فرمت : Word
تعداد صفحات : 67
مقدمه :
با پیشرفت علم و پیشرفت در ساخت ماشین های حفاری، استفاده وسیع ماشین آلات حفاری به جای عملیات آتشباری برای حفاریات زیرزمینی کاربرد وسیعی پیدا کرده است. در حفاری مکانیزه از ابزار و ماشین آلات برای حفر فضاهای زیر زمینی استفاده می شود و هدف اصلی آن رسیدن به سرعت بالا در احداث و حفر این فضاها می باشد. عملیات حفاری یکی از پرهزینه ترین عملیات اجرای در حفریات زیرزمینی می باشد. از طرفی در انتخاب دستگاه حفاری محدودیت زیادی وجود دارد و یا به بیان دیگر در انتخاب دستگاه حفاری انعطاف پذیری وجود ندارد یعنی در یک پروژه استفاده از چندین ماشین حفاری, به دلیل بحث اقتصادی و هزینه بالایی ماشین آلات حفاری کمتر استفاد می شود. بنابراین باید قبل از انجام عملیات، نوع دستگاه و ماشین آلات حفاری مشخص شده باشد. در انتخاب نوع ماشین حفاری بررسی و کارایی آن، یکی از عوامل بسیار مهم می باشد. در نتیجه بررسی عملکرد و کارایی هریک از ماشین الات حفاری یکی از عوامل بسیار حیاتی در حفریات زیر زمینی می باشد. در این جا بحث در مورد عوامل تعیین کننده در انتخاب نوع دستگاه نمی باشد بلکه عملکرد دستگاه حفاری رودهدر و TBM به طور جداگانه مورد بررسی قرار گرفته شده است.
2- عملکرد و کارایی عملیات حفاری:
عوامل مؤثر بر عملکرد عملیات حفاری را به طور کلی میتوان به چهار گروه اصلی تقسیمبندی کرد(شکل 1). این چهار گروه عبارتند از:
پارامترهای ماده سنگ : مقاومت فشاری و کششی سنگ، درصد سختی و کانیهای ساینده(کوارتز)، نوع بافت و ماتریس سنگ، وجود خواص مکانیکی جهتدار در ترکیب معدنی و رفتار الاستیک مواد سنگی، خواص انرژی سنگ مانند شاخص سفتی، میزان آزاد شدن انرژی بحرانی، .
پارامترهای توده سنگ : از قبیل درجة درزهداری(RQD)، تعداد درزهها، جهت یافتگی ناپیوستگیها (هر چه زاویة برخورد این ناپیوستگیها با محور تونل به حالت عمود نزدیکتر باشد، حفر تونل آسانتر است)، وضعیت درزهها (درزههای بسته تأثیری بر روی نرخهای نفوذ نمیگذارد ولی درزههای باز خیلی مؤثر هستند، درزههای کششی در دیوارهها نیز که بعضاً جوش خورده هستند تأثیر مثبتی بر افزایش نرخ حفاری دارند)، آب زیرزمینی، نواحی گسله، موقعیت جبههکار پیچیده، طبقهبندی عمومی تودة سنگ و نیازهای نگهداری، تنشهای زمین.
خصوصیات ماشین : وزن، توان کاج یا کلگی، نیروهای ماشین ، نوع ابزار برنده، تعداد، ترتیب قرارگیری ابزار برنده و ظرفیت سیستم پشتیبانی[1].
پارامترهای عملیاتی : شکل، اندازه و طول بازکننده، شیب، قوس مسیر، ترتیب حفاری، عملیات تعریض، شماره و تعداد سازندهای سنگی در مسیر تونل، روش نگهداری زمین، برنامة زمانبندی کاری به معنی تعداد شیفتهای کاری در روز و روزهای هفته.
ترکیبی از این پارامترها ظرفیت تولید یک ماشین خاص در یک سازند و شرایط سنگی را مشخص میکند. در میان این پارامترها، چند پارامتر وجود دارد که قابل کنترل نیستند آنها شامل وضعیت زمین و سنگ و برخی پارامترهای عملیاتی هستند. به عبارت دیگر در یک پروژة تونلسازی تنها پارامترهای قابل کنترل، پارامترهای مربوط به ماشین هستند.
ارزیابی کیفیت اجرایی ماشین های حفاری