تلخیص از: مجتبی صمدی
دانشجوی کارشناسی ارشد معارف اسلامی و فرهنگ و ارتباطات
samadi@isu.ac.ir
قالب وورد: ۲۲ صفحه docx
پسااستعمارگرایی
کتاب پسااستعمارگرایی و با عنوان اصلی “Postcolonial Theory: A Critical Introduction” که در سال 1998 توسط خانم لیلا گاندی تالیف گردیده است، در راستای تلاشهای پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و با همکاری دانشگاه امام صادق علیهالسلام توسط مریم عالمزاده و همایون کاکاسلطانی در پاییز 1388 ترجمه گردیده و به چاپ رسیده است.
دکترحسام‌الدین آشنا یکی از اساتید و صاحب نظران حوزه مطالعات فرهنگ و ارتباطات در راستای آشنایی دانشجویان با مسائل منطقهای و جهانی فرهنگ و ارتباطات در کنار بسیاری از آثار مرتبط با سمینار این حوزه، این کتاب را معرفی نموده‌اند، اینجانب نیز در جهت نیل به اهداف این حوزه اقدام به معرفی این کتاب در چارچوب مسائل منطقهای و جهانی خواهم نمود.
این کتاب از 9 فصل تشکیل شده است که شامل موارد زیر میباشد:
فصل اول؛ پس از استعمارگرایی
فصل دوم؛ اندیشیدن به گونهای دیگر: تاریخ موجز اندیشه پسااستعماری
فصل سوم؛ پسااستعمارگرایی و علوم انسانی نوین
فصل چهارم: ادوارد سعید و منتقدانش
فصل پنجم؛ پسااستعمارگرایی و فمینیسم
فصل ششم؛ تصور وحدت: مسئله ملیگرایی
فصل هفتم؛ جهان واحد: چشم انداز پساملیگرایی
فصل هشتم؛ ادبیات پسا استعماری
فصل نهم؛ محدودیتهای نظریه پسااستعماری
درباره مولف:
«لیلا گاندی(Leela Gandhi)[1]، متولد 1966 در بمبئی است. پدر او، رامچاندرا گاندی، که از فیلسوفان معاصر هند محسوب میشود، نوهی مهاتما گاندی رهبر جنبش ضداستعماری هند بود. لیلا گاندی، که در کشوری با سابقه سنگین استعمارزدگی، و در خانوادهای که نام بزرگترین رهبر جنبش ضداستعماری را بر خود دارد، پرورش یافته، علایق خود را در نظریهی پسااستعماری دنبال میکند، و در پی ترسیم مولفههای وضعیت فرهنگی مردمان کشورهای استعمارهزده، پس از دست یافتن به استقلال سیاسی است.»(مقدمه مترجم، 1388، ص1)
مفهوم پسااستعمارگرایی:
مفهوم پسااستعماری(post-colonial) که نخستین بار در فرهنگ لغات آکسفورد ظاهر شد، در ابتدا اشاره به دوره زمانی بعد از حکومتهای استعماری داشت و آنچه را که امروز بر آن اطلاق میشود، شامل نمیشد. این مفهوم در ابتدا بیشتر همچون یک نیروی سیاسی مخالف استعمار و البته نه چندان مهم در میان روشنفکران رواج داشت. با این حال، امروزه این واژه و متعلقات آن در دایره روشنفکری جهان به عنوان امری نقادانه رشد کرده و گسترش یافته است.
در رویکردی دیگر میتوان گفت از چشماندازهای تاریخی، مطالعات پسااستعماری با نقد مطالعات شرقشناسی به مثابه یک نظام پژوهشی، به اوایل قرن چهاردهم بر میگردد، یعنی زمانی که شورای کلیسای وین، تعدادی از کرسیهای دانشگاهی را به ارتقای فهم زبانها و فرهنگهای شرقی اختصاص داد؛ و نیروی محرک اصلی آن نیز از تجارت، رقابتهای دینی و منازعات نظامی سرچشمه میگرفت.
آنچه بیش از هر چیز به ظهور و گسترش اندیشههای پسااستعماری- به ویژه در کشورهایی که به لحاظ تاریخی سابقه مستعمره بودن دارند- مدد رسانده روند تامل در خود و تلاش برای جبران عقب ماندگیهای کشورهای جنوب در مقابل کشورهای پیشرفته بوده است. اندیشمندان مختلفی با بررسی عوامل عقبماندگی کشورهای غیرغربی، ریشه آنها را در از خودبیگانگی ملتها و تلاش آنها برای «غربیشدن» یافتهاند. تلاشی که البته با توجه به پیشینه تاریخی فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی متفاوت نهایتا به شکست انجامیده یا خواهد انجامید.
بر این اساس، اندیشمندان پسااستعماری چد نکته محوری را در مطالعات خویش مورد توجه قرار میدهند. اولین نکته، سنت ضرورت بازخوانی تاثیرات تفکر غربی بر نحوه حیات جوامع دیگر است. نکته دیگر، به بازگشت به اصول و ارزشهای فرهنگی خویش برمیگردد و این جوامع را دعوت میکند که با «بازگشت به خویشتن» از تقلید الگوهای فرهنگی غربی دست شویند. علاوه بر اینها بهرهگیری از تجربههای - به خصوص معاصر- تمدن غربی نیز نباید فراموش شود. بر این اساس، اندیشههای چپ انتقادی مورد توجه خاص نظریهپردازان پسااستعماری است، چراکه با نقد مبانی فلسفی اندیشه معاصر مدرن غربی، زمینه را برای نگرشهای بدیل میگشاید و امکان تضارب آراء و افکار در این حوزه را فراهم میآورد. (دیباچه پژوهشکده، 1388)
خلاصهای از کتاب:
این کتاب دانشنامهای است که به طور خلاصه حوزههای مطالعه، چالشهای اصلی، مباحثات و درگیریهای درونی، و انتقادات بیرونی وارد به نظریه پسااستعماری، و نیز ارتباط آن با سایر رشتههای مطالعاتی را در برمیگیرد. خانم لیلا گاندی در خلال پرداختن به این مسائل، در تلاش است تا مضامینی چون ملیگرایی، فمینیسم، پساساختارگرایی، ادبیات انگلیسی، انسانگرایی و روشنگری را، با عینک پسااستعمارگرایی(که خود مدام در حال تغییر است) مطرح نموده تا در عمومیت و اطلاق آنها تردید کنیم.(مقدمه مترجم، 1388، صص1-2)
[1] . لیلا گاندی، استاد دانشگاه شیکاگو می باشد و حوزه تخصصی او نظریات پسااستعماری است، علاوه بر این وی، سردبیر نشریه علمی مطالعات پسااستعماری نیز می باشد..
دانلود خلاصه کتاب «پسا استعمارگرایی» لیلا گاندی
