تعداد صفحات :80
پیشگفتار
خدای من ارزش نعمت های بیشمارت را در چه چیزی خلاصه کنم و به کدامین یک از نعمت هایت قلم زنم و جوهره تفکرم را که در مقابل آنها ناچیز و بی مقدار است بر کاغذ نشانم . کاغذی که تاروپود وجودش از همان نعمت های بی شمار تو حاصل گردیده و قلمی که خون جاری دررگهایش از نعمت های بیشمار تو رنگ گرفته است .
خدای من ! جهانی که پیدای پنهان بود وماده ای در هم آمیخته ،پس تو در آن فاصله انداختی و در جسم بی روح انسان از روح پاک ولطیف خود دمیدی وبدین ترتیب قلب انسان شکفتن آغازکرد.خدای من اینها به تنهایی قطره ای از دریای محبت های بی کران تو بودند. حال من چگونه می توانم نسبت به دریای بی کران محبت هایت بی تفاوت باشم ودریایی از این فضایل را که در اختیارم قرار داده ای با قطره ای از رذایل وجودی خودم آلوده سازم . حال آنکه نسیم محبت در مقابل محبت های تو بی مقدار است و محبت های تو را در مقابل نسیم می توان به طوفانی عظیم تشبیه کرد.درست است که میگویند باغبان دانه ها را به امید بارور شدن بر زمین می نشاند .واز نابودی آنها می رنجد.خداوند نیز با به سعادت رسیدن بنده اش خشنود می شود وگمراهی بنده اش موجب نارضایتی خداوند خواهد شد . هر بار که قلم تن پر احساس برگ را نوازش میکند نکته ای در آن تراوش میکند. و این رد پا می خواهد نقلی را برای ما هویدا سازد ، و چه بهتر که این نوشته ارزش بسیار والایی داشته باشد .من می خواهم رد پایی که قلم در این برگ بر جای
می گذارد ،مفهومی از نعمتی الهی را برای مخاطب آشکار سازد.
نکته: سنجیدم ودر ذهنم تصویری از نماز را مجسم ساختم وآنقدر زیبا بود این حالت عرفانی که غنیمت دانستم آن را به روی برگ بتراشم . نماز یکی از بهترین عوامل سیر وسلوک معنوی وتقرب الی الله است اهمیت نماز به گونه ای است که زبان بشر از توصیف کامل وجامع آن عاجز است . نماز خوب فحشا ومنکرات را از یک امت بیرون می کند نماز پشتوانه ای است برای ملت وبهترین ذکر خداوند است . و همچنین شیطان ها از مساجد ونماز می ترسند آنها می خواهند از نماز جلوگیری کنند و پس از خالی کردن سنگرها حمله کنند . امام زمان (عج) می فرمایند : نماز بینی شیطان را به خاک میمالد . وباید به این گفته اهمیت دهیم و به آن عمل کنیم .از دیدگاه امام خمینی(ره) نماز یک کارخانه انسان سازی است وپس به سراغ نماز برویم و احیاء کنیم این رسالت سیاسی اسلام را ؛ پس با توجه به این نکات ، نماز که من در خیال خود می پرورانم تصویری از بهشت را برای من آشکار میسازد .من گوشه ای از بهشت را دایم با خواندن نماز مالک میشوم . آری این است تصویری که من در این مدت در فکر خود نقاشی کرده ام ومن در ذهنم تصویری از نماز را ساخته ام که مادرم از کودکی امکان وجودش را در ذهنم پرورانده بود . ذهنیتی که من از نماز دارم به من این امکان را می دهد که تصور کنم نماز مسیر رسیدن به سعادت را هموار میکند .و به انسان مسیر درست زندگی را نشان
می دهد.و ارزش وجودی انسان را بالا می برد .دختری که از 9 سالگی وپسری که از 15 سالگی مکلف به انجام واجبات می گردند ،اگر از زمان کودکی احساس نیاز به انجام این تکلیف الهی را در خود بیابند ، زیبا ترین لحظات را مالک شده اند و چه شیرین است زمانی که فرشتگان برای آنها طلب محفوظ ماندن از شر گناه وگمراهی را دارند. مادرم از زمان کودکی به من توصیه می کرد که هیچ گاه از بر پا داشتن نماز غافل نمانم که اگر این گونه باشد موجب نارضایتی خداوند می شود و من به همراه او در جلسات نماز شرکت
می کردم وزیباترین لحظاتی بودند آن لحظات با چادری سفید بر سجاده می نشستم و تسبیح و ذکر خداوند را به جای می آوردم و گاه بته جغه های جانماز به صورت پاک ومعصوم من لبخند می زدند . اما تمام اینها را به گذشته سپرده ام . حسرت دوران کودکی مرا می سوزاند . افسوس می خورم به این که در زمان کودکی تصویری از نماز در ذهنم تجلی می کرد که احساس می کردم هیچ گاه فراموش نخواهد شد . اماحال با رشد جسمی عقلم رشد نکرد و تصویری از نماز که در چشمانم سایه می کرد به تاریکی مطلق مبدل شد . افسوس می خورم به این که چرا جاده ای را که با نماز برای خودم هموار ساخته بودم با خار وخاشاک تیره و تار گردانیدم و آسمان صاف و آبی دلم را مه آلود نقاشی کردم و اینگونه آرزوهایم را آلوده به هر چه زشتی بود نمودم . و این گونه احساس شرمندگی و سرشکستگی پیدا کرده ام وغالبی سرد و جانگذار قلبم را می آزارد . هر لحظه احساس نیاز به تولدی دوباره را دارم که زندگی ام را باری دیگراز سر بگیرم . خدای من در این حال فقط تو می توانی با نشان دادن مسیر درست زندگی آرامش را به قلب من بازگردانی . چرا که من دلتنگ هستم و دلتنگی هایم را در کوزه ای می ریزم . حسابشان دستم است با لیوان رنگ ها قهر کرده ام ومدتی است سجاده ی زیبای کودکی ام را نقاشی نکشیده ام و هیچ محبتی را احساس نمی کنم و فقط خودم را غرق در منجلابی از فساد و گناه می بینم که چیزی جز تباهی نصیبم نمی شود تپش های کودکانه قلبم را که به آه های سرد مبدل گشته می بینم و خود را در قفسی محبوس می یابم که هر لحظه منتظر دستان مهربان و با عطوفت است و به امید زیستن در گوشه ای کز کرده است. دراین حال هوای خواندن نماز را دارم دوست دارم بخوانم گویی بار دیگر خداوند خواسته است مرا یاری دهد . و زیبایی نماز را به من ارزانی دارد . چرا که با خواندن نماز قلبها آرامش و تسکین می یابند . اهمیت که سخن از آن می گفتم اینک برایم آشکار شده و حتی نکاتی که ریز بودند هم دیگر مرا سر درگم نمی سازد چرا که خودم در حالتی قرار گرفته ام که واقعاً حالتی تلخ اما تجربه ای شیرین تر از عسل به کامم نشاند . خداوند از تو متشکرم که به یاری ام آمدی و دستم را گرفتی و قلب پر تلاطم وپر اضطراب مرا حالت وهم و ظلمت به نور وروشنایی خارج نمودی و آرامش روحی قلبم را بازگردانیدی . در این زمان است که می توانیم از هر پلیدی و ناپاکی رهایی یابیم و خالصانه اشک اسمان چشمان خود را نثار گونه های خشکمان کنیم و دست انابت به امید اجابت به سوی خداوند جهانیان برافرازیم و از او بخواهیم ما را عفو کند و نگذارد باری دیگر خود را در منجلاب گناه غوطه ور سازیم وهرگز ما را از نعمت هایش بی بهره نسازد . حال اگر قدری بیاندیشیم و ببینیم عامل برقراری این ارتباط معنوی چه بوده وبخشش گناهی که خود را غوطه ور در آن ساخته بودیم چگونه میسر شده؟ و اگر باران رحمت باری دیگر بر تن خشک وکویری صورت ودستمانمان نمی بارید و پیشانی بر تربت پاک نمی نهادیم و بر فرش زیبا اقامه نماز نمی نشستیم و با صورت زیبای اذان نماز بجای نمی آوردیم ! چگونه آمرزیده
می شدیم . پس اینک در می یابیم که نماز چه ارزش والایی دارد . و چه بهایی باید به آن داد . ما باید قدر این موهبت الهی را بدانیم هر چند تا بحال گمراهی بیش نبوده ایم و خود را ظالمانه به دست گردباد گناهان روزگار سپردیم . کاش آن زمان اینگونه ندامت برما روی می کرد و بسویت بازمی گشتیم چرا که بسیار شیرین است اسارت در بند عشق تو ! آری نماز بهترین و زیباترین هدیه ای است از جانب خداوند که بر بنده اش ارزانی داشته و فقط کسانی این ارزش را پاس می دارند که شایسته اند .
خدای من ! از درگاه با عظمت و با شکوهت می خواهم تا ما را در زمره ی نیکوکاران و پاک کرداران لایق بدانی .
مقدمه
((قال الله تبارک و تعالی : (( و امراهلک و باصلاۀ و اصبر علیه )).
و تو اهلت را به برپایی نماز بخوان و در این امر پایداری و صبوری پیشه کن. (قرآن کریم ـ طه ).
عبادت رمز کمال آدمی است و خداوند متعال شایسته عبادت است. ره یافتگان به سوی حق جز از ساییدن پیشانی بر خاک در آستانه معبود به تعالی نرسیدند و برترین آنها در عالم محمد رسول الله(ص) بود که خدایش او را به حق بنده و رسول خویش نامید و به یمن بندگی او مقام رسالت را به وی اعطا نمود و او را امین وحی خود دانست اهمیت عبادت تا بدانجاست که حتی برترین بنده خدا نیز ملزم به انجام آن است او چنان به عبادت می پردازد و نماز می خواند که به معراج می رود و رمز آن را گوشزد می کند.
نماز معراج انسان با ایمان است. عالم تسبیح گوی خداوند متعال می باشد و سزاوار نیست که ما چنان نباشیم. (www.tebyan.net).
((نماز یاد یار ، سرود سبز دیدار است که جان آدمی را آرامش می بخشد و او را همدوش عرشیان می کند. این هدیه ناب آسمانی، زمزمه دلنشین پرستش است که در هنگامه وصال، شیفتگان حضرت دوست را به زیارت فرا می خواند و روح عطشناکشان را از شهد سیراب می سازد پرواز دل در فضای قرب حق، جز با نماز و راز و نیاز ممکن نیست . آنان که حلاوت نیایش و بندگی را چشیده اند معراج خود را در رکوع و سجود و قیام و قعود جستجو می کنند. راز خرمی دل ابرار و صفای جان احرار، در این فرضیه قدسی نهفته است.
اگر نمازگزار، با طراوت و طهارت جسم و جان، این دعوت زلال حق را اجابت کند و از سرسوز در محضر ربوبی حضور یابد، طعم نور را می چشد، رنگ جاودانگی می گیرد، از سر تا پا متبرک می شود و از خاک به افلاک می رسد)) (دیلمی ، 1381 )
و اینک در دنیایی که بر اساس سیاستهای استعمار جهانی عمر و استعداد بسیاری از جوانان و نوجوانان در میادین ورزشی و هنری قتل عام می شود و قهرمانان قلابی و بدنی بر جایگاه سرداران سرافراز صحنه های ایمان و دانش و کار و هنر تکیه می زنند و به جای هدایت و حمایت از نسل جوان درصحنه های فکر و فرهنگ و سازندگی، همه امکانات اقتصادی و تبلیغاتی در جهت سرگرم کردن و خراب کردن و به اصطلاح پر کردن اوقات فراغت جوانان مصرف می شود، بر ماست که روح تقویت دین و پرستش خدای متعال را در جوانان و نوجوانان این سرزمین زنده نگه داریم اقامه نماز جماعت در مدارس و مساجد و اردوگاهها و دیگر مجامع ، یکی از پرثمرترین و کار آمدترین حرکتهای فرهنگی و آموزشی است. که همکاران متدین و دلسوز بذر ایمان را در دل نونهالان و نوجوانان میهن اسلامی کاشته و زمینه بروز، ارزشهای دینی و اسلامی را در نسل آینده ساز فراهم نموده است.
توصیف وضعیت موجود و بیان مساله
از آنجایی که هدف آموزش وپرورش رشد ابعاد گوناگون شخصیت کودکان و نوجوانان بخصوص پرورش دینی ومذهبی دانش آموزان می باشد پژوهندگان در این پژوهش در نظر دارند با استفاده از راهکارهای مناسب اقدامی موثر انجام دهند.
یکی از مسائل مهم و قابل تأمل در جامعه اسلامی پرورش روحی و معنوی دانش آموزان می باشد و هر گونه سهل انگاری در این زمینه اثرات سوئی خواهد داشت پس اطلاع از مسائل فرهنگی دانش آموزان جهت رفع هر گونه اختلافی در سنین حساس رشد از اهمیت ویژه ای برخوردار است زیرا در صورت عدم پیشگیری و اصلاح ناهنجاریها ، اختلافات ثانویه ای در رفتارهای دیگر بوجود می آید.
اینجانبان مهین بدرانلوئی و زبیده یزدانی دانشجویان کارشناسی ابتدائی دانشگاه تربیت معلم امام محمد باقر (ع) بجنورد که دارای ( 20-16) سال سابقه تدریس در آموزش ابتدائی می باشیم و اکنون مأمور به تحصیل هستیم ، با راهنمائی استاد محترم جناب آقای غلامی و با کمک وهمکاری معاون پرورشی آموزشگاه و مدیریت ومعاون محترم ؛ اقدام به پژوهش در رابطه با موضوع مهم (( چگونگی ایجاد انگیزه نسبت به نمار در بین دانش آموزان )) نموده و وضعیت آموزشگاه را چنین توصیف می نمائیم .
نوشته حاضر موقعیت دبستان x واقع در مرکز شهرستان بجنورد ، که از مدارس سطح بالای دولتی است را نشان می دهد .
این آموزشگاه دخترانه است و در دو نوبت 1 و2 اداره می شود.گزینه مورد پژوهشمان در نوبت 2 می باشد . تعداد کل دانش آموزان 316 نفر و بیشتر از خانواده های شاغل و باسواد واز نظر اقتصادی تقریباً مطلوب می باشند .همچنین از نظر فرهنگی ، دارای فرهنگهای متفاوت و از نظر اعتقادی ، مسلمان واکثراً شیعه وتعداد انگشت شماری اهل سنت هستند.
پایه
اول
دوم
سوم
چهارم
پنجم
تعداد
61
60
60
65
70
دانش آموزانی که به سن تکلیف رسیده وانجام نماز واعمال دینی بر آنها واجب گردیده 195 نفر هستند .جامعه مورد پژوهشمان پایه های چهارم وپنجم است که 135 نفر
می باشند. فضای نمازخانه در ابعاد تقریباً 6 ×15 و از امکانات نسبتاً خوبی برخوردار است .
با استقبال خوبی که دانش آموزان در زنگ نماز دارند فضای نمازخانه برای این دانش آموزان کافی نیست درنتیجه ناچاراً تعدادی از آنها درسالن مدرسه موکت پهن کرده ونماز می خوانند دیوار نمازخانه نقاشی شده ونوشته هایی درباره نماز مشاهده
می گردد.با صدای اذان که از بلندگو پخش می شود ساعت 11:45 دقیقه ، همکاران ودانش آموزان در محل نمازخانه حضور می یابند ،ابتدا توسط امام جماعت مطالبی در خصوص نماز و احکام شرعی جهت آمادگی روحی وروانی دانش آموزان بیان می گردد، سپس رأس ساعت 12 نماز اقامه می شود .
در این باره قبلاً هماهنگی های لازم با مدیر ومعاون محترم انجام گردیده است .
اما مسئله اصلی که با آن مواجه شده ام حضور بعضی مکلفین با عدم شور و اشتیاق در نماز می باشد . از عکس العمل دانش آموزان واظهارات والدین احساس می کنم که انجام نماز به عنوان یک تکلیف شرعی در بین دانش آموزان کمرنگ گردیده و حضور برخی از دانش آموزان در نماز جماعت با تذکرهای مکرر و تقریباً بالاجبار و بخاطر نمره انضباط وشرکت در اردو و غیره می باشد . و تردید دارم که :آیا این دانش آموزان که در نماز جماعت شرکت می کنند در منزل نیز به انجام این فریضه الهی اهمیت
می دهند یا خیر ؟
وچگونه می توانم دانش آموزان را به خواندن نماز علاقمند نمایم.
اهمیت و ضرورت :
قال علی (ع) :« العلم من الصغر کالنقش فی الحجر ))
یادگیری و آموزش در خردسالی بسان کندن نقش روی سنگ ، پایدار است.
کودکی، آغاز حرکت و تلاش برای زیستن است مرحله ای که باید آن را به خودی خود، به رسمیت شناخت زیرا کودک؛ انسانی است مستقل با احساسات و خصوصیات خوب انسانی .
با این همه ، کودکی ، مقدمه نوجوانی ، جوانی و بزرگسالی است و اساس زندگی بزرگسالی به کیفیت این دوره بستگی دارد . این کیفیت نیز به چگونگی تعلیم و تربیت در این دوران وابستگی کامل دارد . در این دوره است که شخصیت ،منش و رفتار کودک (به ویژه رفتارهای اجتماعی)و رشد جسمانی،عقلانی و فرهنگی وی بر اثر ارتباط او با سایرین شکل می گیرد. بی دلیل نیست که پیشوایان دینی بیش از هر چیز ؛به دوره کودکی توجه داشته و راهنماییهای لازم را در این باره ارائه کرده اند.
نظر دانشمندان درباره نماز و ایمان به خدا :
اعتقاد به خدا عامل حل بسیاری از تصادفها و درگیریهای فکری، کشمکشهای درونی و عاملی برای دستیابی به آرامش است.
« دکتر الکسیس کارل»بر اهمیت نمازودعا تأکید کرده و بیان داشته است که دعا و نماز قوی ترین نیرویی است که چون قوه جاذبه ، وجود حقیقی و خارجی دارد ایمان ستونی است که آدمی را در طوفان زندگی و در موارد تزلزل درونی تکیه گاه است و ایمان به خداوند و مذهب همانند تکیه گاه است که آدمی را از افتادن و مغلوب شدن نگاه می دارد.
«الیزابت گویچ »اگر خدا را از بین ببری مساله خود را حل نکرده ای بلکه خود را تنها گذاشته ای آن هم در یک تنهایی منحرف و ترسناک .
« ویلیام جیمز» فیلسوف و روان شناس نامی دانشگاه هاروارد می گوید: موثرترین داروی شفا بخش نگرانی ها، همانا ایمان و اعتقاد مذهبی است ایمان یکی از قوایی است که بشر به مدد آن زندگی می کند و فقدان کامل آن در حکم سقوط بشر است.
«مهاتما گاندی » در این باره می گوید: اگر دعا و نماز نبود من مدتها قبل دیوانه و مجنون شده بودم .
فهرست مطالب
صفحه
عنوان
1
ـ مقدمه
3
ـ توصیف وضعیت موجود و بیان مسئله
5
ـ اهمیت وضرورت پژوهش
13
ـ تعیین هدفهای کلی و ویژه
14
ـ بیان پرسشهای اساسی در طرح مطالعاتی
15
ـ مبانی نظری
38
ـ پیشینه تحقیق
39
ـ گردآوری شواهد (1)
43
ـ تجزیه وتحلیل و تفسیر داده ها
43
ـ انتخاب راه حل موقتی
44
ـ اجرای طرح جدید ونظارت بر آن
48
ـ گردآوری شواهد(2)
68
ـ توصیه به معلمان
70
ـ پیشنهادات
71
ـ محدودیتها ی پژوهش
72
ـ نتیجه گیری
74
ـ پرسشنامه
76
ـ منابع وماخذ
ـ ضمائم وپیوستها
پایان نامه چگونه می توانم دانش آموزان آموزشگاه x در مقطع ابتدائی را به خواندن نماز علاقه مند نمایم
