لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*
فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)
تعداد صفحه14
فهرست مطالب
قسم خوردند که هیچ گاه انسان در حسرت نخواهد بود که چرا فلان مطلب در قرآن وجود ندارد:
إنّ اللّه عزّوجلّ أنزل فى القرآن«تبیانا لکلّ شىء» حتى واللّه ما ترک شیئا یحتاج الیه العبد، حتى واللّه ما یستطیع عبد أن یقول«لوکان فى القرآن هذا» الاّ و قد أنزله الله فیه؛7
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله:
هرکس با غیر همسر خویش شوخی و مزاح کند
به اندازه هر کلمه ای که در دنیا سخن گفته باشد ،
خداوند هزار سال او را در زندان دوزخ نگاه خواهد داشت.
نکته: مواظب باشیم که بر سیره اسوه ی خویش قدم برداریم وقتی پیامبر اینگونه فرمایش می کنند باید خیلی مواظب بود.
لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*
فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)
تعداد صفحه:12
- خیر پنهانى و کتمان گرفتارى
مِنْ کُنُوزِ الْجَنَّةِ الْبِرُّ وَ إِخْفاءُ الْعَمَلِ وَ الصَّبْرُ عَلَى الرَّزایا وَ کِتْمانُ الْمَصائِبِ.
از گنجهاى بهشت; نیکى کردن و پنهان نمودن کار[نیک] و صبر بر مصیبتها و نهان کردن گرفتاریها (یعنى عدم شکایت از آنها) است.
2- ویژگى هاى زاهد
أَلزّاهِدُ فِى الدُّنْیا مَنْ لَمْ یَغْلِبِ الْحَرامُ صَبْرَهُ، وَ لَمْ یَشْغَلِ الْحَلالُ شُکْرَهُ.
زاهد در دنیا کسى است که حرام بر صبرش غلبه نکند، و حلال از شکرش باز ندارد.
3- تعادل در جذب و طرد افراد
«أَحْبِبْ حَبیبَکَ هَوْنًا ما عَسى أَنْ یَعْصِیَکَ یَوْمًا ما. وَ أَبْغِضْ بَغیضَکَ هَوْنًا ما عَسى أَنْ یَکُونَ حَبیبَکَ یَوْمًا ما.»
با دوستت آرام بیا، بسا که روزى دشمنت شود، و با دشمنت آرام بیا، بسا که روزى دوستت شود.
4- بهاى هر کس
قیمَةُ کُلِّ امْرِء ما یُحْسِنُ.
ارزش هر کسى آن چیزى است که نیکو انجام دهد.
5- فقیه کامل
«اَلا أُخْبِرُکُمْ بِالْفَقیهِ حَقَّ الْفَقیهِ؟ مَنْ لَمْ یُرَخِّصِ النّاسَ فى مَعاصِى اللّهِ وَ لَمْ یُقَنِّطْهُمْ مِنْ رَحْمَةِ اللّهِ وَ لَمْ یُؤْمِنْهُمْ مِنْ مَکْرِ اللّهِ وَ لَمْ یَدَعِ القُرآنَ رَغْبَةً عَنْهُ إِلى ما سِواهُ، وَ لا خَیْرَ فى عِبادَة لَیْسَ فیها تَفَقُّهٌ. وَ لاخَیْرَ فى عِلْم لَیْسَ فیهِ تَفَکُّرٌ. وَ لا خَیْرَ فى قِراءَة لَیْسَ فیها تَدَبُّرٌ.»
آیا شما را از فقیه کامل، خبر ندهم؟ آن که به مردم اجازه نـافرمانى خـدا را ندهـد، و آنهـا را از رحمت خدا نومید نسازد، و از مکر خدایشان آسوده نکند، و از قرآن رو به چیز دیگر نکنـد، و خیـرى در عبـادت بدون تفقّه نیست، و خیـرى در علم بدون تفکّر نیست، و خیرى در قرآن خواندن بدون تدبّر نیست.
6- خطرات آرزوى طولانى و هواى نفس
«إِنَّما أَخْشى عَلَیْکُمْ إِثْنَیْنِ: طُولَ الاَْمَلِ وَ اتِّباعَ الْهَوى، أَمّا طُولُ الاَْمَلِ فَیُنْسِى الاْخِرَةَ وَ أَمّا إِتِّباعُ الْهَوى فَإِنَّهُ یَصُدُّ عَنِ الْحَقِّ.»
همانا بر شما از دو چیز مىترسم: درازى آرزو و پیروى هواى نفس. امّا درازى آرزو سبب فراموشى آخرت شود، و امّا پیروى از هواى نفس، آدمى را از حقّ باز دارد.
7-مرز دوستى
«لاَ تَتَّخِذَنَّ عَدُوَّ صَدیقِکَ صَدیقًا فَتَعْدى صَدیقَکَ.»
با دشمنِ دوستت دوست مشو که [با این کار] با دوستت دشمنى میکنى.
8-اقسام صبر
«أَلصَّبْرُ ثَلاثَةٌ: أَلصَّبْرُ عَلَى الْمُصیبَةِ، وَ الصَّبْرُ عَلَىالطّاعَةِ، وَ الصَّبْرُ عَلَى الْمَعْصِیَةِ.»
صبر بر سه گونه است: صبر بر مصیبت، و صبر بر اطاعت، و صبر بر [ترک] معصیت.
9- تنگدستى مقدَّر
مَنْ ضُیِّقَ عَلَیْهِ فى ذاتِ یَدِهِ، فَلَمْ یَظُنَّ أَنَّ ذلِکَ حُسْنُ نَظَر مِنَ اللّهِ لَهُ فَقَدْ ضَیَّعَ مَأْمُولاً.
وَ مَنْ وُسِّعَ عَلَیْهِ فى ذاتِ یَدِهِ فَلَمْ یَظُنَّ أَنَّ ذلِکَ اسْتِدْراجٌ مِنَ اللّهِ فَقَدْ أَمِنَ مَخُوفًا.
هر که تنگدست شد و نپنداشت که این از لطف خدا به اوست، یک آرزو را ضایع کرده و هر که وسعت در مال یافت و نپنداشت که این یک غافلگیرى از سوى خداست، در جاى ترسناکى آسوده مانده است.
امام علی علیه السلام فرمودند:
شادی مومن در رخسار او و اندوهش در دل است.
امام علی علیه السلام فرمودند:
علم گنج بزرگی است که با خرج کردن تمام نمی شود
امام علی علیه السلام فرمودند:
زبان، حیوان درنده است، اگر رها شود می گزد.
امام علی علیه السلام فرمودند:
قلب خود را از کینه دیگران پاک کن، تا قلب آنها از کینه تو پاک شود.
امام علی علیه السلام فرمودند:
کسی که به تو گمان نیکی برد، گمانش را (عملاً) تصدیق کن.
امام علی علیه السلام فرمودند:
به خشم درآوردن و شرمنده ساختن دوست، مقدمه جدایی از اوست.
امام علی علیه السلام فرمودند:
قیمت و ارزش هر کس به اندازه ی کاری است که به خوبی می تواند انجام دهد.
امام علی علیه السلام فرمودند:
کثرت سکوت موجب ابهت و بزرگی است و انصاف مایه فزونی دوستان است.
امام علی علیه السلام فرمودند:
همیشه جاهل: یا افراط گر و تجاوزکار و یا کندرو و تفریط کننده است.
امام علی علیه السلام فرمودند:
به مردم بگویید بهتر از آن چیزی که می خواهید به شما بگویند.
امام علی علیه السلام فرمودند:
ثمره تفریط و کوتاهی پشیمانی است و ثمره دور اندیشی سلامت.
امام علی علیه السلام فرمودند:
سخت ترین گناهان آن است که صاحبش آن را کوچک بشمرد.
امام علی علیه السلام فرمودند:
ای فرزند آدم! هرچه بیشتر از مقدار خوراکت به دست آوری خزانه دار دیگران خواهی بود.
امام علی علیه السلام فرمودند:
برای انسان عیب نیست که حقش تاخیر افتد، عیب آن است که چیزی را که حقش نیست بگیرد
امام علی علیه السلام فرمودند:
روزه نفس از لذتهاى دنیوى سودمندترین روزه هاست.
امام علی علیه السلام فرمودند:
هیچ ثروتی چون عقل و هیچ فقری چون جهل و هیچ میراثی چون ادب و هیچ پشتیبانی چون مشورت نخواهد بود.
امام علی علیه السلام فرمودند:
هر کس دو رکعت نماز بخواند و بداند چه می گوید، از نماز فارغ می شود، درحالی که میان او و میان خدای عز و جل گناهی نیست.
امام علی(ع) فرمودند:
کسی که به نفس خود، خواسته نفس را عطا نکند به رشد خود رسیده است.
امام علی (ع):
از خدا بترس از مردم در امان باش .
امام علی (ع):
کارنیک را با منّت باطل مکن.
امام علی (ع):
تحصیل علم به از تحصیل زر است.
امام علی (ع):
قناعت انسان را بی نیاز می کند.
امام علی (ع):
ارزش انسان به قدر همت اوست.
امام علی (ع):
آنکه لب فروبندد ،پشیمانی نبیند.
امام علی (ع):
علامت گوهر انسان رفتار اوست .
امام علی (ع):
یاد مرگ جلای قلب است.
امام علی (ع):
ثمره ی خرد پایداری و ایستادگی است
احادیثی از امام علی (ع) در مورد حضرت مهدی (عج):
1- از حضرت امیر (ع) روایت است که فرمودند : یکی از فرزندانم در آخرالزمان قیام می کند که دو اسم دارد : یکی از آن دو اسم مخفی و دیگری آشکار. اسم مخفی اش احمد و نام آشکارش ((م ح م د )) می باشد.
2- از حضرت علی (ع) درباره اوصاف حضرت مهدی (عج) پرسیدند ؛ ایشان در پاسخ فرمودند : او جوان چار شانه و متوسط القامه ، خوش مو و خوش چهره است . موهای او بر روی شانه هایش ریخته و نور چهره اش بر سیاهی موها و محاسن و سرش غلبه دارد . به فدای فرزند بهترین کنیزان گردم.
3- از حضرت علی (ع) روایت است که فرمودند : قائم را از این جهت قائم نامیده اند ، که پس از رخت بستن ذکر و یادش قیام خواهد کرد.
4- حضرت علی (ع) در پاسخ به سوال یکی از افرادی که از حکومت ظالم به ایشان شکایت کرده بود فرمودند : قسم به خدا ، آنچه آرزو می کنید تنها پس از هلاک باطل پیشگان و در هم شکستن و نابودی جاهلان و امنیت تقوا پیشگان واقعی رخ می دهد که چقدر کم است تا جایی که احدی از شما جای پا پیدا نکند و مردم از مرده نزد نزدیکانش کم ارزش تر می شوند . وقتی در چنین شرایطی هستید همان است که خدا فرموده : (( وقتی زمان یاری و پیروزی خدا بیاید.))
5- حضرت علی(ع) از پیامبر اکرم (ص) نقل می کند که به ایشان فرمودند : ای علی جان ، هنگامی که قائم ما قیام کند ، سیصد و سیزده مرد به تعداد سپاه بدر به نزد او جمع می شوند. وقتی که زمان خروجش فرا رسید شمشیر در غلاف مانده ای دارد که او را فریاد می کند : ای ولی خدا ، بپا خیز و دشمنان خداوند را هلاک کن .
6- حضرت امیر (ع) فرموده اند : همانا یاران قائم جوانند و پیرمرد در میان ایشان جز به اندازه سرمه چشم و نمک در توشه سفر یافت نمی شود که کمترین توشه سفر نمک است .
________________________
منابع :
1- کمال الدین ص 653؛
2- الغیبه شیخ طوسی ، ص 281
3- معانی الاخبار ص 65
4- دلائل الامامه ، ص 251
5- بحار الانوار ، ج 52 ، ص 303
6- بحار الانوار ، جلد 52 ، ص 333
لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*
فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)
تعداد صفحه4
حضرت امام علی (ع)
270 -
[16] وروی انه ذکر عند عمر بن الخطاب فی ایامه حلی الکعبه و کثرته ، فقال قوم :
[1] لو اخذته فجهزت به جیوش المسلمین کان اعظم للاجر، و ما تصنع الکعبه بالحلی ?
[2] فهم عمر بذلک ، و سال عنه امیر المؤمنین (ع) ، فقال (ع) :
[3] ان هذا القرآن انزل علی النبی
[ص ] ، و الاموال اربعه :
[4] اموال المسلمین فقسمها بین الورثه فی الفرائض ،
[5] و الفی ء فقسمه علی مستحقیه و الخمس فوضعه الله حیث وضعه ،
[6] و الصدقات فجعلها الله حیث جعلها و کان حلی الکعبه فیها یومئذ ،
[7] فترکه الله علی حاله ، و لم یتکره نسیانا ، و لم یخف علیه مکانا ،
[8] فاقره حیث اقره الله و رسوله فقال له عمر : لولاک لا فتضحنا و ترک الحلی بحاله
[16] می گویند : در ایام خلافت عمربن خطاب در نزد او از زیورهای کعبه و کثرت آن سخن به میان آمد . گروهی گفتند :
[1] اگر آن را می گرفتی و لشکرهای مسلمین را مجهز می ساختی اجرش بزرگتر بود کعبه زیور و زینت برای چه می خواهد ؟
[2] عمر نیز تصمیم گرفت که چنین کند و در این باره از امیرمؤمنان سؤال نمود . آن حضرت در پاسخ فرمود : این قرآن بر پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم نازل شد در حالیکه
[3] چهار نوع مال وجود داشت اموال مسلمانان که آنها را طبق دستور قرآن بین ورثه تقسیم فرمود
[5] فیی ء که آن را بر مستحقان آن بخش نمود خمس که آنرا در مورد خود قرار داد
[6] و صدقات که آنها را نیز در مواردش صرف کرد . و در آن هنگام زیورهای کعبه بر آن بود
[7] و خداوند آنرا بر همان حال گذاشت نه اینکه از روی فراموشی آن را گذاشته باشد و وجودش بر او مخفی باشد .
[8] بنابراین تو هم آن را بر همان حال که خدا و پیامبرش آنرا قرار داده اند باقی گذار . عمر گفت : اگر تو نبودی رسوا می شدیم و زیورهای کعبه را به حال خود واگذاشت .
نهج البلاغه
حضرت امام سجاد (ع)
سبحانک ! لا تحس و لا تجس و لا تمس و لا تکاد و لا تماط و لا تنازع و لا تجاری و لا تماری و لا تخادع و لا تماکر .
منزه و پاکی ! با هیچیک از حواس ( : سامعه ، باصره ، شامه ، ذائقه و لامسه که آنها را حواس ظاهره گویند ، و خیال ، وهم ، حس مشترک ، حافظه و متصرفه که آنها را حواس باطنه نامند ) درک نمی گردی ، و با دست مالیدن و اتصال جسم شناخته نمی شوی ( زیرا درک شدن به وسیله دست و تماس جسم از لوازم جسمیت است و خداوند سبحان منزه از آن است ) و کسی نمی تواند با تو مکر نماید ( زیرا چیزی بر خدای تعالی پنهان نیست تا فریب خورد ) و تو را دور سازد ( تا چیزی را از تو پنهان نموده بر آن آگاه نشوی ، زیرا خداوند متعال با هر کس هست و به هر چیز احاطه دارد ، چنان که قرآن کریم " سوره 58 ، آیه 7 " فرموده : ما یکون من نجوی ثلثة الا هو رابعهم ولا خمسة الا هو سادسهم والا ادنی من ذلک والا اکثر الا هو معهم اینما کانوا یعنی سه کس را رازی نباشد جز آن که خدا چهارم آنهاست و نه پنج کس را جز آن که خدا ششم آنهاست و نه کمتر از آن و نه بیشتر جز آن که هر کجا باشند خدا با آنهاست ) و با تو نزاع و دشمنی کند ، و بر تو غلبه نموده چیره گردد ، و با تو جدال و زد و خورد نماید ، و با تو خدعه کرده فریب دهد !
حضرت رسول اکرم (ص)
ان فی المال حقا سوی الزکاة .
در مال به جز زکات حقی هست .
سنن ترمذی ، کتاب الزکاة ، ح 596
حضرت رسول اکرم (ص)
حصنوا اموالکم بالزکاة وداووا مرضاکم بالصدقة وأعدوا للبلاء الدعاء .
اموال خود را به وسیله زکات محفوظ دارید ، و مریضان خود را با صدقه علاج کنید ، و برای جلوگیری از بلا به دعا متوسل شوید .
کنز العمال ، ج 6 ، ص 293 ، ح 15759
حضرت رسول اکرم (ص)
لکل شیء زکاة وزکاة الدار بیت الضیافة .
هر چیزی را زکاتی هست ، و زکات خانه اطاق مهمان خانه است .
کنز العمال ، ج 15 ، ص 390 ، ح 41504
حضرت فاطمه(س)
جعل الله ... الزکاة تزکیة للنفس و نماء فی الرزق ، و الصیام تثبیتا للاخلاص .
خدای تعالی زکات را مایه پاکی جان و فزونی روزی ، و روزه را برای پابرجایی اخلاص قرار داد .
احتجاج طبرسی ، ایران ، انتشارات اسوه ، ج 1 ، ص 258
حضرت امام حسن (ع)
ما نقصت زکاة من مال قط .
زکات دادن هرگز موجب کم شدن مال نمیشود.
دعائم الاسلام ، ج 1 ، ص 246 - 264
حضرت امام موسی کاظم (ع)
لکل شی ء زکاه ، و زکاه الجسد صیام النوافل
برای هر چیزی زکاتی است ، و زکات تن روزه های مستحبی است .
تحف العقول ، ص 425
حضرت امام رضا (ع)
اذا کذب الولاة حبس المطر ، و اذا جار السلطان هانت الدولة ، و اذا حبست الزکاة ماتت المواشی
زمانی که حاکمان دروغ بگویند ، باران نبارد و چون زمامدار ستم ورزد ، دولت ، خوار گردد ، و اگر زکات اموال داده نشود چهار پاپان از بین روند
حضرت امام رضا (ع)
إن الله عزوجل أمر بثلاثة مقرون بها ثلاثة اخری : امر بالصلاة و الزکاة ، فمن صلی و لم یزک لم یقبل منه صلاته ، و امر بالشکر له و للوالدین ، فمن لم یشکر والدیه لم یشکر الله ، و امر باتقاء الله و صلة الرحم ، فمن لم یصل رحمه لم یتق الله عزوجل
خداوند سه چیز را به سه چیز دیگر مربوط کرده است و به طور جداگانه نمی پذیرد . نماز را با زکات ذکر کرده است ، هرکس نماز بخواند و زکات ندهد نمازش پذیرفته نیست . نیز شکر خود و شکر از والدین را با هم ذکر کرده است . از این رو هرکس از والدین خود قدردانی نکند از خدا قدردانی نکرده است . نیز در قرآن سفارش به تقوا و سفارش به ارحام در کنار هم آمده است . بنابراین اگر کسی به خویشاوندانش رسیدگی و احسان ننماید ، با تقوا محسوب نمی شود
حضرت امام رضا (ع)
إن الامام زمام الدین و نظام المسلمین و صلاح الدنیا و عز المؤمنین . الامام أس الاسلام النامی و فرعه السامی . بالإمام تمام الصلاة و الزکاة و الصیام و الحج و الجهاد و توفیر الفیء و الصدقات و إمضاء الحدود و الاحکام و منع الثغور و الاطراف
راستی امامت زمام دین و نظام مسلمین و صلاح دنیا و عزت مؤمنان است ، امام بنیاد اسلام نامی ( افزون شو ) و فرع برازنده آن است ، بوسیله امام نماز و زکات و روزه و حج و جهاد درست می شوند و خراج و صدقات فراوان می گردند و حدود و احکام اجراء می شوند و مرز و نواحی محفوظ می ماند
لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*
فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)
تعداد صفحه9
شجاعت
امام علی(ع):
الشجاعه عز حاضر، الجبن ذل ظاهر؛
شجاعت عزتی است آماده، ترس ذلتی است آشکار.
امام علی(ع):
الشجاعه نصره حاضره و فضیله ظاهره؛
شجاعت، نصرتی نقد و فضیلتی آشکار است.
امام علی(ع):
السخاء و الشجاعه غرائز شریفه، یضعها الله سیحانه فیمن أحبه و امتحنه؛
سخاوت و شجاعت خصلت های والایی هستند که خداوند سبحان آن دو را در وجود هرکس که دوستش داشته و او را آزموده باشد می گذارد.
امام علی(ع):
جبلت الشجاعه علی ثلاث طبائع، لکل واحده منهن فضیله لیست للاخری: السخاء بالنفس و الأنفه من الذل و طلب الذکر ...؛
شجاعت بر سه خصلت سرشته شده که هریک از آنها فضیلتی دارد که دیگری فاقد آن است: از خودگذشتگی، تن ندادن به خواری و ذلت و نامجویی.
امام علی(ع):
ثمره الشجاعه الغیره؛
غیرت میوه شجاعت است.
امام صادق(ع):
ثلاثه لا تعرف إلا فی ثلاث مواطن: لا یعرف الحلیم إلا عند الغضب و لا الشجاع إلا عند الحرب و لا أخ إلا عند الحاجه؛
سه کس اند که جز در سه جا شناخته نمی شوند: بردبار جز در هنگام خشم، شجاع جز در جنگ و برادر جز در هنگام نیازمندی.
امام علی(ع):
لا آشجع من لبیبٍ؛
شجاع تر از خردمند، وجود ندارد.
امام علی(ع):
لو تمیزت الأشیاء لکان الصدق مع الشجاعه و کان الجبن مع الکذب؛
اگر خصلت ها از یکدیگر متمایز و جدا شوند، هر آینه راستی با شجاعت باشد و بزدلی با دروغ.
امام علی(ع):
آفه الشجاعه إضاعه الحزم؛
آفت شجاعت، فرو گذاشتن دوراندیشی است.
امام علی(ع):
العدل أفضل من الشجاعه لأن الناس لواستعملوا العدل عموماً فی جمیعهم لا ستغنوا عن الشجاعه؛
عدالت بهتر از شجاعت است زیرا اگر مردم همگی عدالت را درباره همه بکار گیرند از شجاعت بی نیاز می شوند.
بردباری
امام صادق(ع):
الحلم سراج الله... و الحلم یدور علی خمسه أوجه: أن یکون عزیزاً فیذل أو یکون صادقاً فیتهم أو یدعو إلی الحق فیستخف به أو أن یؤذی بلا جرم أو أن یطالب بالحق و یخالفوه فیه، فإن آتیت کلا منها حقه فقد اصبت...؛
بردباری چراغ خداست ... پنج چیز است که بردباری می طلبد: شخص عزیز باشد و خوار شود، راستگو باشد و نسبت ناروا داده شود، به حق دعوت کند و سبکش بشمارند، بی گناه باشد و اذیت شود، حق طلبی کند و با او مخالفت کنند، اگر در هر پنج مورد، به حق رفتار کنی، بردبار هستی ...
امام علی(ع):
الحلم غطاء ساتر و العقل حسام قاطع، فاستر خلل خلقک بحلمک و قاتل هواک بعقلک؛
بردباری پرده ای پوشاننده و عقل شمشیری برنده است، پس عیبهای اخلاقی خود را با بردباری بپوشان و با عقلت به جنگ هوا و هوست برخیز.
امام علی(ع):
إن لم تکن حلیماً فتحلم فإنه قل من تشبه بقوم إلا أوشک أن یکون منهم،
اگر بردبار نیستی خود را بردبار جلوه ده، زیرا کمتر کسی است که خود را شبیه گروهی کند و بزودی یکی از آنان نشود.
رسول اکرم(ص):
کاد الحلیم أن یکون نبیاً؛
آدم بردبار به پیامبری نزدیک است.
رسول اکرم(ص):
لیس بحلیم من لم یعاشر بالمعروف من لابد له من معاشرته حتی یجعل الله من ذلک مخرجاً؛
بردبار نیست آن که با کسی که چاره ای جز معاشرت با او ندارد به نیکی معاشرت نکند تا این که خداوند برای او راه نجاتی از معاشرت با وی فراهم آورد.
امام علی(ع):
الحلم یطفی نار الغضب و الحده تؤجج إحراقه؛
بردباری آتش خشم را فرو می نشاند و تندی آن را شعله ور تر می کند.
امام علی(ع):
لیس الحلیم من عجز فهجم و إذا قدر انتقم، إنما الحلیم من إذا قدر عفا و کان الحلم غالباً علی کل أمره؛
کسی که چون ناتوان شود هجوم برد و چون قدرت یابد انتقام گیرد بردبار نیست، بلکه بردبار کسی است که قدرت داشته باشد اما گذشت کند و بردباری بر تمامی امور او غالب باشد.
امام علی(ع):
من حلم عن عدوه ظفر به؛
هرکس در مقابل دشمن بردبار باشد بر او پیروز می شود.
امام علی(ع):
من غاظک بقبح السفه علیک، فغظه بحسن الحلم عنه؛
هرکس با زشتی سبکسری تو را خشمگین کرد تو با زیبایی بردباری او را به خشم آور.
رسول اکرم(ص):
فأما الحلم فمنه رکوب الجمیل، وصحبه الأبرار و رفع من الضعه و رفع من الخساسه و تشهی الخیر و تقرب صاحبه من معالی الدرجات و العفو و المهل و المعروف و الصمت فهذا ما یتشعب للعاقل بحلمه؛
حاصل بردباری: آراسته شدن به خوبیها، هم نشینی با نیکان، ارجمند شدن، عزیز گشتن، رغبت به نیکی، نزدیک شدن بردبار به درجات عالی، گذشت، آرامش و تأنی، احسان و خاموشی. اینها ثمره بردباری عاقل است.
مردانگی
امام علی(ع):
المروء ه اسم جامع لسائر الفضائل و المحاسن؛
مردانگی، نامی است که همه بزرگواریها و خوبیها را در بر می گیرد.
امام علی(ع):
مر علی قوم یتحدثون – فیم أنتم؟ فقالوا: نتذاکر المروء ه، فقال: أو ما کفاکم الله فی کتابه إذا یقول: (إن الله یأمر بالعدل و الإحسان) فالعدل الإنصاف و الإحسان التفضل، فما بعد هذا؟!؛
امام علی(ع) بر گروهی عبور کردند که در حال گفتگو بودند. فرمودند درباره چه سخن می گویید؟ عرض کردند: درباره مردانگی گفتگو می کنیم. فرمودند: آیا خداوند در کتاب خود پاسخ شما را نداده است، آنجا که می فرماید: (همانا خداوند به عدل و احسان فرمان می دهد؟) عدل، انصاف است و احسان، نیکی و بخشش. غیر از اینها چیز دیگری هم هست؟
امام علی(ع):
المروءه اجتناب الرجل ما یشینه و اکتسابه ما یزینه؛
مردانگی، دوری کردن انسان است از آنچه مایه ننگ اوست و به دست آوردن آنچه که باعث آراستگی اوست.
امام علی(ع):
جماع المروءه أن لا تعمل فی السر ما تستحیی منه فی العلانیه؛
اساس مردانگی، این است که در پنهان، کاری را نکنی که در آشکار از انجام آن شرم داشته باشی.
امام علی(ع):
یستدل علی مروءه الرجل ببث المعروف و بذل الإحسان و ترک الامتنان؛
نشانه مردانگی انسان، به همه نیکی کردن و احسان نمودن و منت نگذاشتن است.
امام علی(ع):
اصل المروءه الحیاء و ثمرتها العفه؛
ریشه مردانگی حیا و میوه اش پاکدامنی است.
امام علی(ع):
من تمام المروءه أن تنسی الحق لک و تذکر الحق علیک؛
از کمال مردانگی است که حقی را که بر گردن دیگران داری، فراموش کنی و حقی را که دیگران بر گردن تو دارند، به یاد داشته باشی.
امام علی(ع):
بالصدق و الوفاء تکمل المروءه لأهلها؛
با صداقت و وفاداری، مردانگی به کمال می رسد.
رسول اکرم(ص):
المروءه إصلاح المال؛
مردانگی، اصلاح ثروت است.
امام علی(ع):
اقیلوا ذوی المروء آت عثراتهم، فما یعتر منهم عاثر إلا وید الله بیده یرفعه؛
از لغزش جوانمردان در گذرید، زیرا که هیچ یک از آنان نلغزد، مگر این که دست خداوند دستش را بگیرد و او را بلند کند.