزون بر آن که فضل و امام رضا ـ ع ـ را از سر راه برداشته بود، پذیرفت تا لباس سبز را ـ که پس از ولایت عهدى امام رضا ـ ع ـ باب کرده بود ـ از تن درآورده لباس مشکى که لباس عباسیان بود و از زمان سوگوارى مردم براى یحیى بن زید در سال 127 یا ابراهیم امام بود، بر تن کند.این مسأله رضایت کامل هواداران عباسیان را فراهم کرد.
متنفذترین خاندان در تمام این دوره، خاندان طاهریان بود که حتى پس از درگذشت طاهر، عبد الله فرزند وى و تا سالها بعد نوادگان طاهر، در خراسان و بغداد قدرت قابل توجهى داشتند .بعدها درباره طاهریان بیشتر سخن خواهیم گفت.

 

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله   15 صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید


دانلود با لینک مستقیم


دانلود مقاله خلافت مامون