در کشور ما در طی قرون متمادی تمام ساختمان‌ها با توجه به اقلیم و شرایط محیطی ساخته می‌شده است. آفتاب، باد، رطوبت، سرما و گرما و به طور کلی شرایط آب و هوایی و جغرافیایی، تاثیر مستقیمی در معماری سنتی ایران در مناطق مختلف داشته است. بارزترین روش تهویه طبیعی ساختمان بادگیر است. بادیگرهایی با اشکال مختلف در بسیاری از شهرهای مرکزی و جنوبی ایران بر حسب سرعت و جهت باد مطلوب طراحی و اجرا شده‌اند. از نام‌های باستانی و گوناگون آن مانند واتفر، بادهنج، باتخان، خیشود، خیش‌خان، خیشور، ماسوره و هواکپ برمی‌آید که پدیده‌ای بس کهن است.
باد پس از برخورد با سطوح فوقانی به دالان‌هایی هدایت می‌شود که با سطح آب داخل حوض‌خانه برخورد کرده (مثل بادگیر باغ دولت آباد یزد) و فضای داخلی اتاق را خنک می‌کند و در مناطق مرطوب باد فقط از کانال‌های خشک عبور می‌کند (مثل بادگیرهای بنادر جنوبی) و فضای اتاق را تهویه می‌کند.
شاهکار مهندسی معماری سنتی ایران
کمی به دور و بر خود نگاه کنید؛ کولرهای آبی و گازی ، پنکه ، فن کویل و چیلر هوای خنکی را برای ساختمان ، فراهم می کنند و از سوی دیگر، انواع مختلف یخچال ها و فریزرها که محصولات غذایی و نوشیدنی ها را در محیط خنک و مناسبی نگاهداری می کنند.
آنچه ما را به این توانایی پیشرفته در فراهم ساختن امکانات سرمایشی رسانده است ، دانش تهویه مطبوع نام دارد. اما آیا تاکنون از خود پرسیده اید که مردم کشورمان پیش از پیشرفت دانش تهویه مطبوع به شکل امروزی ، چگونه شرایط مناسب هوایی را برای خود فراهم می کردند؟
آیا آنان آب و هوای گرم تابستانی را تحمل می کردند و دسترسی به آب خنک را آرزویی محال می دانستند؟ مسلما استفاده از آب خنک چشمه ها در مناطق کوهپایه ای و کوهستانی و سفر کردن به مناطق خوش آب و هوا یکی از این راه حل ها بوده است.
ولی جالب است بدانید نیاکان ما پاسخهای دیگری نیز ابداع کرده بودند که می توانست شرایط بسیار مناسبی را در فضای خانه ایجاد کند و این کارها با توجه به آن که هیچ انرژی خاصی مصرف نمی کند، از شاهکارهای مهندسی به شمار می رود.
شامل 48 صفحه فایل word قابل ویرایش
دانلود مقاله درباره بادگیر