8- رخت از این گنبد برون بر گر حیاتی بایدت
زانکه تا در گنبدی با مردگانی هم وطا
- گنبد: کنایه از جهان و دنیا (فرهنگ کنایات) در مصراع دوم اشاره ضمنی به گور نیز هست.// رخت از جائی بیرون بردن یا کشیدن: کنایه از ترک آنجاست و قطع علاقه.// وطاء: به کسر واو، بستر و نهالین است. (غیاث) هم وطا کنایه از همبستر و هم‌سفره.// معنی: اگر به دنبال حیات واقعی هستی از این دنیا دل برکن، زیرا تا وابسته بدین جهانی با مردگان هم بستری.
نا
26- ای عراق الله جارک سخت مشعوفم به تو
وی خراسان عمرک الله سخت مشتاقم ترا
الله جارک: خدا نگهدارت.// مشعوف: خشنود و خوشحال.// عمرک الله: خداوند عمرت را طولانی کناد.// معنی: ای عراق که سخت دلخوش توأم، خداوند نگهدارت، و ای خراسان که سخت اشتیاق دیدارت را دارم خداوند عمرت طولانی دارد.
96- هم ز بخت است کز مقالت من
همه عالم غرایب و غرر است
مقالت: گفتار.// غرر: سپیدیها و اول چیزها و بهترهای هر چیز. در این صورت جمع غره است. درر و غرر به معنی مرواریدهای بهتر و برگزیده. مجازاً برگزیده‌ها.// معنی: این نیز از بخت نیک من است که سروده‌های من در جزو غرایب و غرر جهان شده است. در بیت مفاخره دیده می شود.
م منبع و مؤلف: گزیدۀ قصاید خاقانی، دکتر منصور ثروت، انتشارات دانشگاه پیام نور 1383
آشنایی کلی با زندگی، شعر و سبک شاعری خاقانی
مابین سالهای 500 تا 528 ه. ق. کودکی پای به حیات گذاشت که نام او را ابراهیم گذاشتند. پدرش نجیب الدین، نجاری بیش نبود و مادرش کنیزی طباخ از رومیان مسیحی که بعداً مسلمان شده بود و جدّش جولاهه. با وجود چنین خاندان بی نام و نشان هنوز بیست سالش نشده بود که به یکی از شاعران ممتاز عصر خود تبدیل شد و آنچنان شهرت و محبوبیتی به دست آورد که همۀ شاهان پدر بی نام و نشان او را فراموش کردند و در دربارهای خود پذیرای وجود وی شدند. »»
««
تربیتها و حمایتهای عموی وی کافی الدین عمر بن عثمان خاقانی را به جایی رساند که به حسان العجم یا افضل الدین ملقب شد.
ابو العلاء گنجه ای شاعر دیگر همین دوران استعداد خاقانی را کشف کرد و در تربیت شاعری اش کوشید و به دربار خاقان شروان معرفی کرد.
»»
««
شعر خاقانی در قصیده و قطعات و ترکیب بندها بسیار پیچیده، مشکل یاب، از حیث دریافت معنی بسیار سخت و گاه ناممکن است و این ویژگی شامل اکثر قصاید وی می شود. همین ویژگی در کنار سایر مختصات لغوی و بیانی وی را در کنار سایر قصیده سرایان ماقبل و مابعد صاحب سبک ساخته است.
دانلود پاورپوینت گزیدۀ قصاید خاقانی - 561 اسلاید
