لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 5
آموزه های دینی و سواد نقش مهمی در کاهش جرائم دارند
مشهد - خبرگزاری مهر: رئیس سازمان زندانها و اقدامات تامینی و تربیتی کشور گفت: عمل به آموزه های دینی و افزایش سطح سواد نقش مهمی در کاهش وقوع جرم در جامعه داشته باشد
به گزارش خبرگزاری مهر در مشهد، غلامحسین اسماعیلی افزود: تشکیل دبیرخانه دائمی شورای هماهنگی پیشگیری از وقوع جرم می تواند نقش موثری در کاهش جرم در جامعه داشته باشد.
رئیس سازمان زندانها و اقدامات تامینی و تربیتی کشور گفت: کشور ما درعرصه اقدام و اجرای احکام قضایی در مرتبه بالایی قرار دارد اما در بحث پیشگیری از وقوع جرم نوپاست.
اسماعیلی با اشاره به خلاء موجود در زمینه پیشگیری از وقوع جرم در جامعه گفت: برگزاری همایش هایی همچون همایش ملی پیشگیری از وقوع جرم و تشکیل دبیرخانه دائمی در این زمینه می تواند با انجام مطالعات اجرایی کردن این نتایج و هماهنگی بین سازمان های مرتبط، نقش مثبت و موثری در کاهش جرم در جامعه داشته باشد.
وی ادامه داد: در سالهای اخیر به زندان عنوان کانون فساد و مرکز تجمع اشخاص بزهکار نگاه می شد که در واقیعت این طور نیست بلکه در زندان فعالیت های فرهنگی, آموزشی و تربیتی بسیاری انجام می شود.
رئیس سازمان زندانها و اقدامات تامینی و تربیتی کشور با اشاره به اهمیت نقش زندان در گسترش کار فرهنگی گفت: اعطای امتیازاتی مانند مرخصی در زندان را به کسب امتیازات فرهنگی، آموزشی اختصاص دادیم به این صورت که هر زندانی زمانی می تواند به مرخصی برود که در طول دوره خود در برنامه های آموزشی وفرهنگی زندان شرکت داشته باشد.
وی با بیان این مطلب که برگزاری همایش پیشگیری از وقوع جرم می تواند گام موثری دراین زمینه باشد افزود: بررسی دقیقتر ونظر قاطع درخصوص پرونده ها و صدور مجازات ها از سوی ناحیه ی قضات گامی است که سازمان زندان ها در راستای پیشگیری از وقوع جرم ویژه دیدگی ثانوی برداشته که تاکنون نیز به موقعیت های بسیاری دست یافته است.
اسماعیلی ادامه داد: متاسفانه در سالهای اخیر به دلیل عدم جدیت دراجرای احکام ابهت زندان ها پایین آمده است که با قاطعیت در اجرای احکام و با اقدامات جدید ابهت را به زندان ها باز می گردانیم.
وی عمده ترین دلیل گرایش افراد به سمت جرم وجنایت را ضعف فرهنگی افراد اعلام کرد و افزود: نقش اصلی و اولیه در سوق دادن افراد به سمت بزه کاری ضعف فرهنگی و معنوی افراد است که هم اکنون درزندان ها با برگزاری دوره های آموزشی و فرهنگی به سمت برجسته کردن نقش فرهنگ در زندان پیش رفتیم.
رئیس سازمان زندانها و اقدامات تامینی و تربیتی کشور انجام مطالعات و آسیب شناسی و جرم شناسی در درون زندان ها، توجه به خانواده های زندانیان به ویژه درمسائل فرهنگی و فکری، گسترش و تقویت فعالیت های فرهنگی و تربیتی در زندان ها را از مهمترین اقدامات پیشگیری از بزه دیدگی ثانوی در زندان ها ذکر کرد
چکیده:این بررسی به روش پس رویدادی به مطالعه و تحلیل توصیفی از آسیب شناسی اجتماعی و آموزشی درباره مددجویان نوجوان زیر 18 سال زندانهای خوزستان در سال 1385 می پردازد. جامعه آماری 405 نفر از زندانیان مذکور بوده که با تکنیک آمار توصیفی و ارائه نمودار و جداول به بیان ویژگیهای مددجویان پرداخته است. نتایج نشان داد سواد و آموزش رسمی متغیری تعدیل کننده و مداخله گر در پیشگیری از بروز جرم در نوجوانان بزهکار است که موید پژوهشهای قبل از خود می باشد. پراکندگی سطوح سواد و عناوین مجرمانه بیانگر گستره بالای بیسوادی و کم سوادی (بالای 60%) در نوجوانان و والدین آنها بویژه مادران می باشد. بیشترین حیطه جرائم سرقتها و مواد مخدر(70%) بوده که همانند میانگین جامعه آماری خوزستان است. حیطه مشاغل مددجویان پسر و پدرانشان از نوع مشاغل غیر تخصصی و یدی فاقد مهارت لازم مثل کارگری ساده (50%) این بوده ولی رقم بالایی از آنها بیکار یا بیکاران جویای کار (24%) هستند. بررسی به چرخه بین نسلی بیسوادی و جرم در مددجویان و والدین آنها در زمان حال و در آینده بین نوجوانان بزهکار و فرزندانشان اشاره نموده؛ نقش آموزش رسمی و سواد با مراکز تربیت معلم و وزارت آموزش و پرورش در شکستن این چرخه درخشان نموده است. در پایان راهکارهایی جهت مطلوبیت گستره سواد و آموزش در بین مددجویان نوجوان و گسنرش شاخصهای توسعه آموزشی و انسانی از جمله ایجاد تعامل مداوم و پویا بین مراکز آموزش و پرورش با زندانها و نهادهای قضایی ارائه گردید.
کلمات کلیدی
نوجوانان بزهکار، دانش آموزان، مراکز تربیت معلم، کانون اصلاح و تربیت خوزستان
متن کامل مقاله
مقدمه و شرح:
مقدمه:آسیبهای اجتماعی طی سالهای اخیر روند شتابندهای به خود گرفته است. از جمله عوارض آن کاهش سن مجرمین و بزهکاران است. این شرایط باعث افزایش بیرویه افت تحصیلی، ترک تحصیلی، و گسترش آسیبهای اجتماعی بین جمعیت در سن تحصیل شده است. در مطلب حاضر با هدف بررسی عوامل مرتبط با این پرونده ، بزهکاران از یک سو برونداد سیستم آموزشی تلقی شده و از دیگر سو درونداد سیستم زندانبانی در نظر گرفته شدند. بیان موضوع:آسیبهای اجتماعی معلول عوامل متعددی است که از آن میان میتوان به کمسوادی و بیسوادی اشاره کرد . روشن است که سواد به عنوان یک مهارت پایه از ابزارهای ضرورت ورود فرد به چرخه فعالیتهای اجتماعی بوده و هر نوع ضعف در این زمینه منجر به حذف فرد از این چرخه میشود. همزمان باید به این موضوع توجه کرد که وظیفه اولیه سیستم آموزشی تربیت افراد با سواد است. سیر منطقی این دو مقدمه دستیابی به این نتیجه است که هر مانعی در این راه باید برداشته شود. در اینجا عوامل مختلفی بررسی شدهاند تا بتوان بر اساس آن پیشنهادهایی برای حذف موانع موجود در این راه ارائه نمود. عوامل ملحوظ عبارتند از سن، سواد، نوع بزه، محل سکونت ، سن، شغل و سواد والدین است. اهداف پژوهش:بررسی حاضر اهداف مهم زیر را پیگیری و سعی در تحقق آنها را دارد:1. معرفی طرحواره آسیب شناسی اجتماعی نوجوانان بزهکار خوزستان2. بیان سطوح و پراکندگی منغیرها و شاخصه های توسعه آموزشی در مددجویان و والدین آنها3. طرح پراکندگی متغیرهای شخصیتی و خانوادگی نوجوانان بزهکار4. بیان و معرفی متغیرهای آسیب اجتماعی بصورت توصیفی و تحلیلی5. طرح اهمیت نقش سواد و مراکز آموزش رسمی در کاهش اثرات آسیب های اجتماعی6. بیان نقش و اهمیت آموزگاران در تربیت مددجویان و پیشگیری از بزهکاری 7. طرح ضرورت آگاهی مراکز تربیت معلم از سطوح آسیب های اجتماعی در نوجوانان 8. ارائه راهکارهای تربیتی و اجرایی برای مراکز تربیت معلم در آگاه سازی دانشجویان خود نسبت به گستره بزهکاری در نوجوانان و دانش آموزان جامعه دیدگاه نظری برمبنای چارچوب نظری رابرت مرتون در مجموعه نظریات کارکردی جامعهشناسی، افراد جامعه انسانی براساس دو ساخت هدف و وسیله نیل به آن در نظام کلان جامعه اقدام مینمایند و طبق کارکرد کنشگران اجتماعی میتوان به دستهبندی افراد اهتمام ورزید.( ریتزر 1380 ، 150-144)برمبنای جدول زیر چهار جلوه رفتاری-کارکردی از کنشگران ملاحظه میشود : 1-افراد تیپ محافظهکار و سنتی: هر دو ساخت را پذیرفته و براساس اهداف معینی و وسایل نسبی به آنها که مورد پذیرش جامعه است، رفتار نمایند. 2- افراد انقلابی و طغیانگر هر دو ساخت مصوب جامعه را نمیپذیرند و راهکارهای نوین را که بعضا در تضاد و تباین با ارزشهای جامعه است، را طرح و برمبنای آن به ارائه کارکرد میپردازند.(گیدنز 1383 752-749) 3- کنشگران خلاق و نوآور در ساخت نظریه مرتون با پذیرش اهداف ولی رد وسیله نیل به آنها به کارکردهای نوین در جامعه رفتار مینماید. 4- تیپهای کارکردی چهارم، انکارکنندگان به طوری کل وسایل و اهداف مورد تأیید ارزشهای جامعه را رد نموده و متفاوت به افراد طغیانگر حتی راهکارهای نوین و متضاد با جامعه را نیز طرح نمی نمایند. فردی که به این ترتیب خود را با جامعه سازگار ساخته؛ کسی است که هم در درون جامعه است و همه به آن تعلق ندارد. از دیدگاه کارکردگرایی ساختی مرتون این فرد یک بیگانه است؛ زیرا گرایشهای کلی و معمول را نمیتواند بپذیرد و دنبال کند.(ممتاز 1381 ص73-65) بزهکاران و نوجوانان مجرم با عدم پذیرش اهداف جامعه و وسایل نیل به آنها بر این مبنای کارکردی عمل میکنند. هر چند در جرائمی مثل روابط نامشروع، زنا، … با پذیرش هدف مورد مصوب جامعه (ارتباط جنسی)؛ وسیله درست و مبنای ارزشی تایید شدۀ آن را نمیپذیرند. جامعه و نمونه آماری حیطه این پژوهش بزهکاران کانونهای اصلاح و تربیت دختران و پسران خوزستان یعنی مجرمین زیر 18 سال میباشد (405 نفر) در این بررسی کل جامعه آماری مورد مطالعه و دادههای آن تحلیل شد؛ لذا نمونهگیری آماری صورت نپذیرفت. تکنیک و روش تحقیق این بررسی با استفاده از شاخصهای آمار توصیفی ( میانگین ، میانه و …) و استفاده از شاخص استنباطی همبستگی و ترسیم جداول و نمودارها از دادهها و یافتههای پژوهش به تحلیل نتایج میپردازد. یافتهها و نتایج با مطالعه و بررسی دادهها و اطلاعات ارائه شده از سوی مرکز آمار و رایانه اداره کل زندانهای خوزستان مجموع 405 مددجو زیر 18 سال دختر و پسر بر مبنای دادههای سنی، شغل، نوع جرم، تحصیلات ،محل سکونت، نوع جرم، سن پدر و مادر ، تحصیلات پدر و مادر ، وضعیت زندگی والدین، شغل پدر مورد بررسی و تحلیل قرار گرفتند که دادهها و یافتههای آن به قرار زیر ارائه مینماید. 1- در جدول 1 گستره و پراکندگی مشاغل مددجویان در زمان دستگیری یا بازداشت ارائه شده است. همانطور که ملاحظه میشود بیشترین پراکندگی و فراوانی در مشاغل خدماتی و آزاد قراردارند. این دسته از مشاغل فاقد تخصص و مهارت حرفهای و فنی لازم برای یادگیری و اقدام میباشد. جدول 1 پراکندگی مشاغل مددجویانشغل اعضای نمونه فراوانی درصدآزاد و خدماتی* 136 34بیکار 97 24کارگر ساده 91 22جاشو و ماهیگیر 15 4کشاورز و دامدار 27 7محصل 30 7سایر 9 2مجموع 405 100 *این مشاغل شامل دستفروشها ، پلاستیکفروش، دوره گرد و مشاغل مشابه میباشند. در ضمن اکثر اعضای نمونه در گروه مشاغل خدماتی قرار دارند که ویژگی عمده این مشاغل فقدان تخصص و تغییر مداوم آنها میباشد. بی ثباتی و فصلی بودن و شیوع یک فرهنگ جرمزا و متمایل به اعمال خلاف ویژگی دیگر این مشاغل است. وجود یک گروه بیکار که قریب به یک چهارم گروه را تشکیل میدهند و خود را بیکار قلمداد کردهاند نشان دهنده تهدیداتی است که جامعه با آنها مواجه است. دیگر مشاغل نیز ویژگی غیرتخصصی و فاقد ثبات بودن را دارند.2. در جدول 2 گستره و پراکندگی مشاغل پدر مددجویان در زمان دستگیری یا بازداشت آنها ارائه شده است.این جدول همسویی بالا و همبستگی مناسبی را با داده های جدول 1 نشان می دهد. جدول 2 پراکندگی مشاغل پدران مددجویانشغل اعضای نمونه فراوانی درصدآزاد و خدماتی* 142 34بیکار 96 24کارگر ساده 70 17جاشو و ماهیگیر 32 8کشاورز و دامدار 32 8آموزشی 15 4اداری 11 3سایر 7 2مجموع 405100همچون مشاغل فرزندان، وضعیت والدین نیز با عدم تخصص و بیثباتی گره خورده است. نکته جالب کاهش اشتغال فرزندان در مشاغل سنتی است مثلاً شغل ماهیگیری و جاشو و کارگر ساده بنادر و دامداری بین فرزندان کاهش نشان دادهاند. در حالی که مشاغل خدماتی و آزاد افزایش نشان دارد. در واقع یک دور باطل فقدان تخصص، فقر، بیسوادی… دائماً تکرار و تشدید میشود. بطور مشترک در نمودار 1 ترسیمی ساده از گستره و پراکندگی مشاغل مددجویان و پدران آنها ارائه شده است. 3- در جدول 3 گستره و پراکندگی سواد مددجویان بصورت توصیفی در زمان بازداشت آنها ارائه شده است.بر اساس جدول سوم معلوم میشود قریب به 15% از افراد بیسواد هستند که نشان دهنده فاجعه ای است که بعدها منجر به ایجاد خانواده بیسواد با انگیزش کم به علم و سواد می گردد؛ چرا که بر اساس نظر محقیق این روند می تواند بصورت بین نسلی تداوم یابد.(زندانهای خوزستان1379 ص 7) یک گروه قریب به 60% از ابتدایی ها ترک تحصیل کرده اند؛ که تفاوتی در شرایط فوق ایجاد نمی کند. این افت جمعیت آموزشی ضعف نظام توسعه آموزش و بطور کلی اهداف کلان توسعه انسانی بویژه در کشور های جهان سوم را نشان می دهد. لزوم ایجاد آگاهی و شناخت قبلی از سطوح و شاخصه های توسعه و شکاف اموزشی شاخصهای مطلوب برای مسوولین آموزش رسمی و مراکز تربیت معلم محرز است.یکی از مسائل مهم و مورد غفلت قرار گرفته این است که عدم ثبت نام فرزندان از لحاظ قانونگذار جرم تلقی می شود ولی این موضوع با اهمیت که ضامن اجرایی نیز دارد؛ نادیده گرفته شده است.(ر.ک: ماده 4 قانون تامین وسایل و امکانات تحصیل اطفال و جوانان ایرانی مصوب 1353 به نقل از عبادی 1375 صص 7-135)جدول 3 پراکندگی سواد مددجویان وضعیت سواد فراوانی درصد1- بیسواد 585/142- ابتدایی 237 593- راهنمایی 103 254- دبیرستان 5 15- دانشجو 2 5/0مجموع 405100در نمودار 2 بطور مشترک گستره سواد مددجویان و والدین آنها ارائه شده است. حجم درصدی بالایی از نمودار را سطوح سواد پایین یعنی کم سوادان و بیشتر از آن بیسوادان تشکیل می دهد. بر اساس توزیع نرمال بخش اعظم نمونه در قسمت چپ نمودار 2 متراکم شده اند که حاکی از سواد اندک افراد جامعه مورد بررسی است. 4- در جدول 4 گستره و پراکندگی سواد پدران مددجویان بصورت توصیفی ارائه شده است.جدول 4 پراکندگی سواد پدران مددجویانوضعیت سواد فراوانی درصد1- بیسواد 258 642- ابتدایی 102 253- راهنمایی 22 54- دبیرستان 19 55- عالی 4 1مجموع 405 100همسو با گستره سواد مددجویان، سطح آگاهی از آموزش رسمی پدران آنها بیشتر از همه ابتدا بیسوادان با 64% از جامعه پژوهشی و بعد از آن مقطع ابتدایی با 25% جمعیت مورد بررسی را شامل شده اند. این امر ضعف در گسترش سواد و افت سطح آموزش رسمی کشور در نمونه های آماری مورد مطالعه را نشان می دهد. بزهکاران نوجوان از خانوار با افت تحصیل و سطح انگیزشی پایین برای سواد برخواسته اند. این نتیجه یک مساله حاد آموزشی و اجتماعی را به جامعه آموزش رسمی کشور گوشزد می نماید. یافته های زیادی همسویی گسترش و رشد سواد را با کاهش سطح بزهکاری و جرم در نمونه های آماری خود بیان نموده اند. سواد و آموزش رسمی نه به عنوان متغیری عاملی بلکه بیشتر بصورت متغیری تعدیل گر در کاهش جرم افراد نقش داشته است.(براتوند1384)5-در جدول 5 گستره و پراکندگی سواد مادران مددجویان بصورت توصیفی ارائه شده است؛ گزینه ای که بیشترین عامل اثرگذاری در کاهش یا رشد سطح انگیزشی نوجوانان در توجه به سواد می باشد.جدول 5 پراکندگی سواد مادران مددجویانوضعیت سواد فراوانی درصد1- بیسواد 309 762- ابتدایی 73 183- راهنمایی 14 34- دبیرستان 7 25- عالی 2 5/0مجموع 405100جدول 5 به روشنی توسعه نیافتگی آموزش رسمی و ضعف شاخصهای توسعه آموزش را در زنان متفاوت با مردان؛ یافته های اشاره کرده است. 76% از مادران نوجوانان بزهکار را بیسوادان و 18% آنها را سطوح ابتدایی یا در واقع کم سوادان تشکیل می دهد. این پدیده همانند با پدر خانواده و با اثرات بیشتری بی اهمیت بودن فاکتور تعدیل گر سواد در این خانواده ها را گوشزد می کند.6- در جدول 6 گستره و پراکندگی عناوین مجرمانه مددجویان بصورت توصیفی ارائه شده است؛ بیشترین گستره جرایم در حیطه سرقت و انواع مشابه مانند کیف زنی، سرقت خودرو و منزل، کف زنی و سرقتهای مسلحانه را شامل می شود.جدول 6 پراکندگی نوع جرم مددجویاننوع جرم فراوانی درصد1- سرقت 229 572- مواد مخدر 54 133- قتل 24 64- منکراتی 13 35- شرارت 71 186- سایر 14 3مجموع 405100 57% از نوجوانان دارای این نوع از جرائم اند. ابن نتیجه همسو با نتایج پژوهشهای قبلی د رمورد مطالعات جرمشناسی خوزستان و میانگین پراکندگی جرم در این استان می باشد.(براتوند1383 و اسدالهی 1384و فولادی و همکاران 1378)نمودار 3 به روشنی گستردگی و حیطه جرایم را در نوجوانان بزهکار زندانهای خوزستان بیان می دارد: این شرایط نشان دهنده وظیفه سنگینی است که بر عهده سیستم آموزش رسمی می باشد. در واقع هر چه در انجام این وظیفه قصور شود؛ باید منتظر عواقب وخیم تر بود. در ابتدا شروع مشکل منحصر به جرایم سبک و تا حد زیادی خصوصی و در چارچوب منزل یا مدرسه است؛ ولی به مرورزمان مساله به صورت جرائم قتل؛ مواد مخدر و سرقتهای گروهی و مسلحانه نمود می یابد. همانطور که در جدول 6 میبینیم سرقتو مواد مخدر که جمعاَ 70% از جرایم را شامل شده؛ جزء جرائم سبک تلقی می شود. اما این روند پایدار نیست و می تواند مخاطره آمیز باشد.7- در جدول 7 گستره و پراکندگی سطوح سنی مددجویان بصورت توصیفی ارائه شده است.جدول 7 پراکندگی سطح سنی مددجویانردیف نمودار سن فراوانی درصد1 18 162 402 17 97 243 16 56 144 15 50 125 14 27 76 13 12 37 12 1 -- مجموع 405100با توجه به جدول 7 معلوم می شود بیشتر افراد در سنین 17 تا 18 ساله قرار دارند و اصولا با افزایش سن میزان ارتکاب جرائم گسترش می یابد. نکته مهم این است که افراد مزبور باید در محیطهای کارگاهی و آموزشگاهی به آموختن سواد و مهارت بپردازند. در نمودار 4 این افت جمعیت آموزشی و ترک تحصیل در مقاطع تحصیلی بالاتر که از نمایه های مهم ضعف نظام آموزش رسمی در کشورهای جهان سوم و در حال گذار است؛ ملاحظه می گردد. تقریباً بعد از هر دوره آموزش رسمی شاهد افت و ریزش نیمی از دانش آموزان مقاطع قبلی هستیم. این امر بدین معنا است که سیستم آموزش همگانی و فراگیر مثبت عمل نکرده و واقعاً فراگیر و همه جانبه نبوده است. ما حتی شاهد تحقق گام اول طرح توسعه آموزشی کلان سازمان ملل و یونیسف در برنامه آموزش برای همگان Education For All, 2005 در هزاره سوم نبوده ایم.(UN, Report of HDI. 2005)
بحث و نتیجه گیری:
بحث و نتیجه گیریاین بررسی نتایج جالب توجهی را فرا روی متولیان آموزش رسمی و مراکز آموزش و پرورش قرار داد. پی بردیم همسو با سایر پژوهشهای آسیب شناختی اجتماعی سواد و آموزش متغیری تعدیل کننده و مداخله گر در تقلیل سطوح بزهکاری و جرائم است. هم چنین مشاهده شد چرخه بین نسلی یعنی تولید گستره ای از بیسوادان یا کم سوادان در یک سیستم ضعیف آموزش قابل بررسی است. خانواده هایی که خود بستری برای بروز جر مو بیسوادی می گردند. برای حذف و شکستن این چرخه و دور باطل، تقویت نظام آموزش رسمی و شاخص های توسعه اجتماعی و انسانی است.
پیشنهادات و راهکارهای عملی
• تشکیل سازمان مددکاری اجتماعی قوی و گسترده با هدف پیگیری موارد عدم ثبت نام یا ترک تحصیل حسب موضوع این که آیا مشکل از ناحیه والدین است؛ مساله مالی وجود دارد و یا موارد دیگر تا حصول نتیجه و بازگشت کودک و نوجوان به چرخه آموزش رسمی• پیش بینی واحد مددکاری اجتماعی برای کلیه رشته های تربیت معلم با هدف شناخت عوامل ترک تحصیل و گریز از مدرسه و ایجاد ارتباط بین معلم و مدرسه از یک سو و سیستم مددکاری فوق الذکر• پیگیری کودکان عدم ثبت نام شده با توجه به راهکارهای ارائه شده در ماده 4 قانون تامین وسایل و امکانات تحصیل اطفال و جوانان ایرانی مصوب 1353. • هماهنگی بین ادارات و ارگانهای درگیر مثل نیروی انتظامی، ثبت احوال کشور، وزارت آموزش و پرورش، دادگستری و قوه قضائیه در جهت تقویت ماده فوق.• تشکیل کارگاه های آموزشی برای معلمان و آموزگاران دوره های قبل و تبیین مشکل و ارائه آگاهی در این زمینه که همیشه آسانترین و آخرین راه تربیت دانش آموز، اخراج او از مدرسه و حذف رسمی کودک از نظام و چرخه آموزش نیست.• پیش بینی یک دوره کارآموزی حرفه ای در زندانها و دادگستری و دادسراها برای مراکز تربیت معلم بخصوص در رشته های درگیر مثل شاخه علوم اجتماعی و مربیان تربیتی-پرورشی
دانلود مقاله آموزه های دینی و سواد نقش مهمی در کاهش جرائم دارند