در این تحقیق سعی شده به پیامدهای جنگ آمریکا و عراق و تأثیر آن برآینده اوپک با توجه به سئوال اصلی و سئوالات فرعی پرداخته شود. مساله تحقیق این است که آیا اوپک پس از حمله آمریکا به عراق نیز می‌تواند این وحدت و همگرایی را در بین اعضای خود حفظ نماید و یا اینکه با خروج عراق از اوپک یا عدم رعایت سهمیه عراق و یا دخالت آمریکا در تعیین سهمیه نفت عراق، تضعیف اوپک را شاهد خواهیم بود و آیا با ورود مصرف کنندگان انبوه جدید نفتی، معادلات نفتی به نفع کشورهای عضو اوپک رقم خواهد خورد. این تحقیق شامل هفت فصل می‌باشد:
فصل اول: طراحی پژوهش، فصل دوم: کلیات نظری، فصل سوم: تاریخچه و عملکرد اوپک، فصل چهارم: جایگاه عراق در اوپک و بحرانهای این کشور، فصل پنجم: وضعیت آمریکا در زمان حمله به عراق و دلایل آمریکا از حمله به عراق، فصل ششم: تحلیل و دیدگاه‌های اتحادیه اروپا، اوپک و شاخصهای اقتصادی تولید جهانی نفت، فصل هفتم: جمع‌بندی و نتیجه‌گیری تحقیق.
نتایج تحقیق، مؤید فرضیه جانشین تحقیق است که جنگ آمریکا علیه عراق تأثیری بر روند فعلی اوپک برجای نگذاشته و این جنگ در راستای نظم نوین جهانی است و به همین منظور امنیت انرژی یکی از اهداف اصلی در این زمینه است و مسائل دیگری همچون هژمونی دلار در برابر یورو بدلیل گسترش معاملات نفتی با یورو و افزایش نرخ برابری آن در برابر دلار و همچنین بهبود شاخصهای اقتصادی چین، اروپا و ژاپن در مقایسه با آمریکا، از دیگر اولویتهای جهانی قابل طرح آمریکا در حمله به عراق می‌باشد.
فهرست مطالب
عنوان
صفحه
- مقدمه..................................................................................................... 1
- طرح مسأله.......................................................................................... 2
2-1- سئوال اصلی........................................................................................... 3
1-2-1- سئوال فرعی............................................................................. 3
3-1- فرضیه اصلی.......................................................................................... 4
1-3-1- فرضیه جانشین......................................................................... 4
4-1- متغیرهای دخیل...................................................................................... 4
5-1- تعریف عملیاتی مفاهیم........................................................................... 4
6-1- پیشینه تحقیق.......................................................................................... 5
7-1- روش تحقیق........................................................................................... 9
8-1- هدف تحقیق........................................................................................... 10
1-8-1- هدف کلی.................................................................................... 10
2-8-1- هدف جزیی................................................................................. 10
9-1- قلمرو تحقیق........................................................................................... 10
10-1- انگیزه و ضرورت تحقیق....................................................................... 11
عنوان
صفحه
11-1- موانع و تنگناهای تحقیق..................................................................... 11
12-1- سازماندهی تحقیق............................................................................... 11
فصل دوم: کلیات نظری
- مقدمه نظری.............................................................................................. 14
1-2- همگرایی............................................................................................. 15
1-1-2 - عوامل همگرایی اوپک.......................................................... 20
2-2- نظام تک قطبی متقارن........................................................................ 22
3-2- دکترین بوش، نظم نوین جهانی.......................................................... 26
4-2- نظریه هژمونی و کاربرد آن در منطقه خاورمیانه.................................. 28
1-4-2- اهداف هژمونیک آمریکا.......................................................... 29
2-4-2- هژمونی نفتی آمریکا............................................................... 29
فصل سوم : تاریخچه و عملکرد اوپک
1-3- چگونگی شکل‌گیری اوپک.................................................................. 32
2-3- اهداف و برنامه‌های اوپک...................................................................... 33
3-3- اعضای اوپک......................................................................................... 35
4-3- ساختار و ارکان اوپک............................................................................ 36
1-4-3- کنفرانس........................................................................................ 36
عنوان
صفحه
2-4-3- هیئت عامل............................................................................... 38
3-4-3- دبیرخانه................................................................................... 38
4-4-3- دبیر کل.................................................................................... 39
5-3- تحولات اوپک از زمان تشکیل............................................................... 40
6-3- آژانس بین‌الملل انرژی و نقش آن در کاهش قدرت اوپک.................... 42
7-3- جنگ عراق علیه ایران و تأثیر آن بر اوپک............................................. 45
8-3- جنگ عراق علیه کویت و اوپک............................................................. 47
9-3- حمله آمریکا به عراق (2003)............................................................... 51
10-3- جمع‌بندی تحولات اوپک..................................................................... 53
11-3- نوسانات نظام سهمیه بندی اوپک......................................................... 53
فصل چهارم: تحولات عراق
1-4- پیشینه تاریخی و جغرافیایی عراق........................................................... 69
2-4- تاریخچه نفت و عراق............................................................................. 71
3-4- بحرانهای عراق در حوزه خلیج فارس.................................................... 74
1-3-4- جنگ عراق علیه ایران و تأثیر آن بر نفت عراق........................... 74
2-3-4- جنگ عراق علیه کویت............................................................... 76
3-3-4- جنگ آمریکا علیه عراق.............................................................. 78
عنوان
صفحه
1-5- آمریکا و خلیج فارس............................................................................... 80
2-5- رابطه ایالات متحده در جنگ عراق علیه ایران.......................................... 82
3-5- جنگ عراق علیه کویت و نقش ایالات متحده آمریکا............................... 85
4-5- حمله آمریکا به عراق یک گزینه با چندین هدف...................................... 87
5-5- افزایش وابستگی آمریکا به نفت............................................................... 90
6-5- دلایل و اهداف آمریکا از جنگ................................................................. 92
1-6-5- شرایط اقتصادی آمریکا در بروز جنگ.......................................... 93
2-6-5- اهداف و دلایل داخلی آمریکا....................................................... 94
3-6-5- اهداف و دلایل منطقه‌ای آمریکا.................................................... 96
4-6-5- اهداف و دلایل جهانی آمریکا....................................................... 99
فصل ششم: دیدگاه‌ها و تحلیل‌ها درباره حمله به عراق و آینده اوپک
1-6- اتحادیه اروپا و بحران عراق..................................................................... 104
1-1-6- موافقان حمله به عراق................................................................ 105
2-1-6- مخالفان حمله به عراق............................................................... 106
2-6- قطعنامه 1441 و دیدگاه‌های موافق و مخالف حمله به عراق.................... 109
1-2-6- ادله موافقان حمله آمریکا به عراق............................................... 110
عنوان
صفحه
2-2-6- ادله مخالفان حمله آمریکا به عراق................................................ 111
3-6- آینده اوپک با حضور یا عدم حضور عراق.................................................. 113
1-3-6- اگر عراق در اوپک بماند.............................................................. 113
2-3-6- اگر عراق از اوپک خارج شود...................................................... 114
4-6- تحلیل‌های اقتصادی عرضه و تقاضای جهانی نفت...................................... 117
1-4-6 - شاخصهای کمی عرضه و تقاضای جهانی نفت............................ 117
2-4-6- تحلیل اقتصادی آمارهای 10 ساله نفت جهان.................................. 120
فصل هفتم:
نتیجه‌گیری.................................................................................................................. 126
منابع و مأخذ............................................................................................................. 132
تأثیر جنگ آمریکا و عراق بر آیندة اوپک