چکیده مقاله:
امروزه یکی از اهداف عمده ژئودزی اندازه گیری تغییرات زمانی پوسته زمین می باشد، چرا که بسیاری از این تغییرات وپیش بینی روند آنها در طراحی های زیر ساختاری امری اجتناب ناپذیر بوده و عدم اطلاع از روند آنها می تواند هزینه های گزاف و حتی جبران ناپذیری را بر جامعه تحمیل کند .
یکی از راههای اندازه گیری این تغییرات ایجاد شبکه دائم GPS در منطقه مورد مطالعه می باشد . در این شبکه مشاهدات به صورت پیوسته انجام گرفته و از پردازش روزانه آنها یک سری زمانی به دست می آید . با بکار گیری روش آنالیز طیفی کمترین مربعات بر روی سری های زمانی تغییرات موقعیت ایستگاهها به دست می آید، این مقادیر را وارد معادلات مربوط به استرین کرده
وسپس پارامتر های تغییر شکل محاسبه می شوند . ایستگاههای مورد استفاده در این مطالعه حداقل دارای یک سال مشاهده بوده که در سه منطقه غرب و شمال غربی، بخش مرکزی شامل تهران و منطقه اطراف آن و منطقه شمال شرقی و مشهد پراکنده شده اند . میزان اتساع دربخش غربی کشور دارای کمترین مقدار بوده که به سمت شمال غربی افزایش می یابد . میزان اتساع در شمال
شرقی ناچیز است و با حرکت از شمال شرقی به سمت شرق مقدار آن افزایش می یابد . این میزان در بخش مرکزی بیشتر از منطقه غربی وکمتر از منطقه شمال شرق می باشد . معیار برش 4 در منطقه تهران بیشترین مقدار را دارا می باشد، این میزان در قسمت غربی کمترین بوده و به سمت شمال غربی در منطقه تبریز بیشتر می شود . در منطقه شمال شرق نیز میزان برش مانند منطقه
غرب ناچیز می باشد . در منطقه مشهد دورانهای صلب ساعت گرد می باشد، این دورانهای صلب در منطقه غرب نیز ساعتگرد بوده ولی در شمال غربی پاد ساعتگرد می باشند، بخش مرکزی دورانهای ساعتگرد وپاد ساعتگرد را دارد وبدون در نظر گرفتن علامت مقادیر دوران بیشتر ازدو منطقه دیگر می باشد .
کلیدواژه‌ها:
ایستگاههای دائم GPS ، سری های زمانی ایستگاهها، آنالیز طیفی کمترین مربعات، استرین، تغییر شکل
آنالیز تغییر شکل پوسته زمین در ایران براساس سری های زمانی ایستگاههای دائمGPS
