فهرست مطالب
مقدمه صفحه
پیشگفتار و چکیده مقاله:
مقاله‌ی پیش رو نگاهی‌ست هر چند کوتاه به مقوله‌ی مونتاژ در سینما و نقش تعیین کننده‌ی آن در کمک به ایجاد هر آنچه درونمایه‌ی یک سکانس در تلاش به تصویر کشیدنش است . هر واقعه‌ای دارای یک ریتم است .
و مونتاژ ریتم ایجاد شده در دکوپاژ را پوپاتر و زنده‌تر می‌کند. تدوینگران بزرگ همیشه به دنبال یافتن نقاط مناسبی هستند برای برش همان نقاط مهمی که چشمهای خیره‌ی تماشاگر را به درون واقعه پرتاب می کنند . همان نقاطی که دیده نمی‌شوند و گاهی دیده می‌شوند تا به فراخور خود حس و فاصله ایجاد کنند . به هر حال مسئله‌ی کات یکی از مهمترین مسائل سینماست .
صفحات پیش رو به بررسی یک سکانس از فیلم غلاف تمام فلزی ساخته‌ی استنلی کوبریک فقیدبا تدوین مارتین هانتر می پردازد پیش از هر چیز باید گفته شود انتخاب این فیلم و این سکانس (سکانس کشتن گروهبان هارتمن وسط سرباز پایل و خودکشی پایل - در دستشویی آسایشگاه -)برای بحث تحلیلی مونتاژ شاید کمی بحث انگیز باشد . غلاف تمام فلزی فیلمی است که بیشتر تحرک بصری‌اش را از دکوپاژ خلاقانه‌ی استنلی کوبریک می گیرد تا اینکه بیشتر به مونتاژ متکی باشد تدوین این فیلم تدوینی است ساده و بی‌تکلف که بجای خود نمایی کارهای عجیب و غریب دینامیک بیشتر در خدمت نگاه و ریتم ذهنی استنمی کوبریک است .
و تمام تلاش مارتین هانتر بر این اساس بوده تا بهترین و موثرترین نقاط را برای برش راشهای‌کارگران پیدا کند تا بدان وسیله واقعه‌ی موجود هرچه زنده‌تر و روان‌تر مقابل چشمهای مخاطب تصویر شود .
چنین مونتاژی درعین سادگی باید آنقدر هوشمندانه ،ظریف و هد‌ف‌دار باشد تا بتواند رابطه‌ی فیزیکی و زمانی پلانها را به منطقی‌ترین و روان‌ترین شکل نشان دهد و ما را با واقعه و کنش صحنه همراه کند .
باید به خاطر داشته باشیم ،مهمترین نقاط ، نقاطی هستند که ما را به جزئیات واقعه می‌برند ، به ما هیجان می‌دهند ما را از اتفاقات صحنه آگاه می کنند و به آنها دور یا نزدیک می‌کنند ...
تمام این نقاط در صحنه هستند ، در کنش جاری‌اند و در جهان ذهنی کارگردان شناورند ، تنها باید آنها را پیدا کنیم و با آنها به درون دنیای روی پرده پرتاب شویم این کار تدوینگران است .
ساختار پژوهش مقاله :
- بیان مساله
همانطور که در پیشگفتار اشاره شد هدف از مقاله‌ی حاضر بررسی زیباشناسی و نحو مونتاژ سکانس خودکشی سرباز پایل در دستشویی آسایشگاه در فیلم غلاف تمام فلزی ( Full Metal Jacket)ساخته‌ی استنلی کوبریک با تدوین مارتین هانتراست مسائل اصلی در تحلیل تدوین این سکانس ،بررسی دلایل نقاط برش ، کشش طول هرپلان و اعمال کات در لحظه‌ای حساس و سرنوشت ساز برای حفظ ریتم سکانس و همچنین هماهنگی کات‌های اعمال شده از جهت ریتم و سرعت با کنش‌هاش درون قاب ( هماهنگی ریتم درون قاب و بیرون قاب ) است و همینطور مسائل و نکات ریز دیگری که در طول متن به آنها اشاره خواهد شد.
- فرضیه
سکانس به مثابه واحدی مستقل در یک فیلم سینمایی می‌بایست واجد یک سری خصوصیات فنی و زیبایی شناسانه‌ی متحد و هم شکل باشد تا در کلیت خود بتواند شکلی وحدت یافته با اجزای هماهنگ را به تصویر کشد . اینکه سینمای کلاسیک و سینمای مدرن هر کدام درباره‌ی سکانس و حظور مستقل آن در فیلم چه نظر و رویکردی دارندو اینکه آیا سینمای مدرن و پست مدرن ( اکسپریمنتال فیلم ، سینمای فرم و...) حظوری مستقل و قائم به ذات برای سکانس قائل است یا خیر بحث این مقاله نیست . بااین حال ساکن انتخاب شده از فیلم غلاف تمام فلزی به نظر میر سد واجد خصوصیات شکلی و روایی وحدت یافته‌ای برای این بحث باشد . خصوصیات وویژگی‌هایی که مونتاژ به عنوان عنصر اصلی این مقاله در خدمت وحدت و هماهنگی آنهاست . لوکیشن انتخاب شده برای این سکانس و در نهایت صحنه‌ی اصلی که اتفاق آنجا به وقوع می‌پیوندد( دستشویی آسایشگاه ) از لحاظ چیدمان عناصر گرافیکی کادر - از نورها گرفته ،تا خطوط ، سطح‌ها و حجم‌ها (کاراکترها و ...) - دارای یک تقارن گرافیکی چشم نواز است - این تقارن گرافیکی جلوتر با جزئیات بیشتر مورد بحث قرار خواهد گرفت . اینجا تنها به آن اشاره می‌شود - در اینجا تدوین به عنوان عامل قسمت کننده‌ی 2 طرف میزانسن متقارن روی پرده به بهترین شکل خود عمل می کند و اندازه‌ی متریک پلانها همگی در راستای شکل‌گیری این تقارن هستند.
در این سکانس تدوین ، ریتم و ضرب با آهنگی مستقل و مجزا از صحنه‌های دیگر فیلم دارد و همین نکته باعث هر چه کاملتر شدن سکانس به عنوان واحدی شکل یافته شده است . در اینجا باید به این نکته مهم و اساسی اشاره شود که منظور از ریتم و ضرباهنگ مستقل سکانس این نیست که تدوین در اینجا نسبت به قسمت‌های دیگر فیلم کندتر است یا تندتر بلکه تمپو و ریتم مونتاژ این سکانس در خدمت فرم دادن به جهان داستانی و هویتی این Act و واقعه است . هر حادثه‌ای ریتم مخصوص به خود دارد – تا در یک کل بزرگتر که همان فیلم است هماهنگی و وحدت بیشتری ایجاد کند . در متن پیش رو فرض بر این است که نقاط برش ، اندازه‌ی متریک پلانها ، ریتم کلی ، باند صدا و سایر نکات مونتاژی در تلاشند تا به عناصر سینمایی سکانس وحدت و نظم بدهند و همچنین با گذشت هر چه بیشتر زمان سکانس مخاطب را به بطن و مرکز حادثه ببرند.
- هدف
تمامی نکات ذکر شده در فرضیه ، هدف اصلی این مقاله هستند . همان هدفی که مارتین هانتر و استنلی کوبرگ از خلق این سکانس داشته‌اند . یعنی ساختن جهانی منظم ،متحد و باور پذیر که تماشاگر باخیره شدن به آن قادر نیست چشمهایش را یک لحظه از روی پرده بردارد .
- پیش تحقیق :
با توجه به وجود منابع محدود فارسی و ترجمه‌ی چند کتاب درباره‌ی استنلی کوبریک و همچنین دسترسی به برخی سایت‌ها و منابع لاتین ، نگارنده مقاله یا تحقیق قبلی در این مورد به خصوص ...
بررسی زیباشناسی و نحو مونتاژ سکانس خودکشی سرباز پایل در دستشویی آسایشگاه در فیلم غلاف تمام فلزی