(رمز ژنتیکی، فرآیند ترجمه و کنترل تظاهر ژن)
رمز ژنتیکی عبارت است از تعداد، نوع و ترتیب نوکلئوتیدها در mRNA که طی فرآیند ترجمه ترتیب قرار گرفتن زیر واحدهای سازنده پروتئین یعنی اسید آمینه ها را در زنجیره پلی پپتید تعیین می کند. قبل از بررسی چگونگی ساخته شدن پروتئین ها لازم است اصول اساسی در ساختمان پروتئین یادآوری گردد.
1ـ ساختمان پروتئین ها
ابتدا لازم است تفاوت بین پلی پپتید و پروتئین مشخص شود. هر دو این مولکول ها پلیمر هستند و از تعدادی مولکول مونومو تشکیل شده اند که اسید آمینه نامیده می شوند، ولی تفاوت می شوند، ولی تفاوت آنها در ساختار و توانائی مییزان فعالیتشان است. از نظر ساختاری، مولکولی که پس از فرآیند ترجمه تولید می شود پلی پپتید نام دارد و ساختمان اولیه پروتئین را تشکیل می دهد. پس از جدا شدن از ریبوزوم، پلی پپتید دچار پیچ و تاب و تاخوردگی می شود و ساختمان سه بعدی پیدا می کند و در بسیاری از موارد چندین پلی پپتید به هم پیوسته و مولکولی را به وجود می آورند که توانائی فعالیت داشته و پروتئین نامیده می شود. ساختار سه بعدی برای فعال بودن مولکول ضروری است.
زنجیره های پلی پپتیدی پروتئین ها، همانند اسید نوکلئیک ها، پلیمرهای خطی هستند. تعداد بیست اسید آمینه مختلف در ساختار مولکول های پروتئینی یافت می شوند. ساختمان هر یک از آنها شامل یک اتم از کربن مرکزی است که به آن چهار گروه زیر متصل شده اند:
1ـ یک اتم هیدروژن
2ـ یک گروه کربوکسیل (-COO-)
3ـ یک گروه آمینو (-NH2)
4ـ گروه R که در مورد هر اسید آمینه متفاوت است.
گروه R در اسیدهای آمینه مختلف از لحاظ ترکیب شیمیائی متفاوت است و هر گروه R دارای خصوصیت شیمیائی مخصوص به خود است. در شکل 14ـ1 بیست گروه مختلف R نشان داده شده است. اسید آمینه ها بر اساس خصوصیات گروه R خود به چهار گروه اصلی تقسیم می شوند که عبارتند از: 1ـ غیر قطبی، آب گریز، 2ـ قطبی، آب دوست، 3ـ دارای بار الکتریکی منفی و 4ـ دارای بار الکتریکی مثبت. پلی پپتیدها پلیمرهای طویلی هستند که معمولاً کمتر از هزار واحد طول دارند.
چهار نوع ساختار در پروتئین ها مشخص شده است که عبارتند از ساختار نوع اول (I)، نوع دوم (II)، نوع سوم (III) و نوع چهارم (IV). توالی اسید آمینه ها در پلی پپتید، ساختار نوع اول نامیده می شود. این توالی بر اساس توالی بازهای DNA و از طریق mRNA مشخص می شود. ساختار نوع اول پلی پپتیدها مشخص کننده تغییرات بعدی پلی پپتیدها در تشکیل پروتئین ها و فعالیت آنها است و از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
شامل 15 صفحه فایل wod قابل ویرایش
دانلود تحقیق ژنتیک مولکولی
