فرمت فایل: word
تعداد صفحه:68
گزارش کار آزمایشگاه تکنولوژی بتن
هدف: آزمایش استاندارد برای تعیین جرم حجمی سیمان
تجزیه و تحلیل تئوری آزمایش: جرم جسمی سیمان همان جرم واحد حجم ذرات جامد است و این آزمایش برای تعیین جرم جسمی سیمان به کار میرود. سیمان و جرم حجمی سیمان عموماً در ارتباط با طرح و کترل مخلوطهای بتنی مورد استفاده قرار میگیرد.
سیمان P
شرح دستگاهها و وسایل:
1- بالن لوشاتلیه: بالن استانداردی است که دارای مقطع دایرهای است. مقطع پایینی بالن ظرفیتی در حدود 250 میلیلیتر دارد. این بالن باید از شیشه شفاف ساخته شده باشد و باید درجهبندی 1/0 میلیلیتر درجهبندی شده باشد.
2- نفت سفید خالص یا مادة نفتی دیگر که در تعیین جرم حجمی سیمان به کار میرود.
روش آزمایش: بالن را با نفت یا مایع دیگر تا علامتهای 0 و 1 میلیلیتر که در روی ساق وجود دارد، پر میکنیم. پس از ریختن نفت ، در صورت لزوم، بهتر است قسمت بالایی بالن را خشک کنیم تا مواد در آن قسمت بالن نچسبند. بعد از ریختن نفت، عود مقابل تراز، بالای مایع را به عنوان اولین عدد، قرائت میکنیم. مقداری سیمان را وزن نموده و به تدریج و با دقت به داخل بالن میریزیم، پس از آنکه تمام سیمان به داخل بالن انتقال داده شد، درپوش بالن را گذاشته و آن را به آرامی تکان میدهیم تا حباب داخل سیمان خارج شود. بهتر است این تکان به صورت مایل و به آرا می انجام شود. بعد از آنکه هیچ حبابی از طرف سیمان به با لا نیامد، بالن را ثابت نگه داشته و سطح مایع را قرائت و آن را یادداشت میکنیم و با توجه به فرمول بالا، P سیمان را به دست میآوریم.
اطلاعات و نتایج به دست آمده: در این آزمایش، ما با توجه به امکانات زم انی و مکانی،از 15 گرم سیمان و 41 cc بنزین در آزمایشگاه استفاده کردیم. بنزین را داخل بالن ریختیم و با افزودن 15 گرم سیمان، حجم مخلوط به cc46 رسید. در نتیجه از فرمول مورد نظر وزن جسمی سیمان را محاسبه کردیم:
سیمان P
بحث و تفسیر و مقایسه با استانداردها: طبق استانداردهای موجود، جرم جسمی سیمان، (25/3-3) گرم بر سانتیمترمکعب میباشد که با توجه به نتیجه به دست آمده در آزمایشگاه عدد حاصل مورد قبول است.
نتیجهگیری و عوامل خطا و پیشنهادات و اصلاحات:
عوامل خطا در این آزمایش میتواند از قبیل، استفاده از بالن کثیف، مخلوط نشدن کامل سیمان با نفت، … میباشد.
به طور کلی:
در طرح و کنترل مخلوطهای بتن، جرم حجمی را به صورت چگالی بیان میکنند. این چگالی یک عدد بدون بعد است:
سیمان P
یا
سیمان P
=
جرم حجمی سیمان
= SP
106
1
جرم جسمی آب در cc40
منابع و مراجع:
1- C188-89-ASTM
2- کتاب دستورالعملهای آزمایشگاه بتن، تألیف: مهندس شاه نظری.
هدف: آزمایش استاندارد برای تعیین غلظت نرمال سیمان
تجزیه و تحلیل تئوری آزمایش: مقدار آب لازم جهت تهیه خمیر سیمان با غلظت نرمال مناسب، از طریق این آزمایش به دست میآید. این مقدار، میزان آبی است که تمام ذرات سیمان برای تکمیل واکنش هیدریتاسیون نیاز دارد.
مقدار آب خمیر نرمال
= غلظت نرمال سیمان
وزن سیمان خشک
شرح دستگاهها و وسایل:
1- ترازو: این ترازو باید با مشخصات استاندارد ASTM-C-1005 مطابقت داشته باشد.
2- ویکات: این دستگاه شامل دو قسمت کلی میباشد. قسمت اول ثابت (پایه) و قسمت دوم متحرک (میله) است. میله متحرک ویکات به وزن 300 گرم میباشد. قسمت انتهایی میله متحرک به فاصله حداقل mm50 دارای قطر mm10 است و قسمت بالایی این جسم متحرک دارای سوزن به قطر mm1 و طول mm50 میباشد. در روی قسمت ثابت یک صفحه مربعی نفوذناپذیر به ابعاد mm100 وجود دارد که محل قرارگیری خمیر سیمان میباشد. در قسمت بالایی جسم ثابت، صفحة درجهبندی برای مشاهده اعداد با دقت mm1/0 با مقیاس استاندارد وجود دارد.
3- استوانه مدرج شیشهای: استوانهای که حجم mm200 یا mm250 را داشته و شرایط استاندارد ASTM C490 را داشته باشد.
روش آزمایش: روش آزمایش شامل سه قسمت است:
الف- آماده کردن خمیر سیمان: 650 گرم سیمان را با مقدار مشخصی آب مخلوط میکنیم. این مقدار آب، همان مجهول کلی است که ما به دنبال آن هستیم.
ب- قالبگیری نمونة آزمایش: پس از پوشیدن دستکش به سرعت خمیر سیمان ساخته شده را تقریباً به شکل توپ درمیآوریم. سپس آن را 6 بار از این دست به آن دست پرتاب میکنیم طوری که گلوله نسبتاً کروی ایجاد شود. گلوله را در یککف دست گرفته و آن را از انتهای گشادتر حلقه که در دست دیگر است به داخل حلقه فشار میدهیم، طوری که حلقه کاملاً از خمیر پر شود. با یک حرکت کف دست خمیر اضافی را از انتهای بزرگتر حلقه برمیداریم و سپس حلقه را برعکس کرده و از قسمت گشادتر روی صفحة پایینی ویکات قرار میدهیم. سپس با استفاده از شیشه، قسمت رویی حلقه را که خمیر اضافی روی آن قرار دارد را برش میدهیم و در صورت لزوم سطح حلقه را صاف میکنیم. باید توجه شود که در طی عملیات صاف کردن و پر کردن حلقه، خمیر سیمان فشرده نشود.
ج- تعیین غلظت: میله را طوری قرار میدهیم که قسمت باریکتر آن در پایین باشد. سپس میله را روی قسمت رویی خمیر سیمان ثابت کرده و عقربة مربوط بر روی درجهبندی رار وی صفر ثابت میکنیم و بلافاصله میله را رها کرده و عدد نشان داده شده روی درجهبندی را قرائت میکنیم. باید توجه کنیم که تمامی این مراحل یعنی بعد از آماده کردن قالب نمونهگیری، نباید بیش از 30 ثانیه طول بکشد. اگر میله 50 ثانیه پس از آزاد کردن به مقدار 110 میلیمتر در خمیر نفوذ کند، غلظت خمیر نرمال مورد تأیید است.
اطلاعات و نتایج به دست آمده:
با توجه به شرایط موجود، میزان سیمان مورد مصرف 400 گرم را به عنوان پایه در نظر گرفته و مقدار آب بین 26 تا 33 درصد وزن آب، از مقدار سیمان مصرفی را در آزمایشات متعدد مورد بررسی قرار دادیم.
با گرفتن نمونههای مختلف با درصدهای مختلف به یک نتیجهگیری غیرعملی رسیدیم و آن عددی در بین 26 تا 30 درصد بود و بهترین نمونهی ساخته شده حدود 28% تعیین شد:
آب cc112 = 400 × 28 %
28/0 =
112
= غلظت نرمال
400
غلظت استاندارد مورد نظر با توجه به میزان آب حدود 26 تا 33 درصد موردقبول است و ما با توجه به آزمایشات مختلف به نتیجه 26 تا 30 درصدا به عنوان رنج مناسب رسیدیم که مورد قبول است.
نتیجهگیری و عوامل خطا و پیشنهادات و اصلاحات:
با توجه به نحوة آزمایش و اعداد به دست آمده مقدار آب لازم برای رسیدن به غلظت نرمال سیمان با دقت 1/0 درصد محاسبه و نسبت آن به وزن خشک با دقت 5/0 درصد محاسبه میگردد.
این آزمایش در هنگام انجام توسط گروه با هیچکدام از درصدهای بالا به نتیجه نرسید که این نشاندهندة نحوهی نادرست انجام آزمایش است. عواملی چون دما و رطوبت محل آزمایش، نپوشیدن دستکش، فشرده شدن خمیر سیمان در مرحله قالبگیری نمونه و یا لرزشهای هنگام انجام کار و یا شاید مشکل در نوع و خاصیت سیمان موجود در آزمایشگاه، تنها دلایلی بود که به نظر من در دست انجام نشدن آزمایش اثر داشت.
منابع و مراجع:
1- ASTM C187-86، ASTM C1005، ASTM C490، ASTM C305.
2- کتاب دستورالعملهای آزمایشگاه بتن، تألیف: مهندس شاه نظری.
هدف: آزمایش استاندارد برای تعیین زمان گیرش نهایی سیمان
تجزیه و تحلیل تئوری آزمایش: این آزمایش وسط سوزن دیکات برای تعیین زمان گیرش نهایی سیمان میباشد. گیرش نهایی سیمان یعنی، تعیین سرعت سخت شدن خمیر سیمان و تغییرات مایع به جامد آن را نشان میدهد.
شرح دستگاهها و وسایل:
1- پیمانههای مدرج شیشهای: این پیمانهها باید دارای ظرفیت 200 تا 250 میلیلیتر بوده و دارای مشخصات ASTM C490 باشد.
2- ترازو
3- ویکات: که دارای سوزن به قطر mm1 و طول mm50 است.
روش آزمایش:
خمیر سیمان تولید شده در آزمایش قبلی را با همان ویژگی در نظر گرفته و یا ادامة آزمایش قبل را انجام میدهیم. بعد از قالبگیری نمونة ساخته شده و بریدن و صاف کردن آن درون حلقه، بلافاصله نمونة آزمایش را در اتاق رطوبت گذاشته و هر بار پس از انجام آزمایش و آن را مجدداً داخل اتاق رطوبت قرار میدهیم و توجه باید داشته باشیم که در طول آزمایش نمونه در زیر ویکات ثابت است. برای تعیین زمان گیرش، بعد از قالبگیری صحیح بنابر توضیحات قبل، لولة متحرک ویکات را از طرفی که سوزن ویکات به آن پیچ میشود را در قسمت پایین آن قرار میدهیم و سوزن مورد بحث را روی سیمان صاف شده داخل حلقه، ثابت کرده و آن را رها میکنیم. این کار را با پریود زمانی 15 دقیقهای انجام میدهیم و بعد از انجام هر بار آزمایش نمونه را داخل اتاق رطوبت قرار میدهیم. زمانی که سوزن ویکات،در حدود mm25 یا کمتر داخل خمیر نفوذ کرد، زمان گیرش اولیه است. میزان نفوذ سوزن در زمانهای min15 و min30 و min45 و min60 یعنی نتایج آزمایشهای نفوذ را ثبت کرده و با درونیابی زمان متناظر با 25 میلیمتر نفوذ، یعنی زمان گیرش اولیه را به دست آورده و زمان گیرش نهایی را بدین شکل تعریف میکنیم که زمان گیرش نهایی، زمانی است که سوزن در سیمان نفوذ نکند و مقدار آن با توجه به آییننامه کمتر از 12 ساعت است.
اطلاعات و نتایج به دست آمده:
با توجه به شرایط زمانی و مکانی محدود برای انجام مجدداً آزمایشهای مختلف سیمان، گروه کاری، در آزمایشگاه همان نمونة قبلی که برای تعیین غلظت نرمال تهیه شده بود را برای این آزمایش مورد مصرف قرار داد.
مقدار زمان سپری شده از مخلوط آب و سیمان
فاصله سوزن از کف ویکات
12
3
min15
min30
min45
0
0
mm5
بحث و تفسیر نتایج و مقایسه با استانداردها:
min زمان گیرش 45 دقیقه و max آن 60 دقیقه با توجه به آییننامه میباشد.
این آزمایش باید در کمتر از 4 دقیقه طول بکشد و کلیه مراحل ساخت، حمل، ریختن، تراکم و پرداخت باید قبل از زمان گیرش اولیه به پایان برسد.
دلیل اینکه در آزمایشگاه، تیم کاری به نتیجة مناسبی نرسید ممکن است عوامل مختلفی از قبیل، قرار ندادن نمونه در اتاق رطوبت یا تهیه نادرست خمیر سیمان و قالبگیری نامناسب، استفاده از نوعی دیگر از سیمان (تیپهای مختلف)، انجام کار رها کردن سوزن ویکات در فاصلة کمتر از مقدار تعیین شده در استاندارد یعنی 4/6 میلیمتر از محل سوراخ قبلی، استفاده از آب نامناسب و یا درجه حرارت محل آزمایشگاه و یا موارد دیگر باشد.
نتیجهگیری و عوامل خطا و پیشنهادات و اصلاحات:
زمان گیرش سیمان نه تنها تحت تأثیر مقدار آب مورد استفاده و دمای آن قرار دارد، بلکه دما و رطوبت هوا هم بر آن تأثیر میگذارد و لذا تعیین زمان گیرش تقریبی است و به طور کلی گیرش نهایی زمانی رخ میدهد که سوزن به وضوح در خمیر فرو نرود و در حدود کمتر از 12 ساعت میباشد.
و تنها مشکل بزرگ انجام این آزمایش در آزماشیگاه به نظر من، مشکل از دست دادن رطوبت خمیر و قرار نگرفتن آن در زمانهای بین انجام رهاسازی، سوزن هر اتاق رطوبت است که باید منظور گردد.
منابع و مراجع:
1- ASTM-C191-82، ASTM-C490، ASTM-C305.
2- کتاب دستورالعملهای آزمایشگاه بتن، تألیف مهندس شاهنظری
هدف: دانهبندی مصالح سنگی ریزدانه و درشت دانه (دانهبندی مکانیکی mm075/0 D >)
تجزیه و تحلیل تئوری آزمایش:
این آزمایش نحوة تعیین توزیع اندازه داتنهها در مصالح را به کمک الکهای استاندارد با قطر چشمههای مخصوص را شرح میدهد. الکهای استاندارد موجود و مورد مصرف در این آزمایش مشخصات زیر را دارا میباشند:
20# …
8#
6#
(4# یا )
نمره الک
075/0
36/0
45/4
قطر چشمهها
تذکر: 4# یعنی در inch 1 طول الک 4 چشمه وجود دارد.
استانداردهای مختلفی برای تعیین نوع سنگ دانه وجود دارد و این استانداردها نوع سنگدانهها را با توجه به قطر آنها که از طریق الک کردن مصالح به دست میآید، تعیین میکند:
سنگ دانه ماسه است ASHTO (1
سنگ دانه ماسه است
سنگ دانه لای است
سنگ دانه رس است
سنگ دانه شن است ASTM (2
(مرز بین شن و ماس، الک نمره 4 است) سنگ دانه ماسه است
سنگ دانه رس است
ما در این نوع دانهبندی، سنگدانههای مورد مصرف در بتن یعنی شن و ماسه را مورد تجزیه و تحلیل قرار میدهیم. در ورد ماسه باید به این نکته توجه کنیم که ضریب نرمی ماسه به صورت زیر تعریف میگردد:
مجموع درصدهای تجمعی مانده روی الکهای استاندارد
= FM
100
1/3 < Fm <3/2 100 و 50 و 30 و 16 و 8 و 9 نمره = الک استاندارد توجه
تذکر: افزایش FM نشاندهندهی درشتی دانهها است.
تعریف: اندازه اسمی سنگ دانه: اندازه کوچکترین الکی که حداکثر %10 وزن سنگ دانه روی آن باقی بماند.
شرح دستگاهها و وسایل:
1- ترازو: برای مصالح درشت دانه یا مخلوطی از مصالح ریزدانه و درشت دانه، دقت ترازو 5/0 گرم یا 1/0 درصد، بار مورد آزمایش باشد. برای مصالح ریزدانه دقت ترازو باید 1/0 درصد بار مورد آزمایش، یا 1/0 گرم باشد.
2- الک: این الکها باید مشخصات ASTM-E11 را دارا باشند و در حین انجام آزمایش باید طوری روی هم سوار شوند که از هدر رفتن مصالح هنگام الک کردن جلوگیری شود و قابل ذکر است که قطر اسمی سیمهای آنها باید 8 میلیمتر یا بزرگتر از آن باشد.
3- کوره: یک کوره مناسب که قادر باشد دمای یکنواخت 5110 درجه سانتیگراد را حفظ نماید.
4- لرزانندة مکانیکی
روش آزمایش:
نمونة آزمایش را تا رسیدن به وزن ثابت در دمای 5110 درجه سانتیگراد قرار میدهیم. برای دستیابی به مشخصات مورد نیاز مصالح باید الکهایی با اندازههای مناسب انتخاب شوند. الکها را به ترتیب شماره از بزرگ به کوچک و از بالا به پایین روی هم قرار داده و نمونه را روی الک بالایی میریزیم. الکها را به کمک دست و یا با استفاده از لرزاننده به مدت کافی تکان میدهیم. الک کردن را تا زمانی ادامه میدهیم که پس از آن به ازای هر 1 دقیقه الک کردن، کمتر از %1 وزن مصالح باقی مانده روی الک، از آن عبور میکند. بعد از اتمام الک کردن وزن مصالح مانده روی هر الک را تعیین میکنیم. وزن کل نمونه بعد از الک کردن باید با وزن اولیه نمونه کنترل شود و در صورتی که اختلاف این دو بیش از %3 باشد، نتایج قابل قبول نیست.
درصدهای عبور کرده، درصدهای کل باقیمانده یا درصد دانهها با اندازههای مختلف را براساس وزن کل نمونه خشک اولیه محاسبه میکنیم و در حالت کلی باید جدول زیر را کامل و نمودار دانهبندی را براساس درصد عبوری و قطر ذرات رسم کنیم.
گزارش کار آزمایشگاه تکنولوژی بتن