لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 16
بازارها
در اصفهان بازار از قدیم الایام وجود داشته است و یک یک از بازارهاى ویران شده نیز در جاى خود بیان گردید.
بازارهائى که بیشتر آن از ساختمان سلاطین و بخصوص صفویه است و وجود دارد بقرارى است که در پائین مینگارد:
سر در قیصریه
در مقابل مسجد شاه در شمال میدان شاه اصفهان سردرى هلالى شکل با کاشیکارى مجلل و با شکوهى پدیدار است که از آنجا داخل بازار قیصریه می شوند.
این سردر به امر شاه عباس بزرگ در سال1011ه.ق از روى سردر قیصریه آسیاى صغیر ساخته شده و چون در قدیم الایام عموم مردم بخصوص سلاطین و پادشاهان به اوضاع کواکب توجه داشتند ساختمان ها را نیز در ساعات میمون و اقترانات سعد بنا می کردند و گویا هنگام شروع به ساختمان ها این بنا طالع در برج قوس بوده است و از این رو در بالاى سر در برج قوس را که از ستاره هائى تشکیل می شود که پیکره کمان را نشان می دهد ترسیم و انسان نیم تنه دیگر آن به صورت حیوان درنده اى است با درست داشتن تیر و کمان نقاشى کرده اند و در وسط این سر در نقش خورشید با طرزى جالب و عالى مشاهده می شود.
در داخل این سردر نقاشی هاى بسیار زیبا وجود دارد که در اثر مرور و زمان خراب و از بین رفته و آن تصویر یکى از جنگ هاى شاه عباس بزرگ با ازبکها می باشد. در بالا و پائین سمت راست تصاویرى از مردان و زنان اروپائى در حال عشرت نمودار و طرف چپ شکارگاه است. در قسمت بالا روبرو دریچه اى است که در قدیم جاى ساعت بزرگى بوده و در اوقات روز زنگ هائى میزده و پاندولش موجب حرکات و بازی هاى گوناگون به اشکال منقش مانند پرندگان و حیوانات که از چوب نقاشى شده بود می گردید. و گفته اند که در بالاى آن ساعت ناقوسى وجود داشته که از دیر هرمز شاه آورده بود.
طرفین سر در قیصریه سکوهاى وسیعى از سنگ یشم و سماق نصب شده است در قدیم جواهر فروشان و زرگران بساط خود را روى آنها گسترده و متاع هاى خود را به فروش می رسانیدند. در جبهه چپ سر در منظره شکار دسته جمعى شاه عباس و نیز تصویر جوانى را نشان مى دهد.
در طرفین سر در نقاره خانه اى وجود داشته که تا این اواخر در ایوان هاى آن هنگام غروب و طلوع آفتاب چنانچه مرسوم بود نقاره می نواختند، نگارنده بیاد دارم که در سال هاى تا 1307 این عمل انجام می شد. در حجرات و ایوان هاى نقاره خانه نقاشی ها و گچبری هاى عالى مانند تزیینات طبقه ششم عالى قاپو وجود داشت که در 1307 شمسى از میان رفت و تزیینات جدید انجام دادند.
هنگامى که عابران وارد سر در می شوند داخل بازار قیصریه می گردند این از بناهاى شاه عباس بزرگ است که در زمان قدیم گران بهاترین پارچه هاى زربفت را در آنجا می فروخته اند. نمایندگان تجار خارجى نیز در این بازار حجره هائى داشتند بازار مزبور که به بازار شاهى نیز شهرت دارد از سر در قیصریه شروع و ببازار چیت سازها و از آنجا ببازار دارالشفا منتهى می شود و امروز محل فروش بهترین قلمکارها و کارهاى دستى اصفهان است. در این بازار محلى بنام ضربخانه معروف شاهى وجود دارد و سراى معروف شاه نیز در این بازار واقع است.
چهارسوى ضرابخانه که مانند آن نه در اصفهان و نه در ایران وجود دارد چهارسوى بازار چیت سازها در جنب دارالشفا در این بازار واقع است. تیمچه هاى جهانگیز و شله نیز در همین بازار است. بازار سماور سازهاى کنونى که در قدیم بازار مثقالى فروش ها موسوم بوده داراى چهارسوى بى نظیرى است مسمى به چهارکرباس فروش ها که حوضى بسبک صفوى در وسط آن می باشد و بوسیله بازار کوچکى به چهارسوى چیت سازها متصل می شود.
این که این بازار را مثقالى فروش ها می گفته اند از این رو بوده که پارچه هاى گران بها و زریفت را در آن بازار مثقالى می فروخته اند. از بازارهاى متصل به بازار قیصریه است بازار زرگرها که به امر شاه عباس و بوسیله محبعلى لله بیک بنا گردید است این بازار از چهارسوى کرباس فروش ها ببازار قهوه کاشی ها منتهى می شود وسط آن چهارسوى زیبائى قرار دارد و انشعاب آن بازارى است که به دارالشفا منتهى می شود.
دارالشفا نام تاریخى بیمارستان بزرگ شاهى است که در عهد صفویه وجود داشته و اکنون قسمتى از زمین ویرانه آن به صورت مسجدى کوچک بنام مسجد دارالشفا بنا شده و معروف است.
بازار دیگر بازار تفنگسازها می باشد که از مبانى دوره شاه عباس بزرگ است بازار مزبور از در سراى مخلص به بازار سماورسازها منتهى می شود و بازار منشعب از آن چخماق سازها نام دارد این دو بازار را زمانى بنام بازار شمشیرگرها می خواندند.
تاریخ قطعى ساختمان سر در مذکور معلوم نیست آنچه مسلم است در سال 1014 که شاه عباس بازار قیصریه و تمام بازارهاى اطراف میدان نقش جهان و کاروانسرا و حمام نزدیک میدان از ساخته هاى خود را وقف بر پیغمبر اسلام نموده و صورت وقفنامه آن در کتاب قصص الخانانى ضبط شده سر در قیصریه هم ساخته شده بوده است. ولى این نکته با آنچه در آثار ایران گفته شده که تاریخ اتمام ساختمان سر در قیصریه سال 1026 ه.ق است مطابقت ندارد مگر این که گفته شود تزئینات و نقاشی هاى آن در سال 1026 ه.ق انجام یافته است.
در گنجینه آثار تاریخى اصفهان درباره کتیبه سر در قیصریه چنین نوشته شده است:
بین نقاشی هاى جبهه هاى سه گانه سر در قیصریه و پشت بغل هاى کاشیکارى عهد صفویه در دوره سلطنت ناصرالدین شاه قاجار دستور طل السلطان حکمران
تحقیق در مورد بازارها 14 ص
