دیع‌الزمان ابوالعز بن اسماعیل بن رزاز جَزَری )درگذشته ۶۰۲ ق.)پدر علم رباتیک جهان، مهندسی مسلمان از جزیره در شمال میانرودان و جنوب شرقی آناتولی بود.
فرضیه‌هایی در مورد آشوری، ایرانی، کرد، عرب یا ترک بودن وی وجود دارد. بدیع‌الزمان جزری کتاب خود را به نام به زبان عربی نوشته و آن را «الجامع بین العلم و العمل النافع فی صناعة الحیل» نام گذاشته. معنی واژه‌به‌واژه آن می‌شود: «دانستنی‌هایی در رابطه با مکانیزم‌های هوشمند» این کتاب در فارسی با عنوان «مبانی نظری و عملی مهندسی مکانیک در تمدن اسلامی» ترجمه شده‌است. جزری این کتاب را در سال ۶۰۲ هجری به فرمان قرا ارسلان امیر سلسله آرتوقلو در دیاربکر آناتولی تالیف کرده‌است.
جزری در این کتاب طرز کار و ساخت ۵۰ دستگاه که خود ساخته و به کار برده را تشریح می‌کند. این دستگاه‌ها شامل ساعت‌های آبی و شمعی، ظرف‌ها و فواره‌های خودکار، وسایل آبرسانی از نهر و چاه، ابزار خودکار نواختن نی و دیگر وسایل از جمله قفل رمزی و قفل کلون‌دار و ابزار هندسی است. بخش عمده اسباب و تعبیه‌هایی که وی در آن شرح می‌دهد اختراع خود او بوده‌است.
شامل 6 صفحه فایل word قابل ویرایش
دانلود مقاله اسماعیل جزری