این فایل در قالب ورد و قابل ویرایش در 191 صفحه می باشد.
فهربست
فصل اول ۱
مقدمه ۲
بیان مسئله ۹
سوالات تحقیق ۱۵
هدفهای تحقیق ۱۶
ضرورت تحقیق : ۱۷
فرضیات تحقیق : ۲۱
فصل دوم ۲۳
مروری بر معالعات و تحقیقات پیشین ۲۴
مطالعه و تحقیقات داخلی : ۲۵
مطالعات و تحقیقات نظری : ۲۶
مطالعات و تحقیقات عملی ۲۸
مطالعات و تحقیقات خارجی ۳۴
شرایط اجتماعی زندگی زنان و مردان ۳۷
تعریف خشونت ۴۰
خشونت خانوادگی و تعریف آن ۴۴
تعریف پذیرفته شده بین المللی از خشونت علیه زنان : ۴۴
اشکال خشونت علیه زنان ۴۵
۱ – خشونت های بدنی ( حسی ) ۴۵
۲ – خشونتهای روانی ۴۵
۳ – خشونت جنسی ۴۶
- ۴خشونتهای اقتصادی ( مالی ) ۴۷
قتلهای ناموسی ۴۷
زن آزاری و موارد خشونت علیه زنان در خانواده ۴۸
ضرب و شتم زنان ۴۸
اعمال جنسی خشن زیانبار علیه زنان ۵۱
الف - جنسیت گزینی قبل از زایمان (کودک کشی دختر) ۵۲
ختنه دختران ۵۴
خشونت مربوط به تهیه جهیزیه : ۵۷
ازدواج زود هنگام: ۵۸
زن آزاری در جامعه (همسر آزاری) ۶۰
سبب شناسی خشونت علیه زنان کتک خورده در پژوهشهای پژوهشگران: ۶۲
آثار و عواقب خشونت علیه زنان ۷۰
عواملی که خشونتهای مبتنی بر جنسیت را دوام می بخشند: ۷۵
علل و انگیزه تزلزل در خانواده : ۷۶
خشونت نسبت به زنان ۷۸
خانواده و انواع آن ۸۱
وضعیت حقوقی زنان در ایران: ۸۶
قوانین مربوط به ضرب و شتم: ۸۸
روابط حقوقی زوجین: ۹۰
روابط حقوق مادر با فرزند: ۹۱
انتخاب حرفه و شغل : ۹۴
تابعیت ۹۵
سهم الارث زوجین از یکدیگر ۹۶
ریاست خانواده: ۹۸
نیروی انتظامی : ۹۹
دادگاهها چگونه علیه زنان رای صادر می کنند ۱۰۱
نظریه های مربوط به خشونت شوهران علیه زنان در خانواده ۱۰۸
نظریه های سطح خرد ۱۰۸
نظریه منابع ۱۰۹
نظریه یادگیری اجتماعی ۱۱۱
نظریه سطح کلان ۱۱۵
نظریه خرده فرهنگ خشونت ۱۱۵
نظریه نظارت اجتماعی ۱۱۹
نظریه ساختار اجتماعی (تنش و تضاد) ۱۲۲
دیدگاه پدرسالاری ۱۲۴
چهارچوب نظری تحقیق ۱۲۷
روش تحقیق ۱۳۵
جامعه آماری : ۱۳۶
نمونه آماری ۱۳۶
شیوه نمونه ۱۳۷
تعریف نظری و عملیاتی متغیرها ۱۳۷
(تعداد فرزندان) ۱۳۷
(درآمد مرد) ۱۳۸
(وابستگی شوهر به مواد مخدر ) ۱۳۸
(رضایت و علاقه همسر هنگام ازدواج) ۱۳۸
(دخالت خویشاوندان) ۱۳۹
(تجربه و مشاهده خشونت در خانواده مرد) ۱۳۹
(بدبینی مرد نسبت به زن) ۱۳۹
پایبندی به اعمال مذهبی ۱۴۰
(خشونت روانی) ۱۴۱
(خشونت اجتماعی) ۱۴۱
(خشونت اقتصادی) ۱۴۱
(خشونت جسمانی) ۱۴۲
جداول توصیفی، جداول تبیینی و نمودارها ۱۴۴
تکنیک گردآوری داده ها ۱۴۴
تکنیکهای مورد استفاده در تجزیه و تحلیل داده ها ۱۴۵
یافته های آماری تحقیق ۱۴۷
نتایج توصیفی ۱۷۲
نتایج تبیینی ۱۷۵
محدودیتهای تحقیق ۱۷۸
پیشنهادات و راهکارها ۱۷۹
الف (خانوادگی) ۱۷۹
ب (نهادهای دولتی و مدنی) ۱۸۰
منابع : ۱۸۲
مروری بر مطالعات و تحقیقات پیشین
هر پدیده دارای سابقه یا پیشینه ای است و تحقیق در امور اجتماعی و انسانی از همین دیدگاه با تحقیقات فیزیکی و طبیعی تمایز دارد. پدیده های اجتماعی وابسته به گذشته اند و در زنجیره ای از تداوم جای می گیرند هویت آنان بدون در نظر گرفتن گذشته ای که در آن تکوین وتبلور یافته اند به دست نخواهد آمد.
لذا همان طورکه شناخت درست باید با توجه به تمامی شرایط فعلی پدیده صورت گیرد گذشته تاریخی آن را نیز باید مورد توجه قرار داد بدینسان بدرستی می توان گفت هر تحقیق درست متضمن شناخت تحقیقات پیشین است ( ساروخانی، ۱۳۷۵ : ۱۴۶ ) .
نیومن اهدافی را برای مرور و نقد ادبیات بر می شمارد که عبارتند از :
۱ – نشان دادن آشنایی با مجموعه ای از اطلاعات و اثبات کار .
۲ – نشان دادن جهتهای تحقیقات قبلی و نحوه ارتباط تحقیق فعلی با تحقیقات قبلی .
۳ – منسجم نمودن و خلاصه کردن دانسته های موجود در یک زمینه .
۴ – یادگیری از دیگران و برانگیختن ایده های جدید ( نیومن به نقل از زنگنه، ۱۳۸۰ : ۱۷ – ۱۶ ) .
بنابراین در این پژوهش نیز تحقیقات و مطالعات انجام شده توسط دیگران در زمینه خشونت شوهران علیه زنان در خانواده را در دو بخش مطالعات و تحقیقات داخلی و خارجی مرور خواهیم کرد .
مطالعه و تحقیقات داخلی :
هر چند در زمینه مسائل مختلف خانواده در ایران تحقیقات مختلفی صورت گرفته شده اما در زمینه خشونت خانوادگی به خصوص خشونت شوهران علیه زنان در خانواده تحقیقات بسیار اندکی صورت گرفته است ولی متفکران اجتماعی و انسانی بر اساس مشاهدات و تجربیات خود و نتایج پژوهشگران داخلی و خارجی به صورت نظری به توصیف مسئله خشونت شوهران علیه زنان در خانواده و علل و ریشه های آن پرداخته اند لذا مطالعات و تحقیقات داخلی را دو بخش مطالعات نظری و تحقیقات عملی طرح می نماییم .
مطالعات و تحقیقات نظری :
شهلا اعزازی
در مقاله ای تحت عنوان ( خشونت خانوادگی بازتاب ساختارجامعه ) معتقد است که ساختار اجتماعی جامعه ایران ویژگیهای پدرسالارانه و منابع کمیاب اجتماعی در اختیار مردان است و به صور مختلف از دسترسی زنان دور نگه داشته می شود و به همین دلیل خشونت خانوادگی در ایران به صورت آشکار هم در اماکن عمومی و هم در خانواده ها اعمال می شود اما در خانواده بیشتر اتفاق می افتد. برخلاف کشورهای غربی که جامعه خشونت نسبت به زنان در اماکن عمومی را مجاز نمی داند، جامعه ما اعمال خشونت مرد نسبت به زنان را تا حدودی متعارف می داند و تحمل می کند ( مگر آن که از اندازه متعارف بیشتر باشد ) و خشونت مرد نسبت به زن را جزئی از رابطه زناشوئی می داند و به همین دلیل زنان و مردان هم آن را امری طبیعی می دانند ( اعزازی ۱۳۷۷ : ۵۰ – ۴۸ ) .
شهیندخت ملاوردی
در مقاله ای تحت عنوان ( علل و ریشه های خشونت علیه زنان ) مهمترین علل خشونت نسبت به زنان را مناسبات نابرابری میان زن و مرد در برخورداری از قدرت ( از نظر روابط کاری و اقتصادی از نظر روابط خانوادگی در زمینه روابط علمی و آموزشی ) خبیت الگوهای فرهنگی نشات گرفته از سنتهای غلط و عقاید قالبی و متعصبان نظریه پنهان کاری طرح ها و روش های حل وفصل درگیریها و اختلافات تصور و اعمال حکومتها تاثیر سوابق کودکی ( چرخه خشونت ) تاثیر رسانه های گروهی، تحریک قربانی خشونت ، استعمال بد مواد و داروها و الکل عوامل موقعیتی و ویژگیهای شخصیتی ذکر می کند ( مولاوردی ۱۳۷۸ ) .
فاطمه قاسم زاده
در مقاله ای تحت ( عنوان تنگناهای زندگی زنان ) بر آن است که تنگناهای زندگی زنان فراوان و متنوع است اما برخی از آنها از اهمیت بیشتری برخوردار است مهمترین این مشکلات شامل موانع مربوط به اشتغال و آموزش محدودیتهای ارتباطی، عدم حمایتهای قانونی، بالاخره خشونت و بد رفتاری با زنان است که از پدیده های رایج در جامعه است که به صورت فیزیکی و کلامی و سایر اشکال انجام می گیرد. در مقابل خشونتهای فیزیکی مرد تنها کاری که زن می تواند انجام دهد این است که در صورت بروز ضرب وجرح به پزشکی قانونی مراجعه و طول درمان دریافت کند در آن صورت مرد تعهد می کند که همسر خود را نزند و در صورت تکرار جریمه ای به او تعلق می گیرد اما طی این مسیر طولانی با چند مشکل اساسی از جمله ترس از شکایت کردن، عدم اطلاح زنان از حق قانونی خود و نحوه انجام آن، عدم مجازات لازم برای شوهر در قبال بد رفتاری با زنان مواجه است اما خشونت کلامی که هیچ مرز وحدی ندارد و چون آثاری از خود بر جای نمی گذارد قابل شکایت هم نیست در نتیجه به صورت فراوان در خانواده های ما رواج دارد ( قاسم زاده، ۱۳۷۶ : ۳۱ ) .
مطالعات و تحقیقات عملی
مهرانگیز کار
در کتاب ( پژوهشی درباره خشونت علیه زنان در ایران ) که پژوهشی توصیفی از خشونت علیه زنان در خانواده است معتقد است که خشونت علیه زنان در ایران در دو حوزه خصوصی و عمومی اتفاق افتاده است حوزه خصوص شامل کلیه خشونتهایی است که در محیط خانواده چه در خانه پدر و چه در خانه همسر بر زنان اعمال می شود. خشونت افراد مذکر در خانواده های ایرانی برای فرزندان دختر اصل پذیرفته شده ای است که در غیاب پدر سایر افراد خود را مجاز به مداخله در امور دختران خانواده و اعمال خشونت نسبت به آنها می دانند. عدم وجود فضای مناسب در خانواده برای رشد شخصیت و اعتماد به نفس دختران، عدم آزادی دختران در زمینه خروج از منزل، عدم آزادی دختران در انتخاب همسر محرومیت از تحصیل و پرداختن به کار خانه داری تبعات ریاست بی قید و شرط مرد در خانواده به صورت تهدید، ناسزاگویی، تحقیر، کتک زدن، کنترل رفت و آمدهای دوستانه و خانوادگی، ایجاد محدودیتهای مالی و سوء رفتارهای جنسی از جمله خشونتهایی است که در حوزه خصوصی نسبت به زنان در ایران اعمال می شود .
نیره نوکلی
در مقاله ای تحت عنوان ( جامعه شناسی در خانواده ) به عواملی که در کاربرد خشونت اشاره نمود که عبارتند از :
شیوه همسر گزینی، خودمانی بودن خلوت خانه، نابرابری، الگوهای آموزشی در فرآیند اجتماعی شدن بستر اجتماعی و فرهنگی مساعد وی معتقد است که امروزه ازدواج بصورت یک معامله با تشریفات خاصی در آمده است و حتی در بعضی از ازدواجها دختر و پسر نقش چندانی در انتخاب همدیگر نداشته اند بلکه این ازدواجها بر اساس مصالح خانواده صورت گرفته اند که نتیجه آنها عدم تفاهم در زندگی زناشویی و در گیری و اختلاف و در نهایت طلاق است .
عامل دیگری که می تواند زمینه ساز خشونت باشد خلوت خانه است و چون امور خانوادگی خصوصی تلقی می شود. غریبه ها کمتر می توانند خشونت را مهار کنند وی همچنان به فشارهای اقتصادی و گسیخته شدن روابط خویشاوندی به عنوان عواملی موثر در بروز خشونت اشاره کرد .
از آنجا که مردان در خانه از قدرت بیشتری برخوردارند و دسترسی بیشتری به منابع کمیاب ( قدرت، ثروت، احترام ) دارند در نتیجه هنگام بروز اختلاف در خانواده تنها راه حل کردن آن استفاده از خشونت می دانند و حتی مردان استفاده از خشونت را طبیعی قلمداد می کنند چرا که آن را تحت عنوان مساله تربیت اعضای خانواده یاد می کنند. او معتقد است که مهمترین عاملی که به خشونت در خانواده دامن می زند حمایت اجتماعی و فرهنگی و قانونی گسترده در مورد کاربرد نیروی بدنی در خانواده است در همه دنیا از پدر و مادر انتظار می رود که فرزندان نابهنجار خود را ادب کنند و حتی کتک زدن آنان یک امر طبیعی قلمداد می شود در ایران هم بستر فرهنگی دست به دست فرهنگ قانونی داده تا خشونت در خانواده را تقویت کند. وجود فرهنگ پدرسالارانه و زن ستیزانه در ادبیات و معارف و قوانین ما به وضوح به چشم می خورد که در آن زن را جنس ضعیفته و یا حتی هم مرتبه حیوانات تلقی می کنند برای مثال: ملاصدرا شیرازی مقام زن را تا حد حیوانی که برای نکاح آفریده شده پایین می آورد و حتی ملا هادی سبزواری در توجیه این حیوان شمردن می نویسد : این که زن را در جمع حیوانات نوشته است ایمای لطیفی است که زنان به واسطه سستی عقل وجودشان در ادراک جزئیات و نیز نگرش به زخارف دنیوی نزدیک است که به حیوانات زبان بسته ملحق شوند. سیرت و منش اغلب زنان مثل حیوانات است اما خداوند آنان را به صورت انسانی آفریده است تا مردان از دوستی و نکاح با آنها متنفر نباشند چنین نگرشی به ویژه هنگامی که در قوانینی چون دیه و قصاص و سرپرستی و حضانت پشتوانه ای می یابد مجوزی است برای خشونت در حق زنان ( توکلی، ۱۳۷۹ :۱۸۹ – ۱۸۷ ) .
در پژوهش تحت عنوان ( بررسی عوامل بر میزان خشونت مردان نسبت به زنان در خانواده ) در سال ۱۳۸۲ انجام داده است و در این پژوهش از روش پیمایشی تحلیلی توصیفی و تکنیک پرسشنامه ای استفاده کرده است حجم نمونه او ۵۳۰ نفر از زنان متاهل ساکن شهر بوشهر که مدت یک سال از ازدواج آنها می گذرد می باشد .
نتایج تحقیق او نشان می دهد که متغیرهای تفاوت سنی زوجین، تجربه مشاهده و خشونت والدین توسط زوجین در خانواده خاستگاه، میزان تحصیلات شوهر دارای رابطه مثبت و معنی داری با انواع خشونت شوهران علیه زنان در خانواده می باشد .
فائزه محمدی
به دلیل شیوع این پدیده در خانواده ها مطالعه حاضر بنا دارد به بررسی رابطه بین خشونت علیه زنان در خانواده و عوامل اجتماعی موثر برآن بپردازد هدف این تحقیق شناخت میزان شدت و نوع این پدیده در شهر روانسر می باشد . پژوهش حاضر ضمن بررسی خشونت علیه زنان به بررسی مولفه های دیگری همچون زمینه های خطر ساز در خانواده مبدا، شیوه جامعه پذیری نقش های جنسیتی ،نقشها، منابع و نظریه شبکه استفاده شده است. جامعه آماری این پژوهش زنان متاهل شهر روانسر می باشد که حداقل یک سال از ازدواج آنها گذشته باشد. نمونه گیری سیستماتیک می باشد و از جمعیت نمونه ۲۰۰ نفر اطلاعات توسط پرسشنامه همراه با مصاحبه جمع آوری شده است .
بر طبق یافته های پژوهشی بین تصور اقتدار گرایانه مردان نقش خود و خشونت علیه زنان رابطه مستقیم و معنی داری وجود دارد. همچنین زمینه های خطر ساز در خانواده مبدا کمک و همکاری شوهر در کار منزل، سرمایه اجتماعی شبکه، سرمایه فرهنگی زنان و سرمایه اقتصادی خانواده با خشونت علیه زنان رابطه معکوس و معنی داری وجود دارد.
مهوش مافی
پژوهش حاضر با هدف بررسی ویژگیهای روانشناختی مرتکبین خشونت خانوادگی انجام گرفته است. این تحقیق از نوع علی – مقایسه ای می باشد برای این منظور ۳۰ زوج از خانواده های درگیر در خشونت زناشویی مراجعه کننده به مجتمع قضایی خانواده به طور نمونه در دسترس انتخاب شدند و نیز ۳۰ زوج از خانواده های عادی منطقه ۷ آموزش و پرورش شهر تهران به صورت تصادفی انتخاب شدند .
ابزار مورد استفاده در این پژوهش پرسشنامه می باشد. نتایج حاصل از پژوهش مبنی بر این است که بین اعتیاد و خشونت زناشویی و شاهد یا قربانی خشونت والدین رابطه معناداری وجود دارد .
اکرم عبدی پور
جامعه آماری زنان کتک خورده هستند زنانی که علارغم مورد خشونت جسمی قرار گرفتن این وضعیت را تحمل کرده اند. نمونه آماری پژوهش نمونه موردی ده موردی است و واحد نمونه فرد است. ابزار گرد آوری اطلاعات عبارتند از مصاحبه حضوری عمیق همراه با پرسشنامه تنظیم شده و مشاهده مشارکتی روش تجزیه و تحلیل اطلاعات، تحلیل محتوای توصیفی می باشد .
پایان نامه خشونت های خانوادگی