لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 12
اجرای احکام کیفری، مجازات، قصاص نفس، قصاص عضو،استیذان در قصاص
قصاص در لغت به معنای پیگیری نمودن اثر چیزی است. در اصطلاح پیگیری و دنبال نمودن اثر جنایت به گونهای که قصاص کننده عین عمل جانی را نسبت به او انجام دهد.
گاهی قصاص مربوط به نفس و جان آدمی است و گاهی مربوط به اعضا و جوارح انسان.
قصاص نفس
قصاص نفس مجازاتی است که یک مصداق بیشتر ندارد و فقط برای ارتکاب جرم قتل عمد وضع و مقرر گردیده است.
مبنای این مجازات آیات شریفه قرآن است:
«یا ایها الذین آمنوا کتب علیکم القصاص فی القتلی الحر بالحر و العبد بالعبد و الانثی بالانثی»
(ای کسانی که ایمان آورده اید حکم قصاص بر شما مقرر گردید بدین نحو که آزاد را در مقابل آزاد و بنده را در مقابل بنده و زن را در مقابل زن قصاص کنید.)
پس از ارسال پرونده به اجرای احکام جهت اجرای حکم قصاص، قاضی موظف است قطعیت و لازم الاجرا بودن حکم را مورد بررسی قرار داده و در صورت قطعی بودن رأی و ابلاغ صحیح حکم به محکوم علیه یا وکیل وی، دستور اجرای حکم را صادر نماید.
موانع حکم قصاص اجرای
در صورت وجود هریک از عوامل زیر، حکم اجرا نمیگردد و تصمیم مقتضی حسب مورد اتخاذ میگردد.
اعلام گذشت اولیای دم
اولیای دم در هر مرحله از مراحل رسیدگی پرونده یا اجرای حکم، میتوانند از اعمال مجازات قصاص صرف نظر نمایند. گاهی این انصراف مشروط به دریافت دیه به مقدار قانونی یا کمتر یا بیشتر است که در این صورت موافقت جانی الزامی است.
عدم درخواست اجرا
اجرای قصاص مستلزم تقدیم درخواست از جانب اولیای دم است.
عدم پرداخت فاضل دیه
مطابق ماده 212ق.م.ا چنانچه قاتل بیش از یک نفر باشد، اولیای دم جهت قصاص همه قاتلین باید فاضل دیه هرکدام را بپردازند. همچنین است در موردی که مردی، زنی را به قتل برساند. (ماده258ق.م.ا)
عدم پرداخت سهم عفو کنندگان
چنانچه اولیای دم مقتول متعدد باشند و برخی نسبت به جانی اعلام گذشت نمایند و برخی دیگر خواهان قصاص باشند؛ مطابق ماده 264ق.م.ا کسانی که خواهان قصاص هستند باید سهم عفوکنندگان را به قاتل پرداخت نمایند.
عدم پرداخت سهم متقاضیان دیه
چنانچه اولیای دم مقتول متعدد باشند و برخی خواهان دریافت دیه و برخی دیگر خواهان قصاص باشند؛ مطابق ماده 264ق.م.ا کسانی که خواهان قصاص هستند باید سهم متقاضیان دیه را پرداخت نمایند تا امکان اجرای قصاص فراهم شود.
عدم پرداخت سهم صغاردر جایی که اولیای دم متعدد باشند و برخی از آنها صغیر باشند و اولیای دم کبیر خواهان قصاص باشند؛ مطابق رأی وحدت رویه شماره31 - 1366/8/20 اولیای دم کبیر برای اجرای قصاص باید سهم صغار از دیه شرعی را تأمین و پرداخت نمایند.
موانع مخصوص زنان
چنانچه محکوم زن در ایام بارداری، نفاس یا شیردهی به سر میبرد؛ اجرای حکم به تأخیر خواهد افتاد
لزوم تقاضای اجرا و استیذان قصاص
اگرچه قبل از صدور حکم دادگاه، اولیای دم برای قاتل تقاضای اعمال مجازات قصاص نموده‌اند؛ اما با این حال پس از قطعیت یافتن حکم دادگاه، برای اجرای قصاص نیز باید تقاضای مجدد بنمایند.
علاوه بر وصول تقاضای اولیای دم بر اجرای قصاص، اخذ اجازه ولی امر مسلمین برای اجرا ضرورت دارد. در حال حاضر رهبر معظم انقلاب این امر را به رئیس قوه قضائیه واگذار نموده اند. لذا پس از وصول تقاضای اولیای دم بر اجرای قصاص، قبل از اجرا باید از رئیس قوه قضائیه در این زمینه اجازه گرفته شود.
تشریفات اجرا
1. مطلع کردن اشخاص و مقامات ذیربط
2. جدا کردن محکوم از سایر زندانیان 24 ساعت قبل از اجرای حکم ( جهت جلوگیری از اقدامات خشونت آمیز احتمالی محکوم علیه و تأمین امنیت و سلامت زندانیان )
3. معاینه محکوم قبل از اجرای حکم
4. برآوردن تقاضای ملاقات محکوم علیه
5. رسانیده وصایا و مکتوبات محکوم علیه
6. انجام مراسم مذهبی ( توبه و استغفار، غسل میت و کفن نمودن در صورتی که محکوم حاضر به انجام این موارد شود. )
7. برآوردن تقاضای خوردنی و آشامیدنی
8. تهیه صورت مجلس
اشخاص حاضر در صحنه اجرای حکم
بر اساس ماده 293 آ.د.ک و ماده 7 آیین نامه، مقامات و اشخاص ذیل باید در صحنه اجرای حکم حاضر باشند:
أ. قاضی صادرکننده حکم؛
ب. رئیس اداره زندان یا قائم مقام وی؛
ج. فرمانده نیروی انتظامی محل یا قائم مقام وی؛
د. پزشک قانونی یا پزشک معتمد؛
ه. یکی از روحانیون یا افراد بصیر برای انجام تشریفات دینی و مذهبی؛
و. منشی دادگاه؛
ز. اولیای دم مقتول یا وکیل آن ها؛
ح. وکیل محکوم علیه؛
وظایف هر یک از اشخاص و مقامات فوق در قانون بیان شده است.
زمان و مکان اجرای حکم
زمان اجرا؛
تحقیق درباره اجرای احکام قصاص
