نظام پول کالا
با عنایت به مشکلات اشاره شده و گسترش نظام تجاری کم کم نظامی کاراتر جایگزین نظام تجاری مستقیم شد که به آن نظام پایاپای غیر مستقیم یا بعبارتی (Indiect barter) یا نضام پول و کالا نامیده می شود .
در نظام پایاپای غیرمستقیم فرو شندگان کالا کالی خویش را مستقیماً با کالا یا کالا هائی که به آن نیاز دارد معاوضه نمی کند. بلکه کالا ، یا کالاهای مازاد بر مصرف خانوارشان را می فروشند ودر عوض کالائی می خرند که در باور دارند (نیاز دارند) که این کالا مورئد نیاز خوانواده دیگر خواهد بود که آن خانوارها کالا یا کالاهای مورد درخواست آنها را برای فروش دارند .
مثال: آقای الف کره برای فروش دارد و کره را به آقای ب می فروشد و در عوض تنباکو می گیرد. هر چند آقای الف به تنباکو نیازی ندارد (نیاز آقای الف کفش است) بنابرین تنباکو را به آقای ج که تنباکو نیاز دارد میدهد و از او کفش می گیرد . مشاهده می شود که تنباکو به عنوان کاتالیزور (واسطه) عمل می نماید و موجب تسهیل و تسریع امر تجارت میشود .
در این نظام نقش تنباکو مانند نقش پول است و شکا اولیه پول را دارا می باشد . در نظام مبادله پول کالائی که نسیت به نظام مبادله پایاپای مستقیم پیشرفته تر می باشد. در هر جامعه کالائی وسیله مبادله یا بهتر بگوییم کالائی واسطه مبادله و داد و ستد قرار می گیرد . به این کالای واسطه که عامه پذیر باشد پول کالا گفته می شود.
بطور کلی در جوامع مختلف و در زمان های مختلف کالاهای بسیاری نقش پول کالا را بازی می کردند مانند چهارپایان- غلات- روغن زیتون-شراب- کنیز-نمک-طلا-آهن-نقره-نیکل-و..... در مقایسه بعضی از کالاها قابل تقسیم بودند و حتی بعضی از کالاها مانند چهارپایان زاد و ولد می کردند. وخلاصه آنکه دارای مزایا و معایبی بودند که در میان آنها طلا و نقره به سبب خواص شیمیایی و فیزیکی (زنگ نمی زد و قابل تقسیم بود ) مهمترین نقش را در امر پول کالا ها دارا میباشد. بطور خلاصه کالایی که نقش پول را به عهده داشت دارای دو خصیصه عمده ذیل بوده است :
عامه پذیر بود. مردم پول کالارا بهخاطر ارزش ذاتی و اصلی آن میپذیرفتند نه پول بودن آن.
یعنی اینکه روغن زیتون را به خاطرارزش آن قبول داشتند نه بخاطر اینکه روغن زیتون نقش پول را ایفا می نماید.
سیستم های پول فلزی :
همان طوری که بیان شد در عصر پول کالائی ، به تدریجنقش پول به فلزات واگذارشد. بین فلزات طلا و نقره به دلیل کمیابی و دارا بودن ویژگی های فیزیکی و عامه پذیر بودن و قابل قبول بودن در مبادلات بین همه کشورها در مقایسه با سایر فلزات نقش پول کالایی را بهتر انجام داده است.
لیدی ها اولینملتی بودند که در قرن هفتم قبل از میلاد سکه ضرب کردند و از مسکوک طلا و نقره برای مبادلات استفاده میکردند .
در ایران برای اولین بار داریوش اقدام به ضرب سکه های طلا و نقره نمودکه در آن زمان سکه های طلا را دری ، و سکه های نقره را شکل می نامیدند و را بطه بین دری و شکل 1 به 5/13 بوده است .
نقش پول داخلی این دو فلز تاسال 1933 تداوم یافت و به نقش پولی و بین المللی در سال 1971 میلادی خاتمه یافت.
به طور کلی کشور ها را می توان از نظر نظام پولی طلا و نقره به صورت های ذیل طبقه بندی کرد :
کشور های دارای سیستم پولی دو فلزی پایه طلا و نقره(standard Gold &silver)
کشور های دارا ی سیستم پولی تک فلزی پایه طلا (Gold standard)
کشور های دارای سیستم پولی تک فلزی پایه نقره(silver standard)
در سیستم های پولی پایه فلزی ، واحد پول کشور بر مبنای مقداری معین طلا یا نقره با عیار مشخص تعریف می شود . به این مقدار معین با عیار مشخص که علامت رسمی کشور روی آن منقوش و حک میشود سکه گفته می شود.
سیستم پولی دو فلزی طلا و نقره :
این سیستم به دو صورت وجود داشته است . یکی به شکل سکه های طلاو نقره بدون آنکه رابطه قانونی تبدیل بین آنها موجود باشد. و بعنوان و به عنوان پول اصلی در جریان بود.
شکل دوم بین سکه های طلا و نقره یک رابطه تبدیل قانونی (Bimentalism) حاکم بوده است.
در این صورت ضرابخانه ها با دریافت شمش طلا و نقره نسبت به ضرب سکه طبق نظر سفارش دهنده اقدام نموده ، امّا به واسطه تقلبات و مشکلات تبدیل ، دولتها در امر ضرب سکه دخالت و نسبت به استاندارد کردن مسکوک اقدام کردندتا امر تجارت و معاملات با سهولت بیشتری انجام پذیرد.
با توجه به نوسانات قیمت و تغییر عیار مسکوک در معاملات مدت دار اشکالاتی بوجود امده که باعث بوجود امدن دو اصطلاح پول حساب و پول پرداخت شده است .
پول حساب پولی بود که در زمان انجام معامله ملاک محاسبه قرار می گرفت.
پول پرداخت پولی بود که در زمان تسویه بدان عمل می شد.
در شکل دوم یعنی پول پرداخت سیستم پولی خزانه داری یک رابطه تبدیل بین سکّه طلا و سکّه نقره تعریف و اعلام کرده بود وطبق رابطه مذکور ملزم و متعهد بود که نسبت به تبدیل مسکوک اقدام نماید.
از مشکلات این سیستم:
بوجود امدن بازار سیاه بوده است به دلیل اینکه همیشه ارزش نسبی طلا و نقره در بازار تغییرکرده و با نسبتی که برای تبدیل در نظر گرفته می شد در تغایر بود.
قیمت سکه طلا در بازار از 15 سکّه بیشتر بوده (بر اساس عرضه و تقاضا) که این خود باعث میشد که قیمت نقره در ضرابخانه از قیمت بازاری نقره بیشتر تعیین شده بود بدین ترتیب مردم در بازار طلا داده و نقره گرفته و به ضرابخانه میدادند تا در عوض طلا بگیرند و نتیجه این داد وستد این شد که سکه نقره بجای سکّه طلا به جریان افتاد.
(بنابراین همیشه رابطه قانونی و رابطه تجاری اختلافی به نفع نقره یا طلا رخ می داده که به عیب معروف این سیستم پولی منجر می شده است)
عیب این سیستم پولی پایه به سیستم گرشام معروف شد، که طبق این قانون پوا بد پوا خوب را از جریان خارج می سازد.
پول بد پولی است که ضرابخانه قیمت ان را بیشتر قیمت ان در بازار تعیین کرده باشد.(این سیستم پولی یک قرن سیستم پولی امریکا بوده است)
سیستم پولی تک فلزی پایه طلا یا پایه نقره :
سیستمی است که در ان فقط سکه طلا رایج و ارزش قانونی دارد و پول اصلی و پایه محسوب می گردد.
در این سیستم برای مبادلات جزئی از مسکوک مس –نیکل-سایر آلیاژ استفاده میشد.ایران، چین و هندوستان دارای سیستم پولی تک فلزی نقره و انگلستان دارای سیستم پولی تک فلزی طلا بوده است.
نظام پولی اعتباری:
در اواسط قرن 17 میلادی در اروپا این نظام متداول شد .
پل ساموئلسون(1915)اقتصاد دان آمریکائی عقیده داشت استفاده از پول کاغذی به عنوان وسیله مبادله متضمن تسهیلاتی است .پول کاغذی را باسهولت بیشتری میتوتن حمل و نقل کرد .با چاپ کردن چند صفر زیاد تر یا کمتر ارزش اسکناس را می توان تغییر داد . بااستفاده از اعشار به راحتی قابل تقسیم میباشد . همچنین از تقلب و تنزل در امان داشت. هر شخص هم به میل خود نمی تواند پول کاغذی را با هر مقادیری که میخواهد چاپ نماید .
خلاصه آن که این نظام پولی ، پول برای اینکه ،پول است، نه برای اینکه کالاست مورد تقاضا می باشد . به عبارتی دیگر اسکناس نه بخاطر خود بلکه به واسطه ی آن می توان کالا یا خدمات را خریداری نمود پذیرفته می شود.
پس از زمانی که بانک ناشر اسکناس تعهدی در قبال دارنده اسکناس برای تعویض آن با طلا یا نقرهیا ارز پشتوانه ، نداشت، نظام پول اعتباری جایگزین نظام پول کالا شده است به بیان دیگر تازمانی که اسکناس قابل تبدیل به پشتوانه باشد، نظلم پول کالا حاکم است.
البته بعداً برای تسهیل در امر تجارت چک وانواع کارتهای اعتباری الکترونیکی جایگزین و حتی انقلابی در شکل فیزیکی پول بوجود آورده است.
در نظام پول اعتباری اسکناس ورقه قرضه ای است بدون تاریخ و بدون بهره است لذا در ترازنامه بانک ناشر اسکناس در ستون بدهی درج می گردد.
تحولات نظام پولی ایران کار تحقیقی
سئوالات فصل اول
1-علت مبادله و معامله چیست؟
2-چگونگی معمله و مبادله قبل از پیدایش پول را بنویسید ؟
3-چرا ریشه کلمه چول در زمانهای مختلفبه چهار پایان مربوط میشود ؟
4-اشکالات نظام پایاپای چه بوده و نتیجه آن اششکالات چیست؟
5- اقسام پول کالا را که در جوامع مختلف به کار می رفت را بنویسید؟
6- پول کالا را تعریف کنید ؟
7- معایب پول کالا را بنویسید ؟
8- دو خصیصه عمده کالاهائی که نقش پول را به عهده داشتند را بنویسید ؟
9- چه کالائی بهتر توانست نقش پول را از میان بقیه کالاها انجام دهد ؟
10- دری و شِکِل چیست و چه رابطه ای باهم داشتند؟
11- تقسیمات کشور ها از نظر نظام پولی را بنویسید؟
12- سکه را تعریف کنید؟
13- اقسام سیستم پولی دو فلزی را بیان کنید ؟
14- شکل مبادله در نظام پایاپای و پول کالا چگونه است ؟
تعریف پول
پول چیست؟ واژه پول برای اقتصاددانان دقیق و معلوم نیست. از این رو سعی می شود پول را بر اساس وظیفه ای که انجام میدهد تعریف نمود.
جان هیکس(اقتصاددان انگلیسی) مینویسد ، پول چیزی است که وظایف پول را راانجام میدهد.
امروزه میدانیم اسکناس ،چک، سکه،از نقطه نظر پرداخت تفاوتهایی با هم دارند.معاملات کلان دیگر با اسکناس مشکل و حتی ممکن نیست لذا باید بدانیم هر شی که توان انجام وظایف پول را داشته باشد پول بشمار می آید.
جان مینارد کینز برای پول سه (3) وظیفه در نظر گرفت و عقیده داشت هر چیزی که بتواند این سه وظیفه را انجام دهد ، پول نامیده می شود.
وسیله مبادله
وسیله اندازه گیری ارزش های اقتصادی
وسیله پس انداز ارزش های اقتصادی
ژان مارشال میگوید:
پول وسیله مبادله
پس اندازهای ارزش های اقتصادی است
پل ساموئلسون می نویسد:
در مورد پول اضافه میکند که پول غیر از دو وظیفه اساسی مورد اشاره دارای دو وظیفه دیگر نیز است
پول وسیله مبادله
معیار واحد ارزش و محاسبه ارزش های اقتصادی است
وسیله ذخیره ارزش های اقتصادی
وسیله پرداخت های آتی
(بطور خلاصه تعریف پول از وظایفی که پول انجام می دهد تبعیت می کند)
وظایف پول
الف)پول معیار واحد ارزش و محاسبه ارزش (یا وسیله سنجش ارزش یا واحد شمارش) standard of value lontic of accounting
یکی از اساسی ترین وظایف پول معیار و واحد اندازه گیری ارزش های اقتصادی می باشد.
برای فهم بهتر مطلب نقش پول در سیستم مبادله پایاپای را در نظر گرفته ایم.پول با دارا بودن این نقش داد و ستد(نقش محاسباتی) و امر مبادله را ساده کرده است .نقش پول موجب می گردد که کالا ها و خدمات را بتوان با یکدیگر مقایسه نمود
در هر اقتصادی هر کالایی را با یک واحدی به راحتی می توان اندازه گیری نمود . مثلاً غلات را به تن و سیگار را به نخ ،نفت را به بشکه و بر همین اساس تولیدات مقیاس ناهمگن دارند ، نمی توان با هم جمع کرد مثلاً نمی توان غلات را با تولیدات نفت باهم جمع کرد. امّا پول این کار را براحتی انجام می دهد.
پول سبب می شود اقلام مختلف را ارزیابی و با یکدیگر مقایسه نمود.
ارزش یک تن غلات و یک بشکه نفت را مشخص نمود(براساس قیمت آنها )
به طور خلاصه پول مقیاسی است که به اشخاص امکان میدهد قیمت های نسبی کالا ها و خدمات مختلف رابا یکدیگر مقایسه نمود و نتیجه گیری نماید کدام کالا گران تر است.
ب) پول وسیله مبادله:
بعد از مشخص شدن ارزش کالا و خدمات به وسیله پول ، امر مبادله به سهولت انجام میگیرد. در این حالت خریداران و فرو شندگان حاضرند تا داد و ستد را با پول معاوضه نمایند.بنابراین پول عامّه پذیراست . یعنی اینکه تمامی افراد حاضر کالا و خدماتشان را با پول معاوضه نمایند و به این امر هم آگاه می باشند که هر زمانی که بخاهند می توانند پولی که به دست آورده اند با کالا و خدمات مورد نیازشان معاوضه کنند .
حامل آن به عنوان واسطه انجام معاملات و مبادلات تخصصی شدن اقتصاد است و با تخصصی شدن اقتصاد کارائی اقتصاد افزایش می یابد.
بطور خلاصه وجود پول انجام مبادله را به مراتب ساده ، سریعتر، کم هزینهتز از زمانی که پول نباشد می نمایدو به عبارتی چون باعث مبدله می شود ، کارائی اقتصاد هم بالا می رود.
ج)پول وسیله پس اداز ارزش های اقتصادی :
یعنی اینکه مثلاً کشاورز بافروش محصولات خود پولی بدست می آورد بتواند محصولات مورد نظر را معادل ارزش محصولش قدرت خرید را در اختیار داشته باشد . به عبارتی دیگر کشاورز بتواند معدل ارزش فروش محصول ، کالاها یا خدمات مورد نیازش را خریداری نماید.
د)پول وسیله پرداخت آتی :
یعنی اینکه از پول به عنوان وسیله پرداخت و محاسبه در انعقاد واحد های قراردادهای مدّت دار استفاده می شود .
ه) پول وسیله اجرای سیاست های اقتصادی :
چهار وظیفه قبلی نقش پول از دیدگاه اقتصاد کلان بوده است ، ولی این نقش وظیفه کلان اقتصادی را نشان می هد . در نظام پولی اعتباری نقش اصلی و ذاتی پول مشخص می شود . از این نظر اهرم فرماندهی و یکی از ابزار های اصلی و اساسی اجرای سیاست های اقتصادی دولت است برای درک بهتر این نقش لازم، حجم پول در گردش را شناخت.
ارزش پول
پشتوانه پول:
پول کاغذی مشکلاتی که طلا و نقره در امر تجارت و داد و ستد داشت بر طرف نمود مشکلاتی از قبیل :
- سنگینی وزن مسکوک
- سائیدگی مسکوک
- تقلبات در عیار مسکوک
- مشکلات حمل و نقل
- خطرات دستبرد و سرقت مسکوک
پوا کاغذی که نماینده مقدار معینی طلا با عیار مشخص بوده است در واقع در ابتدا نماینده و رسیدی بود که بانک ناشر اسکناس به عنوان امانت دار مسکوک طلا در اختیار صاحب مسکوک می گذاشت ، یعنی هر موقع صاحب اسکناس اراده می کرد بانک می بایستی بلافاصله مسکوک را با اسکناس معاوضه نماید. بدین ترتیب در آن ایام که اسکناس به عنوان رسید تلقی می شد و صحبت از پشتوانه مطرح نبود امّا در اوایل قرن 19 به واسطه جنگ های ناپلئونی و مسائل بقا و نابودی امپراطوری بریتانیا مطرح شد ، دولت بریتانیا مجبور شد برای تامین مخارج سنگین جنگ مقادیر زیادی اسکناس چاپ کند.
چاپ اسکناس باعث کاهش ارزش اسکناس شد که به زبان امروزی اقتصاد بریتانیا با تورم و کاهش ارزش مواجه شد. طوری شد که مسئله به پارلمان بریتانیا کشانده شد و به دنبال آن اقتصاددانان دو نظریه را مطرح نمودند :
1- اصل پولی 2- اصل بانکی
اصل پولی :
از طرفداران دیودید ریکاردو (1773-1823) انگلیسی
بانک ناشر اسکناس باید صد در صد ارزش اسکناس منتشره ، طلا داشته باشد تا بتواند از حفظ ارز پول پشتیبانی کند به عبارت دیگر :
اصل پولی : ارزش پول بستگی به حفظ صد در صد پشتوانه طلا دارد .
بنابراین بانک ناشر اسکناس حق ندارد بیشتر از موجودی طلا خود اسکناس منتشر نماید حتی اگر شرایط اقتصادی نیاز به پول بیشتری داشته باشد .
اصل بانکی :
از طرفداران جان استوارت میل قرن 19 (1806-1873) انگلیسی
اصل بانکی می گوید حجم اسکناسدر گردش باید متناسب با نیاز اقتصاد جامعه باشد و هرگاه اقتصاد جامعه اسکناس بیشتری نیاز داشته باشد ، بانک ناشر اسکناس باید اقدام به نشر اسکناس نماید .
عملاً در نیمه دوم قرن 19 تلفیقی از اصل پولی و اصل بانکی موضوع مشکلات را حل و فصل نمود بدین نحو که بانک ناشر اسکناس مطابق قانون باید در صدی از ارزش اسکناس منتشره را به صورت موجودی طلا داشته باشد که به مفهوم پورسانتاژ می باشد.
اندازه گیری تغییرات ارزش پول :
گفتیم که در اواخر قرن 19 و اوایل قرن 20 چاپ اسکناس (پول کاغذی ) به این صورت مطرح شد که با پشتوانه طلا باشد یا این که نیاز به پشتوانه طلا نمی باشد به عبارت دیگر ارزش پول در طول زمان بستگی به پشتوانه طلا دارد یا مسئله دیگری نیاز دارد .
گفتیم پس از جنگ جهانی دوم اسکناس بدون پشتوانه طلا چاپ می شد و اقتصاد دانان عقیده داشتند پول بدون پشتوانه فلزی (Fiat money) پول اعتباری واقعی می باشد چونکه پول کاغذی می تواند بدون پشتوانه کلیه وظایف پول را انجام دهد. و ابزار سیاست اقتصادی دولت نیز می باشد.
پس ارزش پول بستگی به حفظ پشتوانه فلزی طلا ندارد بلکه مسئله مدیریت و اداره پول مطرح است که به آن پول اداره شده (Manged money) که مراحل پیشرفت و تکامل را طی نموده است صحبت می شود.
قبلاً دیدیم که یکی از وظایف اساسی و اصلی پول اندازه گیری ارزش اقتصادی است. پس این سؤال مطرح است که ارزش خود پول چگونه اندازه گیری می شود. یا ارزش پول چیست؟
پول دارای دو ارزش می باشد: یکی ارزش داخلی و دیگری ارزش خارجی.
ارزش داخلی: عبارت از قدرت خرید پول یعنی ارزش پول و قدرت خرید کلمات مترادفی هستند.
قدرت خرید پول: یعنی قدرت پول برای خرید کالا و خدمات اقتصادی. بنابراین چنانچه بتوان با یک واحد پول در طی مدّت مدیدی مقدار معینی کالا و خدمات اقتصادی خریداری نماید می گویند پول ارزش خود را حفظ نموده است.
امروزه می دانیم قیمت ، یعنی عرض پولی کالا و خدمات اقتصادی.
نتیجه:
ارزش واحد پول و سطح عمومی قیمتها نسبت عکس دارد و افزایش سطح عمومی قیمت کالا و خدمات اقتصادی بین کاهش ارزش واحد پول می باشد پس ارزش واحد پول و سطح عمومی قیمت ها در جهت عکس مسیر حرکت می نمایند.
در مجموع می خواهیم از تغییرات ارزش واحد پول اطلاع داشته باشیم باید در طول زمان از سطح عمومی قیمت ها اطلاع کامل داشته و مطالعه کنیم. در اقتصاد دیدیم که سطح عمومی قیمتها با شاخص قیمت ها قابل اندازه گیری می باشد. به عبارت دیگر به کمک شاخص قیمتهای هر کشور تغییرات ارزش واحد پول آن کشور را اندازه گیری می نماییم در حال حاضر پولی که ارزش آن برای مدّت مدیدی تقریباً ثابت باقی مانده باشد پول معتبر (Sound money) یا پول خوب خوانده می شود.
پس اگر ارزش پولی در طول زمان ثابت باشد مشخصه و ممیزه پول معتبر است و پولی که دارای ثبات ارزش نباشد و ارزش آن مرتب در جهت کاهش تغییر کند به پول قلّابی (unsound mane) موسوم است.
عرضه و تقاضای پول – تورّم
نظریه مقداری پول: دیوید ریکاردو (1823 – 1772م) برای اولین بار رابطه مستقیم بین مقدار پول در گردش و سطح قیمتها در سال 1810م را بیان کرد. این اقتصاددان انگلیسی عقیده داشت در طول دوران جنگ ناپلئونی سطح قیمتها تابع مستقیم مقدار پول در گردش در جامعه است. به عبارتی دیگر یعنی با عرضه بیشتر پول ارزش پول کمتر می شود ارزش پول معکوس مقدار پول در گردش است.به نظر این دانشمند بین مقدار پول در گردش(حجم پول درگردش
و سطح قیمتها(میانگین قیمتها) رابطه مستقیم وجود دارد.
M = P . T
در رابطه فوق حجم مبادلات و معاملات (حجم کالا و خدمات) ثابت فرض می شود لذا P به دنبال حجم M در همان جهت تغییر می کند. از فرمول فوق اگر بخواهیم سطح قیمتها یا میانگین قیمتها را به دست آوریم یعنی اگر مقدار M (صورت کسر) حجم پول در گردش بزرگتر یا بیشتر شود و مخرج کسر T ثابت باشد مقدار سطح قیمتها (P) افزایش پیدا خواهد کرد.
جان استوارت میل (1873 – 1806م) با وارد کردن سرعت گردش پول در جامعه V رابطه فوق را کامل تر نمود و در بعضی از کتابها نظریه فوق را به فیشر ربط دادند.
استوارت میل برای بدست آوردن سطح عمومی قیمتها چه عواملی را دخالت داده.
استوارت میل در این رابطه حجم پول حقیقی و سرعت گردش پول و حجم تولیدات در تعیین سطح عمومی قیمتها دخالت دارند. شرح فوق (فرمول) خلاصه ای از نظریه پول می باشد. این نظریه تا دورانی که کینز کتاب نظریه عمومی این فرمول منشأ تشخیص تورّم نیز بوده است. یعنی هرچه سطح عمومی قیمتها افزایش یابد تورّم نیز بوجود آمده. از مشخصه فرمول
نظریه مقداری پول یک ابزار مهم تجزیه و تحلیل اقتصادی کلانی بوده. در این نظریه طرف چپ رابطه مبادله (عرضه پول MV) مستقل از طرف راست مبادله (تقاضای P.T) است.
یعنی عواملی عرضه پول را تعیین می کند از عواملی که تقاضای آن را مشخص می کنند مستقل می باشد.
در سیستم پایه فلزی عرضه پول چگونه بدست می آمد؟
مثلاً در سیستم پول پایه فلزی طلا ، عرضه پول توسط استخراج طلا از معادن یا غارت سایر کشورها تعیین خواهد شد. هرچند قیمتهای زیاد برای طلا باعث تشویق و استخراج ببیشتر طلا بشود اما مقدار عرضه پول توسط سطح درآمد ملّی تعیین نخواهد شد.
این نظریه پول به عنوان وسیله مبادله توجه شد ولی نقش پول به عنوان پس انداز در ریشه های اقتصادی مورد توجه قرار نگرفته است.
کینز فرمول مارشال را به صورت N=P(K+KR) اعلام کرد. هرچند کینز این نظریه را رد کرد فرمول فیشر و مارشال چون مربوط به یک دوره زمانی خاص می باشد و به فرمول کینز که مربوط به یک لحظه زمان است ریزی دارد.
N= اسکناس منتشره
P= متوسط قیمت کالا و خدمات معرفی خانوارها است
K= بهای نقداً
K= بهای توسط چک
R= نسبت موجوی صندوق بانک به سپرده اشخاص.
اما دولت می تواند با تغییر N و R موجب تغییر P گردد.
نتیجه کلی:
در رابطه با نظریه مقداری پول همانطوریکه دیدیم فرمولهای زیادی ارائه شده است ولی وجود اشتراک کلیه فرمولها این است.
ارزش پول به عکس مقدار آن بستگی دارد.
و تغییرات حجم پول تأثیری بر متغیرهای واقعی اقتصار مانند تولید ملّی و اشتغال نداشته و فقط موجب تغییر متغیرهای پولی مانند مزد پولی (نه فرد واقعی) و قیمتها خواهد شد.
یعنی پول فقط وسیله مبادله و اندازه گیری ارزش عمر اقتصادی است. به قول بیگت پول فقط حسابی است که در زیر آن نیروهای اساسی تر اقتصادی بر اساس اصول از این عرضه و تقاضا به فعالیت مشغولند.
نظریه پولی کامبریج یا تراز نقدینگی
اولین شق نظریه مقداری پول فرمول فیشر MG=PT بود.
دومین شق فرمول برای نظریه مقداری پول به معادله کمبریج مشهور است که شکل غالب آن به صورت ذیل است:
M = K P G
در نظریه مذکور M , P , G تغییر نکرده فقط باید K بین را به K ی مارشال معروف است و K مارشال عکس V فیشر
سئوال: پس تفاوت رابطه مبادله فیشر و کامبریج در چیست؟
یا به عبارتی اقتصاددانان مکتب کامبریج می خواهند پاسخ سؤال اینکه چرا مردم پول نگه می دارند و یا مهمترین عوامل تعیین کننده تقاضا برای پول کدامند پاسخ مردم برای پاسخگویی به نیازهای روزمره خود باید همراه بخشی از درآمد خود را به صورت پول نقد نگهداری نمایند.
حال کل افراد جامعه را در نظر بگیریم در طول سال باید مقدار موجودی پول برای انجام معاملات (رفع نیازها) خویش داشته باشند به موجودی پول K و مارشال گفته می شود.
تقاضای پول: تقاضای پول به صورت موجودی پول است نه جریان پول و آن عبارت است از:
اینکه اشخاص حاضرند چه بخشی از درآمد و ثروت خویش را به صورت پول و نه سایر اشکالی دارایی مانند اداراتی قرضه به سهام ساختمان و ملک و غیره نگهداری نمایند.
فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد
تعداد صفحات این مقاله 44 صفحه
پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید
دانلود مقاله پول و ارز
