پایان نامه کارشناسی ارشد جغرافیا
گرایش برنامه ریزی شهری
105 صفحه
چکیده:
توسعه فیزیکی و رشد شهرهای ایران تا چند دههی پیش، هماهنگ و متناسب با نیازهای جامعه شهری بود. با بروز تحولات جدید، شهرها به سرعت تغییرات و دگرگونی هایی را پذیرا شدند. این دگرگونی ها به شکل رشد سریع جمعیت و گسترش فیزیکی شتاب آمیز شهرها، و به صورت نامتعادل و ناهماهنگ بوده است. مهمترین مساله ای که در برابر توسعه شهری قرار می گیرد، مکان استقرار آنهاست. اصولا استقرار و پیدایش یک شهر بیش از هر چیز تابع شرایط محیطی و موقعیت جغرافیایی است، زیرا عوارض و پدیده های طبیعی در مکان گزینی، حوزه نفوذ، پراکندگی، توسعه فیزیکی و امثال آن اثر قاطعی دارند. هدف از این پژوهش بررسی نقش عوامل اکولوژیکی در مکان یابی توسعه شهری، مکان گزینی شهر نورآباد براساس مدل اکولوژیکی و همچنین مکان یابی توسعه آتی این شهر است. روش تحقیق، تحلیلی – توصیفی است که با استفاده از نرم افزار Arc GIS 9.3 و منطق بولین، مدل اکولوژیکی معیارهای اکولوژیکی توسعه شهری برای شهر نورآباد ممسنی شده است. نتایج تحلیل مکان گزینی شهر نورآباد در مقایسه با عوامل اکولوژیکی توسعه شهری نشان داد که ارتفاع، بارش و دما مناسب ترین، شیب، جهت دامنه و خاک نامناسب ترین عوامل اکولوژیکی در مکان گزینی شهر نورآباد ممسنی بوده است. در مرحله بعد نتایج مکان یابی بهینه توسعه فیزیکی شهر نشان داد که عامل فاصله تا مسیل با 98/89 درصد مناسبترین و جهت دامنه با 34/12 درصد نامناسب ترین عامل اکولوژیکی در مکان یابی بهینه بوده است. به منظور اجرای مدل، ابتدا لایه های هر یک از عوامل به صورت زمین مرجع در محیط GIS تهیه شدند. سپس این لایه ها برای اجرای مدل به فرمت شبکه ای تبدیل شدند. در این راستا لایه های ارتفاع، شیب، جهت دامنه، زمین شناسی، دما، بارش، فاصله تا مسیل، خاک شناسی، پوشش و کاربری اراضی و فاصله تا محدوده شهر تهیه و مورد بررسی قرار گرفته است. همچنین ملاحظه ی نقشه های حاصل از ترکیب لایه ها نشان داد که که از محدوده مورد مطالعه برای توسعه آتی، تنها 185 هکتار که معادل 07/1 درصد از سطح کل منطقه است، برای توسعه آتی شهری مناسب می باشد و 93/98 درصد دارای شرایط مناسبی برای توسعه نیست. از نظر جهت های توسعه، نواحی غرب و شمال مکان های مطلوب برای توسعه آتی است، تنها 9 هکتار از سطح شهر نورآباد که معادل20/1 درصد می باشد، مناسب و براساس مدل اکولوژیکی مکان گزینی شده است و 80/98 درصد از سطح شهر نامناسب است.
کلید واژه ها: توسعه فیزیکی، شهر، عوامل اکولوژیکی، نورآباد ممسنی، منطق بولین، GIS
بررسی نقش عوامل اکولوژیکی در توسعه فیزیکی شهرها ( مطالعه موردی نورآباد ممسنی )
