تَقطیر(به انگلیسی: Distillation) یکی از مهمترین و متداولترین روشهای جداسازی است و اساس آن بر توزیع اجزا بین دو فاز مایع و گاز بنیان گذاشته شده است. در واقع تقطیر یکی از متداولترین راههای جداسازی مواد از یکدیگر به علت تفاوت نقطه جوش میباشد.
تقطیر یک فرایند فیزیکی برای جداسازی اجسام با دمای جوش متفاوت است. برای پی بردن به این که فرایند تقطیر چگونه انجام میگیرد باید به رفتار محلولها هنگام جوشیدن و متراکم شدن توجه کرد. محلولهایی با نسبتهای متفاوت از دو ماده را میگذاریم تا در دمای جوش با بخار خود به تعادل درآیند. سپس ترکیب فاز مایع و فاز بخار را اندازه میگیریم و نمودار تغییر درصد مولی هر یک از فاز مایع و فاز بخار را در دماهای مختلف رسم میکنیم. مختصات y هر نقطه بر روی منحنی نمایانگر دمای جوش محلولی است که ترکیب درصدآن با مختصات xx دراین نقطه داده میشود. در آزمایشگاه برای جداسازی مایعات فرار، اغلب از دستگاه تقطیر جزء به جزء استفاده میشود. یک ستون تقطیر یا جداسازی شامل یک استوانه عمودی حاوی دستهای از بشقابکها، یا حلقههای فولادی زنگنزن، گلولههای شیشهای و یا تکههای سرامیک میباشد؛ که این مواد دارای سطح ویژه گستردهای بوده و تماس خوبی را بین مایع - بخار در طول واحد تقطیر ممکن میسازند. در بالای ستون یک مبرد و در پایین آن یک واحد تبخیر کننده به نام بازجوشان (reboilerr) قرار دارد. بالای ستون چون از منبع گرمایش دورتر است سردتر از پایین ستون میباشد و ترکیب درصد مایع و بخار در حال تعادل در بالای ستون با ترکیب درصد مایع و بخار در حال تعادل در پایین ستون میباشد؛ بنابراین در بالای ستون درصد مادهای که دمای جوش کمتری دارد بیشتراست. در صنعت برای تقطیر در مقیاس تجارتی و جداسازی مخلوط چند ماده از برج تقطیر جزء به جزء مانند آنچه که دراینجا ملاحظه مینمایید استفاده میشود. در هر طبقه از برج از بشقابی حبابی مانند () به کار رفتهاست. با اجرای مراحل گوناگون تقطیر نفت خام به فراوردههای سودمندی تفکیک میشود؛ و بر مبنای دمای جوش خود از ترازهای مختلف برج خارج میشود.
برج تقطیر(به انگلیسی: Distillation column یا fractionating column یا fractionation column) یکی از قسمتهای اصلی و مهم در فرایند تقطیرآزمایشگاهی و صنعتی است. نوع صنعتی آن در ابعاد مختلف ساخته میشود و در صنایعی چون نفت و پتروشیمی و عمدتاً برای جداسازیهیدروکربنها از یکدیگر به کار میرود. داخل برجهای تقطیر صنعتی قسمتهایی به نام سینیهای تقطیر قرار دارند که عمل جداسازی در آنها انجام میشود و تعداد و روش چیدمان آنها متناسب با نوع مواد جداشونده و ظرفیت تولید متفاوت است. نوع آزمایشگاهی آن معمولاً از جنس شیشه میباشد و برای مقادیر کم و یا نمونههای آزمایشی به کار میرود. برج تقطیر برشهای مختلفی دارد کهاز نفت تتشکیل میشوند و پایینترین برش ان نقطه جوش بالاتر دارد.
فهرست مطالب:
تقطیر
انواع تقطیر
اساس کار
تقطیر تبخیر ناگهانی
تقطیر با مایع برگشتی
تقطیر نوبتی
تقطیر مداوم
محصولات روش تقطیر مداوم
برج های تقطیر
اجزای برج تقطیر
انواع برج های تقطیر
انواع برج های سینی دار
طرز کار یک برج سینی دار
سیستم جوشاننده
مزایای جوش آورهای ترموسیفونی افقی
برج های تقطیر با سینی کلاهک دار
برج های تقطیر با سینی مشبک
برج های تقطیر با سینی دریچه ای
انواع برج تقطیر با سینی دریچه ای
برج های انباشته
مقایسه برج های انباشته با برجهای سینی دار
سیستم چگالنده
برج خنک کننده
مشکلات برج خنک کن
جداکننده ها
انواع جداکننده ازنظر ساختمان
تفکیک کننده های افقی
و...
پاورپوینت کامل و جامع با عنوان فرآیند تقطیر،برج تقطیر و اجزای آن در 52 اسلاید