پیشگفتار
استاندارد شکر سفید – ویژگیها و روشهای آزمون که نخستین بار در سال 1344 تهیه گردید بر اساس پیشنهادهای رسیده و بررسی و تایید کمیسیون فنی استاندارد فرآورده های کشاورزی و مواد غذایی برای سومین بار مورد تجدید نظر قرار گرفت و در دویست و سی و ششمین جلسه کمیته ملی استاندارد فرآوردههای کشوری و مواد غذایی مورخ 1377/8/18 تصویب شد، اینک به استناد بند 1 ماده 3 قانون اصلاحی قوانین موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران مصوب بهمن ماه سال1371 به عنوان استاندارد رسمی ایران منتشر می گردد.
برای حفظ همگامی و هماهنگی با پیشرفتهای ملی و جهانی در زمینه صنایع و علوم، استانداردهای ایران در مواقع لزوم مورد تجدید نظر قرار خواهند گرفت و هر گونه پیشنهادی که برای اصلاح یا تکمیل این استانداردها برسد در هنگام تجدید نظر در کمیسیون فنی مربوط مورد توجه واقع خواهد شد.
بنابراین برای مراجعه به استانداردهای ایران باید همواره از آخرین چاپ و تجدید نظر آنها استفاده نمود.
در تهیه و تدوین این استاندارد سعی شده است که ضمن توجه به شرایط موجود و نیازهای جامعه حتی المقدور بین این استاندارد و استاندارد کشورهای صنعتی و پیشرفته هماهنگی ایجاد شود.
لذا با بررسی امکانات و مهارتهای موجود این استاندارد با استفاده از منابع زیر تهیه گردیده است:
1 – استاندارد ملی ایران به شماره 69 ویژگیها و روشهای آزمون شکر چاپ هفتم مردادماه .1372
2 – دکتر مهندس رضا شیخ الاسلامی.
روشهای آزمایشگاهی و کاربرد آنها در کنترل فرآیند صنایع غذایی – قند
چاپ دوم با تجدید نظر کلی 1376
شکر سفید - ویژگیها و روشهای آزمون (تجدید نظر)
- 1هدف
هدف از تدوین این استاندارد تعیین ویژگیها، درجه بندی ، بسته بندی ، نشانه گذاری ، نمونه برداری و روشهای آزمون شکر سفید می باشد.
- 2دامنه کاربرد
دامنه کاربرد این استاندارد شامل شکر سفید می باشد که به مصارف خوراکی و صنایع غذایی می رسد.
- 3تعاریف و اصطلاحات
در این استاندارد واژه ها و اصطلاحات با تعاریف زیر بکار برده می شود:
-1-3شکر:
شکر یا ساکارز (C12H22O11) از چغندر قند یا نیشکر بدست می آید. شکر بایستی سالم ، خالص ، خشک و دارای دانه بندی یکنواخت و روان و بدون مواد بیگانه باشد.
-2-3مواد بیگانه نا محلول در آب 1 :
به کلیه مواد غیرقندی نامحلول در آب اطلاق می شود.
-3-3مواد بیگانه محلول در آب 2 :
به کلیه مواد غیرقندی محلول در آب اطلاق می شود.
-4-3خاکستر:
مواد معدنی همراه کریستال شکر را خاکستر نامند.
-5-3رنگ در محلول :
عبارت است از مواد رنگی موجود در شکر که در محلول شکر جذب نور نموده و باعث کاهش عبور نور (خاموشی ) می شود.
-6-3رنگ ظاهری :
عبارت است از مواد رنگی همراه شکر (که ظاهر شکر را رنگی می کند).
-7-3قند وارو (اینورت ):
عبارت است از مخلوط مساوی از مولکولهای گلوکز و فروکتوز.
-8-3پلاریزاسیون شکر:
عبارت است از میزان گردش نور پلاریزه ای که در محلول ساکارز ناب (خالص ) در آب با غلظت معین در حرارت مشخص ایجاد می شود.
در محلولهایی که فقط از ساکارز خالص در آب به دست آمده اند، پلاریزاسیون وسیله اندازه گیری غلظت ساکارز موجود در محلول می باشد. در محلولهایی که علاوه بر ساکارز دارای مواد دیگری هستند که چرخش نوری ایجاد می کنند، رقم قرائت پلاریزاسیون عبارت است از جمع جبری (برآیند) چرخش های نوری مواد موجود در محلول .
-9-3رافینومتر3:
دستگاهی است که با بهره گیری از آن هدایت الکتریکی مواد معدنی در یک محلول اندازه گیری می شود و مخصوص شکر سفید می باشد.
-10-3خاکستر سنج
دستگاهی است که با بهره گیری از آن مستقیمأ درصد مواد معدنی در یک محلول اندازه گیری می شود.
-11-3هدایت الکتریکی :
عبارت است از انتقال بار الکتریکی که توسط الکترون های آزاد انجام شده باشند که واحد آن زیمنس 4 ( ) می باشد.
-12-3خاموشی (اکس تنشن ):
عبارت است از مقدار کاهش شدت نور که در نتیجه جذب نور هنگام عبور از محلول مورد آزمایش حاصل می شود.
-13-3بیناب سنج (اسپکترو فتومتر):
دستگاهی است که با بهره گیری از آن (کاهش عبور نور) را در یک محول اندازه می گیرند.
-14-3رنگ سنج (کلریمتر):
دستگاهی است که با بهره گیری از آن (کاهش عبور نور) را در یک محلول اندازه می گیرند.
-15-3قابلیت هدایت الکتریکی :
عبارت است از عکس مقاومت الکتریکی .
-16-3ایکومسا 5:
عبارت است از کمیسیون بین المللی برای یکنواخت کردن روشهای آزمون شکر6
-17-3محموله : مقداری از شکر است که بر طبق قرارداد در یک نوبت تحویل می شود.
-18-3بهر: قسمتی از یک محموله است که دارای ویژگیهای یکسان باشد.
- 4ویژگیها
-1-4ویژگیهای شیمیائی شکر سفید در جدول شماره 1آورده شده است :
-2-4ویژگیهای میکروبی و میکروبیولوژی طبق استاندارد ملی ایران به شماره 3544(استاندارد ویژگیها و روشهای آزمون میکروبیولوژی شکر و قند مایع ).
- 5درجه بندی
شکر سفید طبق جدول شماره 2بر حسب نمره ها به سه درجه به شرح زیر درجه بندی می گردد.
یادآوری : در صورتیکه ویژگیهای شکر سفید با جدول شماره 1مطابقت داشته باشد می توان آن را طبق جدول شماره 2درجه بندی کرد.
یادآوری :
- 1در نظر گرفتن شکر درجه 3 صرفا به منظور حمایت از تولیدات داخلی می باشد و شکرهای وارداتی را مشمول نمی شود. بدیهی است شکرهای وارداتی باید از ویژگیهای درجه بندی درجه های 1و 2 برخوردار باشند.
- 2لازم به تذکر است همانطوری که در جدول شماره 1مشخص شده است جمع نمره ها از جدول شماره 2نباید از اعداد مورد نظر در جدول بیشتر شود.
- 6بسته بندی
کیسه های شکر باید نو، پاکیزه و سالم از جنس پلی پروپیلن (.P.P)، کاغذ و یا کنف با لفاف پلی اتیلن باشد و شکر را در مقابل هر نوع آلودگی در انبار و ضمن حمل و نقل محفوظ نگه دارد. وزن خالص هر کیسه بر مبنای سیستم متریک حداکثر 50کیلوگرم . استفاده مجدد از هر نوع کیسه ممنوع است .
- 7نشانه گذاری
روی کیسه های شکر علائم و نشانه های زیر باید با خط خوانا، جوهر غیرسمی و پاک نشدنی و به زبان فارسی و در صورت نیاز به زبان انگلیسی یا زبان مورد تقاضای خریدار نوشته و یا برچسب شود.
-1-7نام و نوع فرآورده
-2-7نام و نشانی تولیدکننده یا بسته بندی کننده یا صادرکننده .
-3-7علامت تجارتی برای واحدهایی که دارای این علامت می باشند.
-4-7شماره پروانه ساخت از وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی .
-5-7وزن خالص .
-6-7شماره سری ساخت .
-7-7تاریخ روز پخت .
-8-7ساخت ایران .
- 8نمونه برداری
-1-8لوازم نمونه برداری :
-1-1-8بمبو با طول مناسب .
-2-1-8سطل دردار مناسب برای نمونه برداری (با توجه به جدول شماره 3).
-3-1-8گنجایه های شیشه ای دردار برای ارسال نمونه به آزمایشگاه که تقریبأ حدود 400الی 500گرم شکر گنجایش داشته باشد.
-2-8روش نمونه برداری
-1-2-8شکر بسته بندی شده :
از روی جدول شماره 3به یکی از دو روش زیر nبسته برای نمونه گیری برگزینید:
روش اول : تمام بسته های بهر ( Nعدد) را شماره گذاری کنید و برای آنها قرعه بنویسید و nقرعه بیرون بکشید و قرعه ها را باز کنید و شماره بسته های برداشتنی را بخوانید و آن بسته ها را برای نمونه گیری بردارید.
روش دوم : از شماره های Nیک قرعه بردارید. هر شماره ای آمد آن بسته را بردارید. بسته برداشتنی بعدی بسته rام خواهد بود و بعد از آن به همین ترتیب بسته rام بعدی را بردارید و این عمل را آنقدر ادامه دهید تا nبسته برای نمونه گیری برداشته شود ( rعدد صحیح خارج قسمت می باشد: = r )
همچنین در این روش برای برداشت nبسته می توان از جداول اعداد تصادفی استفاده کرد.
روش نمونه برداری از کیسه ها و سایر بسته ها به وسیله بمبو از وسط کیسه و یا بسته انجام می شود.
در مورد شکرهایی که در انبار سفت و کلوخه شده باشند با یک کلنگ و یا یک نوع سوراخ کن (مته برقی ) راهی برای عبور بمبو و نمونه برداری باز کنید.
برای اینکه در ضمن نمونه برداری شکر خشک نشود و یا از هوای مرطوب مجاور جذب رطوبت ننماید بایستی نمونه برداری به سرعت انجام و نمونه ها به سطل دردار مناسب منتقل و نگهداری شود.
پس از اینکه به اندازه های کافی نمونه برداری شد محتویات سطل را روی یک میز فلزی تمیز و خشک بریزید. مخلوط کردن شکر روی صفحه صیقلی باید به طور کامل و دقیق و در عین حال سریع انجام شود تا رطوبت شکر کاهش (از دست دادن ) و یا افزایش (جذب رطوبت ) نباید پس از مخلوط کردن ، شکر را در گنجایه های شیشه ای دردار مناسب بریزید. این گنجایه ها باید کاملا پر شود. در گنجایه ها را مسدود و تمام منفذها و درزهای آنها را به کمک پارافین جامد غیر قابل نفوذ کنید. سپس روی آنها را برچسب بزنید و مشخصات نمونه (شماره ردیف و انبار مورد نمونه برداری و تاریخ نمونه برداری ) و نام نمونه بردار را روی برچسب یادداشت کنید سپس گنجایه را لاک و مهر کنید و به آزمایشگاه ارسال دارید.
فهرست مطالب
شکر سفید - ویژگیها و روشهای آزمون (تجدید نظر)
هدف
دامنه کاربرد
تعاریف و اصطلاحات
ویژگیها
درجه بندی
بسته بندی
نشانه گذاری
نمونه برداری
روشهای آزمون
پیوست
شامل 40 صفحه Word
دانلود تحقیق شکر سفید
نویسنده: محمد غلامی پرشکوهی