مقدمه
عقاب و مجازات علی‌الاصول در خور کسانی است که با سوء نیت دست به ارتکاب اعمالی هم چون کلاهبرداری، سرقت، خیانت در امانت و دیگر جرایم مشابه می‌زنند، نه اشخاصی که به دلایل عدیده ی خارج از اراده‌ی آنان از قبیل عوامل اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و... دچار فقر و تنگدستی شده و قادر به پرداخت دیون و ایفای تعهدات و الزامات مالی خود نمی‌باشند. چه بسا افراد متدین و آبرومندی که هرگز راه خطا نرفته‌اند و از صراط مستقیم خارج نشده‌اند اما ناگهان به دلایلی که رفع آن از حیطه‌ی اقتدار آنان خارج است، از ادای دیون و ایفای تعهدات و الزامات مالی خود عاجز و ناتوان شده‌اند. آیا رواست این قبیل افراد راهی زندان شوند تا احیاناً متعاقب آن ضمن اجرای حکم حبس به ادعای آنان خارج از نوبت رسیدگی شود؟
چنین منطقی هرگز با تعالیم عالیه و دستورات شرع انور اسلام و اصول عدالت سازگاری ندارد. تهیه کنندگان قانون نحوه‌ی اجرای محکومیت‌های مالی و آیین نامه‌ی اجرایی آن نیز هرگز چنین قصد و تفکری را نداشته‌اند و هیچ یک از مواد این قانون و آیین نامه‌ی اجرایی آن نیز چنین مطالبی را عنوان نمی‌کند اما این بدان معنا نیست که قانون مزبور و آیین نامه‌ی اجرایی آن خالی از هر گونه نقص، ایراد، اجمال و ابهام است. در این مقال سعی شده تا آن جا که ممکن است به نواقص و کاستی‌های قانون مورد استناد اشاره گردد. به هر حال اعسار موضوعی بس مهم و قابل توجه هم در حقوق مدنی و هم در حقوق کیفری به شمار می‌رود که طی مباحث آتی به تبیین احکام و مقررات ناظر بر آن می‌پردازیم
فهرست مطالب
1—3- دادگاه صلاحیت دارونحوه‌ی رسیدگی.. 15
1-5- آثارونتایج اعساردرسایرقوانین.. 21
فصل دوم مقررات جزایی وضمانت اجرای کیفری.. 28
2-1- حبس معسردرقوانین موضوعهی ایران.. 29
2-1-1- تحول قوانین درموردمحکومین جزایی.. 31
2-1-2- اعسارازپرداخت ضرروزیان.. 32
2-2- اثبات پول نداشتندرپرداخت مهریه لازم نیست... 37
2-3- کاهش چشمگیرجمعیت کیفری بادستور‌العمل جدیدرییس دستگاه قضا 38
2-3- اعسارازپرداخت هزینه دادرسی.. 40
2-6- چگونگی رسیدگی به دعوی اعسار.. 43
2-9- نحوه اجرای محکومیت های مالی.. 46
فصل سوم زمان تقدیم دادخواست اعساردرقانون آیین دادرسی درامورمدنی ایران.. 48
3-1- - بررسی نظریات موجوددرموردزمان تقدیم دادخواست اعسار.. 49
3-1-1- - نظریه عدم امکان درخواست اعسارقبل ازمحکومیت قطعی.. 49
3-1-2- نظریه عدم امکان درخواست اعسارقبل ازحبس... 51
3-1-3- - نظریه امکان درخواست اعسارقبل ازحبس... 52
3-1-3- نظریه جوازدرخواست توأم انوب صورت دادخواست تقابلی.. 54
3-2- برخی ابهامات دررأی وحدت رویه جدید. 54
بررسی اعسار درحقوق ایران
