سلام به یزدان بی همتا سلام بر این سرزمین علم و ادب که زادگاه مشاهیر بزرگان شاعران و هنرمندان و موسیقیدانان بزرگ جهان است در تاریخ هنر موسیقی پدیده ای است همگام با گفتار و شاید پیش از پیدایش سخن وجود داشته و ما نیز با ارائه زمین فرهمند در دشت گسترده و پهناور موسیقی و تاریخ آن در کشورمان می پردازیم. در طول تاریخ سیر موسیقی ایران با فراز و نشیب های فراوان رو به رو بوده است و اشخاصی هم با این هنر و با اجرای حفظ و نگهداری آن سروکار داشته اند و ملت ایران دارای تمدن با شکوه و عظیمی بوده و در آن زمان که بسیاری از قبایل و ملل حق و حقوقی بر زنان و دختران خود قائل نبودند در ایران زنان مانند مردان از حقوقی مساوی و انسانی بر خوردار و بهره مند بودند و در آن دورانی که بسیاری از اقوام و ملل بویی از فرهنگ علم و ادب موسیقی نبرده بودند در ایران بزرگان اهل و ادب و سخن و موسیقی و شعر بسیار بودند و در اینجا بزرگان هنر نام می بریم. باربد نوازنده دربار خسروپرویز، نکیسا، موسیقیدان دوره خسروپرویز، منصور زلزال موسیقیدان دعرد نواز معاصر هامون و هارون[1].
موسیقی هنر بیان بوسیله سازهایی میباشد که مهمترین عوامل تسکین دهنده موسیقی صدا و وزن هستند که صدا نتیجه حرکت ارتعاشی است که بوسیله گوش احساس می شود و ایجاد موسیقی را میتوان به دو طریق اجرا کرد توسط صوت انسان و یا بوسیله آلات موسیقی اجرا می کرد سازهای محلی قوچان بر پایه ادب و عرفان بنا شده است و راهی به سوی حق و
حقیقت بر شنونده نشان می دهد و در تمام اعیاد و جشنها خصوصاً مسابقات محلی کشتی و چوخه از این ساز ها استفاده می شود.
ب) بیان مسئله:
چرا موسیقی مقامی را مورد بررسی قرار می دهد دلایل گوناگونی دارد:
موسیقی را باید در دل و جان مردم جست و جو کرد از جمله این که موسیقی خود که ممکن است یک نوع درمان باشد وقتی که کسی در یک روز غروب آفتاب دلش بگیرد و افسرده و غمگین می شود روزگار را برای خودش سیاهی و شبه می بیند با نواختن موسیقی محلی یا با شنیدن آهنگهای محلی تمام غم ها از دلش رخت می بندد و همه را به فراموشی می سپارد و حتی با اشکی که ممکن در هنگام شنیدن آهنگ های محلی تمتم غصه های درونیش پاک شود بشر بیش از آنکه کلام و تلفظ را ابتکار کند برای بیان احساس خود به موسیقی توسل جسته و از اینجا به اهمیت موسیقی و تأثیر آن در نفس انسان می توان پی برد و دانشمندان فلسفه و علوم اجتماعی و پزشکی از ایام بسیار قدیم تأثیری را که موسیقی در احساسات بشر دارد مطالعه کرده اند و نتیجه تحقیقات آنها امروزه در دسترس عموم است نتایج به دست آمده از تحقیقات مبین این است که مویسقی در جریان خون و تنفس تأثیر زیادی دارد و در بعضی از مردم موجب یک سلسله تحولات روحی می شود و بسیاری از امراض را در کمال سهولت با موسیقی معالجه می کنند و این موضوع نه تنها پزشکان را به یک میدان تحقیقی وسیع امید بخش داردساخته بلکه مصنفان موسیقی و نوازندگان را نیز به سوی یک هدف مفید و عالم المنفعه جلب کرده است.
در کتابهای تاریخ مربوط به موسیقی کشور داستانهای زیادی راجع مداوای بیمار بوسیله موسیقی نقل شده است که اغلب مردم آنها را اضافه می پندارند ولی همه می دانیم که حتی تا این اواخر هم نواختن«نی» از جمله راههای بسیار معمول معالجه بیماری ها محسوب می شد و مسلما هنوز هم در راوایات مورد استفاده است هر کدام از ما در نتیجه شنیدن آثار مختلف موسیقی به نحو بخصوصی تحت تًثیر قرار می گیریم مثلا یک قطعه ممکن است در یک شخص بخصوص حالت التهاب و تلاطم ایجاد کند و قطعه دیگر آرامش و فراغ بال.
ج) اهمیت تحقیق:
چرا موسیقی مقامی در استان خراسان بویژه شهرستان قوچان مورد توجه قرار گرفته است.
موسقی شمال خراسان بویژه قوچان از اصالت و ویژگی خاصی بر خوردار است گاهی شنونده را به اوج عرفان و معنویات و عالم ملکوت سیر می دهد زمانی در غم و هجران و سوز و گداز اشک از چشم شنونده سرازیر می شود و زمانی به اوج شادی و سرور وا می دارد. داستان پرنده ای به نام(تورغه) که می خواهد خورشید را تصرف کند اسب سرکشی که رام نخواهد شد هر یک از این نمونه ها دلایل آشکاری بر زیبایی و اصالت موسیقی خراسان است که مردم فارس ترک و کرد زبان از آن بهره مند شده و لذت می برند. شمال خراسان که در بر گیرنده شهر های بجنورد- اسفراین- درگز- شیروان و قوچان و... است از جمله مناطقی که به شکلی در آن موسیقی محلی حضوری قابل توجه دارد با وجود گستردگی فرهنگ موسیقی در این منطقه هنوز مطالعه در خوری روی موسیقی این منطقه که به صورتی رو به زوال است قسمتی از موسیقی کوهپایه ایی است هزار مسجد، الله اکبر، دامنه اتک که مویسقی توأم با فریاد است. و در مقایسه با موسیقی جلگه قویتر رساتر و گاه تندتر است خصوصیاتی که منطبق با شرایط زیستی کوهپایه نشینان شمال خراسان خصوصا قوچان است یکی از اساتیدموسیقی محلی دراهمیت آن (موسیقی) می گوید :« موسیقی محلی فریاد های اجداد ماست، فولکلور در تمام کشور فریاد نیاکان ماست ، این آهنگ و مقام ما فریاد روزگاری است که بر این ملت از دست اجنبی رفته و سینه به سینه به ما رسیده است». موسیقی محلی می تواند صد محکمی در مقابل ماحواره و فیلم ها و موسیقی های مبتذل باشد.
د) ضرورت تحقیق:
1- چرا موسیقی محلی سنتی در خراسان رواج پیدا کره است؟
2- چرا هم اکنون موسیقی محلی بیشتر مورد توجه قرار گرفته است؟
3- چرا وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اقدام به برگذاری جشن های موسیقی مقامی می نماید؟
از ویژگی های فرهنگ هر جامعه که متناسب با محیط زندگی عادات و آداب اجتماعی و طبیعت پاک انسانی است موسیقی در معنای سازها، آهنگ ها و سرود هائی است که مجموعاً زبان حال و مترجم احساسات و عواطف مردم است که از گذشته بسیار دور از نسلی به نسل بعد منتقل شده و به عنوان جزئی از عواطف و فرهنگ قومی با روح و جان مردم در آمیخته به حیاط خود ادامه می دهد این ویژگی فرهنگی از موضوعات مهم مطالعات مردم شناسی تاریخی و مردم نگاری ها است و در فرهنگ غنی ایران زمین بیش از فرهنگ ملل دیگر سابقه دارد در پهنه خراسان هیچ طائفه ای اعم از ترک و کرد نیست که از نوعی ساز و آهنگ موسیقی بی بهره باشد در برخی از ایلات و عشایر مانند عشایر زعفرانلو موسیقی با جان و دل آنها گره خورده چنان که با شیر اندرون شده با جان آنها بیرون می رود چرا که موسیقی در میان عشایر از طرفی پیام آور شادی و غم هاست. غصه های کوتاه درباره جنگ هایی که به آواز می خوانند تنها در حین کوچشان به یمت چراگاههای زمستانی و به هنگامی که در گردنه های سنگلاخی توقف می کنند طنین انداز نیست بلکه همان آواز خوان به میان دره ها و نزد کرد های یکجانشین نیز می رود و برای آنها هم می خواند.
تحریرهای که عمر آوای آوازه خوان در میادین آوازه های مختلف خود می دهد لحن های گاه تند وشاد و گاه کند و حزن انگیزی که در آوازه های مختلف خود می آورد و در نزد همه ثابت می کردند که او بی آنکه متن و آواز اشعارس را بفهمد کاملا با ادراک و احساس مس خواند و این که
- چرا موسیقی محلی بیشتر مورد توجه قرار گرفته است دلایل بسیار زیادی دارد بخاطر حمایت از روایت کننده گان به مثابه انتقال دهندگان واقعی فرهنگی سنتی
- حمایت از منابع گرد آورندگان با تضمین این موا د و مصالح آنها در یک شرایط مطلوب و روش صحیح که در آرشیو ها حفاظت خواهد شد
- پذیرش ضرورت اقدام برای حفاظت از مواد مصالح گرد آوری شده مرتبط با فالکور و جلوگیری از هر گونه سوء استفاده از آنها در سطح بین المللی یا موارد دیگر
- به رسمیت شناختن مسئولیت آرشیو ها برای آگاه سازی عموم مردم و مصالح جمع آوری شده و فراهم ساختن امکانات لازم برای استفاده از آنها.
بیان داستانهای حماسی و رزمی – عشقی و بزمی و وقایع رویداد های تاریخی و اجتماعی و پندو اندرز های اخلاقی ، موسیقی مقامی ما را به مقام و مرتبطی بس عزیم نشانده است که حفظ و اشاعه این میراث فرهنگی و معنوی یکی از اهداف و برنامه سازمان میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری کشور است.
برگذاری جشنواره موسیقی مقامی در هنرهای آئینی نیز ضمن تأکید بر این هدف فرصتی را فراهم می نماید تا مردم بخش از این میراث فرهنگی و معنوی آشنا شوند و به آن به دیده احترام بنگرند و بدون شک آگاهی و آشنایی با این بخش از میراث معنوی موسیقی آئین ایران، ما را در مواجهه با سیل بنیان کن و هجوم موسیقی پوچ و بی محتوای وارداتی بیمه خواهد نمود. همچنین برگذتری جشنواره ادای دین از سر ارادت به آستان استادانی می باشد که حاملان و وارثان بخشی از میراث معنوی ما محسوب می شوند که سینه به سینه آن را حفظ نموده و منتقل نموده اند و لذا تکریم و پاسداشته آنها نیز از جمله اهداف برگذاری جشنواره ها می باشد.
تعاریف واژگان اساسی تحقیق
1- موسیقی
(موسیقی بیان اندیشه ای وادا در غالب اصوات است)
موسیقی هنربیان وسیله سازهامی باشدکه مهمترین عوامل تشکیل دهنده موسیقیش صداها هستند که صدا نتیجه حرکت ارتعاشی است که بوسیله گوش احساس می شود وموسیقی رامیتوان به دو طریق اجرا کرد وتوسط صوت انسان یابوسیله آلات موسیقی
2- مقامی
درکتاب لغت موسیقی نوشته افراسیاب بیگ لی کلمه مقام که به صورت موغام یا مغام هم نوشته می شود به عنوان مجموعه ی صداها وپرده های مختلف که بر اساس یک کوک واحد ودر محور آن می گردند تعریف شده واز آن به عنوان بالاترین مرحله خلا قیت درترکیب سازو آواز یاد شده است آنچه مد نظر هنرمند ان ومردم این منطقه است موغام می باشد که درباورمردم خراسان از شان منزلت بالایی برخوردار است وبه دیده تقد س به آن می نگرند وبه مصداق هنرعامه آفریننده مشخصی ندارد وتمام افراد جامه درشکل گیری ونقل روایت آن سهم دارند.
ه) اهداف تحقیق
هدف ازتحقیق موسیقی مقامی در استان مقامی خراسان وشهرستان قوچان این است که ازچه زمانی دراین خطه بزرگ رواج پیدا کرده است وچگونه موسیقی دردل جان مردم شیوع پیدا کرده است وآیا موسیقی در ارتباط یا زندگی روزمره مردم چه نقشی راایفاء می کند و اینکه شعرها در هنگام موسیقی نواخته میشود بر چه اساسی است و از کجا الهام گرفته شده است.
شامل 155 صفحه فایل word قابل ویرایش
دانلود تحقیق موسیقی مقامی خراسان
