لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 4
سال 1404 دارای ویژگی های زیر است:
«ایران کشوری است توسعه یافته با جایگاه اول اقتصادی، علمی، فناوری در سطح منطقه با هویتی اسلامی و انقلابی، الهام بخش در جهان اسلام و با تعامل سازنده و موثر در روابط بین الملل »
اهدافی که در چشم انداز تعریف شده است را می توان به سه گروه کلی تقسیم نمود: 1- اهداف اقتصادی; 2- اهداف سیاسی; 3- اهداف فرهنگی.
اهداف اقتصادی- در این چشم انداز ایران 1404 به گونه ای ترسیم شده است، که حداقل در میان کشورهای آسیای غربی(30 کشور) دارای رتبه اول باشد. هدف از ترسیم چنین هدفی از یک سو تلاش در جهت شکل دهی یک هژمونی منطقه ای و از سوی دیگر تامین رفاه و رضایت شهروندان است.
اهداف سیاسی
ایران 1404 ایرانی است که در مبارزه با هژمونی آمریکا یک هژمونی منطقه ای را شکل می دهد. ابزار دستیابی به چنین موقعیتی شامل موارد زیر است : 1- ابزار اقتصادی که در بالا بدان پرداخته شد; 2- تعامل سازنده و موثر در روابط بین الملل; و 3- الهام بخش بودن در جهان اسلام(صدور انقلاب و مردم سالاری دینی).
اهداف فرهنگی- هویت اسلامی و انقلابی و الهام بخش بودن در جهان اسلام ناظر بر ویژگی های فرهنگی ایران و شهروندان ایرانی 1404 است. چشم انداز 1404 در واقع از بعد فرهنگی در پی دستیابی به اهداف انقلاب اسلامی است. این هدف در تضاد با دیدگاه کسانی می باشد که انقلاب را پایان یافته تلقی می کنند.
گام های بعدی در تحقق چشم انداز
چشم انداز بیست ساله جمهوری اسلامی ایران از این نظر که:1- هدف حرکت نظام را در در یک دوره بیست ساله مشخص می کند; 2- موجب نوعی هماهنگی در سیاست گذاری می گردد; و 3- در راستای دستیابی به اهداف انقلاب اسلامی قرار دارد، یک ضرورت است. اما سوال اساسی این است که آیا چشم انداز بیست ساله قادر است صرف ذکر نمودن اهدافی تمامی موارد فوق را محقق سازد؟ اگر چشم انداز 20 ساله دارای چنین قابلیتی می باشد، آیا از زمان ابلاغ آن تا کنون بخشی از هدف را متناسب با زمان سپری شده محقق ساخته است؟ در این زمینه باید چند نکته را مدنظر قرار داد:
عدم تصریح راه های دستیابی به چشم انداز. همان گونه که ذکر شد، چشم انداز 20 ساله صرفا تصویری از ایران 1404 ترسیم می نماید. صرف ترسیم یک هدف یا تصویر هر چند که واقعی باشد، موجب تحقق آن هدف نخواهد شد. مثلا یکی از اهداف چشم انداز دستیابی به جایگاه اول اقتصادی، علمی و فناوری در سطح منطقه است. باید راه های دستیابی به چنین هدفی مشخص شود.
لزوم تعریف دقیق واژه های به کار رفته. در سند چشم انداز اصطلاحاتی وجود دارد، که نیازمند تعریف دقیق تری است. ابهام یک واژه از این نظر که موجب بروز تفسیرهای متعدد می شود، نوعی انعطاف در برنامه ایجاد می کند. ولی این ابهام باعث سردرگمی و ناموفق بودن چشم انداز نیز می گردد.
و تعیین شاخصه ا ی کمی برای تحقق آن. یک ضرورت مهم برای دستیابی به چشم انداز بیست ساله مشخص نمودن شاخص های کمی برای دستیابی به اهداف چشم انداز است. در صورتی که یک برنامه زمان بندی شده در مورد چشم انداز وجود داشته باشد، می توان در مورد میزان پایبندی قوای مختلف سه گانه بدان اظهار نظر نمود.
عملکرد دولت خاتمی و احمدی نژاد در زمینه چشم انداز
چشم انداز 20 ساله جمهوری اسلامی ایران، در تاریخ 1382/8/13 از دفتر مقام معظم رهبری به ریاست جمهوری وقت- آقای خاتمی- ارسال شد. در ذیل سند مذکور چنین آمده است:
«در تهیه، تدوین و تصویب برنامه های توسعه و بودجه های سالیانه، این نکته مورد توجه قرار گیرد که شاخص های کمی کلان آنها از قبیل: نرخ سرمایه گذاری، درآمد سرانه، تولید ناخالص ملی، نرخ اشتغال و تورم، کاهش فاصله درآمد میان دهک های بالا و پایین جامعه، رشد فرهنگ و آموزش و پژوهش و توانایی های دفاعی و امنیتی، باید متناسب با سیاست های توسعه و اهداف و الزامات چشم انداز، تنظیم و تعیین گردد و این سیاست ها و هدف ها به صورت کامل مراعات شود. »
بر اساس نامه مذکور، قوای سه گانه موظف می شوند، تا برنامه های خود را به نحوی تنظیم نمایند، که در موعد مقرر چشم انداز محقق شود.
اما کلی بودن چشم انداز موجب شده است، که به آسانی نتوان قوای مختلف نظام را متهم به عدم رعایت موارد مطرح در چشم انداز نمود.
ولی آنچه مسلم است متناسب با سال های سپری شده از ابلاغ چشم انداز، اهداف چشم انداز محقق نشده است. این مساله را از روی برخی از شاخص های اقتصادی می توان تشخیص داد.
یکی از لوازم تحقق اهداف پیش بینی شده در سند چشم انداز نرخ رشد اقتصادی 8 درصد می باشد. تنها کشوری که توانسته است در مدت طولانی دارای چنین نرخ رشدی باشد، کشور چین است. نرخ رشد ایران در برنامه پنج ساله اول توسعه بیش از هفت درصد بوده است. اما در برنامه پنج ساله دوم چنین چیزی محقق نشده است. برای بررسی عملکرد دولت های مختلف در تحقق چشم انداز باید چند نکته را مد نظر قرار داد:
1- لزوم مشارکت قوای سه گانه در تحقق چشم انداز و نه صرفا دولت. همان گونه که در ابلاغیه مقام معظم رهبری در مورد چشم انداز آمده است، و با توجه به اهداف چشم انداز فقط دولت موظف به تلاش برای تحقق چشم انداز نیست. قوه قضائیه و قوه مقننه نیز طبق اهداف چشم انداز باید نقش مهمی ایفا نمایند. مجلس شورای اسلامی رویکرد قانونگذاری و نظارت خود را در جهت تحقق اهداف چشم انداز باید تغییر دهد. قوه قضائیه نیز در این امر دارای وظائف خطیری است. اصلاح سیستم قضائی که در حال حاضر دارای تنگناهای جدی می باشد، از لوازم تحقق حقوق شهروندی است. یکی از دلایل مهم که اصلاحات جدی در قوه قضائیه را الزامی می سازد، طولانی بودن زمان بررسی پرونده ها می باشد. این امر علاوه بر خدشه دار نمودن حقوق شهروندی و ایجاد نارضایتی در شهروندان عملکرد اقتصادی را نیز مختل می نماید.
2- لزوم تطبیق بخشی از فعالیت های دولت که کمتر در معرض بررسی دقیق قرار دارند. فعالیت دولت در زمینه روابط خارجی، مسائل نظامی و ... از مواردی هستند که در تحقق ایران 1404 مهم باشند و در چشم انداز نیز به آن اشاره شده است. به طور نمونه ایجاد توان بازدارندگی برای مقابله با تهدیدات خارجی از لوازم تحقق چشم انداز است. در صورتی ایران به یک قدرت منطقه ای تبدیل خواهد شد، که تهدیدات خارجی باعث بی ثباتی در آن نگردد. تاثیر، نامطلوب تهدیدات نظامی آمریکا علیه ایران، بیانگر این مطلب است که سایر اجزای چشم انداز نیز مهم هستند. لذا لازم است علاوه بر در نظر داشتن فعالیت های اقتصادی دولت به مسائل دیگری که کمتر در معرض نقد و کارشناسی قرار می گیرند توجه شود و حتی امکان نقد و کارشناسی آنها فراهم شود.
3-مشخص نمودن راهکارهای تحقق چشم انداز. اهمیت تعیین راهکارهای تحقق چشم انداز کمتر از سند چشم انداز نیست، بلکه الزامی نیز می باشد. واقعیت آن است که به دلیل عدم ارائه راهکارهای تحقق سند چشم انداز نه دولت کنونی و نه دولت قبلی را نمی توان به نادیده گرفتن سند چشم انداز متهم نمود. به بیان دیگر ارائه سند چشم انداز شرط لازم است اما شرط کافی نیست. ابلاغ سیاست های اصل 44 گام مهمی در این جهت است. اما واقعیت آن است، که تحقق چشم انداز نیازمند به تعیین موارد زیادی از چنین سیاست های راهبردی می باشد.
سال 1404 دارای ویژگی های زیر است