-1- کلیات
گروه صنایع سیمان کرمان (شرکت سهامی عام ) که مرکز اصلی آن طبق اساسنامه شرکت ، کرمان – کیلومتر 17 جاده تهران میباشد در تاریخ 12 مرداد ماه سال 1346 ابتدا بصورت سهامی وبنام شرکت سیمان کرمان تحت شماره 170 در اداره ثبت شرکتهای کرمان به ثبت رسیده و سپس در اجرای مقررات ماده 284 اصلاحیه قانون تجارت مبنی بر لزوم تبدیل شرکتهای سهامی به یکی از انواع سهامی (عام) و یا (خاص) در تاریخ 25 مهرماه سال 1351 به سهامی عام تبدیل گردیده است و در تاریخ آبان ماه 1351 در سازمان بورس و اوراق بهادار تهران پذیرفته شد و در سال 1385 نام شرکت ازشرکت سیمان کرمان (سهامی عام ) به گروه صنایع سیمان کرمان (شرکت سهامی عام ) تغییر یافت .
2-1- موضوع فعالیت
موضوع فعالیت شرکت طبق ماده 3 اساسنامه تاسیس و اداره کارخانجات بمنظور تولید و تهیه سیمان پرتلند و انواع دیگر سیمان ، تاسیس و اداره هر نوع کارخانجات تولیدی و فروش فرآورده های آن و انجام کلیه عملیات مالی ، اداری و بازرگانی از قبیل خرید ، فروش ، صادرات ، واردات و حمل و نقل کالا ، مواد و مصالح تولیدی و سایر موارد مشابه ، خرید و فروش سهام ، تاسیس شرکتهای تولیدی و صنعتی و بازرگانی و سرمایه گذاری بیمه ، اتخاذ نمایندگی و تاسیس شعبه در داخل یا خارج از کشور و انتشار اوراق مشارکت می باشد . طبق پروانه های بهره برداری به شماره های 20888 مورخ 6/4/1350 ، 303445 مورخ 1/3/1354 و 134524 مورخ 13/7/1359 که توسط اداره صنایع و معادن صادر شده ، بهره برداری از کارخانه در حال حاضر با ظرفیت اسمی جمعا 3600تن کلینکر در روز انجام می پذیرد . ضمنا پروانه بهره برداری از معدن در سال 1385 برای یک دوره 6 ساله تمدید شده است .
3-1- اعضاء هیات مدیره
به موجب مفاد صورتجلسه مجمع عمومی عادی صاحبان سهام مورخ 23/3/88 اشخاص حقوقی بشرح ذیل به عنوان هیات مدیره برای مدت 2 سال انتخاب گردیدند:
جدول (1) : اسامی اعضای هیات مدیره سال1388
نام عضو هیأت مدیره به نمایندگی شرکت سمت تاریخ حکم تصدی
علیرضا شریف سرمایه گذاری وتوسعه صنایع سبمان(سهامی خاص ) رئیس هیأت مدیره 14/5/88
عباس کفاش تهرانی شرکت سرمایه گذاری ملی ایران(سهامی عام) نایب رئیس هیأت مدیره 14/5/88
محمدحسین ایرانمنش شرکت سرمایه گذاری بانک ملی ایران(سهامی عام) عضو هیأت مدیره 14/5/88
محمدنامجو شرکت مدیریت توسعه نگاه پویا(سهامی خاص ) عضو هیأت مدیره ومدیرعامل 09/10/88
حسین خادم محترم شرکت سرمایه گذاری توسعه ملی (سهامی عام) عضوموظف هیأت مدیره 14/5/88
2- سرمایه شرکت
سرمایه اولیه شرکت در بدو تاسیس مبلغ 160 میلیون ریال بوده است و تا این تاریخ طی 16 مرحله نهایتا" در تاریخ 5/9/1385 طبق تصمیم مجمع عمومی فوق العاده به 220.320 میلیون ریال افزایش یافت که مراتب در اردیبهشت ماه سال 1386 اداره ثبت شرکتهای کرمان به ثبت رسید .
1-2- ترکیب سهامداران
در پایان سال مالی مورد گزارش (29/12/1388) شرکت دارای 9046 سهامدار حقیقی و حقوقی بوده است. اسامی سهامداران شرکت در جدول زیر نمایش داده شده است:
جدول (2) : اسامی سهامداران شرکت به تاریخ 1388/12/29
سهامداران تعداد سهام درصد مالکیت
شرکت سرمایه گذاری بانک ملی ایران (سهامی عام ) 84.697.558 44/38
مدیریت سرمایه گذاری بانک ملی ایران (شرکت سهامی عام ) 20.912.215 49/9
شرکت مدیریت سرمایه گذاری بانک مسکن 11.955.674 43/5
شرکت سرمایه گذاری توسعه ملی 10.050.000 56/4
شرکت سرمایه گذاری ملی ایران (سهامی عام ) 9.788.153 44/4
شرکت سرمایه گذاری تدبیر (سهامی خاص)
6.018.196 74/2
شرکت سهامی بیمه ایران 4.611.700 2/09
شرکت سرمایه گذاری بوعلی(سهامی خاص) 3.640.766 65/1
شرکت سرمایه گذاری فرهنگیان 2.366.463 07/1
سایر سهامداران 60.636.529 09/30
جمع کل 220.320.000 100
در سال 2009 بطور تقریبی در جهان 2.800 میلیون تن سیمان تولید شده است که نسبت به سال قبل 1.5% رشد نشان داده است از این میزان حدود 1400میلیون تن سیمان درکشور چین تولید شده که حدود 50% تولید جهانی این کالا است وهمچنین کشورهندباتولید180میلیون تن دررده دوم قرارگرفت البته این درحالیست که تولیدسیمان ایران درخاورمیانه مقام دوم راپس ازترکیه دارد.
جدول (3) میزان تولید سیمان جهان ( واحد تن )
سال میزان تولید سال میزان تولید
1986 1.008.000.000 2003 2.020.000.000
1990 1.043.000.000 2006 2.550.000.000
1995 1.445.000.000 2007 2.600.000.000
2.000 1.750.000.000 2008 2.655.000.000
Source: www.chinacements.com Year: 2008
در سال 2009 ایران نهمین تولید کننده سیمان در جهان بوده است.
در سال 2009 ایران با تولید 45میلیون تن 1/6% تولید جهانی سیمان را به خود اختصاص داده است .
هم اکنون حدود12نوع سیمان درکشورتولیدمیشود، درحالی که این رقم دردنیابه بیش از30نوع میرسدامادرمجموع حدود90درصدسیمان تولیدی درجهان ، پرتلندمعمولی بوده وتنها10درصدمربوط به سیمانهای خاص است.یکی ازضرورتهای تنوع بخشی به تولیدسیمان درکشور،بازاریابی برای سیمانهای خاص است.درواقع تازمانی که بازاری برای سیمانهای باکاربردهای خاص وجودنداشته باشدبطورطبیعی تولیدکنندگان نیزتمایل چندانی برای حرکت به سمت تولیدسیمانهای خاص نخواهندداشت.
جدول (4) : میزان تولید ومصرف سیمان طی4سال اول برنامه چهارم توسعه(واحدمیلیون تن )
تولید درصد تغییرات تحویل سیمان صادرات مصرف داخل درصد تغییرات
سیمان کلینکر
84 65/32 8/29 98/0 55/32 95/1 8/30 65/1
85 3/35 32 1/8 26/35 455/0 87/34 2/13
86 5/40 04/38 7/14 5/40 300/0 2/40 2/15
87 4/44 40 6/9 2/44 150/0 44 9
تجزیه و تحلیل صورتهای مالی:
این روزها حسابداران فقط موظف به ثبت زنی رویدادهای مالی و فعالیتهای موسسات نیستند . روزگاری بود که مفهوم حسابدار و ماشین حساب تفاوت چندانی با هم نداشت و یک حسابدار تنها به منظور ثبت زدن و نگه داری حسابهای در هم پیچیده موسسات استخدام می شد . اما امروزه حسابداران وظایف سنگینی بر عهده گرفته اند که شاید بتوان گفت ، تعهد آنها را در مقابل صاحبکار بیشتر کرده است.
از جمله این وظایف ،تحلیل گری مالی را می توان نام برد که این روزها یک حسابدار موفق باید قادر به انجام آن باشد . هنگامی که یک حسابدار یک صورت مالی را تهیه و تنظیم می نماید باید خود نیز آن را تجزیه و تحلیل نموده ، و نقاط ضعف و قوت آن را به صاحبکار اطلاع دهد . این را به یاد داشته باشید که : درست است که صورتهای مالی بیانگر وضعیت موسسه می باشند اما هر کسی متوجه آن نمی شود .
تعریف و اهمیت تجزیه و تحلیل صورتهای مالی:
تجزیه و تحلیل مالی فرایندی است که طی آن مشخصات و ویژگیهای بارز مالی و عملیاتی واحد اقتصادی با استفاده از صورتهای مالی و سایر اطلاعات مالی مشخص می شود و در امر تصمیم گیری ، استفاده کنندگان از صورتهای مالی را یاری می کند
به طور کلی هر واحد اقتصادی به منظور برنامه ریزی و تعیین خط مشی آینده ، اطلاعات و گزارشهای حسابداری را مورد بررسی قرار می دهد و از آنجا که اطلاعات حسابداری به خودی خود قابل استفاده نیستند باید ثبت و طبقه بندی شده و در قالب صورتهای مالی خلاصه گردند .
برای ثبت این اطلاعات ، حسابداران هر یک از فعالیتهای مالی را مورد تجزیه و تحلیل قرارداده و پس از طبقه بندی اقلام ثبت شده اثر آن را برمعادله حسابداری تعیین می نمایند ، سپس اقلام ثبت شده را در قالب اعداد قابل سنجش به پول خلاصه نموده سپس در این مرحله از ترکیب و تنظیم حسابهای دفتر کل گزارشهایی را تهیه می کنند که حداکثر اطلاعات مورد نیاز کسانی که به این نتایج برای ادامه فعالیت خود نیاز دارند ، را به طور ساده و خلاصه به دست می دهد . این گزارشها را در اصطلاح حسابداری صورتهای مالی می گوییم .
این روزها اگر کسی بخواهد در زمینه بورس و سهام فعالیت کند باید بتواند نسبتهای مالی یک موسسه را محاسبه کند . نسبتها مانند کلیدهایی هستند که در های بسته را باز می کنند . وقتی که شما یک صورت مالی را در اختیار دارید و می خواهید به موسسه صاحب آن صورت مالی وام بدهید ، بهترین کار محاسبه نسبتهای نقدینگی موسسه مذکور است .
نسبتهای اهرمی نیز کارایی بالایی دارند . از طریق این نسبتها می توان نسبت بدهی به دارایی و نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام را مشخص نمود . ضمناً میتوان میزان توانایی یک موسسه در پرداخت بهره را محاسبه نمود . نسبت دیگری نیز وجود دارد که نشان می دهد که درآمد شرکت تا چه اندازه برای پوشش هزینه های ثابت کافی است .
نسبتهای فعالیت که شامل : نسبت گردش موجودی کالا ، نسبت متوسط دوره وصول مطالبات ،نسبت گردش حسابهای دریافتنی ، نسبت گردش دارائیهای ثابت و نسبت گردش مجموع دارایی هاست. نسبتهای سودآوری و مالکیت هم که اهمیت خاصی برای مدیریت سهام دارد معمولاً کمتر مورد توجه سهامداران قرار می گیرد . معمولاً سهامداران تنها با توجه به سابقه یک موسسه ، اقدام به خرید سهام آن موسسه می نمایند . شاید دلیل اصلی این اقدام ، دانش ناکافی سهامداران در ایران است . معمولاً در ایران سرمایه و تجربه حرف اول را میزند و دانش جایگاه خواصی ندارد . توجه داشته باشید که اگر تجربه و دانش در هم آمیخته شود و سرمایه در کنار این ترکیب قرار گیرد در این صورت نه تنها نتیجه مطلوب تری حاصل می شود بلکه ریسک سرمایه گذاری نیز کاهش می یابد .
صورتهای مالی اساسی:
صورتهای های مالی اساسی از نظر استانداردهای حسابداری ایران به گروههای زیر تقسیم می شوند:
ترازنامه : که در سمت راست آن دارایی های موسسه نوشته می شود و در طرف چپ آن منابع تأمین این داریی ها ذکر می گردد.
صورت سود و زیان: که در آمد ها و هزینه های شرکت را نشان می دهد.
صورت سود و زیان جامع: صورت سود و زیان جامع یکی از صورت های مالی است که میزان افزایش یا کاهش حقوق صاحبان سرمایه را از بابت درآمدها و هزینه های مختلف نشان میدهد. سرمایه گذاران، اعتباردهندگان ،مدیریت و سایرین جهت اتخاذ تصمیم های اقتصادی به اطلاعاتی در مورد علل تغییر دارایی ها و بدهیهای بنگاه نتایج معاملات و آثار رویدادها و شرایط برخاسته از محیط نیاز دارند.
صورت گردش وجوه نقد:که منعکس کننده جریانهای نقدی طی دوره مالی می باشد.
یادداشتهای همراه صورتهای مالی:یادداشتهای توضیحی و صورتهای مالی اساسی یک مجموعه به هم پیوسته می باشد نقش یادداشتهای توضیحی،برجسته نمودن و تشریح اقلام مندرج در صورتهای مالی اساسی است.
ترازنامه:
ترازنامه یا بیلان عبارتست از صورتحسابی است که وضعیت مالی یک موسسه را در یک زمان مشخص نشان میدهد.ترازنامه معمولا در پایان یک دوره مالی و یا در پایان هر ماه تهیه میگردد. در ترازنامه سه قلم اطلاعاتی دارایی، بدهی و سرمایه مشخص میگردد.ترازنامه به زبان ساده مشخص می نامید، که یک موسسه چه میزان دارایی دارد: زمین، ساختمان، اثاثه، وجه نقد در صندوق و ... همگی میزان دارایی موسسه را نشان میدهد. بدهکاران به شرکت نیز جز دارایی های شزکت محسوب میگردند. زیرا بدهکاران نیز در نهایت با پرداخت پول به صندوق شرکت و یا پرداختهای از نوع دیگر ( چک و ...) موجب افزایش دارایی شرکت میگردند.
از طرفی در ترازنامه میزان بدهی سازمان نیز مشخص میگردد. هر سازمان ممکن است به افراد مختلف بدهی داشته باشد (حساب بستانکاران) و یا موسسه ممکن است با صدور چکهای مختلف اسناد پرداختنی مختلفی داشته باشد. کلی اطلاعات بدهی موسسه در این ترازنامه مشخص میگردد. در نهایت سرمایه تشکیل موسسه نیز در این قسمت مشخص میگردد. علت امر این است، که شرکت همواره به صاحب سرمایه بدهکار میباشد. در حقیقت بدهی و سرمایه دیون یک موسسه را به افراد حقیقی یا حقوقی دیگر مشخص میکند.
قسمت های مهم ترازنامه:
داراییها:
داراییهای شرکت مقادیری است که شرکت در فعالیتهای سود آور سرمایه گذاری می کند یا حقوق، نسبت به منافع اقتصادی آتی یا سایر راههای دستیابی مشروع به آن منافع که در نتیجه معاملات یا سایر رویدادهای گذشته به کنترل واحد تجاری در آمده است.
داریی های جاری:
این اقلام بالاترین قدرت نقدینگی را دارند یعنی می توان آنها را به پول نقد تبدبل کرد،به فروش رسانید .از این رو گاهی داراییهای جاری را سرمایه در گردش می نامند.داراییهای جاری عبارتند از وجه نقد و بانک، اوراق بهادار قابل معامله و بدهکاران ، موجودی کالا و هزینه های پیش پرداخت شده که در مدت یک سال به مصرف می رسند.
داراییهای ثابت:
بر عکس داراییهای جاری که در مدت یک سال به پول نقد تبدیل می شوند ،وجوهی که در دارایی ثابت سرمایه گذاری شده انددر مدت بیش از یک سال بازگشت می شوند
بدهیها و حقوق صاحبان سهام:
ستون بدهیها و حقوق صاحبان سهام ترازنامه،نشات دهنده چگونگی تامین سرمایه شرکت است. بدهیها مبالغ بدهی شرکت به بستانکاران است.بدهی های جاری در مدت یک سال یا کمتر و بدهیهای بلند مدت در سالهای بعد پرداخت می شوند.نمونه ای از بدهی های جاری عبارتند از:حسابهای پرداختنی،وامهای پرداختنی به بانکها یا اقساط جاری وام های بلند مدت.سود سهام پرداختنی نشان دهنده مبالغی است که شرکت به عنوان سود تقسیمی به سهامداران اعلام کرده است و باید آن را در زمانی کوتاه به سهامداران پرداخت کند.
مقدار پول نقدی که سهامداران به طور مستقیم به شرکت پرداخت می کنند سرمایه(سهام عادی)و مازاد بر سرمایه پرداخت شده را صرف سهام می نامند که بخشی از حقوق صاحیان سهام را تشکیل میدهد.سود انباشته مقدار سودی است که شرکت به دست آورده (و به صورت سود سهام پرداخت نکرده)و آن را دوباره در شرکت سرمایه گذاری کرده است .
نکته:اطلاعاتی که در ترازنامه وجود دارد جوابگوی نیازهای تحلیلگران نیست. برای مثال در ترازنامه داراییهای شرکت بر مبنای قسمت تمام شده تاریخی ثبت می شوند،بنابر این ترازنامه ارزش روز یا ارزش جایگزینی داراییهای شرکت را نشان نمی دهد . این مشکل موقعی بیشتر می شود که اقتصاد دچار شرایط تورمی باشد . همچنین ترازنامه نشان نمی دهد که علت افزایش ارزش بعضی از اقلام داراییهاچیست؟مثلا اگر ارزش موجودی کالا افزایش نشان دهد،معلوم نیست که آیا این افزایش ناشی از افزایش مقدار فیزیکی کالاست یا ناشا از افزایش قیمتها.همچنین اگر مقدار فیزیکی موجودی کالا افزایش یافته باشد،معلوم نیست که آیا شرکت به منظور پاسخگویی به افزایش تقاضا ،کالای اضافی تولید کرده است یا اینکه کالای تولید شده را نمی تواند بفروشد.بنابراین تحلیلگر صورتهای مالی باید بداند ناکافی بودن اطلاعات مندرج در ترازنامه باعث می شود که او نتوتند وضعیت مالی شرکت را به طور مفید و مؤثر شناسایی کند.
صورت سود و زیان:
صورت سود و زیان وسیله ای است برای تعیین قدرت سود دهی شرکت در یک دوره زمانی مشخص. در بعضی شرکتها سال مالی با سال تقویمی برابر است ولی بسیاری از سازمانها متوجه شده اند که بهتر است سال مالی هم زمان با سال تقویمی نباشد.بعلاوه صورت سود و زیان ممکن است به صورت فصلی تهیه شود که به آن صورت میاندوره ای می گویند.صرف نظر از زمان شروع ، پایان و طول دوره مالی شرکت، نکته مهم این است که در صورت سود و زیان فعالیتهای شرکت برای یک دوره زمانی مشخص خلاصه می شود.فعالیتهای شرکت باعث ایجاد جریانی از درآمدها(فروش)،هزینه ها و سود و زیانهای یک دوره زمانی است و همین جریان هاست که در صورتهای سود و زیان گزارش می سود.
صورت سود و زیان جامع:
به عنوان یک صورت مالی اساسی ،باید کل درآمدها و هزینه های شناسایی شده طی دوره را که قابل انتصاب به صاحبان سرمایه است،به تفکیک اجزای تشکیل دهنده آنها نشان دهد.به عبارت دیگر تمام اقلام که حقوق صاحبان سهام را تغییر می دهند به غیر از آورده و ستانده صاحبان سهام در آن نمایش داده می شود.
صورت جریان های نقدی:
دیگر صورت مهم ،صورت جریانهای نقدی است. در این صورت ، جریانهای نقدی شرکت در فاصله دو دوره مشخص زمانی محاسبه می شود.بیشتر داده های این صورت از دو ترازنامه ای که در آن دو دوره زمانی تهیه شده اند گرفته می شود.داده های اضافی نیز از صورت سود و زیان همین دوره زمانی گرفته می شود.صورت جریانهای نقدی به صورت یک منبع اطلاعاتی مالی،پیوست ترازنامه و صورت سود و زیان است که در گزارشهای مالی سالانه منتشر می شود و این نشانه اهمیت این صورت است.
یادداشتهای توضیحی:
یادداشتهای توضیحی شامل اطلاعات تشریحی و جزییات بیشتری از اقلام منعکس شده در صورتهای مالی اساسی است ضمن اینکه اطلاعات دیگری از قبیل بدهیهای احتمالی و تعهدات را ارائه میکند. این یادداشتها شامل موارد
افشای الزامی یا توصیه شده بر اساس استانداردهای حسابداری یا سایر موارد افشاست که برای دستیابی به ارائه مطلوب ضرورت دارد.
تجزیه و تحلیل نسبتها:
گام نخست در تجزیه و تحلیل صورتهای مالی ،مطالعه دقیق صورتها و یادداشتهای پیوست است.تجزیه و تحلیل نسبتها گام بعدی است.کاربرد تجزیه و تحلیل این نسبتها چنان متداول شده که برنامه های کامپیوتری برای این منظور نوشته شده است و در اجرای این برنامه ها نسبتها نیز تجزیه و تحلیل می شود.وام دهندگان و تامین کنندگان منابع مالی شرکت مانند بانکها و شرکتهای بیمه،برای ارزیابی قدرت مالی و وضع بدهی های شرکت از این برنامه های کامپیوتری استفاده می کنند.چنانکه سایر سازمانهای وام دهنده نیز برای تعیین وضع مالی خود ، از همین برنامه ها استفاده می کنند.
نسبتهای اصلی:
تقریبا برای هر یک از جنبه های عملکردی شرکت می توان از نوعی نسبت استفاده کرد. تحلیلگران برای شناخت نقاط قوت و ضعف شرکت از این نسبتها به عنوان یک ابزار متداول استفاده می کنند.ولی با این نسبتها فقط می توان به عوارض و علائم موجود پی برد و نه به اصل مسئله یا مشکل.اگر یکی از نسبتها بیش از اندازه زیاد یا کم باشد می توان به وجود حادثه مهمی در آن شرکت پی برد.ولی نمی توان اطلاعات کافی به دست آورد.
با نسبتهای نقدینگی می توان قدرت شرکت را در پرداخت بدهیهای جاری(آنگاه که تاریخ سر رسید آنها برسد)تعیین کرد.با استفاده ازنسبتهای فعالیت می توان درجه کارایی شرکت را از نظر استفاده مؤثر از منابع تعیین کرد.میزان وجوهی را که شرکت از راه وام گرفتن تامین کرده است به وسیله نسبتهای بدهی یا اهرمی نشان می دهند.توانایی شرکت در به دست آوردن سود به وسیله نسبتهای سود آوری نشان داده می شود.
نسبتهای نقدینگی:
این دسته از نسبت ها، توانایی و قدرت شرکت را در بازپرداخت بدهی های کوتاه مدت اندازه گیری می کند. اساس کاربرد این نسبت ها بر این فرض استوار است که دارایی های جاری منبع اصلی شرکت برای بازپرداخت
بدهیهای جاریست و مدیران شرکتها می توانند با استفاده از این گروه نسبت ها، قدرت بنگاه خود را در بازپرداخت بدهی های کوتاه مدت مورد سنجش قراردهند. علاوه بر مدیران و سهامداران شرکت، اطلاع از این گروه نسبت ها، برای بستانکاران تجاری و وام دهندگان کوتاه مدت نیز مفید خواهد بود، چرا که اینان برای وام دهی، بیش از هرچیز وضعیت نقدینگی شرکت را مورد توجه قرار می دهند. متداول ترین نسبت های نقدینگی ، نسبت جاری و نسبت آنی (سریع) است.
1.نسبت جاری:
برای محاسبه این نسبت، دارایی های جاری را بر بدهی های جاری تقسیم می کنند. در استفاده از این نسبت، فرض می شود که دارایی های جاری، تنها پشتوانه شرکت برای بازپرداخت بدهیهای کوتاه مدت است. نسبت جاری، متداول ترین وسیله برای اندازه گیری قدرت بازپرداخت بدهی های جاری محسوب می شود، زیرا بدین وسیله می توان نشان داد; دارایی هایی که درطول دوره مالی به پول نقد تبدیل می شوند چند برابر بدهی هایی خواهد بود که سررسید آنها در آن دوره فرا خواهد رسید. بدیهی است هر اندازه نسبت جاری شرکت بزرگتر باشد،وضعیت نقدینگی شرکت بهتر و براین اساس، بازپرداخت بدهی های جاری با مشکلات کمتری روبرو خواهد بود.
به طور معمول، برخی از متخصصان و کارشناسان مالی بر این باورند که مقدار این نسبت باید در حد 2 یا بیشتر باشد و یا به عبارت دیگر، برای این که شرکت در بازپرداخت بدهی های جاری خودبا مشکل مواجه نشود، باید به طور معمول دارایی های جاری دست کم دو برابر بدهی های جاری باشد. به هرحال، میزان مطلوب این نسبت بستگی به وضعیت اقتصادی و استانداردهای صنعت خواهد داشت .
2.نسبت آنی:
نسبت آنی، تقریبا" اهدافی مشابه اهداف نسبت جاری را دنبال می کند، ولی در محاسبه آن دارایی های جاری غیر سریع حذف می شود، به عبارت دیگر، در محاسبه آن اقلامی از دارایی های جاری برای پوشش بدهی های جاری در نظرگرفته می شوند که نسبت به سایرین، قابلیت بیشتری برای نقدشدن دارند و یا دست کم برای نقد شدن نیازمند صرف زمان کمتری هستند. لازم به توضیح است که دارایی های جاری غیر سریع، دارایی هایی هستند که نقد شدن آن ها نیازمند زمان است که موجودی کالا، سفارشات و پیش پرداخت ها از این جمله اند.این نسبت، در تعیین وضعیت نقدینگی شرکت در مقایسه با نسبت جاری، دارای دید دقیق تر و محافظه کارانه تری است، زیرا فرض می-
شود که در یک لحظه از زمان، شرکتمجبور باشد به تعهدات کوتاه مدت خود عمل کند. برخی از تحلیل گران بر این باورند که نسبت آنی باید برابر یک باشد. اما میزان مطلوب این نسبت نیز همچون نسبت جاری بستگی به وضعیت اقتصادی و استانداردهای صنعت خواهد داشت. با این حال، چنین به نظر می رسد که اگر شرکت بخواهد از قدرت نقدینگی برای بازپرداخت بدهی های جاری خود برخوردار باشد، بایددارایی های سریع حداقل به میزان بدهی های جاری باشد
نسبتهای فعالیت:
خبرگان مالی از نسبت های فعالیت برای آگاه شدن از درجه کارآیی شرکت از دیدگاه بهره جویی از منابع موجود استفاده می کنند. در حقیقت، این نسبت ها کارآیی شرکت را ازدیدگاه مدیریت دارایی ها نشان می دهد. عمده ترین این نسبت ها، نسبت گردش موجودی کالا ، نسبت گردش دارایی های ثابت، نسبت گردش مجموع دارایی ها و متوسط دوره وصول مطالبات است که به توضیح مختصر درباره آنها مبادرت می شود.
1.گردش موجودی ها:
گردش موجودیهای شرکت، یکی از نسبتهای کارایی به شمار می رود و از تقسیم قیمت تمام شده کالای فروش‌رفته به موجودیهای شرکت بدست می آید. این نسبت، کارایی شرکت را در مدیریت موجودیها به نمایش می‌گذارد. کارایی شرکت بوسیله محاسبه و شمار دفعات گردش موجودیها در طول سال مورد سنجش قرار میگیرد. نسبت کارایی به صنعتی که آن را مورد تجزیه و تحلیل قرار می‌دهیم وابستگی زیادی دارد برای نمونه، گردش موجودیها در فروشگاه‌های بزرگ زنجیره‌ای، به مراتب بیشتر از صنعت تولید هواپیما می باشد. از این رو مقایسه گردش‌موجودی‌ها در شرکتهای موجود در صنعت، اهمیت ویژه ای دارد.
2.گردش کل داراییها:
با این نسبت می توان رابطه میان ارزش دارایی ها و حجم فعالیت شرکت را مشخص کرد. به عبارت دیگر، این نسبت کارآیی مدیریت را در استفاده مناسب از سرمایه گذاری ها و دارایی هایشرکت نشان می دهد. پرواضح است که افزایش این نسبت می تواند نشانگر استفاده مناسب تر از دارایی ها تلقی شود.این نسبت از تقسیم کردن خالص فروس بر کل داراییهای شرکت به دست می آید.
3.متوسط دوره وصول مطالبات:
با کمک این نسبت می توان زمان یا تعداد روزهایی که طول می کشد تا شرکت مطالبات خود را وصول کند، محاسبه کرد. پس به عبارت دیگر، با این نسبت رابطه میان فروش نسیه و مطالبات کوتاه مدت تعیین می شود و می توان به سیاست اعتباری شرکت در فروش محصولات پی برد. توضیح آن که اگرچه اعطای اعتبار بیشتر به مشتریان می تواند بر افزایش سطح فروش محصولات تاثیرگذار باشد، ولی احتمال سوخت شدن مطالبات را افزایش می دهد. بنابراین، گاهی افزایش متوسط دوره وصول مطالبات می تواند نامطلوب تلقی شود.متوسط دوره وصول مطالبات از تقسیم حسابهای دریافتنی بر متوسط فروش روزانه به دست می آید.
نسبتهای بدهی یا اهرم:
این نسبتها دو دسته هستند . یک دسته به بخش بدهی ها و حقوق صاحبان سهام مربوط است و میزان منابعی را که شرکت ازراه وام گرفتن تامین کرده است نشان می دهد . نمونه های آن عبارتند از: نسبت بدهی های بلند مدت به حقوق صاحبان سهام و نسبت کل بدهی ها به کل داراییها.دسته دوم توان شرکت در ایجاد سود کافی برای پرداخت بهره بدهی های شرکت را نشان می دهد . یک نمونه از آن توان پرداخت بهره یا پوشش هزینه بهره است . نسبتهای دیگر به رابطه بین سود و میزان بدهی مربوط می شود .
1.نسبت بدهی های بلند مدت به حقوق صاحبان سهام:
با استفاده از این نسبت،مقدار منابع مالی شرکت که به وسیله بستانکاران تامین شده است محاسبه می شود. شیوه محاسبه به این ترتیب است که کل بدهیهای بلند مدت را به حقوق صاحبان سهام تقسیم می کنند.
2.نسبت کل بدهیها به کل داراییها:
نسبت کل بدهیها به کل داراییها در دسته بندی نسبتهای اهرمی جای میگیرد و از تقسیم‌کردن کل بدهیها به کل داراییهای شرکت محاسبه میگردد. نسبت بدهی نشان میدهد که کل داراییهای شرکت تا چه اندازه از طریق بدهیها فراهم شده است. برای نمونه چنانچه نسبت بدهی 30 درصد باشد، نشان دهنده آن است که 30 درصد از داراییهای شرکت بوسیله وام گیری یا ایجاد بدهی تأمین شده‌است. نکته جالب در مورد بدهیها آن است که
همچون دو لبه یک چاقو عمل می‌کنند. ترسیم و چشم انداز اقتصادی برای تحلیل گر اهمیت دارد. به طوری که اگر وضعیت عمومی اقتصاد مناسب نباشد و نرخ بهره به صورت فزاینده در حال رشد باشد، آنگاه شرکتهایی که نسبت بدهی بالاتری دارند، با مشکلات مالی گسترده تری نیز روبرو خواهند گردید؛ اما چنانچه وضعیت اقتصادی مناسب باشد، گرفتن وام و در نتیجه ایجاد بدهی می تواند رشد و سودآوری شرکت را با هزینه‌های کمتری همراه کند.
3.توان پرداخت بهره:
با استفاده از این نسبت توانایی شرکت در پرداخت بهره وام محاسبه می شود به این صورت که سود قبل از بهره و مالیات را بر هزینه بهره تقسیم می کنند . مفهوم ضمنی این نسبت این است که مقدار سود باقیمانده پس از کسر هزینه های تولید ، عملیاتی و اداری از خالص فروش صرف پرداخت هزینه بهره وام می شود ولی سود قبل از بهره و مالیات دارای مفهوم سود است و صحیح نیست که آنرا به طور مستقیم به عنوان یکی از شاخصهای سنجش جریان نقدی به کار ببریم بلکه یکی از شاخصهای غیر مستقیم است که به وسیله آن توان شرکت در پرداخت بهره وام محاسبه می شود.
گاهی کاهش این نست به معنای افزایش ریسک مالی است . اگر مقدار این نسبت از حد معینی بگذرد سازمانهای وام دهنده از در خواست کننده وام بهره بیبیشتری طلب کرده،شرایط سخت تری تعیین می کنند (همانگونه که در مورد نسبت مالی عمل می شود)
نسبتهای سود آوری:
عملکرد کلی شرکت و مدیریت آن از دیدگاه سودآوری و بازدهی سرمایه گذاری ها را می توان با نسبت های سودآوری مورد مطالعه قرار داد. مهمترین این نسبت ها در ادامه بحث، شرح داده شده است.
1.سود هر سهم:
با محاسبه این رقم سودی که شرکت در یک دوره مشخص به ازای یک سهم عادی به دست آورده است معین می شود . این عدد از متداول ترین نسبتهای مالی است که محاسبه و تجزیه و تحلیل می شود . برای محاسبه این نسبت ، مقدار سود پس از کسر مالیات را بر تعداد سهام عادی که در دست سهامداران است تقسیم می کنند. اگر یک
شرکت سهامی تعدادی سهم ممتاز داشته باشد سود متعلق به این سهام را از رقم سود پس از کسر مالیات کسر و سپس سود قابل تخصیص به سهام عادی ره محاسبه می کنند .علت اصلی توجه به سود هر سهم و نه کل سود شرکت به هدف اصلی شرکت مربوط است که به حداکثر رسانیدن ثروت سهامداران می باشد . باید توجه داشت سودی که شرکت به سهامداران می پردازد با سودی که شرکت به دست می آورد رابطه نزدیک دارد. درمحاسبه نسبت سود پرداختنی نیز از رقم متعلق به سود هر سهم استفاده می شود.
2.سود تقسیمی هر سهم:
این نسبت نشان دهنده مبلغ سودی است که شرکت بابت هر سهم پرداخت می کند . برای محاسبه این نسبت ، رقم متعلق به سود تقسیمی سهام را بر تعداد سهام عادی که در دست سهامداران است تقسیم می کنند .در محاسبه سود تقسیمی هر سهم و سود هر سهم در یک شرکت عددی که در مخرج کسر قرار گرفته است نمایانگر تعداد سهام عادی در دست سهامداران در پایان سال مالی است.در این گونه محاسبه فرض این است که در تمام این دوره دوازده ماهه این تعداد سهام در دست سهامداران بوده است . اگر در یک سال در تعداد سهامی که در دست سهامداران است تغییرات فاحشی رخ دهد برای محاسبه نسبتهای مالی مربوط به هر سهم باید از میانگین تعداد سهامی که در دست سهامداران بوده است استفاده کرد.
3.درصد سود تقسیمی(نسبت سود پرداختنی):
با استفاده از این نسبت ، سود نقدی را که به سهامداران می پردازند ، به درصدی از سود هر سهم بیان می کنند . برای محاسبه این نسبت ، سود تقسیمی هر سهم را بر سود هر سهم تقسیم می کنند .در تفسیر این نسبت باید کاملا دقت کرد زیرا سود هر سهم رقمی نیست که در حساب جاری شرکت در بانک موجود باشد و شرکت بتواند آن را به عنوان سود سهم تقسیمی به سهامداران بپردازد. اگر منع قانونی نباشد شرکت می تواند با استفاده از اندوخته ها بیش از مبلغی که به عنوان سود هر سهم به دست آورده است به صورت سود تقسیمی هر سهم به صاحبان سهام عادی بپردازد که در چنین حالتی درصد سود تقسیمی به بیش از 100 درصد (عدد یک) می رسد.
گاهی بانکها و سازمانهای وام دهنده هنگام هنگام بستن قرار داد وام،شرایط محدود کننده ای را در مورد تقسیم سود در قرار داد وام می گنجانند برای مثال شرط می گذارند که در صد سود تقسیمی شرکت وام گیرنده نباید از 50
درصد فراتر رود . منظور از گنجاندن شرط این است که شرکت وام گیرنده از نظر قدرت نقدینگی در وضعی باقی بماند که بتواند به موقع اقساط وام را بپردازد.
4.حاشیه سود:
حاشیه سود خالص شرکت، یکی از نسبتهای سودآوری است که بوسیله تقسیم‌کردن سود خالص به کل فروش بدست می آید. حاشیه سود نشان میدهد که از هر واحد پولی فروش تولید و خدمت شرکت، چه اندازه از آن به سود خالص تبدیل شده است. برای نمونه، حاشیه سود خالص 20 درصدی نشان میدهد که از ده ریال فروش محصولات شرکت، 2 ریال سود خالص نصیب شرکت خواهد گردید.
5.نرخ بازده سرمایه گذاری:
نرخ بازده مجموع دارایی ها میزان سود به ازای هرریال سرمایه گذاری شده در شرکت را نشان می دهد. به سخن دیگر، این نسبت محاسبه می کند که به طور متوسط در برابرهرریال سرمایه گذاری شده، چه مقدار بازده نصیب شرکت می شود. پس بازده مجموع سرمایه گذاری ها، بهره وری سرمایه را در شرکت نشان می دهد. بدیهی است که افزایش حجم سرمایه گذاری ها به خودی خود، موجب افزایش ثروت سهامداران نمی شود بلکه باید دید سرمایه گذاری ها تا چه اندازه ای در بالابردن سود موثر است.
این نسبت از دیدگاه استفاده از تسهیلات اعتباری نیز می تواند کاربرد زیادی داشته باشد، چراکه اصولا" اگر نرخ بهره تسهیلات دریافتی از بازده مجموع دارایی ها بیشترباشد، دریافت وام صرفه اقتصادی نخواهد داشت و حتی ممکن است در برخی موارد، شرکت در بازپرداخت تسهیلات دریافتی با مشکل مواجه شود.این نسبت از تقسیم سود خالص بر کل داراییها به دست ما آید.
6.نرخ بازده حقوق صاحبان سهام:
این نسبت شباهت زیادی به نرخ بازده مجموع دارایی ها دارد، تنها میزان سودآوری را به ازای هر ریال سرمایه گذاری شده توسط سهامداران نشان می دهد. به همین خاطر، اگر این نرخ بازده کمتر از نرخ بهره وام های دریافتی
باشد، استفاده از تسهیلات دریافتی به زیان صاحبان سهام خواهد بود.این نسبت از تقسیم سود خالص بر حقوق صاحبان سهام به دست می آید.
نقاط ضعف و قوت نسبتهای مالی :
کاربرد مناسب نسبتها و تجزیه و تحلیل درست آنها به شناخت نقاط قوت و ضعف این نسبتها بسته گی دارد.در این بخش نقاط قوت و ضعف شناخته شده این گونه تجزیه و تحلیل ها به اختصار توضیح می دهیم.
نقاط قوت :
مزایای این روش تجزیه و تحلیلی نست ها عبارت است از:
1. محاسبه این نسبت ها نسبتا ساده است.
2. با این نسبت ها معیاری برای مقایسه بین فعالیت های شرکت در یک دوره زمانی به دست می آید و نیز می توان نسبت های محاسبه شده را با متوسط صنعت مقایسه کرد .
3. برای تعیین روند سنواتی شرکت و تغییراتی که احتمالا در این روند رخ داده است و نیز تعیین اعداد غیر عادی می توان از روش تجزیه و تحلیل نسبت ها استفاده کرد.
4. در امر شناخت مشکلات شرکت ها محاسبه این نسبت ها سودمند است.
5. اگر روش مبتنی در تجزیه و تحلیل نسبتها با روشهای دیگر ادغام شود این نسبت ها می تواند در فرآیند ارزیابی و قضاوت نقش مهمی بازی کند.
نقاط ضعف:
معایب این روش عبارت است از:
1. اگر فقط به یکی از این نسبتها توجه شود فایده چندانی نخواهد داشت.
2. نسبتها راه حل مشکلات نیستند و با استفاده از این نسبت ها نمی توان به علل اصلی مشکلات پی برد و نسبت ها تنها نشان دهنده مشکلات هستند.
3. شخص تحلیل گر در تفسیر داده ها به ساده گی دچار اشتباه می شود و احتمال دارد به راحتی آنها را غلط تفسیر کند. برای مثال کاهش مقدار این نسبت الزاما به معنای وقوع رخ دادی نامطلوب نیست.
4. تقریبا هیچ استانداردی قابل قبولی وجود ندارد که بتوان آن را مبنای مقایسه با نسبت یا مجموعه ای از نسبتها قرار دهد.
فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد
تعداد صفحات این مقاله 36 صفحه
پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید
دانلود مقاله تجزیه و تحلیل صورتهای مالی گروه صنایع سیمان کرمان (شرکت سهامی عام )
