استانی شدن بودجه و آثار آن بر فرآیند تهیه،تصویب، اجرا و نظارت در ایران
به صورت ورد ودر96صفحه
بودجه ی هر کشور مهمترین ابزار مالی دولت¬ها در جهت نیل به اهداف اقتصادی، سیاسی و اجتماعی آنها است. در واقع این سند، آئینه¬ی تمام¬نمای رفتار دولت¬ها در زمینه¬های گوناگون است. سابقاً فرآیند بودجه¬ریزی از ابتدا تا انتها بر عهده¬ی دولت مرکزی بود، لکن تحوّلات ده‌های اخیر و گسترش فعالیت¬های دولت‌ها در زمینه‌های گوناگون، آنها را ناگزیر از واگذاری بخشی از اختیارات خود به سایر بخش‌های دولت نموده است. بودجه¬ریزی نیز از این قاعده مستثنی نیست. به عبارتی، در سال¬های اخیر تلاش دولت‌های مرکزی بر این بوده تا با افزایش تمرکز زدایی، علاوه بر کاستن از وظایف خود از طریق بکارگیری روش‌های جدید، در جهت کاهش فاصله بین دولت و مردم، شفّاف‌سازی، کاهش فساد مالی، و ... در جهت رشد و توسعه گام بردارند. قانون اساسی ایران در اصول ۱۰۰ و ۱۰۱ با تبیین جایگاه شوراها به نوعی به واگذاری اختیارات اشاره نموده است. لکن نقطه¬ی عطف تمرکز زدایی در ایران، فصل هشتم قانون برنامه¬ی سوّم توسعه¬ی کشور تحت عنوان نظام درآمد - هزینه¬ی استان است که نخستین جرقه‌ها در مورد واگذاری اختیارات به استان‌ها در این قانون زده شد. دستیابی به این اهداف در وهله¬ی اوّل در گرو استانی شدن بودجه‌های ملّی از مرحله‌ی تهیه تا مرحله¬ی نظارت بر اجرای بودجه است. با اجرای این روش، استان‌ها با تعیین درآمدها و هزینه‌ها و نیز شناسایی و اشراف بر نقاط قوّت و ضعف خود در راه خودکفایی و توسعه گام خواهند برداشت. در کشور ما حدود ۳ دهه است که بحث تمرکززدایی بودجه ای آغاز شده، اما متأسفانه به دلایل گوناگون تنها در دهه¬ی اخیر مورد توجه جدّی مقامات و مسئولان قرار گرفته و بالطّبع اثراتی را با جنبه‌های مثبت و منفی نیز بر جای گذشته است. در پژوهش حاضر آثار این پدیده¬ی¬¬ نو ظهور بر فرآیند‌های چهارگانه¬ی بودجه‌ریزی (تهیه، تصویب، اجرا و نظارت) ارزیابی، همچنین نواقص و کاستی‌های قانونی، مدیریتی و... این نظام بررسی و در آخر نیز به ارائه¬ی پیشنهادهایی در راستای پیشبرد این نظام نوپا خواهیم پرداخت.
استانی شدن بودجه و آثار آن بر فرآیند تهیه،تصویب، اجرا و نظارت در ایران