مقدمه
در جریان مبارزات انقلابی مردم ایران، روحانیون، در مقام رهبری و هدایت نهضت نقش اصلی را عهده دار بودند. با پیروی انقلاب اسلامی و شکل گیری جمهوری اسلامی نقش و جایگاه روحانیون ابعاد گسترده تری پیدا کرد چنان چه مدیریت عالی ی کشور و پست ها و مناصب کلیدی در اختیار روحانیون قرار گرفت. در سطح پایین تر نیز روحانیون به عنوان قشری که بیش ترین ارتباط و نفوذ را در بین مردم داشتند علاوه بر کارکردهای سنتی خود هم چون تبلیغ و ارشاد اقامه ی نماز و برپایی مراسم دینی، در حوزه های سیاست و اداره ی کشور نیز مسئولیت های جدیدی را بر عهده گرفتند.
همین کارکردهای دید، روحانیون را بیش از پیش در تعامل با مردم قرار داد و به همین نسبت، رفتار و سلوک آن ها بیش از گذشته در معرض قضاوت عمومی قرار گرفت. در چنین وضعیتی احتمال این که عده ای با سوء استفاده از کسوت روحانیت و اعتبار و نفوذ این قشر در میان مردم ، مرتکب تخلف و جر می گردند ، دور از انتظار نبود . چنانچه که در سال های نخست انقلاب ، تعدادی تحت عنوان روحانی نما ، تحت تعقیب و محاکمه قرار گرفتند .
این واقعیات سبب شد که به منظور پیش گیری از نفوذ افراد منحرف در حوضه های علمیه و حفظ حیث روحانیت و به کفر رسانیدن روحانیون متخلف، بتدریج تشکیلاتی تحت عنوان دادسرا و دادگاه ویژه ی روحانیت پایه ریزی گردد. چنین تشکیلاتی تا سال 1366 به صورت محدود و متزلزل وجود داشت، ولی در این سال و به دنبال جریان «مهدی هاشمی»، با فرمان حضرت امام و نصب دادستان و حاکم شرع، با عنوان دادسرا و دادگاه ویژه ی روحانیت پایه پایه ریزی گردد. چنین تشکیلاتی تا سال 1366 به صورت محدود و متزلزل وجود داشت، ولی در این سال و به دنبال جریان «مهدی هاشمی»، با فرمان حضرت امام نصب دادستان و حاکم شرع، با عنوان دادسرا و دادگاه ویژه ی روحانیت استوار گردید. این نهاد، با تصویب آیین نامه ی دادسراها و دادگاه های ویژه ی روحانیت در مرداد ماه سال 1369، چهار چوب قانونی استوارتری پیدا کرد.
دانلود مقاله مبارزات انقلابی مردم ایران