مبانی ،اصول وروشهای اخلاق و تربیت
از دیدگاه امام حسن مجتبی(ع(
در نیمه رمضان سال سوم هجرت در مدینه از پدری به نام علی(ع) ومادری همچون فاطمه(ص) فرزندی که بیشترین شباهت را به حضرت رسول اکرم (ص)داشت متولد شد.اسم شریفش حسن مشهورترین القابش زکی ومجتبی وکنیه شریفش ابومحمد،در سال 50 هجرت درحالی که 47 سال از عمر شریفش می گذشت در آخر ماه صفر به دست همسرش جعده ملعونه مسموم وبه شهادت رسید وبعد از آنکه بدن مبارکش را تیر باران کردند در قبرستان بقیع به خاک سپرده شد.
مقدمه
امام حسن (ع) فرمود:
از اخلاق مومن این است که در دین(ودینداری، بانشاط)توامند در نرمخویی ،بزرگوار ودر علم(وشناخت امور)دوراندبش،در بردباری (در برابر نامردان) دانا ودر انفاق (وکمک به نیازمندان)فزون بخشودر عبادت میانه رو ودر طمع پرهیزگار ودر پایداری نیکوکار است.
بر کسی که دشمن دارد ستم نمی کند ودر راه کسی که دوست دارد گناه نمی کند وآنچه راکه برای او نیست ادعا نمی کند وحقی که به زیان اوست انکار نمی کند
بدگویی وعیب جویی وغرض ورزی ندارد،درنماز خاشع است ودر زکات فزون بخش ،در فراخ روزی (آسودگی)سپاس گذار است ودر بلا(گرفتاری)بردبار ،به آنچه که دارد قانع ،خشم اورا (باخود)نبردوآزمندی اورا سرکش نکند،با مردم می آمیزد تا بداند وخاموش می ماند تا در امان باشد
اگر کسی به او ستم کند صبرمی کند تاخدای پاداش دهنده انتقام کشد.
تربیت اخلاقی از دیدگاه امام حسن(ع(
تعریف تربیت :
تربیت کلمه ای عربی ومعادل انگلیسی آن میباشد که در فارسی به آموزش وپرورش ترجمه می شود واژ ه تربیت از ربو اخذ شده است در المنجد ربو گاه به معنی غذا دادن و(ربیه الوالد: ای غذاه وجعله یرابو) وگاه به معنی تهذیب وپاک ساختن اخلاق فرد از آلودگیهابه کار رفته است.
راغب اصفهانی در مفردات ذیل کلمه((رب)) تربیت را حرکت تدریجی چیزی به سوی کمال تعریف می کند ودر جایی دیگر می نویسد رب در اصل به معنی تربیت وپرورش است یعنی ایجاد کردن حالتی پس از حالت دیگر در چیزی تا به حد نهایی وکمال خود
مرحوم دهخدا در لغتنامه تربیت را به معنی زیر آورده است :
پروردن- پرورانیدن – پروردن کودک تا بالغ شود – پروردن وآموختن
ویژگیهای تربیت آن است که هر سه حوزه جسم وعقل وقلب آدمی را در برگرفته
معنی لغوی تربیت :
تربیت مصدر باب تفعیل از ماده (ربی،یربو)به معنی رشد است تربیت به معنی رشد دادن.
اخلاق از دید امام حسن (ع) - 23 ص ورد