دانلود مقاله بسته بندی مدرن مواد غذایی

اختصاصی از نیک فایل دانلود مقاله بسته بندی مدرن مواد غذایی دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

مقدمه :
آن چه در این جا می خوانید فکری نیست که تازه در ذهن ما شکل گرفته باشد . حتی حرف تازه ای هم نیست و پیش از این بارها درباره آن نوشته ایم و گفته ایم . با این حال امید داریم که با تکرار این نوشته ها و گفته ها بستر مناسب برای حرکت های سازنده ای چون سازمان نظام بسته بندی فراهم شود .
امروز روزی دیگر است . همان طور که دیگر کسی گرافیک را با ترافیک اشتباه نمی گیرد می توان گفت بسته بندی و کارکردهای مهم آن امروز برای طبقات مختلف جامعه عاملی شناخته شده است . اما آشنا بودن جامعه با عاملی به نام بسته بندی به تنهایی نمی تواند نکته ای مثبت ارزیابی شده و باعث عافیت به خیر شدن دست اندرکاران بسته بندی شود . زیرا بسته بندی نیز مانند هر تکنیک و روشی می تواند در دو جهت خیر و شر مورد بهره برداری قرار گیرد .
بسته بندی می تواند عاملی برای فریب خریداران باشد . متأسفانه انتهای چنین مسیری تا بدترین شکل آن یعنی معلولیت و مرگ و ورشکستگی برای مصرف کنندگان قابل تصور است .
شاید در سالهای گذشته که بسته بندی در کشور ما این چنین فراگیر نشده بود خطر سوء استفاده از بسته بندی نزد مردم و مسئولان چندان مهم و واقعی به نظر نمی آمد .
رشد سریع فن آوری بسته بندی در همه جای دنیا از جمله ایران سطح کیفی کلاهبرداری به وسیله بسته بندی را آن قدر بالا برده که تنها و تنها متخصصان امر می توانند تخلف ها را تشخیص دهند .
دست اندر کاران بسته بندی باید بدانند که رشد و توسعه صنعت بسته بندی شمشیری دولبه است که به موازات خدمت به مصرف کنندگان اگر در خدمت سود جویان قرار گیرد می تواند به مصرف کننده و سایر دست اندرکاران و زحمتکشان عرصه بسته بندی صدمات ریشه ای بزند .
مشکلاتی که در این رابطه پیش می آید تنها در پیدایش ذهنیت بد در مصرف کنندگان خلاصه نمی شود . بلکه مشکل اصلی از آن جا شروع می شود که پای عده ای خارج از اهالی بسته بندی به این صنعت باز می شود . البته نه برای سرمایه گذاری که برای قانون گذاری و ایجاد ضابطه های ریز و درشت .
قانون چیز خوبی است به شرطی که در جریان تدوین حدود و قانون همه طرف های صالح ذی نفع به صورت فعال حضور داشته باشند.
تخلف در بسته بندی تنها در حوزه مواد غذایی و سلامت مصرف کننده نیست . یک جامعه صنفی مانند یک خانواده است که مسائل گوناگونی را در خود دارد. ضمن این که پیش کشیدن بحث تخلف تنها یک مثال واضح برای معضلات درون صنفی است . اگر نه ضرورت وجودی نظام های صنفی هیچ گاه محدود به بحث تخلفات نبوده و نیست .
گفتنی است استفاده از واژه صنف در این مطلب طبق تعاریف اداری و دولتی آن که در نهایت به مجمع امور صنفی باز می گردد نمی باشد . اتفاقاً یکی از کانون های مشکلات همین تمایز بحث صنف و صنعت البته از جنبه اداری آن است . در این جا هدف از کاربرد واژه صنف کمک گرفتن از این کلمه برای جمع بندی تلاش های همه دست اندرکاران بسته بندی است که نتیجه مشترکی در ذهن و دید عامه دارد و آن" بسته بندی" است .
هشیار باشیم با آن دست اندرکاران صنعت بسته بندی هر کدام کم و بیش یک واحد تولیدی یا خدماتی محسوب می شوند که در گرایش های متنوعی از صنعت فعالیت می کنند اما نوع نقش بسته بندی در عرصه تولید به شکلی است که تصمیم گیری در بسیاری از موضوعات مربوط به چرخه تولید و عرضه می تواند همه بخش بسته بندی را تحت تأثیر قرار دهد .
برای مثال بسیاری از تصمیمات مربوط به بهداشت کالاهای تولیدی رابطه ای مستقیم با موضوع بسته بندی داشته و می تواند موج هایی را وارد این صنعت کند . در این راستا عده ای از اهالی بسته بندی خوشبخت و عده ای نیز بدبخت می شوند . از طرفی نمی توان گفت همه این موج ها مثبت و به جا بوده اند . شاید فردا عده ای دیگر از زحمت کشان بخش بسته بندی گرفتار یکی از موج های ویرانگری شوند که از بیرون صنف به آن وارد می شود .
از آن جا که بسته بندی راجع به هر چیزی می تواند معنی شود و از آن جاکه این مفهوم ، صنایع و حرفه های گوناگون و گاهی متضادی را زیر چتر خود دارد همواره در همگرایی دچار مشکل بوده است . این موضوع باعث شده هر از چند گاهی مدیر یا کارشناسی که تازه از راه رسیده با دیدن چندی از معضلات موجود هیجان زده شده از طریق تریبون هایی که همیشه برای دولت موجود است به اظهار عقیده و باید و نباید بپردازد .
دست اندرکاران بخش بسته بندی باید بدانند که هر چه به لطف زحمات و سرمایه ایشان ضرورت و کیفیت بسته بندی در کشور بیشتر توسعه می یابد واقعیتی به نام بسته بندی عیان تر شده و عده بیشتری علاقه مند به اظهار نظر در آن می شوند و البته بسیاری از ایشان قصد انقلاب در این بخش را دارند !
هر چه دست اندرکاران بخش بسته بندی و قدیمیهای آن دیرتر به فکر همگرایی و اصلاح صنف خود بپردازند تعداد و قدمت تصمیم گیرانی که از بیرون گود برای ایشان تعیین تکلیف می کنند بیشتر شده و بعضی قوانین و سلیقه ها نهادینه می شوند .
صنایع بسته بندی پیش از این نیز موضوع متولی غیر خودی را تجربه کرده اند . عدم همگرایی میان اهالی یک صنف یا منطقه فرصت خوبی است برای غیر خودی هایی که با روش های گوناگون به حکمیت پرداخته و احکام سلیقه ای صادر کنند .
بسته بندی یک مفهوم کلی و نسبی است . نشانه ها و حد مرز مطلق ندارد . بخش بسته بندی از صنایع و حرفه های گوناگونی تشکیل شده که هر کدام راه خود را می روند اما ترکیب آنها یک نام دارد و آن " بسته بندی " است . به عبارت دیگر با آن که قوانین بازار ، استاندارد ها و کنترل کیفی محصولات هر یک از صنایعی که به بسته بندی مربوط می شوند منحصر به همان صنعت هستند اما به دلیل ترکیب های متفاوتی که می توان از این مجموعه به دست آورد نیاز به یک نظام و کنترل نیز در چارچوب کلی بسته بندی احساس می شود .
اما این تنها بخش از صنعت و خدمات در یک کشور نیست که دچار این تنوع است . صنعت ساختمان نیز مجموعه ای است از محصولات و تخصصهای متفاوت که ترکیب آنها چیزی به نام ساختمان است . ترکیب نقش اول را در بسته بندی و ساختمان ایفا می کند .
آیا به جز این است که یکی از سازمان های مسئول در برابر بحث های کیفی ساخت و ساز همین سازمان نظام مهندسی ساختمان است ؟ زیرا ساختمان محصولی است از ترکیب عناصری متفاوت که با کیفیت هایی متفاوت جمع شده و با روش های متفاوتی با یکدیگر ترکیب می شوند . این مجموعه از طراحی خیال انگیز یک فضای سه بعدی تا کیفیت لوله های به کار رفته برای فاضلاب را شامل می شود .
در واقع ترکیب این عناصر از معنوی تا مادی و پدید آورندگان آنها را تشکلی سازماندهی می کند . آن تشکل یک سازمان نظام مهندسی است .
معضل اصلی بسته بندی کیفیت عناصر تشکیل دهنده نیست . معضل در ترکیب عناصر است . نمی توان تمام مقوا سازی ها را واداشت تحت یک استاندارد خاص مقوا تولید کنند . بلکه بر استاندارد ترکیبات بسته ای که در آن از مقوا استفاده می شود باید نظارت کرد .
بسته بندی نیاز به سازمان نظام بسته بندی دارد تا بر ترکیبی که به نام بسته بندی معرفی می شود نظارت کند . تنها در قالب چنین سازمانی است که می توان سطح عمومی بسته بندی را رشد داد . سازمان نظام بسته بندی از بازی خوردن دست اندرکاران بسته بندی توسط این اداره و آن اداره دولتی جلوگیری می کند و یا از شدت آن می کاهد.
این یک واقعیت است که خود دولت نیز در مواجهه با بخش بسته بندی دچار سرگردانی است . یعنی دولت برای وضع قوانین درباره بسته بندی نمی تواند همه طرف های ذی نفع در قضیه را شناخته و طرف مشورت قرار دهد . از این جهت است که گاهی مصوبات و ابلاغیه های بعضی از مؤسسات و سازمان های دولتی مورد پذیرش همه طرف های صلاحیت دار بسته بندی نیستند .
سازمان نظام بسته بندی در ایجاد یکپارچگی و حرکت هدفمند و برنامه دار بخش بسته بندی کشور بسیار مؤثر خواهد بود . کشور ما پیش از این نیز سازمان هایی از این دست را تجربه کرده و در حال بهره برداری از آنها است . با وجود اختلافاتی که بین بخش بسته بندی با بخش ساختمان یا پزشکی کشور وجود دارد با این حال می توان از مدل تشکیلات سازمانی و روش اداره این سازمان ها و تجربه های موجود در آنها برای ایجاد و راهبری سازمان بسته بندی کشور بهره گرفت .
سازمان نظام بسته بندی بهترین جایگاه برای اصلاح امور کلی مربوط به بسته بندی در کشور است که با حضور سرمایه های علمی و عملی این بخش فراگیر و در کنار نمایندگانی از سازمان های دولتی مربوطه شکل می گیرد .

ضرورت توجه به بسته بندی مواد غذایی
وقتی محصولات مشابه مصرفی و یا صادراتی هر یک از کشورهای پیش رفته و یا در حال توسعه و حتی برخی از کشورهای جهان سوم را مشاهده کنیم ، به نکات ذیل برخورد می کنیم :
1 ـ اولین نکته ای که فوراً جلب توجه کرده و ما را به خرید آن کالا وامی دارد ، ظاهر عالی بسته بندی است که رفاه و راحتی مصرف کننده را در نظر گرفته است .
2 ـ دومین نکته که باعث می شود دوباره آن محصول را خریداری کنیم ، کیفیت عالی و تازه و سالم بودن محصول درون بسته بندی است .
3 ـ نکته بعد مشخص بودن تاریخ تولید و تاریخ انقضاء محصول است که به طور واضح بر روی بسته بندی ها درج می شود .
4 ـ چهارمین نکته که تولید کنندگان باید ضمن مراعات ، آن را وظیفه برای خود بدانند ، رفاه مصرف کننده در زمان استفاده از محصول عرضه شده است .
ولی متأسفانه این چهار نکته از سوی تولید کنندگان ایرانی به درستی اجرا نمی شود و برخی برای کسب درآمد بیش تر و آسان تر بدون آینده نگری و حفظ منافع ملی ، به نوع بسته بندی ، کیفیت محصول و رفاه مصرف کننده اهمیت چندانی نمی دهند . با یک بررسی و جمع بندی متوجه می شویم محصولات عرضه شده ایران در کشورهای دیگر دارای ایرادهای زیادی است . آن هم محصولاتی بی رقیب نظیر پسته رفسنجان ، زعفران قائنات ، زیره کرمان ، کشمش ملایر ، گلاب قمصر کاشان ، گردوی تویسرکان و لرستان و ... که باید در بسته بندی های عالی و منحصر به فرد عرضه شوند . ولی متأسفانه هنوز هم با بسته بندی های ابتدایی صادر می شوند ، البته ناگفته نماند تعدادی از صادرکنندگان ضمن آن که بسته بندی کالایشان در حد عالی است محتویات عالی تری نیز عرضه می کنند .
گذر بسته بندی
به طور کلی ظهور انقلاب صنعتی به راستی تحول اساسی در نظام تولید کالایی ایجاد کرد و جهان را با فوران کالاهای گوناگون روبه رو کرد . تنوع کالاها و رقابت فشرده میان تولید کنندگان و بازرگانان به تدریج هنر را نیز علاوه بر علوم دیگر وارد مجموعه سیستم بسته بندی کرد .
با پیشرفت بیشتر علوم دیگری نظیر روانشناسی فردی ، اجتماعی وارگونی به این مجموعه اضافه شد . توسعه بسته بندی سبب مستقل شدن این صنعت از مجموعه صنایع دیگر شد و رقابت و نیاز سبب سبب گردید که صنایع بسته بندی سهم قابل توجه از بودجه شرکت های تولیدی را به خود اختصاص دهد ، که امروزه صنایع بسته بندی تبدیل به یک تکنولوژی قدرتمند شده است . و اکنون این صنعت در دانشگاه های معروفی نظیر : سن خوزه ، ... مورد تدریس علاقمندان قرار گرفته است .
واقعیت حاکم بر جهان کنونی آن است که حیطه صنعت مواد غذایی در دنیا از گسترش زیادی برخوردار است .
از نظر فروش ، صنایع غذایی بزرگ ترین صنعت است وفور فرآورده های غذایی ، نتیجه راندمان عملیات از طریق به کارگیری علوم مختلف و تکنولوژی نوین می باشد . در این میان صنایع بسته بندی یکی از شاخص های اصلی می باشد که متأسفانه در کشور ما صنعت بسیار جوانی است که در صورت توجه به این صنعت و به روز نگری و به روزداری آن می توان افزایش تقاضا در سطوح داخلی و بین المللی محصولات تولیدی کشور را ارتقا قابل ملاحظه بخشید .
اگر بخواهیم در یک نگاه به مشکلات صنعت بسته بندی کشور بپردازیم می توان به موارد زیر به طور اخص اشاره نمود :
1. قدمت و فرسودگی نسبی ماشین آلات موجود در صنعت بسته بندی
2. پایین بودن سرعت تولید ماشین آلات در مقایسه با مشابه خارجی
3. ظرفیت های پایین صنعت بسته بندی
4. بالا بودن هزینه های بسته بندی در کشور نسبت به متوسط جهانی
با توجه به عوامل فوق ، وارداتی بودن اکثر مواد اولیه مورد نیاز این صنعت (ودر نتیجه گران بودن آنها ، عدم آشنایی نسبی دست اندرکاران این صنعت با استانداردهای بین المللی ، وجود ضایعات زیاد در این صنعت ، ضعف تکنولوژی بسته بندی که در جای خود کیفیت کالا را نیز تحت الشعاع قرارمی دهد ، عدم تطابق نوع چاپ با نوع بسته بندی به دلیل عدم وجود چاپ های مناسب ) توجیه پذیر است .
برای جبران این خلاء ها در کشور چه شیوه ای را باید به کار برد ؟
پس از انجام مطالعات گسترده اقدام به تجهیز خطوط تولید خود به آخرین دستیافته های این صنعت در جهان نموده و با صرف هزینه های ارزی و ریالی فراوان و به کارگیری متخصصین علوم مربوط ، ادبیات بسته بندی در کشور را به منظور همزمان و کامل خواسته های متنوع تولید کنندگان خصوصاً گروه مواد غذایی و از طرفی مصرف کنندگان متعدد داخلی و خارجی با رویکردی جدید بازخوان کرد . بنابراین بهره مندی از تکنولوژی برتر بسته بندی صنعتی ترین کشورهای دنیا نظیر آلمان که بی تردید یکی از کشورهای ممتاز ساخت ماشین آلات پیشرفته صنعت بسته بندی در جهان محسوب می گردد ، و از سویی استفاده همزمان از صاحب نام ترین شرکت های چاپ فوق مدرن در دنیا ، این توانایی را به ما خواهد بخشیده است تا به ضعف صنعت بسته بندی در کشور پایان داده و بتوانیم در کنار محصولات ارزشمند و با کیفیت داخلی حضوری مکمل و قوی با برند ایرانی داشته باشیم .
اگر بخواهیم به بخش کوچکی از خواسته ها و انتظارات مصرف کنندگان و تولید کنندگان با تمرکز بر بسته بندی مواد غذایی بپردازیم باید دید که به چه مواردی توجه کرد ؟
1. تطابق تکنیکی و کمک به سیاست های استراتژیک ( راهبردی ) تولید در پیشبرد فروش
2. اثر گذاری بی نظیر بر نحوه توزیع و فروش داخلی و خارجی با حفظ عوامل اساسی مورد نظر تولید کننده و مصرف کننده
3. چیدمان و تبعیت مناسب هندسی در مکان های تولید انبارش و توزیع
4. سهولت در تولید
5. منطقی تر شدن بهاء تمام شده در سیکل اقتصادی
6. مقاومت شیمیایی بسته در مقابل محصول و تأثیرات متقابل آنها
7. مقاومت در برابر عوامل محیطی
8. توانایی تولید انبوه و توزیع مستمر و بی وقفه در راستای برنامه ریزی تولید کارخانجات
9. جلوگیری از ایجاد فضای مرده در بسته بندی اولیه و ثانویه
10. رعایت قوانین و استاندارد های بین المللی و داخلی
11. طول عمر مفید بسته
12. امکان استفاده مجدد از بسته برای سایر کالاها و اهداف
13. قابلیت چاپ زنی شکیل ، متنوع و فوق مدرن در حین فرآیند تولید بسته در حداقل زمان ممکن تولید
14. قابلیت بازاریابی و شستشوی
15. اثر زیبایی در فروش و تقویت رضایتمندی مصرف کنندگان
16. قابلیت درج مناسب و تأثیر گذار اطلاعات و علایم روی بسته
17. بهداشت و ایمنی و پایداری بسته
18. قابلیت طراحی و جاسازی کارت اطلاعات در بسته
19. قابلیت کنترل نور گرمایش سرمایش میکروارگانیم هاو گازهای موجود در هوا
20. قابلیت تنوع در طراحی و سایر موارد از جمله شفافیت قابلیت خمش و خمیدگی جهت جلوگیری از آسیب مقاومت در ضربات و اصطکاک لرزش و لغزش شکنندگی
فرهنگ بسته بندی
در دنیای امروز که رشد فناوری لحظه به لحظه بوده و فضای رقابتی بسیار فشرده و تنگاتنگ است از فرهنگ بسته بندی می توان به عنوان فرهنگ مصرف تعبیر کرد .
بسته بندی مناسب و اصولی یک کالا می تواند مزایای زیادی از نظر اجتماعی و بهداشتی داشته باشد و مصرف کننده را به سوی مصرف بهینه کالا راهنمایی کند .
اگر فرهنگ بسته بندی در میان تولید کنندگان به گونه ای همه گیر شود که تمای آنها خود را ملزم به ارایه کالاهای بسته بندی شده بدانند و از طرفی مصرف کنندگان نیز اولویت را بر مصرف کالاهایی با بسته بندی برتر بگذارند ، مطمئناً در دراز مدت کل جامعه از حاکمیت این فرهنگ منتفع خواهند شد . عمومی شدن فرهنگ بسته بندی باعث می شود تا تمامی هر کالا در بسته مشخص ، با نام و نشان کارخانه تولید کنند ، قیمت برای مصرف کننده و تاریخ تولید و انقضاء » قرار بگیرد که یکی از بزرگترین فواعد آن جذب واسطه ها و دلال ها و در نهایت کاهش قیمت ها است .
همچنین استفاده از کالاهای بسته بندی شده موجب رشد فروشگاه های جدید و حذف فروشگاه های سنتی می شود که نتیجه آن جلوگیری از توسعه واحدهای تجاری در فضاهای غیر تجاری است. از دیگر مزایای استفاده از بسته بندی تثبیت قیمت ها و یکنواختی آن در تمامی جامعه است . همچنین عرضه کلیه کالای بسته بندی و استاندارد شدن آنها می تواند موجب رشد تجارت الکترونیکی در سطح جامعه و خرده فروشی شود و بسیاری از خریداران کالای مورد نیاز خود را از طریق سفارش اینترنتی یا تلفنی انجام دهند و این مسأله موجب حذف بسیاری از مسافرت های درون شهری شده و بسیاری از مشکلات جامعه مانند ترافیک و روند صعودی مصرف بنزین را حل نماید .
استفاده از بسته بندی برای توزیع کالاها موجب می شود تا فاصله زمانی میان تولید تا توزیع تا مصرف کاهش پیدا کند و امکانات نظارت دقیق و همیشگی بر روی تولید مهیا شود . استفاده از بسته بندی های استاندارد و صحیح کالا موجب جلوگیری از ورود کالاهای غیر استاندارد و غیر بهداشتی و مضر می شود و علاوه بر آن می توان با نظارت بر مراکز توزیع ، میزان عرضه را نیز کنترل کرد . همانگونه که در بالا ذکر شد ، فرهنگ شدن بسته بندی چشم گیر و استاندارد در نهایت باعث نفع هم تولید کننده و هم مصرف کننده می شود ، استفاده از قالبی به نام بسته بندی شاید در کوتاه مدت باعث سختی کار تولید کننده شود اما قطعاً در درازمدت خود واقف به مزایای آن شده و به دنبال راهها و شیوه های جدید رقم و اقلام به نوع آوری در این زمینه خواهد کرد .
در واقع می توان گفت بسته بندی جذاب که از نظر بهداشت ، حفظ کیفیت محصول و تأمین سلیقه مصرف کننده دارای استانداردهای لازم باشد ، موجبات حفظ برتری و بقای محصول در بازار مقصد را ایجاد می کند .
همچنین در تقسیم بندی خصوصیات یک کالا بسته بندی در گروه مواردی چون تبلیغات ، راحتی مصرف کالا و نگهداری بهتر قرار گیرد که جز امتیازات یک کالا برای جلب مشتری است .
البته باید توجه داشت که بسته بندی یک کالا ، ارزش افزوده ایجاد نمی کند و تولید کننده نباید بابت بسته بندی خریدار را مجبور به پرداخت هزینه ای بیشتر برای خرید کالا نماید . در واقع بسته بندی مناسب برای کالا می تواند امتیازی باشد تا در میان دیگر کالاها سلیقه مشتری را متوجه خود نماید هزینه آن را نیز باید در رده هزینه های تبلیغاتی قرار داد .
در مورد وزن کالا بسته بندی شده نیز باید توجه داشت که وزن موادی که مورد استفاده در بسته بندی به عنوان وزن کالا محسوب نمی شود و وزن محصول را به طور خالص باید در نظر گرفت . ( نکته مهم برای مصرف کنندگان در هنگام خرید شیرینی )
صادرات مواد غذایی
آیا کیفیت بسته بندی محصولات غذایی صادراتی ما در حد مطلوبی است ؟
قوطی های پسته صادراتی ایران با علامت ... در فروشگاهی در منطقه «...» در خارج کشور با وجود آن که دستگیره ای برای باز کردن در قوطی دارد ، اما به آسانی نمی شود حلقه را در دست گرفت و بعد از حداقل دو تا سه مرتبه تلاش اگر بتوانیم دستگیره را با فشار کمی بالا بیاوریم ، باید فشار بسیار زیادی برای باز کردن به حلقه وارد کرد و اگر در این کار موفق شدیم به یک باره صدای انفجار مانندی شنیده و در قوطی باز می شود که بدون اغراق تمام خریداران پس از یک مرتبه خرید ، به خاطر این صدا و وضع نامطلوب بسته بندی از خرید بعدی منصرف شده و نیاز خود را از پسته ای با بسته بندی کشور دیگری از بازار تأمین می کنند . البته عیب بسته بندی به همین جا ختم نمی شود ، حال درب قوطی باز شده و می خواهیم پسته را برداریم باید مواظب باشیم که لبه بسیار تیز و برنده قوطی به انگشتانمان آسیب نرساند که در صورت بی احتیاطی منجر به بریدگی می شود .
قوطی های یک کیلوئی رب گوجه فرنگی با علامت ... ضمن آن که رفاه مصرف کننده را در نظر نگرفته و باید با قلم و چکش درب قوطی را باز کرد بسته بندی معمولی پنجاه سال قبل را دارد .
کالاهائی که غیر از مبادی خروجی قانونی و بدون نظارت ارگان مربوطه و گواهی استاندارد های اجباری خارج و به کشورهای پیشرفنه نظیر ژاپن وارد می شود ، ضمن آن که ضررهای جبران ناپذیری را به منافع مادی و معنوی و اقتصاد مملکت وارد می کنند راه صدور قانونی محصولات برتر را ناهموار و شاید هم مسدود می سازند .
به همین خاطر وابسته های بازرگانی سفارت خانه های ما باید به این نکته با دیدی بازتر نگرسته و توجه بیش تری را مبذول نمایند و با گزارش های هفتگی و ماهیانه خود مجال بررسی و پی گیری این امور به دستگاه های ذیربط بدهند تا با اقداماتی صحیح از این گونه سوء استفاده های نامشروع تجاری جلوگیری شود . فراموش نکرده ایم که با چه سیاست و ترفندی پسته بدون رقیب ایران را به بهانه واهی بیماری قارچی افلاتوکسین از گردونه تجارت بین المللی خارج و پسته درجه دو کالیفرنیا را جایگزین آن کردند . پسته کاران ما تا کی باید ضرر قصور و کوتاهی و بی توجهی دیگران را بدهند .
عوامل مؤثر بر بسته بندی مواد غذایی :
همانطور که ذکر شد بسته بندی به عنوان یک مزیت برای حفظ برتری و ادامه بقا کالا در بازار از آن استفاده می شود ، اما بسته بندی به عنوان یک امتیاز در تجارت خود متأثر از مواردی ذیل می باشد :
1. عوامل اقتصادی
2. عوامل فنی
هر کدام از آنها به طور مجزا و یا در ارتباط با موارد دیگر بر نوع و کیفیت و کمیت بسته بندی تأثیر گذار هستند .
عوامل اقتصادی که بر روی بسته بندی یک کالا تأثیر گذار هستند عبارتند از تولید در حجم انبوه ، وجود شرایط رقابتی در بازار ، افزایش تعداد واحدهای تولیدی و خدماتی ، رشد درآمد سرانه و تنوع طلبی مصرف کنندگان .
باید توجه کرد که در صورت تولید در حجم بالا ایجاد امکانات بسته بندی می تواند مقرون به صرفه باشد و همچنین تولید کننده در صورتی بسته مناسب و جذاب را به کالا می افزاید و هزینه های آن را متقبل می شود که در شرایط رقابت قرار بگیرد .
شرایط اقتصادی ذکر شده به طور عموم متوجه تولید کننده است اما دو مورد دیگر یعنی افزایش در آمد سرانه و تنوع طلبی مستقیماً با مصرف کنندگان مرتبط است .
افزایش در آمد سرانه موجب رشد زندگی تجملی مردم شده و سلیقه آنها را به سمت مصرف محصولات بسته بندی شده و فانتزی سوق می دهد ، از طرفی دیگر حسن تنوع طلبی که یکی از خصوصیات بازار انسانها است ، مسأله ای است که تولید کنندگان باید همواره به آن توجه داشته باشند تا بتوانند با تطبیق تولیدات و تغییر نوع بسته بندی ، تولیداتشان همواره مورد نظر مصرف کنندگان باشد
علاوه بر عوامل اقتصادی عامل جمعیت نیز تأثیر زیادی بر روی بسته بندی و ایجاد تغییر و تنوع در آن دارد ، چرا که معمولاً تولیدکنندگان و تجاری شهرهای پر جمعیت را مورد توجه قرار داده و بر روی نیاز و سلیقه مصرف آنها سرمایه گذاری می کنند و هر چه جمعیت یک منطقه بیشتر باشد ، بازار آن نیز رقابتی تر و حفظ بقاء در آن برای تولیدکنندگان پر اهمیت تر می شود از این رو می توان جمعیت را نیز یکی از عوامل تأثیرگذار بر روی بسته بندی دانست .
عوامل فنی نیز یکی دیگر از موارد مؤثر بر بسته بندی کالاها است به طور مثال تنوع بسته بندی را می توان متأثر از این گزینه دانست ، همچنین تکنولوژی که یکی از عواملی است که تأثیر زیادی بر روی بسته بندی ، تنوع و روند تکاملی آن دارد . از طرفی در مرحله عرضه نیز عامل فنی دیگری تأثیر دارد که خصوصاً در فروشگاه های بزرگ نمود بیشتری دارد و آن خود انتخابی یا خریدار شخصاً می تواند کالاها را از نزدیک مشاهده و بدون تأثیر گذاری از تعریف یا انتقادهای فروشنده کالاهای مورد نظر خود را انتخاب نماید در این گونه فروشگاه های چگونگی بسته بندی کالا و جذابیت آن از جنبه های مختلف برای خریدار در میان خیل کالاهای دیگر نقش خود را بیشتر نشان داده و از خوشنامی ، قیمت ، تجربه مصرف و تأثیر پذیری از تبلیغات شاید بتوان گفت بسته بندی تأثیر زیادی بر روی انتخاب خریدار می گذارد .
بسته بندی و سلیقه مصرف کننده :
باید توجه کرد که نقش اصلی بسته بندی گذشته از کالاهایی که برای عرضه نیازمندی بسته بندی هستند ، گزینه ای است که مستقیماً سلیقه مصرف کننده را هدف قرار داده و سعی در جلب آن به سوی خود دارد . در این خصوص می توان مشخصاتی را برای بسته بندی تعریف کرد که هر کدام به تنهایی و یا در ارتباط با موارد دیگر سعی بر کسب موفقیت بیشتر برای کالا در بازار دارند .
بسته بندی را باید به نوعی به عنوان یکی از روش های تبلیغاتی در نظر گرفت که علاوه بر خصوصیاتی که دارد می تواند به عنوان یک تبلیغ برتر مطرح باشد.
بسته بندی مناسب کالا می تواند حمل ونقل آن را تسهیل نماید و موجب شود تا نگهداری آن راحت تر گردد .
از طرفی در مورد کالاهای فساد پذیر که عموماً جزو مواد خوراکی هستند ، بسته بندی مناسب و بهداشتی می تواند طول عمر کالا را افزایش دهد و در مورد برخی از کالاها نیز بسته بندی آنها می تواند موجب تسهیل در مصرف آنها شود .
باید توجه کرد که نقش اصلی بسته بندی گذشته از کالاهایی که برای عرضه نیازمند بسته بندی هستند ، گزینه ای است که مستقیماً سلیقه مصرف کننده را هدف قرار داده و سعی در جلب آن به سوی خود دارد . در این خصوص می توان مشخصاتی را برای بسته بندی تعریف کرد که هر کدام به تنهایی و یا در ارتباط با موارد دیگر سعی بر کسب موفقیت بیشتر برای کالا در بازار دارند .

بسته بندی
، مهم ترین فاکتور در تولید و فروش
در سال های اخیر افزایش بازاریابی برای کالاهای مورد نیاز مشتری و طراحی سیمای ظاهری بسته بندی با سود مداوم و پیوسته رابطه مستقیم دارد . رقابت سخت و مشتریان مشکل پسند فشار زیادی را بر تولیدکنندگان وارد می سازند .
عوامل مؤثر در طراحی و تولید
یک طرح موفقیت و بسته بندی پیشرفته و مدرن به تداخل عوامل مختلفی چون ضمانت مداوم و پیوسته کیفیت تولیدات از قبیل مزه و ماندگاری یک کالای غذایی وابسته است . به هر حال بررسی خصوصیات کالا ، وزن مخصوص ، نحوه نقل و انتقال و استحکام در حمل و نقل در انتخاب بسته بندی مناسب ، ضروری و واجب است .
ماشین های تزریق IML (لیبیل های داخل قالب ) بسیار ایده آل در کاهش هزینه تولید است و تولید کننده را از صرف هزینه های اضافی در پروسه تولید بسته بندی باز می دارد .
IML (لیبیل های داخل قالب ) و طراحی در یک مرحله
در گذشته ، محصولات با یک فرآیند چاپ تزیین می شدند که به طور نسبی پس از تولید بسته به صورت برچسب به آن افزوده می گردید ، نتیجه تحقیقات در سال های اخیر تکنولوژی پیشرفته ای را جایگزین آن کرده است که فاز جدیدی در فرآیند تزریق قالب برای این گروه از محصولات ایجاد کرده است . در فرآیند IML یک فیلم مسطح در خارج و پشت قالب در تزریق قالب قرار می دهند .
شرکت های تولید کننده زیادی در استفاده از این تکنولوژی همت گمارده اند و تعداد زیادی از این ماشین ها با عملکرد فوق العاده خود مورد توجه مشتریان واقع شده اند .
IML (لیبیل های داخل قالب ) در ترکیب و تبدیل چند ماشین به یک ماشین با کیفیت بالا
ترکیب ماشین های تزریق یک امتیاز ثانوی در تولید به وجود آورده است که نیازمند طراحی و تکنیک به کارگیری از قسمت تزریق قالب است . طراح در استفاده از رنگ ها و اشکال مختلف دارای قدرت بالایی در تصمیم گیری است و می تواند پارامترها را به طور موفق برای بسته بندی های جذاب ترکیب و استفاده کند . منبع وارد کننده نیرو در حدود 600 الی 8000 کیلو نیوتن است که به وسیله اهرم نیرو به تناسب ترکیب با قطعه تزریقی که به وسیله یک طیف نما در برنامه پوشش داده می شود اعمال می گردد .
وابسته به مراحل تولید دو قطعه یا تعداد بیشتری را می توان در فرآیند تزریق قرار داد . در صورت وجود خطا یا زمانی که پایه ها لایه لایه می شوند برای سهولت یک اهرم سه شاخه که قابلیت تست مقدار نیروی دستگاه را نیز دارد که در کاربردهای معمولی قرار داده شده است . در مراحل IML خود دستگاه قطعات مهم و متفاوت قالب تزریق را می سازد و اجازه فهم آسان تولید و طراحی جذاب را می دهد .
در نتیجه ابزار IML نسبت به دستگاه های قبلی باعث پیشرفت در انجام قالب تزریقی می شود . هم چنین قیمت تمام شده قالب گیری بسیار ارزان شده و این مراحل این اجازه را به تولید کنندگان می دهد که واکنش سریع نسبت به نیازهای بازار و رقبای خود داشته باشند .
به طور مثال تولید سطل های دسته دار که در عکس نشان داده شده است با نصب دو واحد تزریقی عمودی در یک تک فرآیند تولید شده است در صورتیکه در سیستم قبلی دسته سطل از ماشین تزریق دیگر بر روی سطل منتقل می شد . هم چنین برای قالب تزریقی IML نیز می توان از برچسب چاپ شده استفاده کرد که نیازمند داشتن یک برنامه در ذخیره سازی و تقسیم قطعات و سوار کردن تک تک قطعات بوده که باعث افزایش قیمت تمام شده می گردد .
مشخصات ماده در بسته بندی ، یک معیار مهم است
در مقایسه با شیشه ، آلیاژهای فلزی ، بسته بندی های پلاستیکی کاربردهای برجسته تری داشته هم چنین در ترکیبات راحت ترند . آنها باعث کاهش وزن شده و در حقیقت مناسب برای بازیافت در کوره ها می باشند . آنها به راحتی قابل حمل بوده و به آسانی باز می شوند و استحکام مناسبی نیز دارند به عنوان نمونه درب های پلاستیکی را جایگزین درب های فلزی که نیازمند ترکیب های آلومینوم و قلع بودند ، کرده اند .
درخواست برای تفکیک بسته بندی های با کیفیت بالا و طراحی های پیچیده در آینده افزایش خواهد یافت و ماده های گوناگون و تکنولوژی روز تولید ابزار سود آوری را نوید می دهند .
ارزش سیستم خط تولید PET در صنعت نوشیدنی
در سال های اخیر ، افزایش مصرف ظروف پلاستیکی به دلیل ویژگی های برجسته و ممتاز آن جایگزین شیشه ، فلز و کاغذ گردید . استفاده از PET به دلیل دارا بودن خصوصیاتی از قبیل سبکی وزن ، شفافیت و پاک بودن افزایش چشمگیری یافته است . از 15 سال گذشته اندازه بسته بندی های کاربردی تر گشته که جهت راحتی در مصرف اعمال گردید و تکمیل این اثر ، ارزش ظروف PET را نمایان ساخت . اندازه ظرف ها بین 200 الی 600 میلی لیتر که موجب افزایش درخواست گردیده است و این فرآیند به نیازهای جدیدی که معروف به بسته بندی های یک بار مصرف بودند ، انجامید .
در نتیجه افزایش کیفیت و کمیت واحدهای بسته بندی ارزش نوشیدنی ها افزون شده که این عوامل باعث تغییر در رفتار بازار و انعکاس آن تغییرات به نیازهای قطعات تزریقی و سیستم های بادی برای ظروف PET انجامید که شامل قیمت مناسب و کوتاه کردن مراحل در تولید فراوان این ظروف است که همه شرایط فوق توسط ماشین های خط تولید PET میسر گردید .
کاربرد مواد اولیه بسته بندی در مایکروویو
استفاده از آونهای مایکروویو یکی از مهم ترین فاکتورها در پیشرفت بسته بندی می باشد .
با توجه به افزایش روند استفاده از آون های مایکروویو به دلایل مختلف از جمله سرعت حرارت دهی مواد غذایی بسته بندی شده ، تولید کنندگان مواد غذایی به فکر استفاده از بسته بندی های جدیدی انداخت که در مقابل حرارت مایکروویو مقاوم باشد . به طور کلی عکس العمل مواد اولیه بسته بندی در مقابل امواج مایکروویو سه گونه است :
برخی از مواد امواج را عبور می دهند ، برخی دیگر امواج را منعکس می کنند و بعضی امواج را جذب می کنند .
بسته بندی عبور دهنده امواج مایکروویو
در این نوع بسته بندی امواج مایکروویو از بسته بندی عبور کرده و جذب مواد غذایی می شوند .
کاغذ ، شیشه و تمام پلیمرهای رایج جهت بسته بندی مواد غذایی ، اشعه مایکروویو را از خود عبور می دهد .
الف ـ شیشه : شیشه به عنوان قدیمی ترین مواد اولیه بسته بندی است و هزاران سال جهت نگهداری مواد غذایی و نوشیدنی ها به کار رفته و به دلیل شفافیت و کیفیت خوب از مطلوبیت خاصی برخوردار است . چنانچه گفته شد شیشه در رابطه با بسته بندی مواد غذایی از نظر شیمیایی خنثی است و در تماس با مواد غذایی احتیاج به پوشش خاصی نداشته و عطر و طعم غذاها و نوشیدنی ها را تغییر نمی دهد ، در ضمن از خروج گازها ، مواد معطر و بوی غذا جلوگیری می کند . در ظروف با قطر دهانه ی کوچک نسبت به ظروف دهانه ی بزرگ تمرکز انرژی بیشتر داشته و مواد غذایی سریع تر گرم می شود . بطری شیشه ای دهانه گشاد در اثر فشار داخلی دچار شکستگی کمتری می گردند بطری شیشه ای سنگین و بطری ها به ضربه و شوک حرارتی حساس ترند.
سرامیک شیشه ای شکل دیگر شیشه ای است که اغلب برای ساخت قفسه یا صفحه ی گردان آون مایکروویو یا وسایل دیگری در داخل محفظه و همچنین ظروف غذا به کار می رود . چنانچه شیشه در فرآیند حرارتی کریستالیزه شود سرامیک شیشه ای به دست می آید که بسته بندی مناسبی برای غذاهای مخصوص مایکروویو است . مقاومت مکانیکی سرامیک از شیشه بیشتر و نسبت به آن نازک و سبک تر می باشد . فاکتور اتلاف سرامیک شیشه ای بی نهایت پایین بوده و برای بسته بندی غذاهای آماده مناسب است .
ب ـ ظروف پلاستیکی : پیشرفت های جدید در تهیه ظروف مواد غذایی ، پلاستیک ها را قابل استفاده در مایکروویو نموده است . انتخاب مواد اولیه بسته بندی بستگی به کاربرد و دمای مورد نیاز مواد غذایی دارد . متداول ترین مواد پلاستیکی مورد استفاده در بسته بندی مواد غذایی مخصوص مایکروویو عبارت اند از :
پلی پروپیلن ، پلی استایرن ، پلی اتیلن ، با وزن مخصوص بالا و پلی وینیل کلراید پلی پروپیلن با دمای حدود 149 ـ 132 و پلی استایرن با دمای حدود 96ـ79و پلی اتیلینبا دمای 121 و پلی وینیل کلراید دمای 93ـ 69 درجه سانتیگراد را می توانند تحمل کنند .
در دمای بالا ( بالاتر از 220 درجه سانتیگراد ) پلی اتیلن ترفتالات کریستالیزه شده و در دمای پایین پلی اتیلن با وزن مخصوص بالا ( HDPE ) انتخاب می شوند . وقتی HDPE ـ CPET بسوزند ، دی اکسید کربن و بخار آب تولید شده حاصل از احتراق ناچیز است . همچنین وقتی هدف ، حرارت دادن غذاهای پرچرب و مواد قندی باشد که در نتیجه دمای آنها در مایکروویو خلی بالا می رود از CPET استفاده می شود
ج ـ فیلم های پلاستیکی : در سال های اخیر استفاده از لفاف ( فیلم ) برای بسته بندی مواد غذایی پیرفت کرده است . فیلم های PVC ، PVDC و پلی استر به همراه نایلون واتیلن وینیل الکل اصلاح شده و ( EVOH ) کوپلیمرهای پلی استایرن و پلی اتر اترکتونها ( PEEK ) غالباً فیلم های دو لایه هستند که در مقابل سوراخ شدن و نفوذ اکسیژن و رطوبت مقاومند .
د ـ مقوا : بسته بندی مواد غذایی با کاغذ و مقوا ارزان تر از پلاستیک ها و مواد دیگر می باشد .
بسته بندی مواد غذایی با ترکیبات کاغذی بدون استفاده از مواد پوشش دهنده یا لایه های دیگر به ندرت امکان پذیر است . مقوا و کاغذ را با لایه های می پوشاند که در مقابل نفوذ روغن و رطوبت مقاوم باشد .
مقاومت مواد اولیه بسته بندی کاغذ با پوشش PET در دمای بالا ( 250 سانتیگراد) افزایش می یابد . علاوه بر آن مواد دیگری شبیه پلی پروپیلن و پلی تترا متلین ( TPX ) مانع عبور روغن می شوند . کاغذهایی که برای مواد غذایی مصرف می گردند می بایستی از نظر خلوص شیمیایی و غیر شیمیایی سمی بودن واجد شرایط استانداردهای اداره نظارت بر مواد غذایی باشند .
بسته بندی فعال ( هادیها و گیرنده ها )
یکی از محدودیت های مایکروویو ناتوانی آن در قهوه ای و برشته کردن فرآورده های غذایی است .
به منظور فایق آمدن بر این مشکل ، استفاده از فیلم ها ، توسعه یافته است . کار اساسی این فیلم ها جذب و تبدیل الکتریکی انرژی مایکروویو به انرژی تشعشعی یا مادون قرمز و سپس انتقال به غذاست .
بسته بندی های منعکس کننده مایکروویو
اکثر فلزات ، منعکس کننده امواج مایکروویو هستند و خود گرم نمی شوند . انعکاس به حرکت بدون واسطه مایکروویو به داخل غذا کمک می کند و این دلیلی برای ساخت دیواره های آون مایکروویو از فلز می باشد . به دلیل این که مواد منعکس کننده مایکروویو در شرایط ویژه ای جرقه نمی زنند نباید به تنهایی در آون مایکروویو استفاده شوند . لیکن با رعایت احتیاط های لازم از ظروف فلزی و فویل های آلومنیومی به طور موقتی استفاده می نمایند .
تکنیک های جدید بسته بندی جهت استفاده مایکروویو
اختراع جدیدی در ایالت متحده آمریکا به ثبت رسیده که از خواص نوری یک در پوش ظرف غذا جهت هدایت دوباره انرژی مایکروویو استفاده شده است . ظروف کره ای شکل مثل ظروف استوانه ای و یا تخم مرغی شکل می توانند انرژی را از نقاط مختلف دریافت و در یک نقطه متمرکز نماید . در ظروف مذکور در پوش به شکل گنبد بوده و انرژی از لبه های ظرف به طرف مرکز غذا هدایت و متمرکز می شود . تکنولوژی جدید به توزیع کنندگان مواد غذایی اجازه می دهد تا برای اصلاح میدان حاصل از فرکانس مایکروویو و تمرکز حرارت در یک نقطه به بسته بندی ترکیبی روی آوردند . با استفاده از مواد منعکس کننده امواج مایکروویو می توان از گرم شدن بیش از حد بال جوجه و یا بین ران و پای مرغ و یا قسمت های زود پز غذا مثل گوشت ماهی ، جلوگیری کرد . امروزه با طراحی سینی های نسبتاً عمیق چند قسمتی این هدف عملی شده است . برای مثال در یک سینی سه قسمتی فرآورده های گوشتی ، نشاسته ای و سبزیجات در قسمت های مختلف قرار گرفته و با استفاده از درپوش طراحی شده مخصوص ، در زمان و دمای یکسان ، هر نوع ترکیب غذایی به مقدار ویژه ـ با توجه به خصوصیات فیزیکی خود ـ انرژی مایکروویو را جذب می نماید . سیستم بسته بندی جدید در داخل آون مایکروویو محیطی را به وجود می آورد که با استفاده از خصوصیات مواد غذایی که در معرض مایکروویو می باشد به مقدار انرژی بیشتری به دست می آورد .
در سیستم بسته بندی دیگری نیز با استفاده از تقویت میدان انرژی ، خشک کردن و قهوه ای کردن فرآورده های غذایی به وسیله ی انرژی مایکروویو انجام می شود . در این سیستم با متمرکز کردن انرژی در سطح غذا ، خشک شدن و قهوه ای شدن سطح غذا همراه با گرم شدن مابقی قسمت های مواد غذایی انجام می شود . این سیستم برای قهوه ای کردن نان روغنی یا سیب زمینی به کار می رود و بالقوه می تواند برای خشک کردن پیتزا و قهوه ای کردن گوشت خام یخ زده و یا سرد شده استفاده شود
ظروف قابل استفاده در آون مایکروویو خانگی
اگر در مسیر اشعه مایکروویو مایعی وجود نداشته باشد درجه حرارت در جرم واقعی غذا افزایش می یابد . ظروف مختلف در مقابل امواج مایکروویو عکس العمل متفاوتی نشان می دهد . بعضی از آنها امواج را منتقل کرده مانند شیشه که نور را عبور می دهد و برعکس برخی از مواد اولیه بسته بندی امواج را منعکس می نمایند . یعنی امواج را متوقف کرده و به سمت دیواره های آون می فرستند که به احتمال قوی به آون آسیب می رسانند . تعدادی از ظروف نیز قسمتی از امواج را جذب می نماید .
چنانچه از جذب انرژی کافی توسط غذا جلوگیری کرده ولی دمای ظرف بالا رفته دست را می سوزاند . بنابراین باید ظروفی که در آون مایکروویو استفاده می شود منتقل کننده امواج باشند .
همزمان با افزایش مصرف مایکروویو افزایش یافته است . مهم ترین ظروف مورد استفاده عبارتند از : ظروف شیشه ای ، سرامیک و ظروف پلاستیکی مقاوم به حرارت می باشند .
تست و بازرسی برای بسته بندی
1 ـ کنترل بسته های چوبی
در ساخت بسته های چوبی از چوب های مختلف و محصولات جنبی متنوع چوبی با خواص مختلف استفاده می شود . با توجه به این که چوب یک ماده بیولوژیکی و دارای خواص متنوع است ، لذا ساخت بسته های چوبی با استحکام و مقاومت های مشخص و از پیش تعیین شده ، بسیار مشکل است . در ساخت بسته های چوبی ، کج کوبیدن میخ ، عیب کوچک ساختار مواد اولیه چوب ، رطوبت و بسیاری از عوامل مختلف می توانند اثر قابل توجهی در کیفیت و استحکام بسته ایجاد کنند. بسته های چوبی با توجه به نوع کالایی که درون آنها قرار می گیرد ، دارای خصوصیات ویژه ای هستند و آزمون های کنترل کیفیت خاصی با توجه به هدف بر روی آنها اعمال می شود؛ مثلاً انتظاراتی که از بسته های حمل ماشین آلات سنگین در مقایسه با بسته های حمل میوه و عوامل محیطی ، حمل ونقل ، قوانین انبار و عوامل بی شمار دیگری تعیین می گردند .
ویژگی ها و ابعاد کنترل کیفیت بسته های چوبی عبارتند از :
ـ خصوصیات مکانیکی
ـ خصوصیات فیزیکی
ـ خصوصیات شیمیایی
از خصوصیات مکانیکی می توان به کلیه مقاومت های مواد اولیه و بسته اشاره کرد . خصوصیات فیزیکی شامل ابعاد ، ضخامت و ... است و خصوصیات شیمیایی به خصوصیات مواد اولیه ، مواد مصرفی و تأثیر آنها روی کالا مربوط می شود .
تست های کنترل و بازرسی بسته های چوبی بعضاً بر روی مواد اولیه ، یعنی خود چوب و محصولات جنبی آن و گاهی بر روی بسته های پر یا خالی صورت می گیرد .
آزمایش های مهمی که بر روی بسته های پر انجام می دهند عبارتند از :
ـ ضربه افقی ، عمودی و ضربه توسط بسته دیگر
ـ لرزش
ـ مقاومت به فشار
ـ تغییر شکل
ـ آزمایشات آب و هوایی ( نور ، غبار ، بخار آب ، آب مایع و ... )
آزمایشات مهم پالت : ظرفیت بار استاتیک ، ظرفیت شوک بار و لرزش تساوی دو قطر .
آزمایش های مهم بر روی مواد اولیه بسته ، شامل آزمایش های انجام گرفته بر روی چوب و محصولات جنبی آن که عبارتند از :
ـ مقاومت به فساد پذیری
ـ مقاومت میخ ، پیچ و لوازم مصرفی در برابر نیروهای جانبی ، عمودی و ...
ـ مقاومت خمشی در جهات مختلف
ـ قابلیت جذب آن
ـ مقاومت فشاری در جهات مختلف
ـ مقاومت در برابر آتش و سایر عوامل دیگر
ـ مقاومت به کشش در جهات مختلف
ـ میزان آماس
ـ ضربه
ـ سختی
ـ متحمل به شکاف خوردن
ـ متحمل به قیچی خوردن
ـ برش
2 ـ کنترل بسته های کاغذی مقوایی
بسته های کاغذی و مقوایی با توجه به این که به چه مصرف می رسند و برای چه محصولی در نظر گرفته می شوند ، باید دارای خصوصیات ویژه ای باشند ؛ لذا علاوه بر بازدید ظاهری ، آزمایش های مختلفی نیز روی آنها صورت می گیرد ؛ مثلا ً بسته های کارتنی برای قوطی های فلزی محتوی مواد غذایی باید دارای مقاومت های ویژه ای باشند . علاوه بر مقاومت ، یک سری خصوصیات دیگر نیز مورد توجه است ، مانند ابعاد و سطح اشغالی در کانتینر ، پالت و ... گاهی با توجه به شرایط محیطی حمل و نقل ، مقصد انبار و ... آزمایش های خاصی با توجه به عوامل متغیر احتمالی صورت می گیرد . لذا تعیین چهارچوب مشخص برای آزمون های کنترل کیفیت بدون در نظر گرفتن کالا و انواع بسته میسر نیست و معیار کنترل کیفیت با توجه به اقلام ، شرایط محیطی محل ، وسیله حمل و نقلی ، وزن و ... معین می شوند .
نکاتی که باید در حین نگهداری و بعد از تهیه بسته های کاغذی و مقوایی برای بازبینی مرغوبیت صورت گیرد ، عبارتند از :
الف ـ رعایت تسمه کشی بسته
ب ـ ابعاد و تعداد لایه های بسته متناسب با ابعاد و وزن کالا تعریف شده باشند ؛ به طوری که هیچ گونه فضای خالی و لهیدگی دیواره روی بسته مشاهده نشود .
ج ـ علایم و نکات مهم بر روی برچسب های چسبانده شده ، ثبت گردیده باشد.
د ـ آزمون برای بسته های نهایی به صورت زیر انجام پذیرد ( پاسخ آزمون های زیر داشتن سلامت کامل بعد ار آمون است ) :
1 ـ آزمایش غلتاندن
2 ـ فشار عمودی
3 ـ فشار جانبی
4 ـ ضربه عمودی
5 ـ پاشیدن آب
6 ـ قسمت های اتصال ( میخ ، منگنه ، چسب و ... ) .
3 ـ کنترل بسته های شیشه ای
به لحاظ این که بسته های شیشه ای از کارخانجات معتبر تهیه می شود ، الزامی به بازرسی و کنترل این بسته ها در محل دریافت ( انبارها ) نیست اما برای اطلاع ، توجه علاقه مندان را به نکات زیر جلب می کنیم :
الف ـ آزمون های کنترل کیفیت و روش های آزمون
1 ـ شوک حرارتی
2 ـ مقاومت در برابر اسید و باز
3 ـ استحکام خمشی
4 ـ اندازه گیری وزن مخصوص
5 ـ تمپر حرارتی
6 ـ انبساط حرارتی
7 ـ ضریب شکست
ب ـ معیارهای کیفیت
1 ـ داشتن استحکام لازم
2 ـ مقاوم در برابر اسید و باز
3 ـ مقاومت در برابر شوک حرارتی
4 ـ دارای وزن مخصوص بالا و میزان حباب و تخلخل
5 ـ نداشتن ناخالصی
6 ـ داشتن رنگ لازم
4 ـ کنترل بسته های

دانلودمقاله رژیم غذایی در نوجوانان

اختصاصی از نیک فایل دانلودمقاله رژیم غذایی در نوجوانان دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

دوره نوجوانی دوره انتقال از کودکی به جوانی است که با جهش رشد جسمی و بلوغ توام است. بنابراین تغذیه این دوران از نظر رشد اهمیت زیادی دارد. از آنجایی که یکی از مشکلات عمده تغذیه‌ای در این دوران وجود باورهای غلط غذایی است، لذا اصلاح باورهای غذایی آنها از طریق رسانه‌های گروهی از اهمیت بسزایی برخوردار است. برای دستیابی به جامعه‌ای سالم و خلاق و پویا باید آموزش تغذیه‌ای در همه ابعاد آن صورت گیرد. در موارد فردی باید از طریق مشاوره با متخصصان تغذیه، رژیم‌های غذایی اصلاح شوند و در موارد گروهی توصیه می‌شود که نوجوانان برای پیشگیری از سوء تغذیه از راهنمای غذایی ذیل که تمامی گروه‌های غذایی را دارد، در برنامه غذایی روزانه خود استفاده نمایند
1 ـ گروه نان و غلات: روزانه 11ـ9 واحد
یک واحد نان برابر است با 1 برش نان بربری یا سنگک به اندازه یک کف دست
برابر است با 4 برش نان لواش به اندازه یک کف دست
یک واحد از برنج و ماکارونی پخته شده برابر است با نصف لیوان
2 ـ گروه شیر و لبنیات: روزانه 3 واحد یا بیشتر .
یک واحد از شیر و ماست برابر است با یک لیوان / یک واحد از پنیر برابر است با 45ـ30 گرم / یک واحد از کشک برابر است با یک چهارم لیوان / یک واحد از دوغ برابر است با 2 لیوان
3 ـ گروه میوه ها: روزانه 3 تا 4 واحد
1 واحد میوه برابر است با 1 عدد میوه متوسط / برابر است با یک‌دوم تا سه‌چهارم لیوان آب میوه / برابر است با یک‌چهارم لیوان میوه خشک
4 ـ گروه سبزی‌ها: روزانه 4 تا 5 واحد
یک واحد سبزی برابر است با 1 لیوان سبزی خام / برابر است با نصف لیوان سبزی پخته / برابر است با یک عدد سیب‌زمینی متوسط
5 ـ گروه گوشت و جانشین‌های آن: روزانه 2 تا 3 واحد
یک واحد گوشت برابر است با 2 تا 3 تکه خورشتی (90ـ60 گرم) گوشت قرمز، ماکیان و ماهی پخته شده / 30 گرم گوشت برابر است با یک عدد تخم مرغ یا نصف لیوان حبوبات پخته یا 2 قاشق غذاخوری از مغزهای پسته و فندق و گردو و ...
مشکلات ناشی از تغذیه ناسالم
1 ـ کم‌وزنی و لاغری که بیش‌تر ناشی از تصور غلط نوجوانان از تناسب اندام است و به دنبال آن بعضی اقدام به رژیم سخت و خودسرانه می‌کنند که سلامت آینده آنان را به خطر می‌اندازد. بویژه در دختران که دوران مهم بارداری و شیردهی را به دنبال دارند، این مسئله ممکن است باعث قاعدگی نامنظم و یا عدم قاعدگی آنها شود. همچنین در تولید مثل و باروری آنها تداخل کند.
2 ـ اضافه وزن و چاقی که اغلب در اثر کمی‌تحرک و فعالیت بدنی، استفاده مداوم از تلویزیون و رایانه و نیز رژیم‌های غلط غذایی و مصرف زیاد تنقلات، نوشابه‌ها و غیره است.
3 ـ کم‌خونی(لینک به کم‌خونی) ناشی از فقرآهن که یکی از مشکلات شایع تغذیه‌ای به ویژه در دختران در این سنین است که بر رشد جسمی‌، ذهنی و سیستم ایمنی آنها اثر سوء ‌دارد. کم‌خونی در این دوران در اثر افزایش نیاز (به دلیل رشد)، استفاده از رژیم‌های غذایی فقر غذایی، آلودگی‌های انگلی و آلودگی‌های محیطی (مانند ذرات ریز سرب معلق در هوا) به وجود می‌آید.
4 ـ بی‌اشتهایی عصبی یا پرخوری عصبی منجر به سوء تغذیه می‌شود و نیاز به اصلاح رفتار خواهد داشت. در کنار آن مشاوره تغذیه‌ای ضروری است.
ـ آکنه (جوش صورت) که مشکل 80% نوجوانان است بیشتر تحت تاثیر عوامل هورمونی، استرس، فازهای قاعدگی و ژنتیک رخ می‌دهد. استفاده از مواد غذایی مانند مغزها در بروز آن تاثیر زیادی ندارند. مطالعات نشان داده است که ارتباطی قوی بین دریافت غذا و بروز آکنه وجود ندارد. اما ارتباط آن با کمبود دریافت مواد مغذی مانند ویتامین ای و روی شناخته شده است.
توصیه‌های تغذیه‌ای
برنامه غذایی نوجوانان باید شامل ترکیبی از غذاهای مختلف در گروه‌های اصلی غذایی باشد.
سه وعده اصلی غذایی با تاکید بر مصرف صبحانه و دو میان وعده توصیه می‌شود. در میان وعده‌ها به جای استفاده از مواد غیرمغذی و بعضا کالری‌زا مثل نوشابه‌ها، چیپس، کیک‌ها از مواد غذایی مغذی مانند شیر، نان، پنیر، خشکبار، میوه‌ها و مغزها استفاده شود.
جهت پیشگیری از کم وزنی و لاغری از انجام هر گونه رژیم خودسرانه به شدت خودداری شود و تحت نظر متخصصین تغذیه اقدام شود. جهت پیشگیری از اضافه وزن و چاقی ضمن توصیه به فعالیت های روزانه استفاده از یک رژیم غذایی صحیح و متعادل تحت نظر متخصص تغذیه ضروری است.
برای جلوگیری از کم خونی ناشی از فقر آهن مواد ذیل توصیه می‌شود:
1 ـ استفاده از مواد غذایی صحیح و همچنین غنی از آهن مثل انواع گوشت‌ها،‌ سبزی‌های سبز برگ و حبوبات.
2 ـ استفاده از مواد غذایی دارای ویتامین ث انواع سبزی‌های تازه، فلفل سبز، گوجه‌فرنگی کلم، میوه‌های تازه بخصوص پرتقال ، لیمو و سایر مرکبات همراه با غذا که سبب می‌شود آهن بیشتر جذب شود.
3 ـ عدم استفاده از چای در فاصله 2 تا 3 ساعت قبل و بعد از غذا به ویژه غذاهای آهن‌دار.
4 ـ درمان آلودگی‌های انگلی و محیطی.
5 ـ از مصرف نوشابه‌های شیرین و گازدار خودداری شود.
6 ـ مصرف غذاهای آماده و صنعتی محدود شود و بیشتر از غذاهای تازه استفاده گردد.
رژیم غذایی در افراد چاق
1ـ چاقی یک بیماری مزمن است و مثل هر بیماری مزمن دیگری درمان آن نیاز به زمان دارد

2ـ هرگز در درمان چاقی خود از دارو استفاده نکنید، چرا که دارو غذا نیست و در هر حال دارای عوارضی می‌باشد
3ـ در درمان چاقی خود هیچگاه عجله نداشته باشید، یادتان باشد که رژیم غذایی ا کاهش وزن تدریجی علاوه بر اینکه قابل تحملتر است، عوارضی نداشته، تقریباً غیر قابل بازگشت می‌باشد.
4ـ چاقی با بسیاری از بیماریها چه مستقیم و چه غیرمستقیم ارتباط دارد مانند: هیپرتانسیون (افزایش فشار خون)، آترواسکلروز (سخت‌شدن جدار رگها)، بیماریهای کبدی و صفراوی (بیشتر سنگ کیسة صفرا)، آرتریت‌ها از جمله آرتروز (استخوانهای هر شخص برای وزن سلامت او طراحی شده است)، اختلالات تنفسی، نقرس، واریس، نازایی، مسمومیت حاملگی، هیرسوتیسم (پرمویی زنان)، چربی بالای خون، فتق و از همه مهمتر احساس محرومیت اجتماعی و حقارت (البته در چاقیهای شدید)
5ـ چاقی باعث کاهش عمر می‌شود، بطوریکه شرکت بیمة عمر متروپولیتن آمریکا به ازای هر اینچ (5/2سانتیمتر) دور شکم بزرگتر از دور سینه دو سال و به ازاء هر چهار کیلوگرم اضافه وزن یک سال کاهش عمر درنظر می‌گیرد.
6ـ در درمان برخی از بیماریها قبل از مصرف دارو رژیم غذایی داده می‌شود و چه بسا با رعایت رژیم غذایی نیازی به مصرف دارو نباشد. از جملة این بیماریها می‌توان از: افزایش فشار خون، افزایش قند خون و افزایش چربی خون نام برد.
7ـ علل چاقی : الف) فشارهای درونی، استرسها و افسردگیها
ب) ثانویه به بیماریهایی ازقبیل : هیپوتیروئیدیسم (کم‌کاری تیروئید)، اختلالات هیپوتالاموس و …
ج) مصرف بعضی داروها مثل داروهای ضد بارداری، ضدافسردگی و ضداضطراب و کورتون‌ها
د) اختلال تغذیه‌ای (دریافت بیشتر انرژی و کمی فعالیت)
ه) ژنتیک: 30% علت چاقیها را شامل می‌شود.
از تمامی این عوامل اختلال تغذیه‌ای و یا اگر بهتر گفته شود عادات بد غذایی از همه مهمتر است، بطوریکه اگر شخصی علاوه بر نیاز روزانه‌اش هر روز یک نان سوخاری (که بسیار کالری کمی دارد) اضافه بخورد، بعد از 20 سال پانزده کیلوگرم اضافه‌وزن پیدا خواهد کرد.
8ـ درمان‌های چاقی به چهار دستة دارویی، استفاده از وسایل و شیوه‌های مخصوص، جراحی و رژیم‌درمانی تقسیم می‌شوند.
الف) درمان دارویی:
ـ داروهای دیورتیک (ادرارآور): که به سرعت با ازدست رفتن آب بدن شخص دچار کاهش وزن (دقت کنید: کاهش وزن نه لاغرشدن) می‌شوند که از نظر علمی نه تنها صحیح نیست بلکه خطرناک نیز می‌باشد. اکثر مؤسساتی که در تبلیغات خود کاهش وزن سریع را نوید می‌دهند از این روش استفاده می‌کنند.
ـ داروهای هورمونی: مثل داروهایی که باعث پرکاری غدة تیروئید می‌شوند. این داروها نیز با افزایش کاتابولیسم (مصرف انرژی یا سوخت) باعث کاهش وزن و همچنین لاغرشدن می‌شوند که این روش نیز به دلیل اینکه در روند طبیعی بدن اختلال ایجاد می‌کند، ازنظر علمی صحیح نبوده خطرناک می‌باشد.
ـ داروهای ملین: این داروها با دفع مواد غذایی بدن و جلوگیری از جذب مواد باعث کاهش وزن می‌شوند که واضح است در درازمدت باعث سوءتغذیه و کمبود بعضی مواد موردنیاز بدن خواهند شد. ضمن اینکه خود نیز عوارضی از قبیل شکم‌درد و … دارند.
این داروها همانگونه که از نامشان پیداست با کاهش دادن اشتهای شخص باعث کم‌خوردن و کاهش دریافت انرژی می‌شوند. عوارض آنها بیشتر سوء‌تغذیه، ریزش مو، ضعف و افسردگی می‌باشد. سرگروه این داروها که در ایران زیاد مصرف میشود فن فلورامین میباشد که از سال 1998 مصرف آن به دلیل ایجاد عوارض روی دریچه های قلب ، در آمریکا ممنوع شده و از فارماکوپه آمریکا حذف شده است .
ـ داروهایی که مانع جذب چربی می‌شوند: این داروها که امروزه مورد مصرف زیادی پیدا کرده و تبلیغات زیادی در مورد آن انجام می‌شود با اتصال به چربی مواد غذایی مانع جذب آنها می‌شود و بدینوسیله کالری کمتری به بدن می‌رسد. به دلیل اینکه در رژیم غذایی افراد ایرانی بر خلاف غربیها مواد نشاسته‌ای بیشتر است، مصرف آنها کاملاً مؤثر نبوده همچنین این داروها برخلاف تبلیغات انجام شده روی چربی بافتهای بدن تأثیری ندارد. لذا فقط تا زمان مصرف مؤثر بوده ضمن اینکه به دلیل عدم جذب ویتامینهای محلول در چربی مثل ویتامین K,A,D,E شخص دچار کمبود این ویتامین‌ها شده و همچنین این داروها قیمت بالایی دارند. در حال حاضر تحقیقات روی این داروها انجام می‌شود که دارویی ساخته شود که روی چربی بافت بدن هم مؤثر باشد. اگر چنین دارویی ساخته شود جای تمامی رژیمهای تغذیه‌ای را خواهد گرفت.
ب) استفاده از وسایل و شیوه‌های مخصوص: عبارتند از: سونا، ترموتراپی (استفاده از گرمای موضعی) ماساژ درمانی، کمربند لاغری، طب سوزنی، کرمها، پمادها، ژلها، گوشوارة لاغری که همگی اینها از نظر علم پزشکی و تغذیه مورد قبول نمی‌باشند و همگی کمابیش باعث ایجاد عوارض می‌شوند. ضمناً بیشتر این راهها بجای کاهش وزن یا لاغری فقط باعث کاهش سایز می‌شوند.
ج) درمانهای جراحی: در موارد چاقی‌های بسیار شدید انجام می‌شود. شامل برداشتن قسمت‌هایی از روده یا معده، بالون‌گذاری داخل معده برای کاهش حجم آن و برداشتن چربی زیر پوست شکم با ساکشن یا لیزر که همگی اینها به دلیل عوارض شدیدی که دارند زیاد مورد توجه نیستند.
د) رژیم درمانی:
ـ آب درمانی: یکی از روشهای قدیمی است و بعد از پایان دوره به دلیل محرومیت شدید غذایی اختلالات گوارشی بهمراه دارد. علاوه بر عوارض شدید جسمانی فقط برای مدت کوتاهی می‌تواند قابل تحمل باشد.
ـ کاهش وزن از طریق ورزش: ورزش یکی از روشهای بسیار مناسب برای برخورداری از جسم سالم و وزن ایده‌آل است. کاهش وزن فقط از طریق ورزش مشکل و دشوار است چرا که مثلاً برای کاهش یک کیلوگرم وزن باید 20 ساعت پیاده‌روی کرد.
ـ کاهش وزن از طریق رژیم غذایی: حذف یک وعدة غذایی مثل صبحانه یا شام از جملة این روشهاست که با حذف صبحانه فرد دچار افت قند خون طی روز و کاهش کارآیی روزانه و پرخاشگری شده و درضمن در وعده‌های بعدی با پرخوری جبران می‌شود. ضمن اینکه سوء‌تغذیه نیز از عوارض آن است. بهترین شیوه در این مورد، رژیم غذایی بر مبنای علمی آن است که در آن تمام مواد مورد نیاز بدن در رژیم غذایی تأمین میشود.
ـ کاهش وزن از طریق رژیم غذایی همراه با ورزش: این روش بهترین و اصولی‌ترین روش برای کاهش وزن و داشتن وزن ایده‌آل است. در این روش از یک رژیم غذایی برنامه‌ریزی شده همراه با ورزش متعادل (مانند پیاده‌روی) استفاده می‌شود. این روش سلامت جسم و روح را به ارمغان می‌آورد و عوارضی مانند ریزش مو و چروکیدگی پوست و … را درپی نخواهد داشت. در طی رژیم باید عادات غذایی گذشته را ترک کنید و به عادات غذایی جدید انس بگیرید که این مهمترین اصل در درمان چاقی است.
با توجه به موارد فوق بهترین و سالمترین راه حل ارائه‌شده در مورد درمان چاقی این موارد می‌باشد:
الف) رژیم غذایی صحیح ب) ورزش مناسب و کافی ج) تغییر رفتار و اصلاح عادات بد غذایی
9ـ در هر رژیم غذایی صحیح باید این گروههای غذایی وجود داشته باشد: شیر و لبنیات، حبوبات و غلات، میوه و سبزیجات، گوشت
10ـ رژیم غذایی باید:
ـ تأمین کنندة انرژی مورد نیاز روزانه باشد.
ـ تأمین کنندة ریزمغزیها باشد(موادی که به مقدار بسیار کم باید در غذا وجود داشته باشد)
ـ بر اساس فرهنگ غذایی ایرانی باشد.
ـ تنوع لازم را داشته باشد.
11ـ در یک رژیم غذایی اصولی کاهش وزن تدریجی است. بطوریکه حداکثر یک کیلوگرم در هفته مجاز به کاهش وزن می‌باشیم. به همین دلیل باید حوصله داشته و با دقت برنامة خود را اجرا کنید. ضمناً اگر قبل از رژیم عکسی از خود داشته باشید بهتر خواهد بود. توجه داشته باشید با کاهش وزن (درحقیقت رسیدن به وزن ایده‌آل) جوانتر هم به نظر خواهید رسید
رژیم غذایی در افراد لاغر
1ـ لاغری یک مکانیسم مزمن است و درمان آن مثل هر پروسة مزمن دیگری نیاز به زمان دارد.
2ـ هرگز در درمان لاغری خود از دارو استفاده نکنید، چرا که دارو غذا نیست و در هر حال دارای عوارضی می‌باشد. (به استثنای داروهای اشتهاآور و تقویتی که توسط پزشک تجویز می‌شود)
3ـ در درمان لاغری خود هیچگاه عجله نداشته باشید، یادتان باشد که رژیم غذایی با افزایش وزن تدریجی علاوه بر اینکه قابل تحملتر است، عوارضی نداشته، تقریباً غیر قابل بازگشت می‌باشد.
4ـ علل لاغری :
الف) فشارهای درونی، استرسها و افسردگیها
ب) ثانویه به بیماریهایی ازقبیل : هیپرتیروئیدیسم (پر‌کاری تیروئید)، دیابت (بیماری قند خون بالا)، بیماری‌های انگلی، بیماری‌های گوارشی و …
ج) اختلال تغذیه‌ای (دریافت کم کالری و زیادی فعالیت)
د) ژنتیک
5ـ درمان‌های لاغری به دو دستة دارویی و رژیم‌درمانی تقسیم می‌شوند.
الف) درمان دارویی:
ـ داروهای اشتهاآور: این داروها با افزایش اشتها سبب بیشتر خوردن شده، دریافت انرژی توسط بدن را افزایش می‌دهند. سردستة این داروها که در ایران بسیار استفاده می‌شود، سیپروهپتادین می‌باشد. علاوه بر این داروهای تقویتی مثل ویتامین‌ها همچنین عناصر کمیاب مثل روی نیز کاربرد دارند. تمامی این داروها زمانی مؤثرند که شخص از هر نظر سالم باشد.
ـ داروهایی که با احتباس نمک و بدنبال آن آب باعث افزایش وزن می‌شوند: از این گروه دارو می‌توان از کورتون‌ها نام برد. این داروها با احتباس آب و نمک باعث عوارض زیادی برای بدن شده علاوه بر این عوارض گوارشی، استخوانی و … دیگری نیز دارند.
ـ داروهایی که با کاهش متابولیسم بدن باعث افزایش وزن می‌شوند: این داروها به صورت کاذب کم‌کاری تیرویید ایجاد کرده، با کاهش متابولیسم بدن سبب افزایش وزن می‌شوند. این گروه نیز با توجه به برهم‌زدن نظم طبیعی بدن باعث ایجاد عوارض می‌شوند.
ب) رژیم‌درمانی :
ـ ارائة برنامة کامل و علمی از نظر علم تغذیه: اگر شخص کاملاً از نظر بیماری‌های عامل لاغری بررسی شده و در حال سلامت باشد، با استفاده از یک رژیم استاندارد که تمام مسائل تغذیه‌ای در آن رعایت شده باشد قادر به افزایش وزن خواهد بود.
6ـ با توجه به موارد فوق بهترین و سالمترین راه حل ارائه‌شده در مورد درمان لاغری این موارد می‌باشد:
الف) رژیم غذایی صحیح
ب) ورزش مناسب و کافی
7ـ در هر رژیم غذایی صحیح باید این گروههای غذایی وجود داشته باشد:
شیر و لبنیات، حبوبات و غلات، میوه و سبزیجات، گوشت
12ـ رژیم غذایی باید:
ـ تأمین کنندة انرژی مورد نیاز روزانه باشد.
ـ تأمین کنندة ریزمغزیها باشد (موادی که به مقدار بسیار کم باید در غذا وجود داشته باشد)
ـ بر اساس فرهنگ غذایی ایرانی باشد.
ـ تنوع لازم را داشته باشد.
13ـ در یک رژیم غذایی اصولی افزایش وزن تدریجی است. بطوریکه حداکثر یک کیلوگرم در ماه می‌توانید افزایش وزن داشته باشید. به همین دلیل باید حوصله داشته و با دقت برنامة خود را اجرا کنید. ضمناً اگر قبل از رژیم عکسی از خود داشته باشید بهتر خواهد بود.
رژیم غذایی در سالمندان
با توجه به پیشرفت‌های علم پزشکی و بهداشتی متوسط عمر انسان افزایش یافته و در کشورهای پیشرفته، این میزان افزایش بیش‌تر است. پیرشدن و سالخوردگی با کاهش تدریجی فعالیت‌های فیزیکی و افزایش بیماریهای مزمن همراه می‌شود و به نظر می‌رسد که بهبود تغذیه تا حد زیادی قادر است از این مشکلات پیشگیری کند و یا آن‌ها را تخفیف دهد. به همین دلیل یکی از مسائل مهم سالمندان، مسائل پزشکی و بهداشتی از جمله وضعیت تغذیه آنهاست. با افزایش سن، نیاز آنها به انرژی کاهش یافته و تمایل به مصرف غذا کمتر می‌شود. در این حال اگر انتخاب غذا درست صورت نگیرد، میزان دریافت مواد مغذی ضروری در آن‌ها پایین‌تر از حد مطلوب خواهد بود. در این بحث به بررسی بعضی از مشکلات تغذیه‌ای سالمندان و نیز نیازهای تغذیه آنها خواهیم پرداخت.
عوامل مؤثر در ایجاد مشکلات تغذیه‌ای سالمندان
1 ـ عوامل جسمانی: مانند کاهش کل انرژی مورد نیاز، بیماریهای مزمن، بی‌اشتهایی، تغییر حس چشایی، خرابی دندان‌ها، بی‌تحرکی، ناتوانی جسمی‌، مشکلات گوارشی، تداخلات دارویی و یا تداخل غذا و داروها
2 ـ مشکلات روحی و روانی: افسردگی، تنهایی، از دست دادن همسر
3 ـ مشکلات اقتصادی: درآمد کم، کمبود امکانات برای تهیه و طبخ غذای مناسب و زندگی در آسایشگاه
نیازهای تغذیه‌ای سالمندان
میزان انرژی مورد نیاز :
با افزایش سن میزان نیاز به انرژی کاهش می‌یابد که می‌تواند به دلیل کاهش فعالیت جسمی‌، کاهش توده عضلانی و فعال بدن باشد. در صورت دریافت مازاد بر نیاز انرژی مشکلات و عوارضی مانند چاقی، فشارخون، بیماری‌های قلبی‌ـ‌عروقی برای سالمند ایجاد می‌شود. میزان نیاز به انرژی برای هر سالمند متفاوت بوده و براساس وزن، قد، شرایط فیزیکی و سلامتی وی محاسبه می‌شود.

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله  49  صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید

مقاله استانداردهای غذایی

اختصاصی از نیک فایل مقاله استانداردهای غذایی دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

استاندارد سابقه بسیار طولانی داشته و بشر اولیه با الهام از پدیده های طبیعی مانند گردش ایام، فصول چهارگانه سال و روز و شب، زندگی خود را استاندارد می کرده است. استانداردها در سطوح مختلفی تدوین می شوند از جمله سطح استانداردهای بین المللی است که توسط سازمان بین المللی است که توسط سازمان بین المللی استاندارد International Standard Organization با نام مخفف ISO تدوین می شوند. این سازمان استانداردهای قابل اجرا در سطح بین المللی را تدوین کرده که در تمام کشورهای عضو به رسمیت شناخته می شوند و از بین آنها استانداردهای ایزو 9000 و 14000 متداول تر می باشند.

استانداردهای راهنما با شماره های 9000 و 9004 شامل دستورالعمل هایی برای ارشاد مدیران می باشند. استانداردهای ایزو 9001 زمانی استفاده می شود که سازمان همزمان در طراحی، تولید، نصب و راه اندازی، نوآوری و خدمات فعالیت دارد. استانداردهای ایزو 9002 جایی استفاده می شود که فعالیت های طراحی مورد نظر نیست و سازمان با استفاده از طراحی مورد نظر نیست و سازمان با استفاده از طرح های آماری، برای بهبود کیفیت فرآورده ها یا خدمات اقدام می نماید و نیازی به طراحی ندارد.

استاندارد ایزو 9003 زمانی به کار می رود که کیفیت فرآورده ها از طریق بازرسی نهایی تضمین می شود و ممکن است سیستم تولید و مدیریت کیفیت، استاندارد نباشد. استانداردهای سری ایزو 14000، مربوط به سلامت محیط زیست و سلامت مردم تحت عنوان Environmental management and control نیز توسط ایزو تدوین دو به اجرا گذاشته شده اند.

استانداردهای منطقه ای که توسط یک سازمان منطقه ای، جهت استفاده کشورهای منطقه تدوین می شود، استانداردهای ملی که مختص هر کشوری می باشد و استانداردهای سطح کارخانه ای که در هر شرکت، برای همان شرکت تدوین می شود، از دیگر سطوح استاندارد می باشند.

این مقاله به صورت  ورد (docx ) می باشد و تعداد صفحات آن 53صفحه  آماده پرینت می باشد

چیزی که این مقالات را متمایز کرده است آماده پرینت بودن مقالات می باشد تا خریدار از خرید خود راضی باشد

مقالات را با ورژن  office2010  به بالا بازکنید

دانلود مقاله باورهای غلط در رژیم غذایی

اختصاصی از نیک فایل دانلود مقاله باورهای غلط در رژیم غذایی دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

 اگر از آن دسته افرادی هستید که هر رژیمی را - از خوردن گریپ فروت گرفته تا حذف کربوهیدراتها - لااقل یک مرتبه امتحان کرده اید، با تعدادی از باورهای غلط در مورد تغذیه نیز آشنا شده یا آنها را آزموده اید و یا اگر جزو تازه واردین به عالم رژیم و تغذیه صحیح هستید، دانستن این که چه دستورات و توصیه هایی نادرست و کدامها صحیح هستند، میتواند بسیار مفید باشد.
در اینجا به بررسی تعدادی از مهمترین این باورهای غلط پرداخته ایم:
● اگر شب دیروقت غذا بخورید، تمام آن مستقیما به چربی تبدیل میشود
این گفته صحت ندارد. تحقیقات تایید کرده است که اگر کالری دریافتی روزانه شما، متناسب با وزن و سوخت وساز بدنتان باشد، از خوردن شام دیروقت یا یک وعده خوراکی قبل از خواب، اضافه وزن پیدا نمیکنید.
برای اطمینان بهتر است مواد غذایی را در طی وعده های متعدد در روز به بدن برسانید و هر ۴ یا ۵ ساعت چیزی بخورید تا بدن و مغز را تغذیه کرده و اشتهای خود را کنترل نمایید. اگر دیر شام میل میکنید، مراقب مقدار غذایی که میخورید و تناسب آن با آنچه در طی روز مصرف کرده اید باشید. اگرهم به خوردن یک خوراکی کوچک قبل از خواب یا همراه با برنامه تلویزیونی علاقه دارید، بهتر است مقدار و نوع این خوراکی طوری باشد که کمتر از ۲۵۰ کالری داشته باشد مانند ذرت بوداده ساده، یک مشت بادام، یک موز و یا یک بستنی رژیمی کوچک و ...
● میوه و سبزی تازه مغذی تر از انواع فریز شده آن است.
لزوما خیر، گاهی پیش می آید که مواد مغذی میوه و سبزی فریز شده بیشتر هم هست. به این دلیل که گاهی محصولات "تازه" ای که از میوه فروشی تهیه میکنید، ممکن است بسیار کهنه تر از آنچه تصور میکنید باشند.
در واقع مگر در مواقعی که شخص در محلی مانند مزرعه، باغ و یا شهری با محصولات کشاورزی و یا بازار تره بار اصلی شهر زندگی کند، میوه و سبزیجاتی که به دست مردم میرسد معمولا راه طولانی و حتی بین کشوری را طی کرده و زمان درازی از چیده شدن آنها گذشته و در این مدت تغییرات نور و دما، مقداری از مواد غذایی مهم آنها، مانند ویتامین ث و فولیک اسید را از بین برده است. در ضمن فراموش نکنید که این محصولات چند روزی را هم در یخچال خانه شما میگذرانند!
در چنین مواقعی، مواد غذایی گیاهی فریز یا کنسرو شده، دارای مواد مغذی بیشتری هستند زیرا فاصله زمانی چیده شدن تا فراوری شدن آنها بسیار کمتر از مدت زمانی است که محصولات تازه بر سر میز خانه شما میرسند. بعضی مواد غذایی گیاهی نیز با فراوری شدن بهتر میشوند، برای مثال گوجه فرنگی، برای تبدیل شدن گوجه فرنگی به رب وسس و یا کنسرو گوجه فرنگی، ابتدا میوه ها پخته میشوند و این مرحله موجب آزاد شدن لیکوپین (lycopene) که یک آنتی اکسیدان موثر در پیشگیری از بسیار سرطانهاست، میشود.
البته شکی نیست که مواد غذایی فراوری شده دارای موارد منفی نیز هستند که به سه دسته اصلی تقسیم میشوند: مزه، بافت و افزودنیها. مزه مواد غذایی فریز یا کنسرو شده کمتر به خوبی مواد تازه است، به خصوص که تولید کنندگان آنها معمولا عادت دارند به مقابله با طبیعت پرداخته و به این مواد نمک، شکر یا روغن اضافه کنند.
سبزیجات کنسرو شده شهرت بدی به شور بودن دارند و میوه ها و سبزیجات فریز شده هم گاهی حاوی شکر یا چربی اضافه هستند. البته در سالهای اخیر انواع بدون نمک این مواد نیز تولید میشود. پس، اگر مواد تازه واقعا تازه در اختیار دارید، در مصرف آن تردید نکنید و در صورت اجبار به تهیه مواد فریز و کنسرو شده ای بپردازید که بی نمک بودن آن روی بسته بندی ذکر شده باشد.
● تمایل به خوردن یک غذای خاص به معنای کمبود یک یا چند ماده غذایی در بدن است.
واقعیت این امر هنوز مشخص نیست. دانشمندان هنوز نتوانسته اند ارتباط مستقیمی میان تمایل یا هوس خوردن یک غذای خاص را به نیاز بدن نسبت به مواد مغذی تشکیل دهنده آن پیدا کنند. در یک آزمایش، افرادی که تمایل دائمی به خوردن شکلات داشتند داوطلب شده و به نیمی از آنان نوشیدنیی ساخته شده از مواد شیمیایی موجود در شکلات و به نیم دیگر قطعه شکلاتی قلابی داده شد. این قطعه شکلات از نظر شکل، طعم و بو مانند شکلات واقعی، اما فاقد مواد مغذی شکلات واقعی بود. نتیجه این که هوس شکلات در افراد گروه دوم برطرف شد اما گروه اول چنین احساسی نداشتند. به این ترتیب، نقطه رضایت مندی از خوردن یک ماده غذایی، با بو، طعم و جنس این ماده هم ارتباط مستقیم دارد.
گاهی هوس خوردن چیزی، به داشتن خاطره و یا احساس خوب نسبت به این خوراکی مربوط است، شما غذایی را که در محیطی دوستانه و دلچسب میل کرده اید، دوست دارید، چون آن فضا را به خاطرتان می آورد، نه به این دلیل که مثلا آهن بدنتان کم شده باشد.
● رژیم آب میوه روش مناسبی برای سم زدایی و لاغری سریع است.
خیر! دلیل آن هم واضح است، بدن ما برای پاک شدن و "سم زدایی!" نیازی به کمک ندارد و کلیه ها، کبد و مثانه این کار را به خوبی انجام میدهند. رژیم آب و آب میوه، نه تنها موجب لاغری سریع نمیشود، بلکه شخص را به پرخوری مبتلا میکند.
نوشیدنیها دارای مقدار زیادی شکر هستند که این شکر موجب به کار افتادن روند گوارش شده و با ایجاد اوج و فرودهایی در میزان قند خون، شما را گرسنه خواهد کرد. آب میوه فاقد پروتئین است. این ماده که در دوران کاهش وزن برای بدن بسیار ضروری است، از بافت عضلانی محافظت کرده، سوخت و ساز بدن را افزایش داده و قند خون را کنترل میکند.
برای سریع لاغر شدن بهتر است بر مصرف مواد پروتئینی بدون چربی مانند مرغ، ماهی یا سویا همراه با مقدار زیادی سبزیجات و مقدار متعادلی میوه تازه و غلات کامل متمرکز شوید مقدار زیادی آب بنوشید.
مواد غذایی خاصی مانند گریپ فروت، کرفس یا سوپ کلم، چربی را میسوزانند و موجب کاهش وزن میشوند.
داستانهای زیادی در این باره وجود دارد که هیچ پایه و اساس علمی ندارند. درست است که چنین غذاهایی کم کالری و سرشار از مواد مغذی دیگر هستند، اما چربی را نمیسوزانند. اگر با افزودن گریپ فروت یا کرفس به برنامه غذایی خود وزن کم کرده اید، میتواند به این علت باشد که آنرا جانشین ماده پرکالری دیگری نموده اید.
● هنگام رژیم، باید تنها هفته ای یک مرتبه خود را وزن کنیم.
این گفته واقعیت ندارد. بررسی و کنترل روند کاهش وزن میتواند بسیار تشویق کننده باشد و بنابر تحقیقات جدید، اشخاصی که علاقمند به کاهش وزن یا حفظ وزن فعلی خود هستند، با روزانه وزن کردن خود، به موفقیت بیشتری دست میابند.
البته ... اگر از دسته افراد وسواسی هستید و با هر روز وزن کردن خود دچار پریشانی میشوید، اصولا از وزنه استفاده نکنید و برای بررسی روند کاهش وزن خود از اندازه گیری سایز و یا حتی مقایسه عکسهای خود استفاده کنید.
رژیم غذایی ورزشکاران
هدف از تنظیم رژیمهای غذایی ورزشکاران تامین نیازمندیهای تغذیه ای و حفظ سلامتی بدن با توجه به نیازهای خاص آنان است .
در حال حاضر عقاید غلطی در رابطه با تغذیه ورزشکاران بین مردم رواج دارد و بسیاری از ورزشکاران به منظور دستیابی به اندامی ورزیده یا کاهش وزن رژیمهای غذایی مختلف و ترکیبات تجاری متنوعی را ندانسته امتحان می کنند .
واقعیت این است که بسیاری از افراد بدلیل کمی اطلاعات تغذیه ای حتی در حالت عادی نیز از یک الگوی غذایی مناسب که تامین کننده انرژی , پروتئین و بسیاری از ریز مغذی های ضروری آنان باشد برخوردار نیستند . ارتباط زیادی بین فعالیت و رژیم غذایی وجود دارد . بدن در فعالیتهای مختلف نیارهای غذایی متفاوتی دارد که نه تنها نوع ماده غذایی مصرفی بلکه زمان مصرف آن نیز بسیار با اهمیت است .برای اینکه تلاش شما در جهت افزایش قدرت و استقامت ماهیچه ها بی نتیجه نماند لازم است یک برنامه ورزشی و یک برنامه غذایی مناسب برای خود تهیه کنید . لازمه این امر داشتن اطلاعات کافی در زمینه علوم تغذیه و فیزیولوژی خصوصا فیزیولوژی ورزش است . مطالبی که در پی می آید می تواند تا حدودی ضرورت داشتن یک رژیم غذایی مناسب را در فعالیتهای ورزشی نشان دهد .
انرژی
انرژی در ورزش نقش اصلی را دارد بطوریکه مناسبترین رژیم غذایی چنانچه تنها از نظر انرژی کفایت نداشته باشد تمام تلاشها بی نتیجه خواهد بود . علم تغذیه با تعیین دقیق انرژی مورد نیاز هر فرد بر اساس خصوصیات تن سنجی خود او از فبیل سن , جنس , قد , وزن , نوع و مدت فعالیت می تواند سرعت افزایش یا کاهش وزن وی را با توجه به فاکتورهای تعیین کننده دیگر تنظیم نماید . افرادی که در سنین رشد هستند از آمادگی بسیار مطلوبی برای پرورش ماهیچه ها بر خوردارند در حالیکه متاسفانه بعلت کمبود انرژی حتی از رشد قدی مطلوب خود نیز عقب می افتند .
تولید انرژی
برای بازسازی ATP که انرژی مورد نیاز ماهیچه ها را تامین می کند دو مسیر هوازی و غیر هوازی وجود دارد . در شروع فعالیت ATP از طریق غیر هوازی ساخته می شود منبع تامین کننده انرژی در این حالت گلیکوژن ذخیره شده در ماهیچه ها است . زمانیکه فعالیت برای مدت طولانی ادامه یابد بدن مسیر هوازی را انتخاب می کند . در این حالت است که چربیها می توانند بعنوان منبع تولید انرژی مصرف شوند .
عواملی که در انتخاب نوع سوخت ماهیچه ها دخالت دارند
شدت فعالیت :
در فعالیتهای شدید و سرعتی در دسترس ترین سوخت ذخایر گلیکوژن ماهیچه ها است در حالی که در فعالیتهای ملایم بدن توانایی استفاده از انرژی ذخیره شده در بافت چربی را نیز دارد .
طول مدت فعالیت :
با ادامه فعالیت و تحلیل ذخایر گلیکوژن در ماهیچه ها بدن مجبور به استفاده از بافت چربی بعنوان منبع سوخت می گردد . در این حالت امکان انجام فعالیتهای سرعتی و جود ندارد و ماهیچه قادر نیست حد اکثر قدرت خود را اعمال کند
جالب است بدانید علی رغم اینکه با تنظیم برنامه های غذایی خاص می توان ذخایر گلیکوژن ماهیچه ها را تا حد قابل ملاحظه ای افزایش داد ( تنظیم این نوع رژیمها از حدود یک هفته مانده به مسابقات و طی سه مرحله انجام می گیرد و با رژیم غذایی دوران تمرین تفاوت دارد ) بسیاری از افراد بعلت نداشتن برنامه غذایی مناسب حتی ذخایر موجود ماهیچه ها را تحلیل برده بمرور دچار خستگی و در نهایت انصراف از ورزش می گردند .

سطح آمادگی ورزشکار :
در صورتیکه ورزشکار از تمرین مناسب برخوردار باشد بعلت افزایش میتوکندریها و آنزیمهای مربوطه , دستگاههای نقل و انتقال اکسیژن ظرفیت بیشتری پیدا می کنند . با قطع تمرینات این آمادگی که تنها در بعضی از تارهای ماهیچه ای رخ می دهد بسرعت از بین میرود .
رژیم غذایی قبل از ورزش :
مشاهده شده است ورزشکارانی که قبل از ورزش از یک رژیم غذایی با چربی بالا تر مصرف کرده اند به نسبت چربی بیشتری در حین فعالیت میسوزانند . البته توجه داشته باشید به منظور تحلیل بافت چربی نباید به مصرف غذای پر چرب قبل از ورزش اقدام کرد . راه صحیح این کار تمرینهای مناسب به منظور افزایش توانایی بدن در استفاده از مسیر هوازی و انتخاب فعالیت مناسب است .
مایعات :
مایعات نقش اساسی در حفظ حجم خون و کنترل حرارت بدن دارد . حدود سه چهارم انرژی غذاها که به مصرف سوخت می رسند به صورت گرما به هدر می رود و دفع این گرما با به هدر رفتن مایعات فراوانی به صورت تعریق همراه است . حجم زیادی از مایعات نیز از طریق تنفس , پوست , کلیه و سیستم گوارش دفع می گردد . دفع مایعات منجر به تغییر در اسمولاریته و حجم پلاسمای خون میشود . ممکن است تصور کنید بلافاصله پس از مصرف مایعات تعادل برقرار می گردد در حالیکه عوامل متعددی در این میان نقش بازی می کنند از جمله میزان گلوکز و سدیم موجود در محلول و اسمولاریته آن . بنابر این حتی برای تنظیم و حفظ تعادل مایعات بدن که مسئله کم اهمیتی به نظر می رسد برنامه ریزی دقیقی لازم است .
درشت مغذیها و ریز مغذیها :
درشت مغذیها شامل کربوهیدراتها , پروتئین ها و چربیها هستند که هم در ساختمان سازی و هم در تولید انرژی دخالت دارند .
ریز مغذیها شامل تعداد قابل توجهی از املاح و ویتامینها هستند که بعنوان منبع انرژی نقشی ندارند اما تمامی فعل و انفعالات متابولیسمی بدن بدون آنها امکان پذیر نخواهد بود .
کربوهیدراتها :
بعد از تخمین انرژی مورد نیاز نوبت تقسیم این انرژی بین درشت مغذیها است .در حالت ایده آل بین ۶۰ تا ۷۰ درصد انرژی باید از کربو هیدرات تامین گردد . بهتر است میزان کربو هیدرات مصرفی ورزشکار از حد اقل ۵۰ % کل انرژی کمتر نباشد . در یک مطالعه افرادیکه از رژیم غذایی ۴۰ % کربوهیدرات استفاده می کردند تحلیل تدریجی ذخایر ماهیچه ها باعث شد این افراد پس از چند روز حتی قادر به انجام ورزشهای نیمه سنگین هم نباشند . در ورزشهایی که بیشتر از ۹۰ دقیقه طول می کشد کربوهیدرات ماهیچه ها تا حد زیادی تحلیل می رود و ورزشکار باید در اولین فرصت آن را جبران نماید . چنانچه ورزش برای روزهای متوالی و بدون جایگزینی مناسب ادامه یابد نیز با تحلیل ذخایر گلیکوژن روبرو خواهیم بود .

نوع کربوهیدرات :
در ۶ ساعت اول بعد از ورزش قندهای ساده بازسازی ذخایر ماهیچه ها را بهتر انجام می دهند اما در مجموع ۲۴ ساعت تفاوتی بین قندهای ساده و پیچیده دیده نمی شود . اما در ۲۴ ساعت دوم قندهای پیچیده این کار را بهتر انجام می دهند . بهتر است نوع کربوهیدرات بر اساس شاخص گلیسمی آن انتخاب شود . در این میان مواد با شاخص گلیسمی متوسط ارجهیت دارند .
نحوه مصرف کربو هیدرات :
بعد از ورزش بطور متوسط هر ساعت ۵ % ذخایر ماهیچه ها بازسازی می شود . بدین ترتیب حدود ۲۰ ساعت زمان و ۶۰۰ گرم کربو هیدرات برای باز سازی کل ذخایر لازم است . اگر به مدت ۲ ساعت پس از ورزش این ذخایر شروع به بازسازی نشوند سرعت بازسازی حدود ۶۶ % کاهش می یابد و به یک سوم تقلیل می یابد لذا بهتر است در نیم ساعت اول بعد از ورزش حد اقل ۱۰۰ گرم کربو هیدرات و ۵ تا ۹ گرم پروتئین مصرف شود .
نحوه توزیع انرژی در طول روز نیز از اهمیت بسزایی برخوردار است مثلا میزان کربوهیدرات مصرفی در فاصله ۴ ساعت مانده به ورزش , ۱ ساعت مانده به ورزش و حین ورزش بسیار اهمیت دارد . اگر کربوهیدرات دریافتی در حین ورزش به شکل مایعات باشد باید غلظت قند بین ۶ تا ۸ درصد تنظیم شود . غلظت کمتر از ۵ % بی تاثیر و غلظت بالای ۱۰ % می تواند باعث اسهال و دردهای شکمی شود .

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله   17 صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید

دانلود مقاله روش ها ی نگهداری مواد غذایی

اختصاصی از نیک فایل دانلود مقاله روش ها ی نگهداری مواد غذایی دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

 تعریف
خشک کردن، یکی از روش های نگهداری طولانی مدت از غذاهاست. این فرایند با گرفتن آب موجود در ماده غذایی صورت می گیرد. آب خود سبب فساد ماده غذایی شده و به رشد موجودات ریز زنده کمک می کند. معمولاً آب موجود در ماده غذایی ضمن تبخیر از دست می رود (خشک کردن در جریان هوا، خشک کردن زیر نور آفتاب، دودی کردن یا خشک کردن به وسیله باد). اما در خصوص خشک کردن ماده غذایی به وسیله منجمد کردن آن، ماده غذایی را ابتدا در فریزر قرار می دهند و پس از یخ بستن، آب موجود در آنرا طی فرایند تصعید (تبدیل جامد به گاز) می گیرند.
روش های مختلفی برای خشک کردن مواد غذایی وجود دارد. هر کدام از این روش ها، مزایای خاص و کاربردهای مخصوص به خود را دارند.
بسیاری از غذاها و میوه ها را با استفاده از این روش می توان تا مدت طولانی نگهداری نمود، از جمله گوشت گاوی که در نور آفتاب خشک شده باشد، میوه هایی که آب بسیار زیادی دارند همچون کشمش، آلو، انجیر و خرما.
استفاده از گوشت های نمک سود و خشک شده در تهیه غذاهای سنتی کاربرد دارد. ابتدا گوشت را به مدت چند روز داخل آب نمک قرار می دهند تا گوشت همچنان سالم بماند. سپس گوشت را در برابر نور آفتاب قرار می دهند تا خشک شود. این کار را در فصل های سرد انجام می دهند؛ زمانی که دمای هوا در روز، زیر صفر باشد. سپس گوشت حاصله را طی فرایندهای دیگری عمل آورده و بعد از آن می توان از این گوشت برای تهیه سوپ یا دیگر غذاها استفاده نمود.
روش هایی جدید برای نگهداری غذا
این روزها فناوری در جای جای زندگی شهری و حتی روستایی ما ریشه دوانیده است، بخصوص در زمینه صنایع غذایی فناوری های جدید پیشرفت های قابل توجهی در زمینه فرآوری و بسته بندی نشان داده اند که به این ترتیب می توانیم یک نوع ماده غذایی را مدتها حتی دور از شرایط ویژه ، سالم نگه داریم ، اما با توجه به اثرات بیماری زای مواد نگهدارنده اقبال عمومی به سمت موادغذایی خشک شده افزایش یافته است.
شاید با شنیدن نام موادغذایی خشک شده به یاد لواشک ها و برگه های زردآلویی بیفتیم که از دوران کودکی همراهمان بود و در بساط مادر بزرگ و پدر بزرگ بیشتر پیدا می شد، اما امروزه این صنعت فقط به چند ماده غذایی محدود نمی شود و طیف وسیعی از محصولات غذایی را در بر می گیرد.
بد نیست بدانیم که تنها راه خشک کردن موادغذایی تازه حرارت دادن به آنها نیست. در تولید محصولات خشک شده چند عامل اصلی بیشتر از هم جلب توجه می کند.
شماری از این عوامل که از همه مهتر است حفظ شکل ظاهری ، رنگ ، بو و مزه آنهاست. شاید خود شما هم بارها و بارها برای این کار اقدام کرده اید و نتیجه چیز مطلوبی از آب در نیامده باشد.
دکتر سیدعلی مرتضوی ، عضو هیات علمی دانشگاه فردوسی مشهد می گوید: در بسیاری از مواقع ، حفظ ساختار اولیه سلولی نه تنها به نوع فرآیند خشک کردن محصولات بلکه به چگونگی انجماد آنها بستگی دارد.
هنگام خشک کردن محصولات آبداری مثل میوه ها و سبزیها امکان دارد در طول فرآیند غشاهای سلول آسیب ببینند یا سالم باقی بمانند.
فرآیند خشک کردن نه تنها آب ماده غذایی را تقلیل می دهد، بلکه خواص فیزیکی بیوشیمیایی و شیمیایی مثل فعالیت آنزیمی ، فساد میکروبی ، تردی ، سفتی ، طعم و رایحه ماده غذایی را هم دستخوش تغییر می کند.
شاید برای شما هم پیش آمده باشد که در حین خشک کردن سبزیها به صورت سنتی دچار همین مشکل شده باشید و نتیجه کار چیز چندان جالبی از کار در نیامده باشد این موضوع اغلب به شیوه غلط خشک کردن بر می گردد و چیزی که عامل اصلی آن است ، اغلب میزان آب موجود در سبزیها و میوه ها است ؛ اما در صنعت سعی شده است با ترفندهایی جلوی تخریب بیشتر را بگیرند یکی از این فوتهای کوزه گری تعیین میزان آب در موادغذایی و پایداری آن است.
پایداری آب
فساد میکروبی و تخریب شیمیایی موادغذایی تا حد بسیار زیادی به آب بستگی دارد. معمولا با توجه به فعالیت آب و محتوای موادغذایی تغییرات میکروبی ، فیزیکی ، ساختمانی ، واکنش های آنزیمی و غیر آنزیمی ، تخریب مواد مغذی ، عطر و طعم موادغذایی و... مورد بررسی قرار می گیرند.
دکتر مرتضوی می گوید: سلولهای زنده به وضعیت آب محیط اطرافشان حساس هستند، توانایی میکروارگانیسم ها برای رشد و تولید سموم به فعالیت آب محیط بستگی دارد، حتی ثابت شده که حداقل فعالیت آب مورد نیاز برای تولید توکسین (سم مهلکی که بر اثر فعالیت میکروارگانیسم های مضر تولید می شود) اغلب از حداقل فعالیت آب مورد نیاز برای رشد بیشتر است.
اما فعالیت های آنزیمی در فرآورده های غذایی با فعالیت آب کمتر از 75درصد مهار می شود و معمولا تیمار حرارتی کوتاه مدت مثل سفید کردن سبزی های خام ، برای غیرفعال سازی آنزیم ها استفاده می شود.
البته در بعضی موارد فعالیت های آنزیمی مثل تولید گلوکز از نشاسته در حین فرآوری خوراک دام ، موجب بهبود خصوصیات حسی مواد غذایی می شود؛ اما در موارد دیگر به دلیل تاثیرات نامناسب این نوع مواد بر ترکیبات تغذیه ای در مواد غذایی نامطلوب به نظر می رسد.
متداول ترین واکنش های غیرآنزیمی در فرآورده های غذایی با رطوبت کم ، واکنش قهوه ای شدن است. قهوه ای شدن مشکل بزرگی در سر راه خشک کردن مواد غذایی است اما قهوه ای شدن بسیاری از مواد غذایی با توجه به تاثیری که در رنگ ، بو و مزه می گذارد، در بعضی صنایع مطلوب و در بعضی دیگر نامطلوب است.
در بسیاری از موارد جلوگیری از واکنش قهوه ای شدن ، از افت مواد مغذی مثل اسیدهای آمینه جلوگیری می کند که به نظر می رسد هدف بسیاری از تولیدکنندگان باشد.
مزه و طعمی که می پرد
ترکیباتی که در ایجاد مزه نقش دارند. به طور طبیعی ترکیبات شیمیایی هستند که در مواد غذایی ، فشار جزیی نسبتا بالایی دارند. نتیجه خشک کردن ، تبخیر و از دست دادن این ترکیبات است که در حین گرم کردن محصول و از دست دادن آب اتفاق می افتد.
به همین دلیل است که اغلب راههای سنتی برای خشک کردن مواد غذایی چندان مطلوب نیست.
خشک کردن با هوای داغ
هدف عمده خشک کردن ماده غذایی، افزایش ماندگاری محصول نهایی است. کاهش رطوبت محصول ، در فرآیند خشک کردن تا حدی انجام می شود که رشد میکروبی واکنش های شیمیایی را محدود کند.
در اکثر فرآیندهای خشک کردن ، از هوای داغ استفاده می شود؛ اما سالیان متمادی است که در سراسر جهان خشک کن های هوایی مورد استفاده قرار می گیرد. به نظر می رسد این خشک کن ها با سرعتی که در خشک کردن مواد غذایی دارد برای حفظ رنگ ، بو و مزه آنها موثر باشند.
خشک کن های هوایی باعث کریستاله کردن مواد غذایی شده و آنها را شبیه تر به شکل اولیه خود خشک می کنند. دکتر مرتضوی می گوید: «ساختمان اصلی هر خشک کن اتمسفری شامل یک اتاقک است که ماده غذایی در آن جای می گیرد و مجهز به یک دمنده و تعدادی لوله است تا امکان رد و بدل شدن هوای داغ را در اطراف ماده غذایی فراهم کند.
به این ترتیب آب از سطح محصول حذف شده و طی یک مرحله از خشک کن خارج می شود. این نوع خشک کن ها به طور وسیعی در تولیدکلوچه ، میوه خشک ، سبزی خرد شده و غذای حیوانات خانگی مورد استفاده قرار می گیرند. گاهی به طور خاص ، گرمترین هوا را در تماس با سردترین ماده غذایی قرار می دهند تا سرعت خشک شدن محصول را در ابتدای عملیات خشک کردن افزایش دهند.
خشک کردن با ماکروویو
ماکروویوها، امواجی با فرکانس بالا هستند که در آن انرژی به یک جسم برخورد کرده و از آن منعکس یا جذب آن می شود یا از آن عبور می کند. عواملی مثل ضریب های الکتریک ، شکل و رطوبت در خشک کردن ماده غذایی با حرارت دهی مایکروویو باید در نظر گرفته شوند.
از جمله مزایای این روش جذب انرژی تنها توسط محصول است که باید حرارت داده شود و همین طور هوا یا دیواره های کوره هر چند به عنوان کاهش دهنده حرارت محسوب می شوند اما این افت قابل صرف نظر کردن است.
مصارف ویژه حرارت دهی مایکروویو در صنایع غذایی عبارتند از: خشک کردن چیپس سیب زمینی ، سفید کردن سبزی ها، باز کردن سریع ماهی منجمد، پختن اولویه ، جوجه و جلوگیری از رشد و حذف قارچها در دیواره های خشک شده و فرآورده های لبنی در خشک کردن شیر هم گزارش شده است.
نگهداری سبزی و میوه : ( کاربردی )
حتما شما هم تا به حال با مشکل له شدن و سیاه شدن سبزی های خود در یخچال مواجه شده اید ؟ نگهداری سبزی و میوه به مدت طولانی تر کاری ساده است .
سبزی های خوردن را پس از پاک کردن و شستشو مدتی در سبد قرار دهید تا آب آن به طور کامل خارج شود . سپس سبزی ها را درون یک ظرف از جنس روی ریخته که درب هم داشته باشد و آن را در یخچال نگهداری نمایید . با این کار ساده ماندگاری سبزی های شما دو تا سه برابر می گردد .
اما برای سبزی های خورشتی مشکلی که وجود دارد این است که در هنگام خورد کردن له می شوند برای جلوگیری از این اتفاق کافی است سبزی ها را پس از شستشو در یک سبد ریخته و اجازه بدهید خوب خشک شود . برای اینکه سبزی های شما سریع و کامل خشک شود می توانید سبزی ها را درون یک کیسه پارچه ای ( نخی ) ریخته و در در خشک کن لباسشویی خود قرار دهید و چند دقیقه ای اجازه بدهید لباسشویی کار کند . مشاهده خواهید کرد که آب سبزی کاملا گرفته شده و بدون هیچ مشکلی می توانید آن را خرد نمایید و سبزی های شما اصلا له نمی شود .
ماندگاری بیشتر میوه ها :
تا به حال شنیده اید که یک سیب گندیده می تواند یک سبد سیب سالم را گندیده کند . خوب کافی است پس از خرید میوه ها و شستشوی آنها میوه های خراب تر را از میوه های سالم تر جدا کرده و جدا از هم قرار دهید و به محض مشاهده اینکه یکی از میوه های سالم در حال خراب شدن است آن را خارج کرده و سریعتر مصرف نمایید . با این روش در منزل شما همیشه میوه درجه یک وجود خواهد داشت .
نکته : در صورتی که مقدار زیادی میوه خریداری نموده اید و مصرف آن ها مدت زیادی طول می کشد بهتر است آن ها را نشسته باقی بگذارید . یک اصل کلی این است که میوه های نشسته ماندگاری بیشتری دارند .
آلوی سردرختی
آلو یکی از میوه‌ها است.
اگر آلو بصورت تازه و از درخت مصرف شود خوشمزه تر است اما به صورت خشک شده نیز خوراک مختصر خوبی بشمار می‌آیند. اثر فیبر این میوه در بدن انسان که از دیرباز شناخته شده به علت وجود ماده‌ای در پوست آلو است که مسئول این عملکرد است.اگر پوست آلو را جدا کنید تأثیر این فیبر از بین می‌رود اما همچنان تأمین کننده مواد غذایی است.
قبلاً آلوها مثل کشمش، روی درخت و در نور خورشید خشک می‌شدند اما اکنون آنها را در تونل هوا که با گاز گرم می‌شود خشک می‌کنند تا آنها ظاهری هماهنگ داشته باشند. آلوهائی که برای خشک کردن چیده می‌شوند نسبت به آنهایی که برای مصرف تازه یا خوشاب (کمپوت) برداشت می‌شوند رسیده تر هستند.
آلوها به دو گروه اصلی تقسیم می‌شوند: آلوی ژاپنی و اروپایی یا آلوی ویژۀ خشک کردن. آلوی ژاپنی بصورت تازه، کمپوت، مربا یا داخل ژله مصرف می‌شود. آلوی اروپایی را خشکی می‌نامند چون آنها را می‌توان بدون خارج کردن هسته خشک نمود. در واقع مردم بیشتر این نوع آلو را بصورت خشک شده می‌بینند.البته آلوی اروپایی را می‌توان به شکل تازه یا درون غذا مصرف کرد. تقریباً 90 درصد آلوی مصرفی آمریکا در کالیفرنیا کشت می‌شود که بیشتر آنها در دره San Joaquin پرورش می‌یابند. و گونه ژاپنی سه چهارم تولید آلوی کالیفرنیا را تشکیل می‌دهد. آلو همچنین در واشنگتن، آیداهو، میشیگان و نیویورک بعمل می‌آید.
بجز آمریکا، کشور شیلی عمده تولید کننده گونه‌های ژاپنی و اروپایی آلو است.درصد زیادی از محصول آنها به آمریکا صادر می‌گردد. کشورهای دیگر تولیدکننده آلو عبارت‌اند از آلمان، ایران، ترکیه و ژاپن. آلوهای اروپایی (خشکی) همیشه هسته جدا هستند یعنی گوشت میوه به هسته نچسبیده همچنین رنگ آنها همیشه آبی یا ارغوانی است.
هنگام انتخاب آلو به دنبال انواعی باشید که رنگ خوبی از گونه خود را داشته و قدری سفت هستند اما آلوهایی که در مقابل فشاری اندک، کمی اثر نشان می‌دهند نیز خوب هستند.از آلوهایی که هنگام فشردن خیلی سفت یا خیلی شل هستند، رنگشان خوب نیست یا پوستی چروک، کبود یا شکسته دارند اجتناب کنید. بهترین زمان چیدن آنها هنگام بلوغ است اما زمانیکه کاملاً نرسیده اند. آنها را تا قبل از رسیدن کامل و آماده شدن برای خوردن در دمای اتاق (بین 51 تا 77درجه فارنهایت) نگهداری کنید. برای افزایش فرآیند رسیده هنگام آوردن آلو به خانه آنها را میوه‌های تولید کننده گاز اتیلن از قبیل موز، سیب یا گلابی درون پاکتهای کاغذی قراردهید.آلوها زمانی کاملاً رسیده‌اند و آماده خوردن هستند که بوی خوش آنها ساطع شود و زیر فشار کم انگشتان نرم باشند.هنگام رسیدن آنها را در یخچال نگهداری کنید اما دور از میوه‌های تولید کننده اتیلن باشند در این صورت آلوها بیش از حد پخته نمی‌شوند.
آماده‌سازی
برای جدا کردن هسته در انواع هسته جدا شکاف میوه را تا رسیدن به هسته برش دهید سپس دو نیمه را در جهتهای مختلف بپیچانید. بعد می‌توان هسته را به آسانی درآورد.گوشت انواع هسته دار به هسته چسبیده ازاینرو بهتر است این آلوها را از پوست تا هسته قطعه قطعه کرد.پوست آلو را می‌توان به آسانی جدا کرد برای این کار باید مدت 30 ثانیه آن را جوشاند سپس فوراً در آب یخ قرار داد. پوست آلو را می‌توان با همان روشی که در مورد گوجه فرنگی انجام می‌شود جدا نمود.اگرچه آلو را بیشتر بصورت تازه مصرف می‌کنند نمک زده و پخته آنها به‌عنوان مخلفات غذا مورد
حفظ و نگهداری غذاها
علیرغم اینکه مواد غذایی به طرق مختلف نگهداری می شوند اما به محض چیدن ، درو شدن یا ذبح شدن شروع به فاسد شدن می کنند. روش های اصلی حفظ و نگهداری مواد غذایی که آنها را سالم و بهداشتی نگه می دارند کنسرو کردن، انجماد و خشک کردن می باشند.
نگهداری غذا در خانه به معنی داشتن مقدار فراوانی از مواد غذایی متنوع که هنگامیکه محصولات تازه به سهولت در دسترس نباشند مانند مربای توت فرنگی یا مربای انجیر یا چاشنی گوجه فرنگی سبز که همیشه قابل خریدن و تهیه کردن نیستند.
کنسرو کردن
کنسرو کردن فرآیندی است که در آن مواد غذایی در شیشه ها یا قوطی های حلبی قرار داده شده و حرارت داده می شوند تا درجه ای که میکرواورگانیسم ها (میکروب ها ) و آنزیم های غیرفعال نابود شوند. این دما و حرارت و سرما دادن پس از آن یک خلاء بسته بندی شده را ایجاد می کند. این خلاء درون بسته بندی از دوباره فاسد شدن غذای درون شیشه یا قوطی جلوگیری می کند. مواد غذایی با اسیدیته بالا مانند میوه ها، گوجه فرنگی ها می توانند در آب جوش پرورده و یا کنسرو شوند ، در حالیکه سبزیجات و گوشت با اسیدیته پائین باید تحت دستگاه کنسرو کننده در 240 درجه فارنهایت کنسرو شوند.
نمک سود کردن (شور گذاشتن): محصولات نمک سود شده اسیدیته افزایش یافته ای دارند که محیط و شرایط رشد را برای باکتری ها بسیار مشکل می سازد. این محصولات همچنین در شیشه ها حرارت داده می شوند تا به نقطه جوش برسند. این کار بقیه باکتری ها و میکروارگانیسم ها را از بین برده و محصولات نمک سود شده در شیشه به شکل وکیوم شده و در خلاء نگه داری می شوند.
مربا ها و ژله ها: مرباها و ژله ها حاوی مقدار فراوانی شکر هستند. شکر با آب موجود ترکیب شده و شرایط رشد میکروارگانیسم ها و باکتری ها را دشوار می نمایند.
انجماد
انجماد دمای مواد غذایی را کاهش می دهد تا میکروارگانیسم ها و باکتری های محیط شرایط مناسبی برای رشد نداشته باشند. اما با این وجود مقداری از آنها ممکن است به حیات خود ادامه دهند. در طی فرآیند انجماد فعالیت آنزیمی آهسته می شود اما متوقف نمی شود.
- آنزیم های درون سبزیجات: این آنزیمها باید از طریق سفید کردن غیر فعال شوند تا از دست دادن ارزش غذایی و رنگ و طعم سبزیجات جلوگیری شود. سبزیجات به مدت معینی در معرض تماس با آب جوش و یا بخار قرار می گیرند و به سرعت در آب یخ خنک شده تا از پخته شدن آنها جلوگیری به عمل آید. عمل سفید کردن همچنین به از بین بردن میکروارگانیسمهای سطح سبزیجات کمک می نماید.
- آنزیم های درون میوه ها: این آنزیم ها می توانند باعث ایجاد رنگ قهوه ای میوه ها و از دست دادن ویتامین C آنها بشوند و توسط اسید اسکوربیک اضافی( ویتامین c) تحت کنترل قرار بگیرند.
خشک کردن
روش خشک کردن، آب و رطوبت را از مواد غذایی گرفته و در نتیجه باکتری ها و میکروارگانیسم ها نمی توانند رشد کرده و تکثیر پیدا کنند و فعالیت آنزیم ها نیز آهسته می شود. مواد غذایی خشک شده باید در ظروف دربسته نگهداری شوند تا از نم کشیدن و رطوبت رسانی دوباره آنها و در نتیجه رشد میکروب ها جلوگیری بعمل آید.

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله   20 صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید