فرمت فایل : WORD (قابل ویرایش)
تعداد صفحات:90
فهرست مطالب:
مقدمه ......................................................................................................................................................................6
بنزین ........................................................................................................................................................................7
مروری بر سیر مصرف بنزین درجهان وایران .............................................................................................................8
اهداف این پروژه .......................................................................................................................................................11
تبدیل کاتالیستی ......................................................................................................................................................12
تاریخچه ی واحد تبدیل کاتالیستی ............................................................................................................................15
اکتان یا درجه ی آرام سوزی .....................................................................................................................................16
واحدهای ریفرمینگ در ایران ......................................................................................................................................17
واحد آروماتیک مجتمع های پتروشیمی .....................................................................................................................18
فرآیند واحد تبدیل کاتالیستی ...................................................................................................................................22
شرح فرآیند واحد تبدیل کاتالیستی .............. ...........................................................................................................23
متغیرهای عملیاتی ................................................................................................................................................... 26
واحد آروماتیک مجتمع های پالایشگاهی ................................................................................................................ 31
خوراک و محصول .....................................................................................................................................................34
شرح فرآیند واحد ریفرمینگ .....................................................................................................................................39
واکنش های انجام شده در ریفرمینگ کاتالیستی ......................................................................................................41
متغیرهای عملیاتی .....................................................................................................................................................45
اکتان بنزین پالایشگاه واقدامات لازم درجهت افزایش آن ..........................................................................................55
مقایسه ی شرایط تولید بنزین....................................................................................................................................57
راکتورها .....................................................................................................................................................................63
واکنشهای انجام شده درراکتورهای آرومایزینگ .......................................................................................................66
کاتالیست راکتورهای آرومایزینگ ............................................................................................................................ 72
مشخصات کاتالیست راکتورهای آرومایزینگ .............................................................................................................74
مکانیسم کاتالیست راکتورهای آرومایزینگ ...............................................................................................................75
سموم کاتالیست ........................................................................................................................................................79
بازسازی کاتالیست ....................................................................................................................................................82
برسی هزینه ها و سود و زیان طرح ...........................................................................................................................84
منابع و ماخذ .............................................................................................................................................................90
مقدمه :
بنزین :
بنزین مایعی مشتق شده از نفت است که در پالایشگاه نفت تولید می گردد و به عنوان سوخت در موتورهای درون سوز مورد استفاده قرار می گیرد .
بنزین اهمیت بسزایی در توسعه ی جوامع بشری و اقتصاد ملت ها دارا است که این اهمیت ناشی از تکامل
بشری و حرکت به سمت مدرنیزه شدن و مکانیزه شدن صنعت های بشری و به طور کلی پیشرفت روزافزون
ملت ها است .
بنزین مخلوطی از پارافین ها ، آلکان ها ، نفتن ها ، سیکلو آلکان ها و آروماتیک ها است و همچنین شامل مواد آلی از قبیل اترهای آلی و مقداری کمی ناخالصی مانند دی سولفیدها ، تیوفن ها و سولفید هیدروژن می باشد . همچنین افزودنی هایی به منظور بهبود هر چه بیشتر این خواص به آن اضافه می شود.
مهمترین خاصیت بنزین عدد اکتان است که نشان دهنده میزان مقاومت بنزین در برابر انفجار زود هنگام در سیلندر موتور است که باعث ضربه زدن به موتور و آسیب های جدی به موتور می شود . معیارهای قراردادی مختلفی برای بیان عدد اکتان وجود دارد بنابراین بسته به سیستم مورد استفاده سوخت های مشابه ممکن است اعداد اکتان متفاوت داشته باشند .
محدوده ی جوش بنزین به سه قسمت تقسیم می شود و هر قسمت گویای خاصیتی از بنزین است . قسمت اول که تا 25 درصد ابتدای بنزین است نشان گر کیفیت روشن شدن اتومبیل است . قسمت دوم تا 50 درصد تقطیر قدرت سوخت و ارزش حرارتی آن را نشان می دهد و از 50 تا 90 درصد تقطیر قسمت سوم منحنی مشخص کننده میزان ترکیبات سنگین در بنزین است و نشان می دهد چه مقدار از ترکیبات سنگین ممکن است در اثر حرارت موتور تجزیه شود .
مزایای بنزین و سوخت های مایع نسبت به سوخت های جامد این است که پس از سوختن ، خاکستر بر جا نمی گذارند . سوخت های مایع را می توان در محوطه ای دور از مصرف و به اشکال مختلف انبار کرد
مروری بر سیر مصرف بنزین در جهان وایران
از زمان کشف موتورهای درون سوز ، بنزین به عنوان یکی از مهمترین فرآورده های نفتی سبک جهان به
شمار می آید و تقریبا 98 درصد آن در بخش حمل ونقل مصرف می شود . در سال 1977 در حدود 4/906
میلیون تن بنزین در جهان مصرف شده است که 28 درصد فرآورده های نفتی انرژی را شامل می شود .
یکی از دلایل بالا بودن نرخ رشد مصرف بنزین در کشورهای آسیایی را می توان به تعداد کشورهای در حال
توسعه در این منطقه نسبت داد برای مثال در طی دوره ی 1987 تا 1988 ، چین 2/8 درصد و ایران 6
درصد نرخ رشد مصرف بنزین داشته اند . در حالی که یکی از دلایل پایین بودن نرخ مصرف بنزین در
کشورهای اروپایی و کشورهای آمریکای شمالی ، اعمال سیاست های صرفه جویی و تولید ماشین های کم
مصرف بوده است .
در بین مناطق مختلف جهان ، آمریکای شمالی با سهم 5/45 درصد ، بزرگترین مصرف کننده و آفریقا با
سهم 7/2 درصد کمترین مصرف را داشته اند . در هر منطقه نیز کشورهای مختلف از مصرف متعادل
برخوردار نبوده اند . در آمریکای شمالی ، ایالات متحده به عنوان سرآمد مصرف بنزین در جهان ، بزرگترین
کشور مصرف کننده است . این کشور در سال 1977 حدود 40 درصد مصرف بنزین را به خود اختصاص
داده ، در حالی که در سال 1988 این رقم به حدود 45 درصد رسید ، به عبارت دیگر با افزایش رشد مصرف
کشورهای دیگر ، سهم آمریکا کمتر شده است .در بین کشورهای اروپایی وضعیت نسبتا متعادل تری وجود
دارد اما در کشور های اسیایی ژاپن وچین هر کدام به ترتیب با 6/7 و5/4 درصد از مصرف بنزین در جهان را
دارا می باشند که موجب افزایش سهم آسیا از مصرف بنزین شده است .
اما در ایران با نگاهی به آمار وارقام در می یابیم که سیر مصرف انرژی و به خصوص فرآورده های نفتی در
ایران همواره سیر صعودی داشته است به گونه ای که مصرف انرژی به ویژه فرآورده های نفتی ، از زمان
کشف و احداث نخستین پالایشگاه در ایران به شدت رو به افزایش نهاده به گونه ای که مصرف فرآورده های
نفتی ، از 16346 میلیون لیتر در سال 1353 با متوسط نرخ رشد سالانه 6 درصد به 73640 میلیون لیتر در
سال 1380 رسیده است .
مطابق گزارش عملکرد سالانه شرکت پخش و پالایش فرآورده های نفتی ، در سال 1380 ، از بین فرآورده
های نفتی سهم بنزین در سال مذکور 5/20 درصد محاسبه شده است .
درحال حاضر نیاز و مصرف روزانه بنزین طبق گزارش رسمی بیش از 82 میلیون لیتر در روز است که حدود 42 میلیون لیتر توسط 9 پالایشگاه کشور تولید می شود و متاسفانه حدوداً 40 میلیون لیتر باید ازخارج خریداری شود .
این مساله به خوبی نمایان است که در کشور ما ایران که یکی از بزرگترین تولید کنندگان نفت خام در جهان است ، متاسفانه با کمبود تولید داخلی این ماده مهم وحیاتی پیش رو هستیم که این امر ناشی از کم بودن تعداد پالایشگاه های موجود در سطح کشور با توجه به حجم استهلاک بنزین در سطح کشور است . به این علت ایران با وجود این که یکی از بزرگ ترین صادر کنندگان نفت است در عین حال یکی از بزرگترین وارد کنندگان این ماده ی مشتق نفتی است که این امر یکی از نقاط ضعف کشور ایران در امر صنعت نفت است .
تقاضای زیاد بنزین در ایران و کمبود تولید داخلی بنزین در پالایشگاه های داخل کشور ، ایران را به یکی از
وارد کننده گان بزرگ بنزین تبدیل کرده است که با توجه به استراتژیک بودن این محصول همواره با تهدید
تحریم آن ، از کشورهای استثمارگر مواجه هستیم .
برای مقابله با این تهدید ها ، می توان از توانایی کشور در زمینه ی صنعت پتروشیمی استفاده کرد . در این
خصوص می توان از مجتمع هایی که بر مبنای ترکیبات آروماتیکی کار می کنند استفاده کرد .
در راس فرآیندهای این مجتمع ها فرآیند ریفرمینگ کاتالیستی قرار دارد. از این فرآیندها در صنایع پالایش
برای تولید سوخت هایی با عدد اکتان بالا استفاده می شود ودرمجتمع های پتروشیمی با استفاده ازخوراک نفتا، محصولاتی نظیر بنزن، اتیل بنزن، تولوئن، زایلن و ارتوپازایلن تولید می گردد . معمولا با ایجاد تغییراتی بر روی شرایط دمایی و فشاریی راکتورهای پتروشیمی هایی که تولید ترکیبات آروماتیکی می کنند می توان محصول خروجی آنها را به سمت تولید بنزین با کیفیت مناسب و عدد اکتان بالا هدایت کرد .
توجه به این مساله ضروری است که با توجه به مصرف روزافزون و محدود بودن ظرفیت موجود پالایشگاه ها لازم است به دنبال روش های دیگری برای تولید بنزین باشیم . اگر بنزین وارداتی را از طریق پتروشیمی های آروماتیکی تامین کنیم روزانه می توان 5/14 میلیون لیتر بنزین را می توان تولید کرد اگر چه هدف مجتمع های پتروشیمی تولید بنزین نیست ولی در جهت همکاری با پالایشگاه ها و خنثی کردن تهدیدهای خارجی می بایست در این مجتمع ها اقدام به تولید بنزین کنیم .
پروژه بررسی شرایط تبدیل ترکیبات آروماتیک به بنزین درکارخانجات آروماتیکی کشور
