هدف از نگارش این پژوهش، آشنایی و بررسی تاثیر شرایط اقلیمی در بیماریهای مربوط به محصول گوجه فرنگی با تاکید بر گلک (گل جالیز) است که از منابع خیلی زیادی برای جمع آوری این اطلاعات استفاده شده است.
گلهای جالیز ممکن است قادر به سنتز مقداری اسید آمینه برای خودشان باشند و بقیه را از میزبان به دست آورند. اگر چه، اهمیت وابستگی این دو روش کسب اسید آمینه بوسیلة گلهای جالیز روشن نیست. فشار اسمزی به عنوان یک دلیل برای جلوگیری (بازدارندگی) از جوانه‌زنی گل جالیز بوسیلة نیتروژن مطرح شده است. تا این تاریخ، هیچ تلاشی در ارتباط با فشار اسمزی (پتانسیل اسمزی) با نیتروژن در بازدارندگی گل جالیز استنباط نشده است (وجود نداشته است). دماهای مناسب برای آماده سازی و جوانه‌زنی میان گونه‌های مختلف گل جالیز متفاوت است.
اگر چه حرارت به عنوان عامل القاء کننده رویش در گلهای جالیز شناخته شده است، حرارت متاثر است روی توالی (ترتیب) توسعة گیاهچه پارازیتی، که مطالعه نشده است. مطالعات هدایت شده‌اند برای تعیین کاربرد گلیفوسیت در کنترل گل جالیز در گوجه فرنگی، که به میزان پایین گلیفوسیت متحمل است و مقایسة این واکنش با کنترل گل جالیز در شلغم روغنی (کلزا) که از نظر ژنتیکی برای مقاومت به گلیفوسیت ساخته شده است (طراحی نشده است).
گلیفوسیت مطالعات کاربرد فرمول تجاری و الگوهای جذب، جابجایی و متابولیسم، کاربرد HC-GLYPHOSATE برای هر دو میزبان زراعی تعیین شده را پاسخ می‌دهد. گلیفوسیت به طور مشخص رشد گل جالیز را از 0.18 تا 0.36 کیلوگرم در هکتار در مزرعة گوجه فرنگی معمولی و 0.25 تا 0.75 کیلوگرم در هکتار در مزرعة کلزا کاهش می‌دهد.
بیش از 0.25% 14C-glyphosate جابجا شده در هر دو میزبان زراعی در تکمه‌های گل جالیز جمع می‌شود. سیستم پارازیتی گل جالیز موجب توزیع مجدد 14C-glyphosate منتقل شده در ریشه‌های گیاهان میزبان می‌شود. گلیفوسیت تا 25% در گوجه فرنگی معمولی مصرف شده (سوزانده شده) ولی در کلزا دست نخورده باقی مانده است.
===========================================
نوع فایل: word
تعداد صفحات: 56 صفحه
حجم فایل: کمتر از 1 مگابایت
رشته تحصیلی: مهندسی کشاورزی
مقطع تحصیلی: کارشناسی
توضیحات: این فایل قابلیت ویرایش دارد و آماده چاپ می باشد
===========================================
مقدمه:
گل جالیز از گیاهان انگل و علف هرز مهم در مزارع کشاورزی و عمدتا محصولات گوجه‌فرنگی، هندوانه و توتون است که در برخی موارد تا 90 درصد خسارت وارد می‌کند، سالانه هزاران تن از محصولات کشاورزی توسط این علف هرز از بین می‌رود، سالهاست در مزارع به ویژه جالیز، این علف هرز سمج کشاورزان زحمتکش را در تامین معاش زندگی ناکام می‌گذارد. شدت خسارت این گل جالیز در برخی موارد به حدی است که کشاورزان زمینهای خود را رها می‌کنند و چون بذر آنها تا 13 سال قدرت جوانه‌زنی خود را حفظ می کند، بنابراین راه فراری برای کشاورز نیست و تناوب کشت هم به دلیل دامنه وسیع میزبانی این علف هرز معمولا سخت است.
گل جالیز زندگی انگلی دارد یعنی برای جوانه‌زنی و رشد نیاز به گیاه میزبان دارد و از آن تغذیه می‌کند، بذر آن قوه نامیه خود را حتی تا 13 سال حفظ می‌کند که این شرایط مقابله با این علف هرز را بسیار دشوار کرده است. بذر آن زمانی که در خاک کنار ریشه گیاه اصلی قرار می‌گیرد جوانه زده و مکنده‌های خود را وارد ریشه گیاه کرده و از میزبان تغذیه می‌کند به طوری که بعد از مدتی گیاه اصلی به شدت ضعیف شده و از بین می‌رود. 90 درصد دوره زندگی این گیاه زیر خاک است و زمانی به بیرون از خاک می آید که خسارت خود را وارد کرده است به دلیل نوع و شرایط زندگی این گیاه و با وجود خسارت‌های خیلی زیادی که کشاورزان هر سال متحمل می شوند تاکنون سم یا مواد کنترل کننده‌ای که به صورت انبوه تولید شده و کشاورزان بتوانند استفاده کنند، ساخته نشده است.
تلاش برای کنترل این علف هرز سمج اخیرا در کشورهایی از جمله آلمان، مصر، لبنان نیز انجام شده که حتی در اوکراین ماده کنترل کننده این علف هرز به تولید انبوه هم رسیده است. اخیرا در کشور ما هم تیم تحقیقاتی در موسسه تحقیقات گیاه پزشکی برای اولین بار در کشور موفق شدند موادی تولیدکنند که تا 60 درصد این علف هرز را کنترل می‌کند، این ماده از خود گل جالیز بیمار به دست آمده و علیه خودش استفاده می‌شود. این ماده مرحله آزمایشگاهی و فرمولاسیون را گذرانده و در مرحله تولید انبوه است که امید است با حمایت مسولان این مهم سرعت بیشتری یابد.
بیان مسئله:
گیاه انگلی گل جالیز دارای نام علمی (Orobanche sp)بوده و به صورت گل های زیبا در مزارع دیده می شود ولی بر روی ریشه گیاهان زراعی و جالیزی زندگی انگلی دارد.
گل جالیز به علت برقراری ارتباط قوی با ریشه گیاهان زراعی، با جذب آب و مواد غذایی از گیاه میزبان سبب کاهش رشد و عملکرد، پژمردگی و نهایتاً مرگ آن می شود. کاهش عملکرد بر حسب شدت حلمه این انگل به گیاه میزبان از پنج تا 100 درصد بوده، در برخی موارد زارعان به دلیل شدت آلودگی زمین کشت شده را رها می کنند.
دامنه میزبانی گل جالیز در میان گیاهان دو لپه ای وسیع بوده، در کشت های آفتابگردان، گلرنگ، بادمجان، گوجه فرنگی، توتون، عدس، باقلا، نخود، کلزا و هویج دیده شده است. وجود این انگل در بیشتر استان های کشور به جز استان های شمالی کشور(حاشیه دریای خزر) – که به علت رطوبت فراوان و اسیدیته خاک، فراوانی کمتری دارد-گزارش شده است. مشکل عمده مبارزه با گل جالیز این است که، زمانی این انگل روی خاک ظاهر می شود که قسمت های زیرزمینی آن خسارت قابل توجهی را به گیاه میزبان وارد کرده اند. البته مشکلات مبارزه با گل جالیز می تواند ناشی از عواملی از جمله بقای بذر آن در خاک به مدت طولانی، تولید تعداد زیادی بذر و ارتباط فیزیولوژیک و مورفولوژیک تنگاتنگ بین گیاه میزبان و انگل هم باشد.
گل جالیز گیاهی علفی و یکساله است. این گیاه دارای ساقه گوشتی فلس دار به رنگ زرد تا ارغوانی بوده، ارتفاع آن بین 15 تا 40 سانتیمتر است. این گیاه انگلی فاقد ریشه های باریک و نازک بوده و به همین علت نمی تواند آب و غذا را از خاک جذب کند. چون گل جالیز برگ و سبزینه ندارد، به همین علت نمی تواند نور خورشید را جذب کرده، به وسیله آن غذا بسازد؛ بنابراین برای ادامه زندگی، به صورت انگل به ریشه بعضی از گیاهان دیگر که میزبان نامیده می شوند، متصل می شود. گل جالیز با اتصال به ریشه گیاه میزبان از شیره گیاهی آن استفاده می کند. به همین علت این گیاه، انگل گیاهی است. گل جالیز به وسیله بذر زیاد می شود.
بذرها در داخل اندامی به شکل کپسول که در قسمت پایین گل های رنگین جالیز قرار دارند، به تعداد 400 تا 2000 دانه تشکیل می شوند. بذر گل جالیز یک تا دو سال پس از رسیدن، بیشترین میزان قدرت جوانه زنی را پیدا می کند. هر بذر سالم تا 13 سال می تواند قوه نامیه (توانایی سبز شدن) خود را در خاک حفظ کند. بذر این انگل زمانی جوانه می زند که در کنار ریشه گیاه میزبان قرار بگیرد. بعد از این که بذر گل جالیز جوانه زد، با ریشه گیاه میزبان تماس پیدا می کند و در محل تماس، غده کوچکی به وجود می آید. این غده کوچک به ریشه گیاه میزبان جوش می خورد و بعداً رشته مکنده تشکیل می شود که به میان پوست ریشه گیاه میزبان فرو می رود و به محل حرکت ریشه گیاهی رسیده، از آن شیره تغذیه کرده و رشد می کند.[1]
گل جالیز پس از مدتی که از شیره گیاه میزبان تغذیه نموده، به صورت دسته ای از ساقه های گل دهنده از محل تشکیل غده کوچک از خاک بیرون می آید. هر یک از این ساقه های گل دهنده، چندین گل تولید می کنند که پس از رسیدن، هر یک مقدار زیادی بذر تولید می کنند و به این ترتیب سطح وسیعی از خاک را آلوده می کنند.
اهداف تحقیق
- شناسایی انواع گیاه انگلی گل جالیز، نحوه کنترل بیولوژیکی و شیمیایی این انگل
- بررسی تاثیر شرایط آب و هوایی بر آن.
- دست یابی به روش های مبارزه با گیاه انگلی گل جالیز.
ضرورت و اهمیت انجام پژوهش
شدت خسارت این گل جالیز در برخی موارد به حدی است که کشاورزان زمینهای خود را رها می‌کنند و چون بذر آنها تا 13 سال قدرت جوانه‌زنی خود را حفظ می کند، بنابراین راه فراری برای کشاورز نیست و تناوب کشت هم به دلیل دامنه وسیع میزبانی این علف هرز معمولا سخت است.
گل جالیز زندگی انگلی دارد یعنی برای جوانه‌زنی و رشد نیاز به گیاه میزبان دارد و از آن تغذیه می‌کند، بذر آن قوه نامیه خود را حتی تا 13 سال حفظ می‌کند که این شرایط مقابله با این علف هرز را بسیار دشوار کرده است. بذر آن زمانی که در خاک کنار ریشه گیاه اصلی قرار می‌گیرد جوانه زده و مکنده‌های خود را وارد ریشه گیاه کرده و از میزبان تغذیه می‌کند به طوری که بعد از مدتی گیاه اصلی به شدت ضعیف شده و از بین می‌رود. 90 درصد دوره زندگی این گیاه زیر خاک است و زمانی به بیرون از خاک می آید که خسارت خود را وارد کرده است به دلیل نوع و شرایط زندگی این گیاه و با وجود خسارت‌های خیلی زیادی که کشاورزان هر سال متحمل می شوند تاکنون سم یا مواد کنترل کننده‌ای که به صورت انبوه تولید شده و کشاورزان بتوانند استفاده کنند، ساخته نشده است.
گلهای جالیز گیاهان بدون کلروفیل و انگل بسیاری از گیاهان زراعی دو لپه‌ای که از نظر اقتصادی با اهمیت هستند می‌باشد. به عنوان علف هرز، گلهای جالیز موجب کاهش محصولات زراعی، اثر نامطلوب بر کیفیت محصولات زراعی و در نتیجه باعث کم شدن زمینهای زیر کشت به خاطر کاهش تناوب، می‌شود. کنترل موثر اندازه‌گیری شده معدودی برای گل جالیز وجود دارد. اخیراً، گیاهان زراعی متحمل به گلیفوسیت به طور آماده، برای زمینهای زراعی آلوده شده توسط گل جالیز تهیه شده است. آگاهیهایی دربارة مقدار نیتروژن گلهای جالیز برای توسعة استراتژیهای جدید کنترل لازم است. گلهای جالیز دو منبع برای ذخیرة اسید آمینه دارند.
گیاهان پارازیتی، آنهایی هستند که برای پایداری به گیاهان اتوتروف، برای بخشی یا تمام چرخة زندگیشان وابسته هستند. آنها یک زیست شناسی غیر مفید همراه با توجه به گیاهان اتوتروف دارند و از نظر اقتصادی مهم هستند. سیستم پارازیتی به طور مستقل در گیاهان عالی تکامل یافته است. گیاهان پارازیتی متعلق به 17 خانوادة مختلف هستند، ولی تنها 8 تا از اینها شامل گیاهانی هستند که علف‌های هرز مورد توجهی می‌باشند. علف جادوگر[2] و گل جالیز[3] از نظر اقتصادی مهم‌ترین علف‌های هرز پارازیتی در مزارع گیاهان زراعی هستند.[4]
اول، ابزار هاستوریوم که در جابجایی اسید آمینه از گیاه میزبان به پارازیتها است.
دوم، گلهای جالیز ممکن است قادر به سنتز مقداری اسید آمینه برای خودشان باشند و بقیه را از میزبان به دست آورند. اگر چه، اهمیت وابستگی این دو روش کسب اسید آمینه بوسیلة گلهای جالیز روشن نیست. فشار اسمزی به عنوان یک دلیل برای جلوگیری (بازدارندگی) از جوانه‌زنی گل جالیز بوسیلة نیتروژن مطرح شده است. تا این تاریخ، هیچ تلاشی در ارتباط با فشار اسمزی (پتانسیل اسمزی) با نیتروژن در بازدارندگی گل جالیز استنباط نشده است (وجود نداشته است). دماهای مناسب برای آماده سازی و جوانه‌زنی میان گونه‌های مختلف گل جالیز متفاوت است. اگر چه حرارت به عنوان عامل القاء کننده رویش در گلهای جالیز شناخته شده است، حرارت متاثر است روی توالی (ترتیب) توسعة گیاهچه پارازیتی، که مطالعه نشده است. مطالعات هدایت شده‌اند برای تعیین کاربرد گلیفوسیت در کنترل گل جالیز در گوجه فرنگی، که به میزان پایین گلیفوسیت متحمل است و مقایسة این واکنش با کنترل گل جالیز در شلغم روغنی (کلزا) که از نظر ژنتیکی برای مقاومت به گلیفوسیت ساخته شده است (طراحی نشده است).
گلیفوسیت مطالعات کاربرد فرمول تجاری و الگوهای جذب، جابجایی و متابولیسم، کاربرد HC-GLYPHOSATE برای هر دو میزبان زراعی تعیین شده را پاسخ می‌دهد. گلیفوسیت به طور مشخص رشد گل جالیز را از 0.18 تا 0.36 کیلوگرم در هکتار در مزرعة گوجه فرنگی معمولی و 0.25 تا 0.75 کیلوگرم در هکتار در مزرعة کلزا کاهش می‌دهد.
بیش از 0.25% 14C-glyphosate جابجا شده در هر دو میزبان زراعی در تکمه‌های گل جالیز جمع می‌شود. سیستم پارازیتی گل جالیز موجب توزیع مجدد 14C-glyphosate منتقل شده در ریشه‌های گیاهان میزبان می‌شود. گلیفوسیت تا 25% در گوجه فرنگی معمولی مصرف شده (سوزانده شده) ولی در کلزا دست نخورده باقی مانده است.
گلهای جالیز پارازیتهای کامل فانروگام هستند که به ریشه‌های بسیاری از گیاهان زراعی دو لپه‌ای حمله می‌کنند، آنها فاقد کلروفیل هستند و کربن، مواد معدنی وآب را بوسیلة هاستوریوم‌هایی که پارازیتها به سیستم آوندی میزبان متصل می‌کنند بدست می‌آورند.
گلهای جالیز متعلق به تیرة Orobanchaceae هستند جنس Orobanche بیش از 150گونه دارد که از میان آنها تنها تعداد معدودی گیاهان زراعی را پارازیت می‌کنند. گلهای جالیز در تغییرات میزبان متفاوتند، بعضی یک رنج وسیعی از محصولات زراعی را پارازیت می‌کنند، پارازیت بسیاری از محصولات زراعی سولاناسه مانندسیب زمینی، تنباکو و گوجه فرنگی و اعضایی از خانواده Brassicaceae، لگومینه و چند خانوادة دیگر.
انواع گونه‌های مهم گل جالیز:
انواع گونه‌های مهم گل جالیز عبارتند از:
- aegyptiaca
- ramose
- O. cernua
- crenata
- cumana
. aegyptiaca رنج میزبانی مشابه با O. ramose دارد و عمل پارازیت روی هویچ، لگوم‌هایی مانند ماش معمولی و گیاهانی از خانوادة کروسیفر مانند کلزا است. در خاورمیانه، O. cernata تاثیر تضعیف کنندگی تدریجی روی باقلا دارد و همچنین به هویچ صدمه می‌زند. O. cernua و O. cumana به طور گسترده‌ای به آفتابگردان صدمه می‌زنند.
پراکندگی جغرافیایی:
بخش عمدة گلهای جالیز در بخشهای گرم و حرارتی نیمکرة شمالی، بویژه مناطق مدیترانه‌ای یافت می‌شوند. ولی بعضی گونه‌ها پراکنش بسیاری در بخشهایی از دنیا دارند. O. aegyptiaca بطور عمده در جنوب شرقی اروپا، شمال شرقی آفریقا و خاورمیانه بوجود می‌آید در حالیکه O. ramose، که بطور نزدیکی با O. aegyptiaca خویشاوند است به طور عمده در خاورمیانه یافت می‌شود. O. cernua و O. cumana به طور اولیه در خاورمیانه، جنوب و شرق اروپا و شمال آفریقا پراکنده شده‌اند. O. cernata در خاورمیانه مورد توجه است.
[1] علیرضا غفوری، سید رامین میرخلیل زاده ارشادی، مقاله کنترل بیولوژیکی گل جالیز
[2] striga spp.
[3] Orobanch spp.
[4] رویسون، امریکانوس، ابوایرمله – علف های هرز رایج خاور نزدیک – ترجمه دکتر محمد صانعی شریعت پناهی – نشر آموزش کشاورزی کرج
بررسی تاثیر شرایط اقلیمی در بیماریهای مربوط به محصول گوجه فرنگی با تاکید بر گلک (گل جالیز)
