نیک فایل

مرجع دانلود فایل ,تحقیق , پروژه , پایان نامه , فایل فلش گوشی

نیک فایل

مرجع دانلود فایل ,تحقیق , پروژه , پایان نامه , فایل فلش گوشی

تاریخ‌ نگاری دوران افشاریه

اختصاصی از نیک فایل تاریخ‌ نگاری دوران افشاریه دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

تاریخ‌ نگاری دوران افشاریه


تاریخ‌ نگاری دوران افشاریه

پایان نامه کارشناسی ارشد تاریخ

گرایش تاریخ ایران اسلامی

100 صفحه

چکیده:

با به قدرت رسیدن نادر ساختار اجتماعی ایران تغییر یافت و از نظر فرهنگی جامعه دچار افول شدیدی گردید زیرا در میان عوامل مؤثر بر پیشرفت و پس رفت فرهنگ ، وجود و عدم امنیت قابل توجه  فراوان است. فقر و بدبختی مردم ایران در این دوره به سبب لشکر کشی های متعدد او بیشتر شد. جنگ ، درگیری توطئه و قتل محور جامعه بود و هرج و مرج به تمام معنی کلمه بر بیشتر این دوره حاکم بود. نمی ­توان توقعی هم به پیشرفت فرهنگ و تاریخ نگاری در معنای عام کلمه در این دوره داشت بنیانگذار سلسله افشاریه نیز به نوبه خود تحت تأثیر شرایط زمانه خود قرار گرفته بود و شخصا علاقه ای به پیشرفت علم و فرهنگ نداشت: دلیل این مدعا این است  که در زمان او هیچ گونه مراکز مهم فرهنگی در ایران تشکیل نشد .

علاوه بر این عدم حمایت از هنرمندان و نبود امنیت شغلی و رفاه اجتماعی باعث گردید تا  به بسیاری از هنرها از جمله تاریخ نگاری که در دوره صفویه رشد و بالندگی زیادی پیدا کرده بودند اهمیت داده نشود یا نادیده انگاشته گردند.

کلید واژگان: تاریخ نگاری –  تاریخ نگاری افشاریه  –  سلسله افشاریه – نادر شاه


دانلود با لینک مستقیم


تاریخ‌ نگاری دوران افشاریه

پرسشنامه تجارب دوران کودکیdoc

اختصاصی از نیک فایل پرسشنامه تجارب دوران کودکیdoc دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

پرسشنامه تجارب و حوادث دوران کودکی در 15 بند طراحی شده است که حوادث دوران کودکی را یادآور می شود. جوابها بصورت گزینه های بله و خیر مشخص شده است. این پرسشنامه در پایان نامه ارشد بکار رفته است.


دانلود با لینک مستقیم


پرسشنامه تجارب دوران کودکیdoc

دانلود مقاله نقش پدران در دوران حاملگی

اختصاصی از نیک فایل دانلود مقاله نقش پدران در دوران حاملگی دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

 

 

نقش پدران در دوران حاملگی

 

 

 

آقایان به عنوان یک پدر رل مهمی را بعهده دارند . پدران باید در نظرداشته باشند که سلامتی و آرامش همسرشان به کمک آنها بستگی دارد . محیط آرام و مسرت بخش خانه در رشد و سلامت فرزند آینده شان بسیارموثر است سلامت جسم و روح و رشد احساسات مادری در زن بستگی فراوانی به گرمی و صمیمیت و حمایت شوهر در دوران حاملگی دارد پدران با مهربانی و توجه زیاد به همسر خود
می توانند محیطی آرام و پر از محبت را در خانه ایجاد نماید و توجه ز ن حامله برا ی سلامتی او و رشد فرزند آینده بسیارا همیت دارد پدران گاهی می توانند همراه همسران خود نزد پزشک بروند در آنجا نکاتی از پزشک تذکر داده خواهد شد این موارد سبب افزایش اطلاعات پدران خواهد گردید و به این وسیله لذت شرکت در مواظبت و نگهداری از فرزند خود را زا دست نخواهند داد .
حالت روحی بسیار از زنان در دوران حاملگی دائما در تغییر است آنها ممکن است یک موقع خوشحال و در موقع دیگر بسیار حساس و ناراحت باشند و به آسانی و بدون دلیل گریه کنند و یا احساس کسالت و افسردگی نمایند و پدران اگر کمی صبرو حوصله و توجه داشته باشند می توانند بیش از حد به همسرانشان کمک کنند این تغییر احساسات و تغییر وضع روحی همه موقتی است .

 

سلامتی و آرامش در دوران حاملگی
با مراقبت از خود و پوشیدن لباسهای راحت و مناسب نه تنها شما در دوران حاملگی و کاملا راحت و آسوده خواهید بود بلکه قادر به ادامه ی فعالیتهای اجتماعی خود نیز خواهید شد طرز تغذیه شما در دوران حاملگی برا ی تامین سلامتی خود شما و رشد صحیح نوزادتان بسیار مهم است تحقیقاتی که درباره ی رابطه تغذیه مادر و رشد نوزاد صورت گرفته است نشان می دهد مادرانی که غذای سالم و کافی مصرف کرده اند نوزادشان سالم تر بوده و رشد ونمو آنها بهتر از نوزاد مادرانی است که غذای کافی و مناسب نداشته اند .
منظور از غذای کافی برا ی مادر و نوزاد این نیست که مادر باید دو برابر انچه قبلا می خورده غذا میل کند بلکه زن باردار به غذاهای مخصوص احتیاج دارد که کمک به رشد و نمو نوزاد او نموده و سلامتی خودش را نیز تامین کند اگرشما عا دت به خوردن غذاهای متنوع مانند شیر ؛ گوشت ؛ تخم مرغ‌؛ میوه جات و سبزیجات تازه داشته اید ممکن است تغییرات کمی در غذای شما در دوران حاملگی داده شود بخصوص د راواخر ماههای حاملگی ممکن است مقدار غذاهای ذکر شده افزوده شوند . در اوایل حاملگی ممکن است کم اشتها ویا نسبت به بعضی غذاهایی میل باشید ولی معمولا بعد از ماه سوم حاملگی اشتها بهتر شده وشاید هم بیشتر اوقات میل بسیار به غذا خوردن داشته باشید بعضی زنان در دوران حاملگی ؛ اشتیاق به خوردن غذای مخصوص را پیدا خواهند کرد ولی این زیاد معمول نیست اگر بعد از خوردن سبزیجات و میوه جات تازه از بین ببرید تا بیش از حد لزوم و طبیعی اضافه وزن پیدا نکنید لازم است خوردن غذاهای شیرین و چرب را محدود کنید از خوردن کیک دسرهای مملواز خامه و مواد شیرین پرهیز کنید .
بعضی از زنان باردار فکر می کنند با خوردن غذای کم ؛نوزاد آنا زیاد بزرگ نشده و در نتیجه زایمان آنها آسانتر خواهد بود این فکر هرگز درست نیست محدود کردن غذا باید حتما باید تحت نظر با مشورت پزشک باشد در تمام دوران حاملگی نباید بیش از 12-10 کیلوگرم به وزنتان اضافه شود اضافه شدن وزن دراین محدوده کاملا طبیعی است ولی زنانی که در شروع حاملگی و در حالت عادی اضافه وزن داشته اند لازم است در دوران حاملگی دقت نماید که زیاد اضافه وزن پیدا نکنند .
شیر غذای بسیار مهمی است سعی کنید در طول دوران بارداری روزانه چند لیوان شیر میل کنید شیر حاوی مواد پروتینی لازم جهت رشد و نمو جنین
می باشد و نیز دارای کلسیم و فسفر است که هر دو از عناصر بسیار مهم برای رشد و نمو استخوانها و دندان ها می باشد تمام فراورده های شیر نیزبه همان اندازه برای رشد و نمو بچه مفید است .
غذاهایی که حاوی پروتین است برای رشد و نمو و تشکیل عضلات بدن جنین
بسیار مهم هستند بنابراین سعی کنید حداقل روزی یک تخم مرغ و دو وعده غذای گوشتی میل نمایید از خوردن پنیر ؛کره ؛ ماهی دردوران حاملگی غفلت نکنید در اواخر دوره حاملگی جنین احتیاح به آهن بیشتری دارد بنابراین سعی کنید حداقل دو هفته یک بار جگر میل کنید جگر منبع آهن و ویتامین های مختلف است .
در دوران حاملگی شما احتیاج به خوردن سبزیجات تازه دارید زیرا سبزیجات منبع ویتامین و مواد معنی لازم برای رشد و نمو جنین هستند و شما می توانید باخوردن سبزیجات و میوه جات علاوه بر رساندن مواد لازم وضروری به بدن سبب رفع اشتهاء بیش از حد و جلوگیری ازاضافه وزن شوید خوردن میوه جات مانند پرتغال گوجه فرنگی ؛ سیب ؛ گلابی و .............. در دوران حاملگی بسیار ضروری است .
مراقبتهای حاملگی
در صورتی که کوچکترین احتمال حاملگی در بین باشد باید هرچه زودتر مراقبتهای ویژه شروع شود این اقدامات بلا فاصله بعد از قطع پریود ماهانه صورت می گیرد مخصوصا در افرادی که احتمال سقط جنین وجود دارد و یا سقطهایی قبلا داشته اند باید هرچه زودتر تحت نظر قرار بگیرند زن بارداری که تحت مراقبت قرار می گیرد در ابتدا شرح حالی از وی گرفته شده و آزمایشات و معاینات فیزیکی صورت می گیرد درابتدا در صورت احتمال وجود حاملگی آزمایش ادرار جهت اثبات حاملگی به عمل می آید . بعد زیر مورد بررسی قرار می گیرند :
- آیا زن آمادگی ادامه حاملگی رادارد؟
- بررسی تمام مسائل از نظراثبات سلامتی زن
- بررسی بیماریهای قبلی مخصوصا در حاملگی های قبلی
- نتیجه و سرانجام حاملگیهای قبلی
-بررسی درمانهای قبلی که صورت گرفته
- بررسی داروهایی که به علت بیماریهای خاص مصرف می کند .
در کنار این بررسی های ارزیابی فیزیکی اولیه نیز صورت می گیرد که شامل اندازه گیری فشار خون قد و وزن می باشد و در کارت مخصوص ثبت می گردد آزمایشهای لابراتوری که متعاقب صورت می گیرد که شامل آزمایش خون (هموگلوبین ؛ گروه خونی؛ هماتوکریت ؛ تعداد گلبول قرمز ؛ آزمایشهای سرولوژیک و. .....) می باشد .آزمایش ادرار ؛ شامل اندازه گیری قند و پروتئین و کشت ادراری جهت تشخیص وجود باکتری در ادرار بعمل می آید .در ملاقاتهای بعدی
ارزیابی های فیزیکی ؛هر گونه درمان و یا آزمایشی که صورت می گیرد بطور مرتب در پرونده بیمار یادداشت می شود.
راهنمایی زن حامله
بعد از معاینات فوق الذکر به زن آبستن دستورهایی راجع به تغذیه ؛استراحت خواب ؛ اجابت مزاج روزانه ؛ورزشهای مناسب ؛ استفاده از هوای آزاد و آفتاب ؛ شستشو نوع لباس ؛ تفریح و مواظبت دندانهاو ....... داده می شود معمولا می توان به زن حامله اطمینان داد که همه چیز طبیعی بوده و مشکلی وجود ندارد . ولی در ضمن علائم خطر را به او گوشزد کرد تا در صورت بروز آنها فورا پزشک را مطلع کند .
تنفس مادر در دوران آبستنی
میزان تنفسی در حاملگی تغییرات مختصری پیدا می کند بدون شک در هنگام حاملگی تقاضای اکسیژن بیشتری می شود در هنگام حاملگی پرده یا دیافراگم مقداری بالا می رود . ناحیه قفسه صدری با وجود بالاآمدن دیافراگم افزایش یافته بطوریکه در واقع در طول آبستنی ظرفیت حیاتی ؛ مختصری ازدیاد می بیابد . نوع تنفس بیشتر توراسیک ؛ سرعت آن افزایش یافته و حجم دقیقه ای هوای تنفس نیزازدیاد پیدا می کند و پرده ی مخاط بینی و حلق ممکن است متورم و پرخون گرددکه تنفس صدادار بعضی از افراد حامله به این امر نسبت داده
می شود . درصد زیادی از خانمهای حامله درهنگام بارداری دچار تنگی نفس
می شوند احتمال می رود این نفس تنگی مربوط به افزایش تهویه ای باشد که همواره توام با آبستنی بوده و این امر به منظور بالا بردن گازی به نحو مطلوب در جفت بوقوع می پیوندد .
تغییرات دستگاه تنفسی
در طول دوران بارداری ممکن است ترشح بزاق افزایش یابد که در موارد شدید عموماً‌ موجبات ناراحتی و شکایت مادران را فراهم می آورد. گاهی ممکن است اختلالاتی در حس بویایی و چشایی نیز پدیدار گردد. در این زمان در بعضی از افراد تمایلات غیر طبیعی به بعضی از مواد غذایی و یا غیر غذایی بوجود می آید که معمولاً این مواد به منظور تغذیه استعمال نمی شوند. در سه ماهه اول بارداری اختلالاتی چون تهوع ، استفراغ وبی اشتهایی شایع بوده و ممکن است با درجات متفاوتی در طول آبستنی پایدار بماند. تهوع و استفراغ صبح گاهی در سه ماهه اول را می توان با مصرف نان برشته ، بیسکوئیت یا شیرینی خشک در هنگام صبح و قبل از خارج شدن از رختخواب ، تخفیف داد. از مصرف غذاهای سرخ شده و چرب باید پرهیز شود. به جای سه وعده غذا در روز بهتر است چندین وعده کوچک غذایی مصرف شود. مایعات همراه با غذا نوشیده نشود، بلکه در فاصله بین وعده های غذایی مصرف شود. تا حد امکان بوهای تند غذاها در هنگام پختن غذا حذف شود.
یبوست نیز مسأله ای است که در دوران بارداری اکثراً بوجود می آید و به علت کاهش فعالیت حرکات دودی روده ها و زمان تخلیه معده بروز می نماید. خانم های باردار باید هر روز اجابت مزاج داشته باشند تا مواد زائد بدن خود و جنین را دفع کنند.
اصولاً در خانم های باردار یبوست ایجاد می شود ، بخصوص اگر رژیم غذایی نامناسب داشته باشد و یا آب کافی ننوشند. برای رفع این مشکل باید تا حد امکان از مصرف داروهای مسهل خودداری کنند و باید روزانه مقدار کافی آب بنوشند و از مقدار کافی میوه ، سبزیجات، سالاد ، کمپود و کاهو استفاده کنند. زیرا این غذاها دارای مواد سلولزی فراوانی می باشند و حجم مدفوع را افزایش داده و به دفع مدفوع کمک می کنند. انجام ورزش های متناسب زمان بارداری نیز در رفع این مشکل بسیار اهمیت دارد.
در حاملگی لثه ها پرخون و نرم شده و با کوچکترین ضربه یا تماس با مسواک ، خونریزی می کنند، هیپرتروفی و هورمونی و تورم لثه ها در دوران بارداری ، تحریک و عفونت دهان را امکان پذیر می کند، تغییر PH بزاق در دوره بارداری ممکن است منجر به پوسیدگی دندانها گردد. لازم است بطور مرتب دندان ها را مسواک کرده و با کمی آب و نمک دهان را بشویند.

 

مواد مورد نیاز باردار
میزان تصویه شده غذایی در طول مدت بارداری و حتی بیشتر از آن در طول شیردهی ، افزایش می یابد. بیشترین افزایش وزن جنین در طی دومین و سومین ، سه ماهه بارداری اتفاق می افتد ، زنان نیز در طی این ماهها نیاز بیشتری به انرژی پیدا می کنند. همان گونه که غذاهای مصرفی باید انرژی کافی داشته باشند ، باید پروتئین ها ، آب ، فیبر ، اسیدهای چرب ضروری ، ویتامین ها و مواد معدنی را نیز تأمین کنند. در این دوران پروتئین فراوانی مورد نیاز است. زیرا علاوه بر تکامل جنین ، پروتئین اضافی برای افزایش حجم خون ، رشد رحم ، جفت ، پستانها و عضلات اسکلتی لازم می باشد.
تقریباً نیاز به تمام ویتامین ها در طول دوران بارداری را افزایش می یابد. نیاز به بعضی از ویتامین ها بیشتر از بقیه است. البته مصرف بیش از حد بعضی از
ویتامین ها مانند ویتامین A اثر منفی بر جنین دارد. بنابراین از تجویز مکمل آن باید اجتناب کرد.
نیاز به بسیاری از مواد معدنی در طول بارداری افزایش می یابد. در طول بارداری در پاسخ به افزایش نیاز بدن ، میزان جذب مواد معدنی افزایش و مقدار دفع آن کاهش می یابد، بیشترین میزان افزایش غذایی در پاسخ به نیاز آهن است. به علت ذخیره محدوده آهن در بدن بسیاری از زنان ، احتیاجات جنین در حال رشد بویژه در سه ماهه آخر بارداری را افزایش پیدا می کند، لذا مکمل آهن در دومین و سومین سه ماهه بارداری تجویز می شود.
بطور کلی تعادل تمام مواد غذایی در رژیم غذایی ، بهترین موقعیت را برای هموستاز بدن فراهم می کند. احتیاجات غذایی بارداری شامل احتیاجات طبیعی مادر ، جنین، رحم ، جفت و ذخیره سازی مواد غذایی جهت زایمان و دوران شیردهی می باشد.
وضع حمل در خانم ها سالم که در طول دوران بارداری تغذیه سالمی را داشته اند، طبیعی تر و راحت تر صورت می گیرد. تغذیه مادر در دوران بارداری اهمیت زیادی دارد، زیرا نوزادانی که با وزن کم به دنیا آمده اند، بیشتر از مادرانی می باشند که دارای سوء تغذیه بوده اند. در صورتی که مواد غذایی مناسب در رژیم غذایی مادر وجود نداشته باشد ، کمبودهایی ممکن است در دوران بارداری در مادر بوجود آید. این قبیل کمبودها غالباً در مورد کلسیم ، فسفات آهن و ویتامین ها دیده می شود.
گروههای اصلی مواد غذایی
میوه ها و سبریجات تازه : یکی از گروههای غذایی مهم هستند. خانمهای باردار هر روز باید حدود چهار نوبت از سبزی های تازه و آب میوه های تازه مانند، آب
پرتقال ، آب گریپ فروت و ... بخورند. گیاهانی از قبیل کاهو، هویج ، نخود فرنگی ، لوبیا سبز ،اسفناج ، کلم و ...حاوی ویتامین های مختلف می باشند.
نان ، برنج و غلات : گروه دیگری از مواد غذایی هستند که روزانه چندین وعده مصرف می شوند. این مواد غذایی به مقدار زیادی انرژی برای مادر و جنین تولید می کنند. خوردن این نوع مواد باعث می شود که علاوه بر رسیدن انرژی به بدن ، بعضی از ویتامین ها و سایر مواد معدنی را تأمین کند.
گروه شیر و لبنیات : گروهی از مواد غذایی هستند که حاوی کلسیم ، پروتئین و بسیاری از ویتامین ها می باشند. یک زن باردار حتماً در رژیم غذایی خود، روزانه 3 تا 4 مرتبه باید از شیر و لبنیات تازه استفاده نماید.
گروه گوشت : شامل گوشت مرغ و جوجه ، گوشت ماهی ، گوشت قرمز ، تخم مرغ و تخم سایر پرندگان و کلیه حبوبات می باشند. زنان باردار روزانه می توانند 3 وعده از این مواد استفاده نمایند.
نکات عمومی قابل توجه در دوران حاملگی
حاملگی می تواند یک دوران مسرت بخش و سلامتی باشد. مادرانی که در انتظار داشتن نوزاد هستند، به شرط آنکه در دوران بارداری از خود مراقبت های لازم را بکنند، کمک فراوانی به رشد جنین و سلامت خود کرده اند.
پوشاک
لباس های زنان باردار بایستی راحت ، گشاد و متناسب باشد تا روی شکم فشار وارد نسازد. لباس نباید در هیچ نقطه از بدن ایجاد فشار نماید. از بستن بندهای محکم در مچ دست و پا یا و از پوشیدن جوراب هایی با کش های محکم می بایست اجتناب کرد. از بستن شکم بندهای سفت و محکم ، جداً باید خودداری نمود.
پستان ها در این دوران بزرگ و سنگین می شوند و بستن سینه بند لازم است، منتهی نباید از پستان بندهای سفت و محکم استفاده نمود. در طی دوران بارداری، پستانها بزرگ و سنگین شده و اگر از سینه بند جهت نگهداری آنها استفاده نشود، باعث کشیدگی عضلات و شل شدن و افتادگی پستان ها می شود. لذا در دوران بارداری باید سعی شود که از سینه بندهای راحت حتماً استفاده گردد تا بدین وسیله از شل شدن عضلات سینه جلوگیری شود.
کفش های پاشنه کوتاه برای زمان حاملگی مناسب تر هستند. البته گاهی در موارد لزوم پوشیدن کفش پاشنه بلند مشکلی ندارد. در صورتی که شخص بتواند تعادل خود را بخوبی حفظ کند، استفاده طولانی مدت از کفش پاشنه بلند باعث کمردرد خواهد شد. در دوران بارداری انحنای ستوان فقرات بتدریج به علت بزرگی شکم زیاد می شود.
پوشیدن کفش های پاشنه بلند انحنای کمر را بیشتر می کند و در نتیجه روی
مهره های کمر فشار وارد می آید و سبب کمر درد می گردد.

 


استعمال داروها
در طول دوران بارداری استفاده از داروها باید با دقت و کنترل باشد . زیرا اکثر داروها از جفت عبور کرده و به جنین می رسند. اثرات داروها و نقایص احتمالی که ایجاد خواهند کرد ، بدرستی قابل پیش بینی نیست. بعلاوه دادن داروهای که چگونگی اثر آن در مادر و جنین به خوبی روشن نیست . در زمان حاملگی کار درستی نخواهد بود. قبل از تجوهیز هر گونه دارویی برای هر خانم حامله اثرات جانبی آن را بر روی جنین و نوزاد باید بررسی کرد، زیرا تعداد زیادی از داروهایی که بطور روزمره مصرف می شوند، می توانند در زمان بارداری اثرات سوئی روی جنین و نوزاد بگذارند. برای مثال مصرف آسپرین در دوران حاملگی ، باعث اختلالاتی بر روی رشد و نمو جنین می گردد.
استعمال دخانیات

 

 

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله    18صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید

 


دانلود با لینک مستقیم


دانلود مقاله نقش پدران در دوران حاملگی

تحقیق شعر دینی در دوران عباسی

اختصاصی از نیک فایل تحقیق شعر دینی در دوران عباسی دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

تحقیق شعر دینی در دوران عباسی


تحقیق شعر دینی در دوران عباسی
تحقیق شعر دینی در دوران عباسی/
 
در زیر به مختصری چکیده، تعداد صفحات و فرمت فایل آنچه شما در این فایل دریافت می کنید اشاره شده است:
 
خلاصه و چکیده تحقیق:
با ظهور عباسیان، حمایت دربار از استعدادهای شاعری افزایش یافت. در این دوره، مفاهیم اخلاقی از سرگرفته شد. شعر فلسفی با ابولعلاء معری به اوج استواری خود رسید. قصاید و غزلیات عرفانی نیز گسترش یافت. در عصر عباسی، عنصر شراب که پیش از آن نیز در ادب عرب اهمیت داشت، به هنری مستقل تبدیل شد و خمریه‌سرایی رواج یافت.
در اواخر عصر عباسی، بلاد اسلامی بر اثر حمله مغول‌ها و غلبه ترکان عثمانی به ضعف انجامید.
 
تعداد صفحات: 11
 
فرمت فایل: word

دانلود با لینک مستقیم


تحقیق شعر دینی در دوران عباسی

دانلودمقاله اقتصاد ایران در دوران قاجاریه

اختصاصی از نیک فایل دانلودمقاله اقتصاد ایران در دوران قاجاریه دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

 

 

 
در این شماره به فرایند جریان تجزیه اقتصاد ایران و بند از بند گسستگی آن از دوران صفوی تا آخر دوران قاجار و تا کودتای رضا شاهی میپردازیم . از زمان سلطنت صفوی و پیدایش قدرتهای جدید اقتصادی و سیاسی در اروپا و برخاستن قدرتهای جدید در مرزهای کشور ، انعکاس رابطه قدرتهای جدید و نیروهای اجتماعی حاکم بر کشورهای عضو حوزه بصورت برخوردهای شدید بینابین که به متلاشی شدن حوزه می انجامید ، اقتصاد ایران را از بازار گسترده و طبیعی خود محروم کرد. اما سنگینی بار وظائف هنوز بردوش ملت بود و بودجه دولتی بر اثر فشار نظامی در مرزها افزایش میافت و بار مالیاتها و بهره مالکانه را سنگین تر میکرد. پول همان مدارسابق خود را داشت ولی جهت عمل خویش را تغییر میداد. نقش پول ایران این بود که مازادهای اقتصادی های دیگررا می مکید و به اقتصاد مسلط ایران منتقل میکرد. اما پس از آنکه اقتصاد ایران با بقیه حوزه فرهنگی قطع رابطه کرد و بتدریج که در عصر قاجار تجزیه شد و زیر سلطه اقتصاد تازه توان غرب در می آمد، پول ایران خود ابزار انتقال ثروتها و سرمایه های ایران به خارج می شد. تا 1266 هجری پول ایران هنوز از بغداد تا مرز چین و از هندوستان تا حدود روسیه وسیله مبادله بود.( تاریخچه سی ساله بانک ملی ا یران .شهریور 1338) ولی جریانی عکس جریان اول بصورت صدور مسکوک و سرمایه بوجود می آمد.
در واقع، آن زمان پایه یول ایران نقره بود وریال ( نظیر نام " شاهی " که ترجمه " ریال " به فارسی بود ) از اسپانیاییها به وام گرفته شده بود . و در قرن 13 هجری ( 19 میلادی ) به سکه نقره رایج بدل شد . ریال در ابتدا معادل یک هشتم تومان بود . اما از سال 1195 ( 1816 میلادی ) که دوباره به نام سکه صاحب قرانی یا قران ضرب شد ، ارزش آن به یک دهم تومان کاهش یافت . این کاهش ارزش پول در طول قرن به دو شکل صورت می گرفت :
1 - کاهش رسمی وزن سکه و2- تنزل " غیر رسمی " مرغوبیت اوزان سکه ها عامل دوم کاهش ارزش درونی پول ، صرفا به حساب سوء عمل گذارده شد و به تمرکز ضرابخانه در اواخر قرن انجامید .
سعید نفیسی در تاریخ اجتماعی و اقتصادی ایران در قرون معاصر می نویسد : " قران در آغاز ( هنگام ضرب در 1205 - 1242 ) معادل بود با دو مثقال ( 2/9 گرم ) نقره و پس از اندک مدتی در زمان فتحعلیشاه مقدار نقره آن به یک مثقال و نیم ( 9/6 گرم ) و سپس در زمان محمد شاه 30 نخود ( 75/5 گرم ) شد . در آغاز سلطنت ناصرالدین شاه ، وزن آن به 28 نخود ( 37/5 گرم ) تنزل یافت و سپس برای آنکه نقره ایران را به روسیه و هندوستان نبرند وزن آن را 26 نخود ( 983/4 گرم ) کردند ... در 1289 - 1327 هجری یک قران 54/4 گرم نقره داشت ". این روند نشان می دهد که طی یک قرن عیار نقره پول کشور بطور رسمی نزدیک به 50 درصد کاهش یافته است . قریب به چهار پنجم این کاهش در دوره اول قرن و حدود یک پنجم آن در نیمه دوم قرن روی داده بود . در اقتصاد های ما قبل صنعتی کاهش عیار مسکوکات شیوه معمول برای افزایش دلبخواه حجم پول بوده است و این اقدام بر توان مالی حکومتها می افزود و- بر فرض ثابت ماندن کل عرضه کالاها و خدمات و سرعت گردش پول - موجب افزایش بهای کالاهای داخلی میشد و از این رو به مثابه مالیات نامشهودی بر توده مردم تحمیل میشد. زیرا پی آمد آن انتقال منابع واقعی از دست آنها به حکومت بود . و علاوه بر آن کاهش رسمی عیار پول کشور به کاهش نسبی ارزش آن در مقایسه با پولهای خارجی نیز می انجامید. در طول قرن 19 میلادی ارزش برابری پول ایران 41 در صد کاهش یافت . طی دوره1250/ 1180 هجری= 1870/ 1800 میلادی، تنزل سالانه نرخ برابری ارز نزدیک به 6/1 در صد و در سی سال آخر قرن به2/8 درصد میرسد.
ابوالحسن بنی صدر ( در کتاب موقعیت ایران و نقش مدرس آذر 1356) مینویسد :" امرابزار انتقال ثروتها و سرمایه های ایران به خارج شدن پول ایران ، امکانات سرمایه گذاری و بازار را محدودتر میکرد. تولید به ویژه تولید صنعتی نقصان میگرفت و در نتیجه سرمایه ها و نیروی انسانی ماهر روی به مهاجرت از کشور می آوردند. از سال 1134 تا 1250 فشار اقتصادی حاصل از متلاشی شدن حوزه و فشار قدرتهای نوخاسته و انعکاس آن در داخل کشور بصورت جنگهای داخلی پیاپی ، از سویی و انتقال ناقص و جزئی عناصر فرهنگی و ضد ارزشهای غرب سلطه گر که با هدفهای اقتصاد های مسلط در زمینه تهیه ماده اولیه و بدست آوردن بازار فروش و استفاده از نیروی انسانی دمساز و بیشتر از آن زمینه تحقق آن هدفها میبود ، به ویرانی اساس فرهنگ و از آنجا به انحطاط اقتصاد ایران و قرار گرفتن آن در مسیر تجزیه و تلاشی مدد میکرد. بازار های همجوار ( عثمانی و آسیای میانه و افغانستان و هندوستان و حتی بخارا ) نیز از دست او بدر میشد . سرمایه ها بسرعت از فعالیتهای اقتصادی خارج میشدند و امنیت و منزلت را در غیر فعال شدن ( نقدینه ) و فرار از کشور میجستند" این انحطاط شتاب گیر اقتصادی درست وقتی گریبانگیر کشور میشد که نیاز دولت بعلت فشار عظیم قدرتهای نو خاسته به منابع مالی افزایش مییافت . کشوری که در قرن 14 میلادی ، مالیات پایتختش تبریز از مالیات فرانسه بیشتر بود . سه قرن بعد بودجه اش تا یک دهم بودجه های فرانسه و انگلیس آن روز کاهش یافته بود . و این در حالی که در قلمرو جمعیت از آن کشور ها بزرگتر بود .
عیسوی در کتاب خود ، تاریخ اقتصاد ایران ، معتقد است : ایران تا پایان قرن 13 هجری - 19 میلادی مازاد بازرگانی داشته است و این مازاد که از 1209 هجری - 1830 میلادی رو به افزایش نهاده ، از بعد از 1243 هجری - 1864 میلادی تا سر آغاز قرن 14 هجری - 20 میلادی به کسری بدل می گردد . متوسط سالانه در کسری پرداختها ( تراز بازرگانی ) در بین سالهای 1247 تا 1264هجری ( 1868 - 1885 میلادی ) برابر با 9/7 درصد و 96 % کاهش سالانه در بین سالهای 1264 تا 1279 هجری = 1885 - 1900 میلادی را بدست می دهد . در واقع شکاف فزاینده ای بین صادرات و واردات در سالهای 1247 تا 1264 هجری مشاهده می شود .
دکتر محمد علی کاتوزیان در کتاب اقتصاد سیاسی ایران چاپ نهم 1390 می نویسد : " سهم منسوجات در صادرات ایران در بین سالهای 1230 تا 1260 هجری شمسی - 1850 تا 1880 میلادی ، بشدت پایین آمد: از 61 به 19 درصد . و سهم منسوجات نخی و پشمی از 23 درصد به 1 درصد کل صادرات کاهش یافت .و این در حالی بود که سهم پنبه از 1 به 7 درصد کل افزایش یافت . افزون بر این ، صادرات پارچه ایران نه فقط بطور نسبی ، بلکه بطور مطلق نیز کاهش یافته و از سوی دیگر واردات پارچه ( بطور مطلق ) افزایشی سریع داشت . و از مجموع این موارد می توان دریافت که بر سر بازار داخلی و صنعت نساجی ایران چه آورده شد . بدین سان محرز می شود که محور اصلی تغییر مزبور این بود که صادرات مواد اولیه بطور قابل ملاحظه ای جایگزین صادرات محصولات ساخته شده بشود . و تغییر الگوی صادراتی در دورانی رخ می نمود که در بخش اعظم آن رابطه مبادله بین المللی به زیان مواد اولیه و به سود محصولات ساخته شده در حال تغییر بود .بهای کالاهای خارجی که جایگزین محصولات داخلی می شد ، می بایست حتی الامکان از طریق افزایش قابل ملاحظه تولید فرآورده های کشاورزی- تجاری ، عمدتا تریاک و برنج و پنبه و توتون و تنباکو پرداخت می شد . این امر در دورانی که بازدهی کار افزایش چندانی ندارد و نیز نهادهای جامعه انعطاف پذیری ندارند و از پیشرفت فنی خبری نیست ، به کاهش - و چه بسا کاهش مطلق - تولید مواد غذایی اصلی برای مصرف داخلی می انجامد . و بدینسان با توجه به افزایش روز افزون جمعیت علل بالا بودن میزان تورم و کم بود دایم مواد غذایی و گسترش فقر آشکار می شود و جای شگفتی نیست که در پایان قرن 13 هجری- 19 میلادی ، ثبات و تعادل داخلی ایران در گرو ورود مقادیر قابل ملاحظه ای مواد غذایی بود ."
و فشار دولت برای افزایش مالیاتها همچنان بیشتر میشد تا آنجا که مالیاتها اسماً دو برابر و رسماً سه برابر میگردید . در دوران فتحعلیشاه ، پس از شکست از روسیه و بر اثر تعهدات مالی سنگین که به موجب قرار داد ترکمنچای و گلستان بر عهده ایران نهاده شد ، وی مالیاتها را از 10 درصد به بی20 درصد افزایش داد .این افزایش اسمی بود و در عمل 30 تا 35 درصد در آمد ها بعنوان مالیات اخذ میشد.
با شکست از روسیه و محرومیت ایران از استقلال گمرکی، اقتصاد کشور اینک به عنوان یک مجموعه دچار تجزیه و بند از بند گسستگی می گردید : در کلیات ملکم جلد اول آمده است که : " در داخل کشور از شهری به شهری گمرک برقرار می شد و تولیدات داخلی تا بدست مصرف کننده برسد 3 برابر و گاه 4 تا 5 برابر قیمت انواع عوارض شهری و حقوق گمرکی و باج می پرداخت ." وجود این مرزهای داخلی علاوه بر انواع باجها و رشوه ها مبادلات را در داخل کشور مشکل و یکی از دو وجه وحدت بازار و توحید اقتصادی کشور را از میان می برد . و بدین سان بود که اقتصاد ملی با اقتصادهای محلی بریده از هم و تجزیه می شد .
این امر از سویی بازگشت به اقتصاد طبیعی ، یعنی اقتصاد تولید در حد اقل مایحتاج اولیه را شتاب می بخشید و از سوی دیگر موجبات از بین رفتن ممیزه و مشخصه دیگر وحدت اقتصاد ملی ایران یعنی قطع پیوند بخشهای کشاورزی و صنعتی و خدمات از یک دیگر و حتی تجزیه در داخل هر کدام از این بخشها می گردید . یعنی در آن حال که گمرکات داخلی روز به روز افزونتر می شد ، دولت ایران برابر ماده 3 عهد نامه بازرگانی ایران و روسیه که بر اساس ماده 10 عهد نامه ترکمن چای ( 22 اکتبر 1828 - 1243 هجری ) و همزمان با امضای آن عهد نامه امضا شد ، از واردات فقط یک نوبت آنهم حد اکثر 5 درصد می توانست حقوق گمرکی بگیرد و کالاهای وارداتی از حقوق و عوارض گمرکات داخله معاف بودند . علاوه بر این، این حقوق برای اتباع ایران 3 درصد بود و بر اثر رسم اجاره دادن گمرک، حقوق گمرکی تا 5/1 درصد پایین می آمد . در روسیه و انگلیس کار گاههای صنعتی ایجاد شده بود که کارشان فقط تولید کالاهایی بود که در ایران تولید و مصرف می شد و واردات آنها با ایران و رقابتشان با فراورده های داخلی تولید صنعت پیشه وری ایران را پایمال می کرد و مانع ایجاد و گسترش صنعت جدید نیز می شد .
در سال 1264 هجری که دوران صدرات امیر کبیردر آغاز سلطنت ناصرالدین شاه آغاز میشود و وی تا توطئه قتلش تنها 3 سال و اندی فرصت اصلاحات در اختیار داشت. دوره صدارت وی مابین دو دوره صدارت آقامیرزا آقاسی و آقا خان نوری دو صدر اعظم بی کفایت محمد شاه و ناصر الدین شاه قرار داشت . امیر کبیر که به وضع لجام گسیخته مالی کشور واقف بود در سال 1267 هجری ( 1251میلادی ) سراسر کشور را به 6 حوزه مالیاتی تقسیم کرد و برای جلوگیری از حیف و میل اموال دولتی به وسیله حکام ، برای امور مالیه هر حوزه یک نفر مستوفی تعیین نمود که با استقلال به امور حوزه خود رسیدگی کند. ود ر مقابل صدر اعظم مسئول باشد . حسین مکی در کتاب زندگی میرزا تقی خان امیر کبیر از قول واتسون مولف انگلیسی تاریخ قاجار نقل میکند :"از طرف امیر کبیر کمیسیونی تعیین گردید که در مسائل مالی مملکت رسیدگی نموده آنرا اصلاح کند. و از این طریق معلوم شد که مخارج بر عایدات فزونی دارد و کسری بودجه در نتیجه بخشش های بی حد و حساب حاجی میرزا اقاسی بوده که برای حفظ مقام خود تمنای هیچکس را برای دادن مستمری رد نمی کرده است! ووجوه نقدی را که حاصل میشده به مصرف حقوق و مقرری بستگان رسانده و برای سایرین هم مقرری ها یشان را به حکام ایالات دور دست حواله میکرده که حکام آنها را ندهند و این حواله ها برگشت میخورده و جزء قروض دولتی محسوب میشد و از آن طرف حاجی میرزا آقاسی به داشتن جود و خسا معروف میگردید !"

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله   14 صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید


دانلود با لینک مستقیم


دانلودمقاله اقتصاد ایران در دوران قاجاریه