نیک فایل

مرجع دانلود فایل ,تحقیق , پروژه , پایان نامه , فایل فلش گوشی

نیک فایل

مرجع دانلود فایل ,تحقیق , پروژه , پایان نامه , فایل فلش گوشی

مقاله شاخص های بورس اوراق بهادار

اختصاصی از نیک فایل مقاله شاخص های بورس اوراق بهادار دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

مقاله شاخص های بورس اوراق بهادار


مقاله شاخص های بورس  اوراق بهادار

لینک پرداخت و دانلود در "پایین مطلب"

 

فرمت فایل: word (قابل ویرایش و آماده پرینت)
تعداد صفحات:69

مقدمه

یکی از الزامات اساسی برای ره پیمودن به سمت توسعه و پیشرفت ، توجه به سرمایه و سرمایه گذاری است و در لوای سرمایه گذاری است که امور دیگر مانند افزایش تولید ، افزایش رفاه و ایجاد اشتغال محقق خواهد گردید. بورس اوراق بهادار ، یکی از عناصر اصلی در بازار سرمایه هر کشور است و شاخص به عنوان یکی از ابزارهای اصلی در جهت شناسایی بورس به شمار می رود . مقاله حاضر در راستای اهمیت شاخص بازار بورس ، به توضیحاتی در  این زمینه پرداخته است .

سرمایه به عنوان یکی از نهادهای مهم تولید، در کنار دیگرنهادهای تولید مثل نیروی کار، منابع طبیعی، فن آوری، مدیریت و فرهنگ از اهمیتی فراوان برخوردار است. پویایی بازار سرمایه هر کشوری نشان دهنده وضعیت این نهاد مهم تولید و نشان گر درصد توسعه یافتگی آن کشور است. بورس اوراق بهادار تهران به عنوان مهمترین و اساسی ترین بازارهای سرمایه ایران، فعالیت خود را از دهه 1340 آغاز نموده و تا به حال راه پرفراز و نشیبی را پشت سر گذاشته است.

یکی از معیارهای مهم در ارزیابی مالی کشورهای مختلف چگونگی وضعیت شاخص است. بورس تهران اگرچه سابقه ای دیرینه (متجاور از چهاردهه) دارد، تنها از سال 1368 به محاسبه شاخص کل قیمت و از سال 1376 به بعد به محاسبه شاخص های فرعی دیگر پرداخته است.

متن حاضر به بررسی شاخص های بورس اوراق بهادار پرداخته است از جمله موضوعاتی که مورد بررسی قرار گرفته است. کلیاتی در مورد بازارهای مالی و ابزارهای مورد معامله در آنها، بررسی شاخص در سطح بین الملل و بررسی شاخص سهام در بورس تهران می باشد.

 

1- ابزارهای بازاز پول مثل : اوراق خزانه قراردادهای بازخرید

2- ابزارهای بازار سرمایه، مثل اوراق سهام و قرضه

3- ابزارهای شفته : اوراق اختیار و تاخت

 

ابزارهای قابل معامله

 

طبقه بندی کلی بازارها و ابزارهای مالی

   

 

 

    دارائیهای مالی

سرمایه گذاری غیرمستقیم

(صندوق های سرمایه گذاری)

 

(در بازارهای سازمان یافته)

 

 

بازار پول

 

تقسیم بندی های بازار سرمایه

بازار سرمایه

 

از نظر سررسید ابزار مورد معامله

 

از نظر عمر ابزار مورد معامله :

1- بازار اولیه : بازاری که در آن وام گیرنده اوراق بهادار جدیدی را منتشر می کند و در ازای وجه نقد به سرمایه گذار (خریدار) می فروشد.

2- بازار ثانویه : بازاری که در آن اوراق بهادار منتشره در بازارهای اولیه داد و ستد می شود، مثل بازار بورس

3- بازار سوم : شامل کلیه بازارهای خارج از بورس است که در آن اوراق بهاداری که در بورس پذیرفته شده اند، داد و ستد می شوند.

4- بازار چهارم : هنگامی که به وجود می آید که دو سازمان بزرگ (افراد ثروتمند) بدون دخالت کارگزار اوراق بهاداری را مستقیماً معامله می کنند.

بنابراین در بحث مربوط به شاخص ها در این جا بازار بورس و اوراق سهام و قرضه مد نظر هستند.

شاخص :

واژه شاخص (index) به معنای نمودار، نماینده، نشان دهنده و نمایاننده می باشد. از نظر کاربری شاخص کمیتی است که نماینده چند متغیر همگن می باشد. شاخص وسیله ای برای اندازه گیری و مقایسه پدیده هایی است که دارای ماهیت و خاصیت مشخصی هستند. بنابراین بر مبنای شاخص می توان تغییرات ایجاد شده در متغیرهای معینی را در طول یک دوره بررسی نمود.

شاخص های بازار اوراق بهادار

معمولاً شاخص های بازار اوراق بهادار مربوط به سهام و اوراق قرضه هستند. با توجه به اهمیت و کاربرد فراوان شاخص های سهام، تمرکز بیشتری بر شاخص های مذکور خواهیم داشت. متداول ترین سؤالی که در خصوص بازارهای سهام پرسیده می شود این است که وضعیت بازار امروز چگونه است؟ برای پاسخ به این سؤال نیاز به گزارش ترکیبی از عملکرد بازار است که به صورت میانگین ها و شاخص را نشان داده شده است. به خاطر تعدد زیاد بازارهای سهام (اعم از داخلی و خارجی) شاخص های متعددی برای بازار سهام وجود دارد که در این بخش روش های محاسبه و مهمترین شاخص ها بررسی می شود.

شاخصهای قیمت سهام

شاخصهای قیمت سهام در تمامی بازارهای مالی دنیا، به مثابه یکی از مهم‌ترین معیارهای سنجش عملکرد بورس اوراق بهادار ، از اهمیت و توجه زیادی برخوردارند. شاید مهم‌ترین دلیل این توجه روزافزون ، این امر باشد که شاخصهای مزبور از تجمیع حرکتهای قیمتی سهام تمامی شرکتها یا طبقه خاصی از شرکتهای موجود در بازار بورس ، به دست می‌آیند و در نتیجه بررسی جهت و اندازه حرکتهای قیمتی را در بازار سهام ، امکان‌پذیر می‌سازند. در واقع گسترش نظریه‌ها و نوآوریها مالی در یکی دو دهه اخیر بر پایه نقش محور ی توجه به حرکت عمومی بازار به چند دلیل مفید و مهم است :

1- کاربرد اصلی و عمده شاخصها ، محاسبه بازدهی کل بازار، یا عناصر مشخصی از بازار در یک دوره معین ، و استفاده از نرخهای بازده محاسبه شده به مثابه مبنایی برای قضاوت درباره پرتفویهای مختلف است .

2- شاخصها همچنین برای توسعه و ایجاد پرتفوی شاخصی به کار می‌روند . برای اکثر مدیران سرمایه گذاری ، معمولا کسب بازدهی فراتر از بازدهی بازار در طولانی مدت و به طور مداوم مشکل می‌باشد .در این صورت یک راهکار ساده ، سرمایه‌گذاری در پرتفویی است که قابل رقابت با پرتفوی بازارمی‌باشد . این ایده منجر به ایجاد صندوقهای شاخصی شده است که هدف آنها پیگیری عملکرد شاخصهای مشخص بازار ، در طول زمان می‌باشد .

3- قیمت سهام ، اغلب بیانگر انتظارات بازار از وضعیت اقتصادی شرکتهاست . از این رو شاخصهای بازار نمایانگر وضعیت و عملکرد آتی کل اقتصاد می‌باشند . تحلیلگران اوراق بهادار ، مدیران پرتفوی و سایر متصدیان اقتصادی ، از شاخصهای بازار ، برای بررسی متغیرهاییکه حرکت کل قیمتهای سهام را تحت تاثیر قرار می‌دهند ، استفاده می‌کنند . برای مثال میتوان به تحلیل رابطه بین بازده سهام یا اوراق قرضه در ایالات متحده ، ژاپن و المان اشاره کرد .

4- سایر گروههای علاقمند به شاخصها ، تحلیلگران فنی هستند . آنها بر این باورند که " تغییرات تاریخی قیمتها " می‌تواند برای پیش‌بینی حرکات آتی آنها استفاده شود . برای مثال ، به منظور پیش‌بینی حرکات قیمتی سهام در آینده، آنها نمودار قیمت و حجم تغییرات شاخصهای بازار  سهام ، همانند شاخص داوجونز را ترسیم می‌نمایند.

5- در نهایت اینکه نظریه پرتفوی و رفتار بازار سرمایه ، نشان داده است که ریسک مرتبط با یک دارایی ریسک‌دار، فقط ریسک سیستماتیک است. این ریسک بیانگر رابطه نرخ بازده دارایی موردنظر، با بازده پرتفوی بازار می باشد.


دانلود با لینک مستقیم


مقاله شاخص های بورس اوراق بهادار

مقاله درباره راهنمای اندازه گیری شاخص های بهره ور

اختصاصی از نیک فایل مقاله درباره راهنمای اندازه گیری شاخص های بهره ور دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 47

 

بسمه تعالی

راهنمای اندازه گیری شاخص های بهره وری

فهرست مطالب

عنـــــــوان

صفحه

1-مقدمه................................................................................................................

2 -تاریخچه..................................................................................

3-تعریف بهره وری..........................................................................................

4- تفاوت بهره وری با تولید..............................................................................................

5- اهمیت بهره وری.............................................................................

6- سطوح بهره وری....................................................................

7-چرخه مدیریت بهبود بهره وری.............................................................................

8- تعریف شاخص های بهره وری...............................................................................

9- انواع شاخص های بهره وری...............................................................................

10-اثربخشی...........................................................................................

11-سطوح مختلفی که شاخص های بهره وری برای اندازه گیری می شوند..........

12-واحد اقتصادی......................................................................................

13- ارزش افزود...................................................................................................

14- روش های محاسبه ارزش افزوده .......................................................................

15- ارزش ستانده........................................................................................

16-مصرف واسطه....................................................................................

17-جبران خدمات کارکنان.....................................................................

18-تشکیل سرمایه............................................................................

19-ارزش موجودی سرمایه...................................................................

20-انرژی..............................................................................

21- شاخص های تعدیل....................................................

22- تمرین عملی 1 ................................................................

23- تمرین عملی 2 ...........................................................

24- محاسبه ارزش افزوده از سه روش.....................................

25- منابع و مآخذ..................................................

- مقدمه

در سالهای آغازین هزاره سوم کشورهای جهان سعی دارند که سهم بیشتری از تجارت جهانی را به خود اختصاص دهند. برای نیل به این هدف باید بتوانند توان رقابت پذیری خود را افزایش دهند و این امر جز از طریق ارتقای بهره وری امکان پذیر نخواهد بود. بررسی سهم رشد بهره وری کل عوامل تولید در رشد اقتصادی در کشورهای توسعه یافته یا در حال گذار بیانگر این واقعیت است که در دو دهه گذشته در این کشورها سعی شده سهم عمده ای از رشد اقتصادی از طریق رشد شاخص های بهره وری کل عوامل تامین شود. در صورتیکه کشور ایران بخواهد سطح توسعه یافتگی خود را به سطح کشورهای فوق برساند بجز ارتقای بهره وری سازو کار دیگری دراختیار ندارد.

-2تاریخچه بهره وری

به طور رسمی و برای نخستین بار لغت بهره وری توسط فردی به نام کنه در سال 1376 میلادی در مقاله ای به کار برده شد. بیش از یک قرن بعد یعنی در سال 1883 میلادی شخص دیگری به نام لیتر بهر وری را قدرت و توانایی تولید کردن تعریف کرد و در واقع اشتیاق به تولید کردن را همان بهره وری دانست. از اوایل قرن بیستم این لغت دارای مفهوم دقیق تری شد و برای اولین بار در تعریف آن ارتباط بین ستانده و داده مطرح شد. در سال 1900 میلادی ارلی


دانلود با لینک مستقیم


مقاله درباره راهنمای اندازه گیری شاخص های بهره ور

تحقیق در مورد شاخص میانه 5ص

اختصاصی از نیک فایل تحقیق در مورد شاخص میانه 5ص دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

دسته بندی : وورد

نوع فایل :  .doc ( قابل ویرایش و آماده پرینت )

تعداد صفحه : 5 صفحه


 قسمتی از متن .doc : 

 

شاخص میانه (Median) :

میانه را بانماد ME نمایش داده و نشان دهنده مرز 50 درصد اطلاعات خواهد بود . میانه مشاهدات جامعه را به دو دسته تقریباً مساوی تقسیم می نماید . نصب متغیر ها مساوی یا کوچکتر از میانه بوده در حالی که نصف دیگر مساوی و یا بزرگتر از میانه می باشد .

میانه را می توان برای داده های جدا و پیوسته به صورت زیر بدست می آید .

الف) تعیین میانه در دادههای جدا یا گسسته :

ب) تعیین میانه در داده های پیوسته

الف ) تعیین میانه در داده های جدا یا گسسته : در این حالت ابتدا مقادیر را به صورت عمودی نزولی مرتب کرده سپس بر حسب تعداد کل داده ها مقدار میانی را به عنوان میانه داده ها بدست می آوریم به طوری که اگر n یا کل داده فرد باشد دقیقاً مقدار عدد وسطی به عنوان میانه خواهد بود اما اگر n زوج باشد متوسط دو عدد وسطی به عنوان میانه داده ها می باشد .

مثال : میانه را در دو سری از اعداد

19 ، 12 ، 18 ، 22 ، 10 ، 3 ، 9 ، 5 ، 2 ،

22 ، 19 ، 18 ، 12 ، 10 ، 9 ، 5 ، 3 ، 2

Me = 10

5 ، 12 ، 1 ، 9 ، 7 ، 2 ،

12 ، 9 ، 7 ، 5 ، 2 ، 1 ،

Me =

در صورتی از معدل گیری یا میانگین گیری استفاده می کنیم که داده ها دارای توزیع نرمال باشد . و یا در داده ها داده ای وجود نداشته باشد که نسبت به بقیه داده ها خیلی بزرگ و یا خیلی کوچک باشد مانند تعیین میانگین نمرات که از صفر تا 20 است . ولی اگر در بین داده های ما اعداد یا اعداد کمی وجد داشته باشد که خیلی کوچک یا خیلی بزرگ باشند . از میانه استفادهمی کنیم .

654، 10، 9 ، 5 ، 3 ، 2 ، 1

Me = 5

ب) تعیین میانه در داده های پیوسته :

ابتدا دسته میانه دار را تحت شرایط زیر انتخاب می کنیم . دسته میانه دار عبارت است از اولین دستهای که فراوانی تجمعی آن بزرگتر یا مساوی با n/2 باشد سپس با مشخص شدن دسته میانه دار که آن را با P فرض می کنیم میانه داده ها را از رابطه زیر بدست می آوریم .

 

در این فرمول LP کران پایین دسته میانه دار است Fp فراوانی مطلق دسته میانه دار است y(p-1) فراوانی تجمعی دسته ما قبل دسته میانه دار است و W فاصله دسته ها است که از روی کران بالا و پایین بهتر مشخص می شود و فرمول آن به صورت زیر است :

کران پایین – کران بالا = W

مثال :

وزن 50 دانش آموز یک کلاس در جدول زیرداده شده است از حداقل 20 شروع شده و حداکثر 34 میانه وزن این دانش آموزان را بدست آورید :

yi - FP

Li - ui

Fi

Ai - Bi

11

26

32

40

50

5/22 – 5/19

5/25 – 5/22

5/28 – 5/25

5/31 – 5/28

5/34 – 5/31

11

15

6

8

10

22-20

25 – 23 = P

28- 26

31- 29

34 – 32

50= n

کران پایین – کران بالا = W

3 = 5/ 19 – 5/22 = W

25 =

 

 

 

29/25 = 79/2 + 5/22 =ME

N= تعداد کل دسته ها

P= اولین دسته ای که فراوانی تجمعی آن مساوی یا بزرگتر از N/2 باشد .

Li = کران پایین

Ui = کران بالا

Yi یا FP = فراوانی تجمعی


دانلود با لینک مستقیم


تحقیق در مورد شاخص میانه 5ص

دانلود شاخص های بهای عمده فروشی

اختصاصی از نیک فایل دانلود شاخص های بهای عمده فروشی دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 12

 

شاخص های بهای عمده فروشی

بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، شاخص بهای عمده فروشی را محاسبه و به صورت ماهانه منتشر می کند. شاخص بهای عمده فروشی کالا در ایران، یکی از انواع شاخصهای قیمت است که به عنوان ابزاری برای سنجش تغییرات متغیرهای اقتصادی مورد استفاده قرار می گیرد. این شاخص، قیمت کالاها را در سطح عمده فروشی نشان می دهد.

طبقه بندی گروههای اصلی

برای مجاسبه شاخص قیمت عمده فروشی کالاها- همانند دیگر شاخصهای قیمت- از فرمولی استفاده می کنند که در بیشتر کشورها رایج است و آن را فرمول شاخص قیمت لاسپیرز می نامند. که معمولاً هر 5 سال یک بار، یا اگر واقعه مهم اقتصادی رخ دهد، زودتر از 5 سال تعیین می شود و بر مبنای عدد 100 اعلام می گردد. در ایران، آخرین سال پایه برای محاسبه شاخص بهای عمده فروشی، سال 1369 انتخاب شده است. در این سال، جمعاً 432 قلم کالا که در اقتصاد کشور اهمیت زیادی داشته و مورد داد و ستد قرار می‌گرفت، در سه گروه عمده، به شرح زیر، انتخاب گردیده است.

ارزش هر یک از سه گروه فوق در سال پایه محاسبه شده و مبنای ضریب اهمیت هر یک از گروهها قرار گرفته است. ضریب اهمیت، عبارت است از نسبت ارزش تولید یا فروش هر کالا به کل ارزش تولید یا فروش مجموعه کالاها در سال پایه (1369). هر ماه قیمت کالاها در سه گروه یاد شده را گردآوری می نمایند و در محاسبه این شاخص به کار می گیرند.

طبقه بندی گروههای فرعی

طبقه بندی کالاها در شاخص بهای عمده فروشی، طبق جزوه منتشر شده از سوی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، بر اساس طبقه بندی بین المللی استاندارد بازرگانی کالاها توسط سازمان ملل متحد است(ISIC) و در بیشتر کشورها اعمال می گردد. طبق این طبقه بندی، کالاها در هشت گروه فرعی طبقه بندی گردیده اند که در زیر، به عناوین و همچنین ضریب اهمیت هر گروه در سال پایه اشاره شده است:

نحوه قیمتگیری

همان طور که اشاره کردیم برای محاسبه این شاخص، قیمت ماهانه کالاها به صورت میانگین از سطح کشور یا مراکز تولید و توزیع اخذ و به ادارة‌تحقیقات و مطالعات آماری بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران در مرکز اعلام می گردد. چگونگی قیمتگیری توسط این اداره به شرح زیر است:

قیمت محصولات کشاورزی از عمده فروشان

قیمت محصولات صنعتی در محل کارخانه

قیمت محصولات معدنی در محل معدن

کالاهای وارداتی به قیمت فروش در بنادر مرزی کشور

متوسط قیمتهای گردآوری شده هر کالا در هر ماه به متوسط قیمت مشابه آن در ماه قبل تقسیم و در عدد 100 ضرب و نتیجه در ضریبهای اهمیت جاری آنها ضرب می گردد تا ارزش تولید، واردات یا صادرات کالاها در ماه جاری به دست آید. از تقسیم مجموع حاصل ضربها به مجموع مشابه آن در سال پایه، طبق فرمول لاسپیرز، اعداد شاخص کل و دیگر شاخصهای فرعی به دست می آید.

شاخص قیمت سهام

شاخص قیمت سهام، بیانگر تغییرات قیمت سهام در فاصلة بین دو محدودة زمانی است و دماسنجی است که عملکرد بازار سرمایه کشور را نشان می دهد. این شاخص را در بورس اوراق بهادار تهران در آغاز، ادارة مطالعات و بررسیهای اقتصادی محاسبه و منتشر می کرد، ولی چون این شاخص باید به صورت لحظه ای محاسبه گردد و به منظور اجتناب از هرگونه خطای احتمالی ناشی از ورود مجدد اطلاعات، این امر به شرکت خدمات بورس اوراق بهادار تهران واگذار گردید تا با بهره گیری از امکانات کامپیوتری مجهز خود بتواند در هر لحظه، عدد شاخص را در اختیار مدیریت سازمان، کارگزاران، سرمایه گذاران و پژوهشگران قرار دهد.

این شاخص نیز همانند شاخص بهای عمده فروشی و دیگر شاخصهای قیمت، بیان کننده تغییرات قیمت سهام در بازار بورس اوراق بهادار کشور است. سال پایه برای شاخص قیمت سهام در بورس تهران نیز از آغاز سال 1369 و عدد پایه در آن تاریخ، معادل 100 فرض شده است.

فرمول محاسباتی شاخص

فرمول محاسبه شاخص در بورس اوراق بهادار تهران نیز از فرمول لاسپیرز است که در بیشتر بورسهای معتبر جهان برای مجاسبة شاخص قیمت سهام از آن استفاده می کنند. شمار شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، در تاریخ 1/1/1369، به 54 شرکت می رسید.


دانلود با لینک مستقیم


دانلود شاخص های بهای عمده فروشی

مقاله بررسی تاثیر اعمال هزینه اجتماعی آلاینده ها در شاخص های اقتصادی نیروگاه های برق آبی

اختصاصی از نیک فایل مقاله بررسی تاثیر اعمال هزینه اجتماعی آلاینده ها در شاخص های اقتصادی نیروگاه های برق آبی دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

مقاله بررسی تاثیر اعمال هزینه اجتماعی آلاینده ها در شاخص های اقتصادی نیروگاه های برق آبی


مقاله بررسی تاثیر اعمال هزینه اجتماعی آلاینده ها در شاخص های اقتصادی نیروگاه های برق آبی

این محصول در قالب ورد و قابل ویرایش در 130 صفحه می باشد.

چکیده :

تعدد پروژه های مورد نیاز کشور در کلیه بخشها از یک سو و کمبود سرمایه از سوی دیگر سبب میشود تا ارزیابی اقتصادی طرحها به عنوان یکی از مهمترین معیارهای تصمیم گیری جهت پروژه ها مطرح گردد. اساس روشهای ارزیابی اقتصادی طرحها بر برآورد هزینه ها و فایده های طرح استوار می باشد . تلاش برای برآورد دقیق تر هزینه ها و فایده های طرح می تواند در کیفیت ارزیابی اقتصادی تاثیر مثبت فوق العاده ای داشته باشد . همانطور که عدم دقت در این زمینه می تواند موجب نتیجه گیریهای نادرست گردد. پروژه های تولید انرژی بر قابی در دهه اخیر با استفاده از روش نیروگاه حرارتی جایگزین مورد ارزیابی اقتصادی قرار گرفته اند. در این چار چوب کلیه هزینه های نیروگاه حرارتی جایگزین به عنوان در آمدهای طرح منظور می گردد. ( شامل هزینه های سرمایه گذاری اولیه و بهره برداری و نگهداری ) اما تا سالهای اخیر هزینه های ناشی از آلودگی محیط جهت تولید انرژی این نیروگاه ها نادیده گرفته شده است این مقاله می کوشد بر پایه آخرین اطلاعات ارائه شده در زمینه محاسبه هزینه خارجی آلاینده نیروگاههای حرراتی با استفاده از" روش تبدیل تعدیل شده " روشی را جهت وارد کردن هزینه های اجتماعی انواع آلاینده ها بر ارزیابی اقتصادی پروژه های برقابی ارائه دهد.      

 

 

 

1- مقدمه:

محدودیت سرمایه سبب می شود تا ارزیابی اقتصادی پروژه ها و طرح های سرمایه گذاری به عنوان یکی از مهمترین معیارهای تصمیم گیری جهت بهگزینی ابعاد و اولویت بندی پروژه ها مطرح گردد . تلاش برای برآورد دقیق هزینه ها و فایده های طرح می تواند در کیفیت ارزیابی اقتصادی و دقت شاخص های اقتصادی بدست آمده تاثیر فوق العاده ای داشته باشد همانطور که عدم توجه مطلوب به این موضوع می تواند موجب نتیجه گیریهای نادرست گردد.

 

2-ارزیابی اقتصادی نیروگاههای برقابی :

روشی که به طور معمول برای ارزشگذاری فایده های پروژه های برقابی بکار گرفته می شود از دیدگاه ملی هزینه تولید انرژی و قدرت به وسیله نیروگاه حرارتی است که همان تقاضا را به مشابه برآورد می سازد در این مقاله مقایسه اقتصادی از دیدگاه ملی صورت گرفته است.

با توجه به تفاوت توزیع هزینه های نیروگاههای برقابی و حرارتی در طول زمان و تفاوت کیفیت انرژی تولید شده از نظر فنی و زیست محیطی، ارزشگذاری ومقایسه این دو شکل متفاوت تولید انرژی الکتریکی دشوار می گردد .

 ومعادل سازی (Equivalence  of  kind)استفاده از تکنیکهای اقتصاد مهندسی و تلاش برای معادل سازی نوع

 به ما امکان می دهد که طرح های مورد بررسی در شرایط اقتصادی همسان(Equivalence of  time) زمان مقایسه شود .

عوامل گوناگونی می تواند نتایج مطالعات اقتصادی پروژه های برقابی را تحت تاثیر قرار دهند، عواملی نظیر نرخ تنزیل٬ نرخ ارز خارجی٬ هزینه های سوخت٬ ارزش ذاتی آب و هزینه های اجتماعی آلودگی هوا از مهمترین این عوامل هستند. توضیح مختصری در مورد هریک از این عوامل در این قسمت ضروری به نظر می رسد.

 

 

نرخ تنزیل -  در واقع نشانگر محدودیت سرمایه است به همین سبب یکی از پارامترهای اساسی محاسبه در ارزشیابی های اقتصادی می باشد . بطوریکه نوسان نرخ تنزیل می تواند شاخص های اقتصادی را تحت تاثیر قرار دهد و طرح را از محدوده توجیه اقتصادی خارج نموده و یا آن را داخل این محدوده نماید .

 

 

نرخ ارز خارجی – از آنجا که برخی از اقلام مورد استفاده در محاسبات اقتصادی پروژه های برقابی ( چه در بخش هزینه ها و چه در بخش فایده ها ) دارای مقادیر ارزی می باشد . لذا تغییرات نرخ ارز خارجی به پول ملی میتواند در محاسبات اقتصادی پروژه های برقابی تاثیر داشته باشد.

 

 

هزینه سوخت-  قیمت سوختهای فسیلی یکی از مهمترین اجزاء تشکیل دهنده هزینه های بهره برداری و نگهداری نیروگاههای حرارتی ( فایده طرحهای برقابی) می باشد . با توجه به مزیت نسبی گاز و ..... در کشور٬ ارزشگذاری درست قیمت سوخت از اهمیت ویژه ای برخوردار است و باید مورد توجه قرار گیرد.

ارزش ذاتی آب – آب مورد استفاده در پروژه های برقابی می تواند به منظور دیگری از جمله آب کشاورزی یا تامین آب شهری ارزش ایجاد کند. این ارزش جدای از هزینه های اجرای پروژه است و در واقع هزینه فرصت از دست رفته آب است که باید به این هزینه ها اضافه گردد. در حال حاضر پروژه های برقابی مورد بررسی٬ دارای آن میزان اراضی مناسب برای آبیاری در پایین دست و حتی نیازهای شهری جهت بهره برداری نیستند که بتوانند با منظورهای تولید انرژی به رقابت بپردازند. اما گسترس نیازها و تغییر در الگوی توسعه منطقه ای می تواند موجب افزایش ارزش ذاتی آب شود که می باید حتماً در محاسبات اقتصادی دخالت داده شود.

موارد فوق همگی از عوامل موثری هستند که تقریباً در ارزیابی اقتصادی به عمل آمده جهت پروژه های برقابی مورد توجه قرار می گریند. اما آنچه که تاکنون در ارزیابی اقتصادی پروژه های برقابی کمتر مورد توجه قرار گرفته است هزینه های اجتماعی، آلودگی می باشد . این مقاله سعی بر آن دارد با ارائه روشی جهت ارزیابی اقتصادی پروژه های برقابی با احتساب هزینه های اجتماعی آلودگی٬گامی در جهت ارزیابی های اقتصادی دقیق تر پروژه های برقابی بر دارد

 

 

 

3- بخش انرژی و اثرات زیست محیطی

 

با توجه به وسعت فعالیتهای بخش انرژی، مسائل زیست محیطی مرتبط با آن نیز دارای ابعاد گسترده ای می باشد که از آن جمله میتوان به آلودگی هوا٬آب و خاک در سطح محلی و منطقه ای و به مسائلی  نظیر تغییرات اقلیمی و بارانهای اسیدی در سطح بین المللی اشاره نمود. در این میان آلودگی هوا و اثرات زیست محیطی منتج از آن دارای اهمیت خاصی بوده و بیشترین مسائل زیست محیطی بخش انرژی مرتبط با این آلودگی می باشد.

وذرات معلق از جمله آلاینده هایی هستند که به سبب تولید و مصرف انرژی الکتریکی بوجودCH,Co,So³,Co²,No²

می آیند. در این میان نیروگاههای حرارتی با توجه به سهم عمده آنها در تولید برق یکی از عوامل آلوده کننده محیط زیست بوده اند . که بعد از بخش حمل و نقل و صنعت بیشترین آلاینده را تولید نموده اند. جدول شماره 1 ٬میزلن نشر انواع آلاینده را از نیروگاههای کشور و جدول شماره 2 سهم نیروگاهها را در انتشار آلاینده در سطح کشور نشان می دهد.شاخص انتشار آلاینده های هوا از نیروگاههای مختلف نشان می دهد که نیروگاههای هوا از نیروگاههای مختلف     (آنهم به میزان ناچیز) هیچگونه٬آلاینده دیگری تولید CO²   نشان می دهد که نیروگاههای برقابی به غیر از

نمی نمایندو در واقع انرژی حاصل از نیروگاههای برقابی از نظر زیست محیطی انرژی پاکیزه ای می باشد . اخیراً     از گیاهان موجود در دریاچه سدها منتشر شده است که البته هزینه آن(CH4 ) گزارشاتی مبنی بر تولید آلاینده متان 

چندان قابله ملاحظه نمی باشد .

 

 

4-هزینه های اجتماعی بخش انرژی

 

(Bui 1996)    بنابر تعریف٬ هزینه اجتماعی٬ هزینه است که جامعه برای دریافت کالا٬ یا خدمت پرداخت می کند

 به طور کلی این تعریف در قالب رابطه (1) بیان می گردد. (Scott &Janet 2000)و

 

                                                                  SC=f(PC,EC)                                             (1)

 

 

که در این رابطه :

 

 

  SC=هزینه واقعی  تولید (Social Cost)                  

PC=هزینه واقعی تولید (Private Cost)

EC=هزینه خارجی (External Cost)

 

 (RPCC) و مقدار آلودگی باقیمانده (PCC) نیز خود تابعی از هزینه های کنترل آلودگی (EC) هزینه خارجی

می باشد٬ در این صورت رابطه (2) را به صورت زیر می توان مطرح نمود:

 

 

EC=f(RPCC,PCC)                                       (2)

 

 

که در رابطه (2):

EC=هزینه های خارجی

PCC=هزینه های کنترل آلودگی (pollution control cost)

RPCC=هزینه های کنترل آلودگی باقیمانده (Remain  Polution control cost)

 

علت وجودی رابطه (2) بدان سبب است که تجهیزات کنترل آلودگی کارایی 100 درصد ندارد و حتی در صورت استفاده از تجهیزات مناسب باید هزینه ای را برای اثرات خارجی آلودگی های کنترل شده در نظر گرفت .

تعریف هزینه های اجتماعی در بخش تولید انرژی نیز در قالب مدل فوق می توند صورت گیرد٬ هزینه های اجتماعی انرژی الکتریکی٬ شامل هزینه تولید انرژی الکتریکی و هزینه های خارجی است .

با توجه به اهمیت محاسبه هزینه های خارجی تولید انرژی الکتریکی در محاسابت هزینه های اجتماعی و برآوردهای اقتصادی تاکنون تلاشهای زیادی در سطح جهانی انجام گرفته است. سابقه محاسبه برآورد هزینه های خارجی برای    طی سالهای 1989تا1990برمیگردد.(EPA) اولین بار به سازمان حفاظت محیط زیست آمریکا

شرکت برق کالیفرنیا٬ دانشگاه پریل٬ اداره خدمات عمومی ماساچوست٬ شرکت خدمات عمومی نیویورک و نیز شکت خدمات عمومی نوادا٬ از پیشگامان این امر بودند ( شورای جهانی انرژی 1995) . در برخی ایالت های آمریکا٬ ملحوظ کردن هزینه های اجتماعی در هزینه های تولید و انتقالبه صورت اجباری در آمد تا از طریق آن در تعیین نیاز انرژی و راه اندازی ظرفیت های آتی تولید انرژی الکتریکی مورد استفاده قرار گیرد. مطالعات مشابهی برای تعیین هزینه های ٬فنلاند(Meyeretal.1994) خارجی تولید انرژی الکتریکی در کشورهای اروپایی و آمریکایی چون دانمارک

,(Mohmeyer1998, (Bui1996 آلمان و (Bundesmat 1994)٬ (Ekono 1994) 

Lefevre  and Bui 1996

در ایران برای اولین بار در سال 1376 اقدام به محاسبه هزینه خارجی تولید انرژی الکتریکی  شده است. این محاسبات در معاونت امور انرژی وزارت نیرو انجام شده و در ترازنامه سال 1376 درج گردیده است . از آنجا که هیچگونه تحقیق مستقلی تا آن زمان جهت برآورد هزینه های خارجی در ایران انجام نشده بود سعی بر آن شد تا با استفاده از تجربیات سایر کشورها ضرائب هزینه های خارجی متناسب با هریک از آلاینده های ناشی از تولید انرژی الکتریکی انتخاب و جهت محاسبه هزینه های خارجی در ایران مورد استفاده قرار گیرد . لازم به ذکر است که با توجه به قیمت برابری دلاردر برابر ریال و اعمال مستقیم این ضرائب هزینه های محاسبه شده در کشورهای خارجی به هزینه های خارجی تبدیل می شد. این روش به روش تبدیل مستقیم معروف است . با توجه به اشکالاتی که بر استفاده از روش تبدیل مستقیم وارد است .

هزینه های اجتماعی انواع آلاینده های حاصل از تولید انرژی الکتریکی توسط نیروگاههای حرارتی با استفاده از روش  توسط ( جباریان و رئیسی 1381) (Scott  & janet 2000) "تبدیل تعدیل شده " و با استفاده از مدل هزینه اجتماعی

محاسبه شده است .

 مقدار هزینه اجتماعی هر کیلو وات ساعت انرژی الکتریکی برابر است با (Scott & janet2000) بر  اساس مدل

مجموع قیمت تمام شده و هزینه های خارجی هر کیلو وات ساعت انرژی الکتریکی هزینه تمام شده انرژی در ایران با توجه به آنکه توسط کدام نوع از نیروگاهها تولید شده باشد متفاوت است . بر اساس اطلاعات بدست آمده از سازمان برق ایران متوسط قیمت تمام شده هر کیلو ولت ساعت انرژی الکتریکی تولیدی نیروگاههای گازی کشور 7/189 ریال هر کیلو وات ساعت انرژی تولیدی نیروگاه سیکل ترکیبی 2/145 ریال و متوسط قیمت تمام شده هر کیلو وات ساعت انرژی الکتریکی تولیدی نیروگاه دیزلی 1/244 ریال می باشد .

بدین ترتیب بر اساس جدول محاسبه شده بیشترین میزان هزینه های اجتمای مربوط به هر کیلووات ساعت انرژی تولید شده توسط نیروگاه دیزلی می شود. پس از نیروگاههای دیزیلی تولید هر کیلو وات ساعت انرژی در نیروگاههای گازی بیشترین هزینه های اجتماعی را تولید خواهد نمود نیروگاههای بخاری و چرخه ترکیبی از نظر تولید هزینه های اجتماعی در رده های  بعدی قرار دارند .

 

 

5-نتیجه گیری :

با توجه به توجه روز افزون به مسائل زیست محیطی به نظر می رسد که اعمال هزینه های اجتماعی تولید انرژی الکتریکی نیروگاههای حرراتی جایگزین در ارزیابی اقتصادی نیروگاههای برقابی ضروری می باشد. پیشنهاد می شود جهت تخمین درستی از هزینه های اجتماعی از روش تبدیل " تعدیل شده " به کار گرفته شود . این امر سبب خواهد شد که شاخص های اقتصادی واقعی تری از طرحهای برق آبی بدست آید. نتیجه بدست آمده از این مطالعه موردی نشان می دهد که اعمال هزینه های اجتماعی سبب بهبود قابل توجه شاخص های اقتصادی پروژه های برق آبی می گردد و می تواند در توجیه اقتصادی پروژه های تولید انرژی الکتریکی به روش برق آبی موثر باشد.


دانلود با لینک مستقیم


مقاله بررسی تاثیر اعمال هزینه اجتماعی آلاینده ها در شاخص های اقتصادی نیروگاه های برق آبی