اختصاصی از
نیک فایل دانلودمقاله بوته میری جالیز دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .
مقدمه
بوته میری گیاهان جالیزی شامل خیار، انواع خربزه، هنداونه و کدو از دیرزمان در ایران و بخصوص در اصفهان و سایر مناطقی که کشت این گیاهان بیشتر معمول می باشد شایع بوده است.
ارشاد و مستوفی پور (1348) می نویسند که بوته میری با پوسیدگی ریشه جالیز اولین بار در سال 1323 به وسیله قوام الدین شریف در اصفهان روی خربزه دیده شده که عملاً از خیلی قبل از آن هم وجود داشته است. بیماری بوته میری احتمالاً در کلیه نقاط کشور بویژه خوزستان، اصفهان، فارس، کرمان، یزد، تهران، گرمسار، ورامین، کاشان، ساوه، قزوین، همدان، خراسان، بندرعباس، مازندران، آذربایجان، شیراز و مشهد انتشار داشته و به نام های محلی گوناگون بوته میری، بیماری سبز خشک، داغزدگی، گلوله و آب زدگی معروف می باشد. علوی (1352) خسارت بیماری را 20 تا 25 درصد محصول تخمین زده است. در اصفهان در زراعت های بهاره و کرتی خسارت بوته میری حتی در صد درصد کل بوته های مزرعه نیز برآورد شده است (بهداد، 1359).
آماربرداری هایی که در سال 1355 از 60 مزرعه جالیزکاری در منطقه ورامین و گرمسار به عمل آمد، نشان داد که 35 درصد بوته های طالبی در اثر بیماری از بین رفته بود. در مزارع خیار درصد آلودگی به بیماری تا 25 درصد و در خربزه کاری ها حداکثر تا 12 درصد مشاهده گردید. میزان آلودگی در مزارع هندوانه و کدو در منطقه گرمسار به ترتیب از 3 و 1 تجاوز نکرده بود (اعتباریان، 1357).
نشانه های بیماری
عامل بیماری در تمام مراحل رشد در صورت وجود شرایط مساعد می تواند بوته ها را مورد حمله قرار دهد و سبب مرگ و از پای درآمدن بوته ها شود. در صورتی که عامل بیماری در مرحله گیاهچه گیاه را مورد حمله قرار دهد، محل حمله قارچ باریک و نرم می گردد و گیاه از بین می رود.
در مرحله بعدی رشد، علائم اولیه بیماری روی ریشه تقریباً شبیه به آنچه که در مورد گیاهچه ذکر شد می باشد، ولی پس از مدتی موقعی که بوته ها رشد کردند، بوته های مورد حمله ناگهان پژمرده شده و در حالتی که برگ ها سبز هستند، می خشکند که آن را به اصطلاح سبز خشک می نامند. البته این حالت زمانی روی می دهد که قارچ ریشه بوته را در مقطع عرضی کاملاً اشغال کرده باشد. این عارضه یعنی مردن ناگهانی بوته ها اغلب 2 الی 3 روز بعد از آبیاری روی می دهد، زیرا فراهم شدن رطوبت کافی به رشد و نمو قارچ کمک فراوان می کند و در نتیجه حمله شدید قارچ، آوندها که سبب رسیدن آب و مواد غذایی به گیاه هستند از بین می رود.
میوه ها نیز در صورت قرار گرفتن روی خاک مرطوب مورد حمله قرار گرفته و در ابتدا لکه کوچک، گرد، فرو رفته، آبکی و به رنگ سبز تیره با قطر حدود یک سانتیمتر ظاهر می شود و سپس آلودگی به سرعت پیشرفت کرده و به صورت یک ناحیه وسیع آبکی قهوه ای متمایل به قرمز ظاهر می گردد (اعتباریان، 1357).
میوه های پوسیده خیار در اثر قارچ P. aphanidermatum بوی نامطبوعی ایجاد نمی کند در صورتی که بوی میوه های پوسیده در اثر قارچ P. drechsleri بسیار نامطبوع و زننده می باشد.
عامل بیماری
طبق بررسی های به عمل آمده بیماری سه گونه قارچ از خانواده Pythiaceae و از رده Oomycetes به نام های Phytophthora drechsleri Tucker، Pythium. Aphanidermatum (Edson) و Phytophthora capsici Leonian می باشد.
بنی هاشمی در سال 1348 قارچ P. drechsleri را به عنوان عامل بیماری بوته میری جالیز در شیراز گزارش کرده است. نگارنده هر سه گونه را از روی جالیز در مناطق ورامین، گرمسار و کرج جدا و بیماری زایی آنها را به اثبات رسانیده است که ویژگی های هر سه گونه قارچ در زیر ذکر می شود (اعتباریان، 1357).
ویژگی های قارچ Phytophthora drechsleri Tucker
روئیده کلنی این قارچ روی محیط کشت های مورد استفاده با مقایسه Pythium دارای رشد نسبتاً کند و دارای حاشیه صاف می باشد.
عرض ریسه های جوان بین 5/2 تا 5/9 میکرومتر متغیر است زاویه انشعابات آنها حاده و قائم می باشد. ریسه ها معمولاً یکنواخت هستند. در بعضی اوقات بخصوص در محیط کشت مایع (آب گل) برآمدگی هایی در میسلیوم دیده می شود (شکل 2-5) و به عبارت دیگر رشته های میسلیوم متورم می شوند. اسپورانژهای این قارچ در محیط کشت جامد مثل CMA خیلی کم و دیرظاهر می گردند.
طول متوسط اسپورانژهایی که پر از زئوسپور هستند، در آب گل بین 19 تا 53 و عرض آنها از 11 تا 36 میکرومتر متغیر است. آنها معمولاً به شکل گلابی و یا تخم مرغی می باشند (شکل 2-5). اسپورانژها پاپیل (Papilla) ندارند. قطر ااگون (Oogonium) یا تخمدان قارچ از 19 تا 37 میکرومتر متغیر است.
طول متوسط آنتریدی (Antheridium) یا اندام جنسی نر حدود 46/20 و متوسط عرض آن 3/17 میکرومتر می باشد. شکل آن معمولاً مستطیلی، مستطیلی یا بیضوی است. آنتریدی از نوع آمفیژن است (شکل 2-5). آنتریدی و ااگون پس از 15 روز در محیط کشت هویج آگار مشاهده شده و 2 یا 3 روز پس از ظهور آنها تخم یا ااسپور بوجود می آید. قطر خارجی ااسپور از 16 تا 36 میکرومتر متغیر است و قطر دیواره آنها از 5/1 تا 6 میکرومتر تغییر می کند. دمای بهینه برای رشد قارچ بین 28 تا 32 می باشد و رشد آن از 5/7 درجه سانتیگراد شروع می شود. دمای بیشینه برای رشد قارچ حدود 38 درجه سانتیگراد اسا.
ویژگی های قارچ Phytophthora capsici Leonian
ریسه های قارچ دارای عرض متوسط 45/5 و بین 3 تا 5/7 میکرومتر متغیر است. ریس ها در ابتدا یکنواخت و سپس دارای برآمدگی های نامنظمی می شوند.
اسپورانژ (Sporangium) در محیط CAM محیط کشت هویج و آب گل ظاهر می شود، ولی تعداد اسپورانژها در محیط آب گل خیلی زیادتر از محیط کشت CAM می باشد و در روی محیط کشت هویج تعداد اسپورانژها نسبتاً زیاد است. شکل اسپورانژها بسیار متنوع می باشد و به شکل گلابی، تخم مرغی، بلند و کشیده و گاهی متمایل به کروی دیده می شوند و طبق مشاهداتی که به عمل آمده، معمولاً دارای یک پاپیل نسبتاً بزرگ هستند و گاهی دارای دو و به ندرت یه پاپیل بزرگ نیمه کروی می باشند. طول اسپورانژها بین 23 تا 98 میکرومتر تغییر می کند و میانگین طول و عرض آنها به ترتیب 04/54 و 10/31 میکرومتر می باشند (شکل 3-5).
ااگون قارچ در روی محیط کشت هویج تقریباً پس از 6 روز ظاهر می گردد. قطر آن بین 18 تا 41 میکرومتر می باشد. شکل آن کروی است (شکل 3-5).
آنتریدی (Antheridium) به اشکال مختلف مستطیلی، مثلثی و گاهی بدون شکل هندسی دیده می شود و آنتریدی از نوع آمفیژن (Amphigynous) و اندازه طول آن بین 13 تا 23 میکرومتر می باشد و عرض آنتریدی بین 9 تا 16 میکرومتر اندازه گیری شده است.
آنتریدی گاهی به صورت میانی (Intercalar) و گاهی ابتدایی دیده می شود. ااسپور (Oospore) تقریباً کروی می باشد و کاملاً ااگون را دربر می گیرد. قطر آن بین 17 تا 40 میکرومتر تغییر می کند. قطر دیواره آن هم بین 5/1 تا 3 میکرومتر اندازه گیری شده است (شکل 3-5).
ویژگی های قارچ Pythium aphanidermatum (Edson) Fitzp.
عرض ریسه های جوان قارچ بین 8/2 تا 3/7 میکرومتر متغیر است. اسپورانژهای قارچ معمولاً شکل بسیار نامنظم دارند و اندازه آنها بسیار متغیر است، به طوری که طبق اندازه گیری هایی که به عمل آمده طول آنها بین 20 تا 100 و عرض آنها از 11 تا 37 میکرومتر متغیر بوده است که این اندازه نمی تواند برای تشخیص مورد استفاده قرار گیرد. اسپورانژها پس از 8 روز در آب گل ظاهر می شوند. Duffus & Whitney (1986) طول شکل اسپورانژها را بین 50 تا 1000 میکرومتر گزارش کردند.
شکل
زئوسپورها در محیط کشت مایع از اسپورانژها خارج شده و پس از مدتی تبدیل به Encyst zoospore می شوند که معمولاً گرد هستند و اندازه آنها بین 5 تا 11 میکرومتر متغیر است. ااگون کروی، قطر آن بین 19 تا 5/34 و میانگین آن 35/23 میکرومتر می باشد.
طول آنتریدی 11 تا 19 و میانگین طول آنتریدی ها 56/13 میکرومتر و عرض آنها بین 9 تا 19 و میانگین آنها 27/11 میکرومتر می باشد. آنتریدی به صورت میانی و انتهایی دیده می شوند. شکل ااگون قارچ گرد و آنتریدی به فرم دی کلین و مونوکلین به صورت بیضوی مستطیلی و مثلثی که قاعده آن بر روی ااگون قرار گرفته است دیده می شود.
ااسپور قارچ کروی و معمولاً ااگون را پر می کند و قطر آن بین 5/22 تا 5/27 و قطر دیواره ااسپور بین 1 تا 5/3 میکرومتر می باشد.
زیست شناسی
بیماری بوته میری در تمام مراحل رشد گیاه امکان بروز و ظهور دارد. شدت حمله بیماری آنقدر که به فراهم بودن شرایط محیطی خاصه دما و میزان رطوبت وابسته است، به حالت رویشی گیاه و قوی یا ضعیف بودن بوته ها چندان مربوط نمی شود. ظهور شدید و غیرقابل تحمل و زیانبار بیماری به ویژه چند روز قبل از برداشت میوه خربزه خود دلیل بارز این گفتار است. شاید بتوان بهترین و مناسبترین زمان را وقتی دانست که بوته ها به اندازه کافی رشد کرده، میوه ها تشکیل شده و کم و بیش در شرف رسیدن باشند. این زمان برای نواحی معتدل و گرم و بیشتر خاص این زراعت ها می باشد. حدود اواخر خردادماه است. در نواحی شمالی ایران ظهور بیماری، کمی دیرتر و در مناطق گرمسیر جنوب، اردیبهشت ماه فصل مناسب بوته میری است. به طور کلی، در کاشت های بهاره شدت آلودگی به مراتب بیشتر از کشت های پاییزه می باشد. مهمترین عضو مورد حمله، طوقه و ریشه گیاه است. همین اندام ها می باشند که چنانچه مورد هجوم قارچ قرار گیرند و شرایط مساعد هم فراهم باشد، در ظرف مدت کوتاهی که شاید بتوان آن را حتی به 48 ساعت محدود کرد مزرعه را نابود می کند.
دیگر اندام های گیاه چون ساقه، شاخه و حتی در صورت وجود شرایط لازم مورد هجوم قارچ واقع می شوند. این حالت خاصه در میوه هایی که روی پشته های مرطوب و آلوده قرار گرفته اند به طور وضوع مشهود است. میوه های بوته بیمار هرچند ظاهری کاملاً موردپسند ممکن است داشته باشند، اما بی مزه و نامطبوع می باشند. عامل بیماری می تواند به داخل میوه های سالم و زخمی خیار، کدو و حتی هندوانه نفوذ کند، ولی گزارش از آلودگی بذر وجود ندارد (بهداد، 1359).
دمای بهینه برای رشد قارچ Phytophthora drechsleri Tucker بین 28 تا 32 درجه سانتیگراد می باشد و رشد آن از حدود 5/7 درجه سانتیگراد شروع می شود. دمای بیشینه حدود 38 درجه سانتیگراد می باشد.
در مورد قارچ P. cspsici دمای کمینه برای رشد قارچ 5/7، دمای بهینه حدود 28 تا 30 می باشد و در دمای حدود 35 تا 36 درجه سانتیگراد متوقف می شود. در مورد قارچ Pythium aphanidermatum رشد قارچ از حدود 5/7 درجه سانتیگراد اتفاق می افتد، اما در دمای 5/32 به بعد از رشد قارچ کم شده و در 42 درجه سانتیگراد به شدت از رشد آن کاسته می شود.
مبارزه
بیماری بوته میری جالیز یکی از بیماری هایی است که به محصول جالیز ایران خسارت زیادی وارد می کند. بدین جهت مباره و پیشگیری با این بیماری بسیار ضروری است. رعایت نکات زیر در کاهش خسارت بیماری بسیار موثر است.
1. مبارزه زراعی
الف) انتخاب زمین مناسب:
مشاهده ها و آماربرداری های به عمل آمده نشان می دهد که عامل بیماری در خاک هایی که رطوبت زیادی در خود ذخیره می کنند رشد زیادتری دارند. بنابراین حتی الامکان باید سعی نمود که زمین های برای کشت نباتات جالیزی انتخاب نمود.
ب) نحوه آبیاری:
چون رطوبت زیاد باعث افزایش رشد قارچ عامل بیماری می شود، بنابراین باید سعی گردد که مستقیماً آب با بوته ها تماس نداشته و از سیستم جوی و پشته ای برای آبیاری استفاده نمود و عرض و عمق جوی ها طوری انتخاب گردد که آب زیادتر از حد نیاز گیاه در جوی ها جاری نشود و چون طبق آماربرداری های به عمل آمده گاهی در ظرف دو روز بعد از آبیاری تعداد زیادی از بوته ها از بین می روند. بنابراین حتی الامکان باید سعی نمود مقدار آب آبیاری ار تقلیل داده و در عوض دفعات آبیاری را زیاد نمود.
فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد
تعداد صفحات این مقاله 17 صفحه
پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید
دانلود با لینک مستقیم
دانلودمقاله بوته میری جالیز 
