دنیای مدرن، دنیایی شهری است و اساساً درشهر امکان وجود یافته. نوع ارتباطات و تعاملات پیچیده انسانهای مدرن، شهری است و در بطن و متن همین ارتباطات و تعاملات است که‌شهروند انتزاعی یک واحد ملی و سیاسی متولد می‌گردد، هرچند که در تعین تاریخی این شهروند مدرن سنت و خاستگاه قومی او نقشی اساسی دارد اما این سنت و گذشته نیز تنها دریک فرآیند تاریخی و انتقادی آنگاه می‌تواند هستی و موجودیت خود را حفظ کند که قادر به بازتولید خود در قالب‌ها و چارچوب‌های انتزاعی شده همچون دولت ـ ملت باشد.
دولت‌ها و ملت‌ها نیز در فضاهای مکانی و زمانی‌ای به خودآگاهی و تشخیص هویت وجودی و تاریخی خود می‌رسند که نامشان شهر است. سیاست، مدیریت، اقتصاد و اجتماع مدرن تنهادر شهر ممکن است. روستایی نیز اگر بخواهد به این امور بپردازد باید به شهر بیاید و شهری شود. صنعت و توسعه در درون روستا وجود ندارد. حتا دامپروری و کشاورزی صنعتی شده درجوامع توسعه یافته نیز در متن روابطی پیش می‌رود که شهر آنها را ممکن کرده است حتی اگر در فضاها و مکان‌هایی خارج از شهر (نه روستا) آخرین محصولات آنها را برداشت کنند وآنگاه برای فروش و توزیع به شهر آورند. اساساً فرآیند و نظام تولید مدرن، اتفاقی شهری است و وابستگی‌اش به شهر تنها در امر توزیع و مصرف نیست، هرچند در سرمایه داری نوین‌جهانی خود تولید تابعی از مصرف، توزیع و تجارت است.
انقلاب اسلامی ایران نیز انقلابی شهری بود و به همین جهت می‌توان آنرا حرکتی در جهت مدرنیزه و شهری کردن جامعه ایران انگاشت. بعد از انقلاب سیل مهاجرت‌ها از روستاها به سوی‌شهرها شدت گرفت با این تفاوت که ویژگی انقلابی حکومت اسلامی در توجه به طبقات فرودست اجتماعی باعث می‌شد که روستائیان این امکان را داشته باشند که در نظام اجتماعی جدیدسهم بالاتری در توزیع قدرت، ثروت و منزلت نصیب خود کنند و به نوعی ارتقاء اجتماعی دست پیدا نمایند. انقلاب، فرودستان و روستائیان را به فرادستی در شهرها رساند. اسلامی بودن‌انقلاب ایران و رهبری روحانیون در کنار توان سازماندهی آنان برای بسیج طبقات شهری و خصوصاً روستایی در جهت بوجود آوردن حرکات اجتماعی، باعث شد که نظام اسلامی بتواندنقش بزرگی در متحول کردن گروههای اجتماعی روستایی و سنتی به سمت شهری شدن، بازی کنند. این یک حرکت تاریخی بود که مدرن‌های ایرانی چه چپ و چه راست سکولار و لائیک‌موفق به انجام آن نگردیده‌اند به این علت ساده که نمی‌توانستند به زبان و بیان مشترکی با طبقات پایین اجتماعی جامعه ایران دست پیدا کنند.
به هر صورت در ربع قرن گذشته، اتفاقات بزرگی افتاد. روستائیان به شهرها آمدند، فرزندان آنان در شهرها متولد شدند و خود را شهری دانستند. شهر اقتضائات و الزامات خود را بر کسانی‌که وارد شهرها شده بودند، تحمیل کرد هرچند این اتفاق در شهرهای بزرگ سریع‌تر افتاد. روستائیان هرچند به مناصب بالا رسیده بودند اما به تدریج دانستند که مدیریت یک جامعه شهری‌با ریش سفیدی کردن در یک فضای قومی و قبیله‌ای روستایی بسیار متفاوت است. بسیاری از رفتارها و خرده فرهنگ‌های روستایی که زمانی خصوصاً در سالهای اولیه پیروزی انقلاب‌شاخصی برای اثبات صداقت، درستی و سادگی دوست داشتنی و انقلابی محسوب می‌شد، اکنون مایه تفریح و سرگرمی روستائیان دیروز و شهروندان امروز است. این شهروندان امروز به‌خوبی می‌دانند که در جهان پیچیده‌شهر امکان برقراری تعاملات روستایی نیست و اینگونه ارتباطات مختل کننده زندگی است هرچند که حسن نوستالوژیکی از آن در وجودشان مانده‌باشد و گاهی با رفتن به فضاهای طبیعی روستا آنرا ارضاء می‌کنند.
اندیشه و فرهنگ زندگی در شهر متفاوت از روستا است، هرچند نمی‌توان قضاوت ارزشی میان این دو انجام داد اما ناچار باید برای داشتن زندگی مناسب در شهر، شهری شد و نظام ارزشی واخلاقی برآمده از فرهنگ شهرنشینی را پذیرفت.
این تحولات به علت خاصیت اجتماعی و انسانی‌شان در یک بستر تاریخی پیش می‌روند و البته هزینه هایی نیز دارند. به هر صورت شکاف و گسستی میان فرهنگ شهری و روستایی درشهرها خصوصاً بعد از انقلاب شکل گرفت و بسیاری از شهرها، روستائی‌تر شدند. این حادثه در شهرهای کوچک و فضاهایی که غلبه جمعیتی با روستائیان بود بسیار عمیق‌تر دیده شد، امابا گذشت زمان فرهنگ روستایی در شهرها در موضع ضعف قرار گرفته و در برابر شرایط زیستی و فرهنگی زندگی در شهر تسلیم شده و می‌شوند.
تبدیل شدن توسعه به یک دغدغه، ضرورت و مسئله حیاتی برای جامعه ایران و اجتماعات شهری آن و حرکت ایرانیان در جهت درک و فهم نظری و عینی توسعه و تجربه آن در زندگی‌روزمره‌شان می‌تواند فرآیند شهری شدن و شهروند شدن آن دسته از شهرنشینان امروزی که هنوز در فضاهای فکری و فرهنگی روستایی زندگی می‌کنند، تسریع کند. این اتفاقی مبارک درروند تکمیل پروژه یا پروسه (فرآیند) مدرنیته در ایران است که البته موجب تضعیف احساسات قومی و قبیله‌ای خواهد شد و ما کمتر شاهد رفتارهای برآمده از توسعه نیافتگی همچون‌بومی‌گرایی سنتی و افراطی خواهیم بود. رفتارهایی که هنوز گاهی در میان مدیران، سیاستمداران و مسئولین خود می‌بینیم و تنها می‌توانیم ابراز تأسف کنیم و امید داشته باشیم روزی‌کسانی که در اجتماع ما به حق و یا به ناحق مدیر و مسئول هستند دیگرگونه بیاندیشند و عمل کنند.
این مقاله به صورت ورد (docx ) می باشد و تعداد صفحات آن 69صفحه آماده پرینت می باشد
چیزی که این مقالات را متمایز کرده است آماده پرینت بودن مقالات می باشد تا خریدار از خرید خود راضی باشد
مقالات را با ورژن office2010 به بالا بازکنید
مقاله تقابل اندیشه و فرهنگ شهری و روستایی