پایانامه اثرات بستر کاشت و غلظت‌های مختلف ایندول بوتیریک اسید (IBA) بر ریشه‌زایی قلمه رزماری
تعداد صفحات 89
فرمت فایل word
چکیده
با توجه به اینکه رویکرد جهانی به سمت داروهای گیاهی و پرهیز از مصرف داروهای شیمیائی است، توجه بیش از پیش به گیاهان داروئی را ایجاب می‌نماید. شاید بتوان گفت که اولین قدم در راستای توسعه هر چه بیشتر سطح زیر کشت این گیاهان، توجه به شرایط بهینه رشد و نحوه کشت آنها باشد. یکی از این گیاهان داروئی پرارزش، رزماری می‌باشد. در همین راستا و به منظور بررسی اثرات بستر کاشت و غلظت‌های مختلف هورمون ایندول بوتیریک اسید (IBA) بر ریشه‌زایی قلمه‌های رزماری، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در گلخانه زینتی پژوهشکده کشاورزی دانشگاه زابل در سال 1392 اجرا شد. تیمارهای بستر کاشت در سه سطح شامل: 100 درصد خاک مزرعه، 100 درصد ماسه بادی و 50 درصد خاک زراعی + 50 درصد ماسه بادی و هورمون اکسین در چهار غلظت، عدم مصرف (شاهد) 2، 4 و 6 میلی‌گرم در لیتر در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که بیشترین تعداد طول ریشه، وزن تر ریشه و برگ، سطح برگ وزن خشک ریشه و برگ در هر قلمه در هر سه مرحله نمونه برداری در بستر کاشت ماسه بادی و کمترین میزان آنها در بستر کاشت خاک مزرعه، به دست آمد. همچنین بین صفات مورد بررسی، تنها صفت تعداد ریشه، واکنش مثبت به کاربرد هورمون نشان داد. به طوری که با افزایش غلظت هورمون IBA، تعداد ریشه در هر قلمه نیز به طور خطی افزایش یافت و بیشترین تعداد ریشه در غلظت 6 میلی‌گرم در لیتر هورمون و کمترین آن در تیمار شاهد به دست آمد. به طور کلی نتایج این آزمایش نشان داد که بیشترین ریشه‌زایی در قلمه‌های رزماری در شرایط بستر کاشت ماسه بادی و کاربرد غلظت 6 میلی‌گرم در لیتر هورمون IBAبه دست می‌آید. نتایج همبستگی بین صفات مورد بررسی نیز حاکی از این امر می‌باشد که با افزایش تعداد ریشه در هر قلمه به موجب انتخاب بستر کاشت مناسب و یا کاربرد غلظت مناسب هورمون ایندول بوتیریک اسید (IBA)، افزایش وزن ریشه و متعاقب با آن افزایش سطح و وزن برگ را در پی خواهد داشت. با توجه به نتایج به نظر می‌رسد که افزایش در ریشه‌زایی قلمه‌های رزماری در شرایط بهینه رشد، در نهایت می‌تواند رشد و توسعه هر چه بیشتر این گیاه دارویی حائز اهمیت را از طریق قلمه‌گیری به همراه داشته باشد.
فهرست مطالب
عنوان
صفحه
فصل اول: مقدمه و کلیات تحقیق
1
فصل دوم: مروری بر تحقیقات انجام شده
1- اهمیت تکثیر به روش قلمه‌زنی
7
2- اهمیت بستر کاشت در رشد گیاهان
8
2-1- انواع بافت خاک و اثر آنها ب رشد گیاهان
9
3- نقش هورمون اکسین در گیاهان
10
3-1- تأثیر کاربرد خارجی اکسین بر ریشه‌زایی
12
فصل سوم: مواد و روش‌ها
1-زمان،موقعیت و مشخصات اقلیمی محل اجرای آزمایش
15
2-قلمه مورد استفاده
16
3-طرح آزمایشی و تیمارهای مورد بررسی
16
4-نحوه اجرای آزمایش
16
5-ویژگی‌های مورد بررسی
16
6-نحوه اندازه‌گیری
17
7-محاسبات آماری
17
فصل چهارم: نتایج و بحث
1- بررسی تغییرات صفات مورد بررسی در نمونه‌گیری اول
19
1-1- تعداد ریشه
19
1-2- طول ریشه
22
1-3- وزن تر ریشه
25
1-4- وزن تر برگ
26
1-5- سطح برگ
27
1-6- سطح ریشه
29
1-7- وزن خشک ریشه
30
1-8- وزن خشک برگ
32
2- بررسی تغییرات صفات مورد بررسی در نمونه‌گیری دوم
33
2-1- تعداد ریشه
33
2-2- طول ریشه
35
2-3- وزن تر ریشه
36
2-4- وزن تر برگ
37
2-5- سطح برگ
38
2-6- سطح ریشه
40
2-7- وزن خشک ریشه
41
2-8- وزن خشک برگ
42
3- بررسی تغییرات صفات مورد بررسی در نمونه‌گیری سوم
43
3-1- تعداد ریشه
43
3-2- طول ریشه
48
3-3- وزن تر ریشه
50
3-4- وزن تر برگ
51
3-5- سطح برگ
53
3-6- سطح ریشه
54
3-7- وزن خشک ریشه
54
3-8- وزن خشک برگ
56
4- بررسی همبستگی بین صفات و روابط بین آنها
58
نتیجه‌گیری
61
منابع
63
فهرست شکل ها
عنوان
صفحه
شکل 1- مقایسه تأثیر بسترهای مختلف کاشت بر صفت طول ریشه گیاه رزماری در نمونه‌گیری اول
24
شکل 2- مقایسه تأثیر غلظت‌های مختلف هورمون ایندول بوتیریک اسید بر صفت طول ریشه گیاه رزماری در نمونه‌گیری اول
25
شکل 3- مقایسه تأثیر بسترهای مختلف کاشت بر صفت وزن تر ریشه (گرم) گیاه رزماری در نمونه‌گیری اول
26
شکل 4- مقایسه تأثیر بسترهای مختلف کاشت بر صفت وزن تر برگ (گرم) گیاه رزماری در نمونه‌گیری اول
27
شکل 5- مقایسه تأثیر بسترهای مختلف کاشت بر صفت سطح ریشه گیاه رزماری در نمونه‌گیری اول
30
شکل 6- مقایسه تأثیر بسترهای مختلف کاشت بر صفت وزن خشک برگ (گرم) گیاه رزماری در نمونه‌گیری اول
32
شکل 7- مقایسه تأثیر بسترهای مختلف کاشت بر صفت تعداد ریشه گیاه رزماری در نمونه‌گیری دوم
34
شکل 8- مقایسه تأثیر غلظت‌های مختلف هورمون ایندول بوتیریک اسید بر صفت تعداد ریشه گیاه رزماری در نمونه‌گیری دوم
35
شکل 9- مقایسه تأثیر بسترهای مختلف کاشت بر صفت طول ریشه گیاه رزماری در نمونه‌گیری دوم
36
شکل 10- مقایسه تأثیر بسترهای مختلف کاشت بر صفت وزن تر ریشه (گرم) گیاه رزماری در نمونه‌گیری دوم
37
شکل 11- مقایسه تأثیر بسترهای مختلف کاشت بر صفت وزن تر برگ (گرم) گیاه رزماری در نمونه‌گیری دوم
38
شکل 12- مقایسه تأثیر بسترهای مختلف کاشت بر صفت سطح برگ گیاه رزماری در نمونه‌گیری دوم
40
شکل 13- مقایسه تأثیر بسترهای مختلف کاشت بر صفت سطح ریشه گیاه رزماری در نمونه‌گیری دوم
41
شکل 14- مقایسه تأثیر بسترهای مختلف کاشت بر صفت وزن خشک ریشه (گرم) گیاه رزماری در نمونه‌گیری دوم
42
شکل 15- مقایسه تأثیر بسترهای مختلف کاشت بر صفت وزن خشک برگ (گرم) گیاه رزماری در نمونه‌گیری دوم
43
شکل 16- مقایسه تأثیر بسترهای مختلف کاشت بر صفت تعداد ریشه گیاه رزماری در نمونه‌گیری سوم
45
شکل 17- مقایسه تأثیر غلظت‌های مختلف هورمون ایندول بوتیریک اسید بر صفت تعداد ریشه گیاه رزماری در نمونه‌گیری سوم
45
شکل 18- بررسی روند تغییرات صفت تعداد ریشه گیاه رزماری در بسترهای مختلف کاشت در طول دوره‌های نمونه‌گیری
47
شکل 19- بررسی روند تغییرات صفت تعداد ریشه گیاه رزماری در غلظت‌های مختلف هورمون ایندول بوتیریک اسید (IBA) در طول دوره‌های نمونه‌گیری
48
شکل 20- مقایسه تأثیر بسترهای مختلف کاشت بر صفت وزن تر ریشه (گرم) گیاه رزماری در نمونه‌گیری سوم
50
شکل 21- بررسی روند تغییرات صفت وزن تر ریشه (گرم) گیاه رزماری در بسترهای مختلف کاشت در طول دوره‌های نمونه‌گیری
51
شکل 22- مقایسه تأثیر بسترهای مختلف کاشت بر صفت وزن تر برگ (گرم) گیاه رزماری در نمونه‌گیری سوم
52
شکل 23- بررسی روند تغییرات صفت وزن تر برگ (گرم) گیاه رزماری در بسترهای مختلف کاشت در طول دوره‌های نمونه‌گیری
53
شکل 24- مقایسه تأثیر بسترهای مختلف کاشت بر صفت وزن خشک ریشه (گرم) گیاه رزماری در نمونه‌گیری سوم
55
شکل 25- بررسی روند تغییرات صفت وزن خشک ریشه (گرم) گیاه رزماری در بسترهای مختلف کاشت در طول دوره‌های نمونه‌گیری
56
شکل 26- مقایسه تأثیر بسترهای مختلف کاشت بر صفت وزن خشک برگ (گرم) گیاه رزماری در نمونه‌گیری سوم
57
شکل 27- بررسی روند تغییرات صفت وزن خشک برگ (گرم) گیاه رزماری در بسترهای مختلف کاشت در طول دوره‌های نمونه‌گیری
58
فهرست جدول ها
عنوان
صفحه
جدول 1- تجزیه واریانس صفات تعداد ریشه، طول ریشه، وزن تر ریشه و وزن تر برگ گیاه رزماری تحت شرایط بسترهای کاشت و غلظت‌های متفاوت هورمون ایندول بوتیریک اسید در نمونه‌گیری اول
21
جدول 2- برهمکنش بستر کاشت و کاربرد هورمون ایندول بوتیریک اسید بر صفت تعداد ریشه قلمه گیاه رزماری در نمونه‌گیری اول
22
جدول 3- تجزیه واریانس صفات سطح برگ، سطح ریشه، وزن خشک ریشه و وزن خشک برگ گیاه رزماری تحت شرایط بسترهای کاشت و غلظت‌های متفاوت هورمون ایندول بوتیریک اسید در نمونه‌گیری اول
28
جدول 4- برهمکنش بستر کاشت و کاربرد هورمون ایندول بوتیریک اسید بر صفت سطح برگ قلمه گیاه رزماری در نمونه‌گیری اول
29
جدول 5- برهمکنش بستر کاشت و کاربرد هورمون ایندول بوتیریک اسید بر صفت وزن خشک ریشه قلمه گیاه رزماری در نمونه‌گیری اول
31
جدول 6- تجزیه واریانس صفات تعداد ریشه، طول ریشه، وزن تر ریشه و وزن تر برگ گیاه رزماری تحت شرایط بسترهای کاشت و غلظت‌های متفاوت هورمون ایندول بوتیریک اسید در نمونه‌گیری دوم
33
جدول 7- تجزیه واریانس صفات سطح برگ، سطح ریشه، وزن خشک ریشه و وزن خشک برگ گیاه رزماری تحت شرایط بسترهای کاشت و غلظت‌های متفاوت هورمون ایندول بوتیریک اسید در نمونه‌گیری دوم
39
جدول 8- تجزیه واریانس صفات تعداد ریشه، طول ریشه، وزن تر ریشه و وزن تر برگ گیاه رزماری تحت شرایط بسترهای کاشت و غلظت‌های متفاوت هورمون ایندول بوتیریک اسید در نمونه‌گیری سوم
44
جدول 9- برهمکنش بستر کاشت و کاربرد هورمون ایندول بوتیریک اسید بر صفت طول ریشه قلمه گیاه رزماری در نمونه‌گیری سوم
49
جدول 10- تجزیه واریانس صفات سطح برگ، سطح ریشه، وزن خشک ریشه و وزن خشک برگ گیاه رزماری تحت شرایط بسترهای کاشت و غلظت‌های متفاوت هورمون ایندول بوتیریک اسید در نمونه‌گیری سوم
54
جدول 11- ضرایب همبستگی میان صفات مورد بررسی در گیاه رزماری در نمونه‌گیری اول
59
جدول 12- ضرایب همبستگی میان صفات مورد بررسی در گیاه رزماری در نمونه‌گیری دوم
60
جدول 13- ضرایب همبستگی میان صفات مورد بررسی در گیاه رزماری در نمونه‌گیری سوم
61
پایانامه اثرات بستر کاشت و غلظت‌های مختلف ایندول بوتیریک اسید (IBA) بر ریشه‌زایی قلمه رزماری