فایل : word
قابل ویرایش و آماده چاپ
تعداد صفحه :120
مقدمه :
مسجد در فرهنگ اسلامی جایگاه ویژه ای دارد . اعتبار و اهمیتی که اسلام به مسجد داده است به هیچ نهادی نداده و مسجد را خانه ای برای خدای لامکان معرفی کرده است ، خانه ای از آن خدا که برای مردم است .
و لذا می بینیم پس از هجرت پیامبر خدا به مدینه ، اولین بنیادی که نهاده شد، به مسجد بود ، و رسول گرامی اسلام نخست در قبا و سپس در مدینه مسجدی را پایه گذاری کرد که کانونی برای انجام عبادات مرکزی برای تجمع مسلمانان و پایگاهی برای تصمیم گیری های مهم باشد .
داستان شورانگیز ساختن اولین مسجد در مدینه و اشتیاق مسلمانان برای انجام این کا و اینکه شخص پیامبر در ساختن مسجد فعالیت می کرد ، در کنب تاریخ بطور مبسوط آمده و همچنین سرودهایی که مسلمانان در حال ساختن مسجد زمزمه می کردند ، در این کتاب ها نقل شده است ، از جمله این سرود :
ائن قعدنا و النبی یعمل فذاک من العمل المضلل
اگر ما بنشینیم و پیامبر کار کند این عمل ما باعث گمراهی خواهد بود . یا این سرود که پیامبر و مسلمانان بطور دسته جمعی می خوانند :
لا عیش الا عیش الاخره اللهم ارحم الانصار و المهاجره
زندگی نیست مگر زندگی آخرت ، خداوندا به انصار و مهاجرین رحمت فرما.
اهمیت ساختن مسجد و رفت و آمد و حضور در آن آنچنان زیاد است که در قران و حدیث تاکیدهای فراوانی بر آن شده است . خداوند در قرآن کریم درباره ی تعمیر مسجد و حضور در آن چنین فرموده است :
انما یعمر مساجد الله من آمن بالله و الیوم الاخره
همانا مساجد خدا را کسانی تعمیر می کنند که ایمان به خدا و روز قیامت داشته باشند .
لمسجد اسس علی التقوی من اول یوم احق ان تقوم فیه
مسجدی که از نخستین روز بر اساس تقوی ساخته شده ، سزاوار است که در آن مقیم باشی .
همچنین در روایات از معصومین علیهم السلام سفارشات بسیاری دربارهی مسجد شده است که ما به عنوان نمونه ه چند حدیث اکتفا می کنیم :
قال رسول الله «ص» :
کونوا الدنیا ضیافا و اتخذوا المساجد بیوتا .
پیامبر خدا فرمود : در دنیا میهمان باشید و مساجد را به خانه ی خود قرار دهید .
قال رسول الله «ص» : بشر المشائین الی المساجد فی ظلم اللیل بنور
ساطع یوم القیامه
پیامبر خدا فرمود : مژده بده به کسانی که در تاریکی های شب به مساجد می روند به نوری که در روز قیامت می درخشد .
قال الصادق «ع» : من بنی مسجدابنی الله له بیتا فی الجنه
امام صادق فرمود : هرکس مسجدی را بنا کند ، خداوند برای او در بهشت خانه ای بنا می کند .
به خاطر همین سفارش ها و تاکیدهاست که مسلمانان در تمام بلاد اسلامی در هر محله و روستایی ، مسجد بنا کردند و هیچ محله ای نیست مگر این که یک یا چند مسجد در آنجا وجود دارد . انبوهی مساجد مسلمانان ، دلیل روشنی بر اهتمام فوق العاده آنان بر تاسیس مسجد است . به گفته ی یعقوبی ، در بصره هفت هزار مسجد وجود داشت .
و نیز او می گوید : بغداد دارای سی هزار مسجد است .
در قرون اولیه اسلامی بخصوص در عهد رسول گرامیاسلام «ص» مسجد مرکز همه گونه فعالیت های فرهنگی و اجتماعی و حتی نظامی بشمار می رفت . می توان گفت که مسجد قلب تپنده ی جامعه ی اسلامی بود .
از یک سو دادگاه ها و محکمه های قضایی در مسجد تشکیل می شد و مسائل حقوقی و کیفری مردم در مسجد تشکیل می شد و مسائل حقوقی و کیفری مردم در مسجد به داوری گذاشته می شد و از دیگر سو به عنوان یک مرکز نظامی در امور مربوط به جنگ و سازماندهی سپاه و طراحی نقشه های نظامی مورد استفاده می گرفت مسلمانان از طریق مسجد بسیج می شدند و از سوی دیگر دید و بازدیدها و ملاقات ها و محل تجمع مومنان و جائی برای مشورت ها و تصمیم گیری ها بود .
همچنین مسجد جایگاهی بود برای فراگیری علوم و آموزش های گوناگونی که جامعه اسلامی به آن نیازمند بود . در مسجد علاوه بر بیان احکام و مسائل فقهی و تفسیر قرآن ، اصول و مسائل فقهی و تفسیر قرآن ، اصول عقائد اسلامی و حتی بحث های ادبی و عقلی مورد مذاکره قرار می گرفت . مسلمانان در طول تاریخ به ساختمان مساجد نیثز اهمیت خاصی داده اند و گاهی با ساختن یک مسجد شاهکار بزرگ معماری عصر را به وجود آورده اند .
در مساجد ، تجلی انواع هنرهای اسلامی را می توان دید ، مسجد نموداری از هنر معماری کاشی کاری و نقاشی و خطاطی و گچ بری و آئینه کاری و منبت کاری و صنایع دستی و دیگر هنرها که در قندیل ها و فرش ها و پرده ها و ظرف ها و شمعدانی ها به کار رفته است می باشد ، و می توان گفت : مسجد گالری هنرهای اسلامی است .
تحقیق مسجد جمکران
