در سال های اخیر، اهمیت، مقبولیت و مصرف فرآورده های پروبیوتیک، خواه فرآورده های غذایی و خواه قرص ها و کپسول های دارویی، تا به آنجا گسترش یافته است که انواع فرآورده های پروبیوتیک ویژه حیوانات مزرعه و خانگی نیز تولید می شوند و به فروش می رسند. چنین تمایلی به مصرف این فرآورده ها از رویکرد سالم خوری و طبیعی خوری مصرف کنندگان امروز به دلیل آگاهی یافتن از ارتباط این نوع الگوی غذایی با سلامت انسان ناشی شده است. بنابراین در تمامی فرآورده های پروبیوتیک، ارزش اساسی محصول خواص سلامت بخشی آن است و از این رو این فرآورده ها در دسته فرآورده های سلامت بخش یا هدفمند Functional foods طبقه بندی می شوند.
واژه پروبیوتیک از واژه یونانی پروبیوس به معنای حیات بخش یا زیست بخش یا زیست- یار اقتباس شده است و از نظر مفهوم در مقابل واژه پاد زیست به معنای ضد حیات (Antibiotic) قرار دارد.
الی مچنیکوف، باکتری شناس روس، سرپرست انستیتوپاستور فرانسه و برنده جایزه نوبل به دلیل کشف پدیده بیگانه خوری (فاگوسیتوز) نخستین کسی بود که براثرات سلامت بخش باکتریهای لاکتیک تاکید کرد. او فرضیه خود را در این ارتباط با عناوین «طول عمر بدون پیر شدن» و «استمرار حیات» در سال 1908 به چاپ رسانید. و در آن سلامت و طول عمر بالای کشاورزان بلغار را به مصرف مقادیر زیاده فرآورده های تخمیری شیر نظیر ماست و دوغ کره ( Butter milk ) نسبت داد.
براساس فرضیه مچنیکوف :
باکتری لاکتوباسیلوس با استقرار در روده و ساخت فرآورده های پادمیکروبی همچون اسیدلاکتیک موجب سرکوبی باکتریهای عفونت زا و تولید کننده سم نظیر باکتری های اسپورساز بی هوازی در این مکان می شود و از این طریق طول عمر را افزایش می دهد. به عبارت دیگر، براساس عقیده مچنیکوف لاکتو باسیلوس ها به ویژه لاکتورباسیلوس بولگاریکوس (Lb) فلور میکروبی روده را بهبود می بخشند، هرچند پژوهش های بعدی نشان داد که باکتری Lb موجود در فرآورده های تخمیری قادر نیست به تعداد کافی، زنده به محیط روده برسد و در آنجا پرگنه ساز شود.
انواع فرآورده های پروبیوتیک
پروبیوتیک لبنی
انواع ماست، پنیر، خامه ترش، دوغ کره، بستنی، پودر شیر(شیرخشک)، نوشیدنی هایی با پایه آب پنیر، شیر شیرین شده، شیر تغلیظ شده، شیرهای طعم دار و دسرهای لبنی
پروبیوتیک غیرلبنی
پروبیوتیک غلات، شیرینی پزی (قنادی)، انواع نوشیدنیها، غذای کودک، فرآورده های گوشتی و تنقلات سلامت بخش
علاوه بر محصولات غذایی فرآورده های مختلف دارویی پروبیوتیک به صورت قرص یا کپسول برای درمان بیماریهای گوناگون نظیر عفونت های روده ای، انواع اسهال، عفونت دستگاه تناسلی در خانم ها، یبوست، ناسازگاری لاکتوز و ... در دسترس است.
در میان فرآورده های پروبیوتیک در کل ماست های پروبیوتیک از پرطرفدارترین این محصولات به شمار می رود و ماستهای گوناگون به منظور درمان عفونتهای روده ای به ویژه اسهال و عفونتهای باکتریایی علاوه بر خواص درمانی و دارویی این ماستها، اسید سازی کمتر طی دوران نگهداری (طعم ملایم) و بیشتر بودن مقدار اسید لاکتیک نوع L(+) نسبت به D(-) در فرآورده ها (برخلاف ماستهای سنتی یا ساده) نیز در افزایش مقبولیت این ماستها سهیم بوده است.
شامل 20 اسلاید powerpoint
دانلود پاورپوینت پروبیوتیک ها
