خلاصه طرح :
در این طرح به بررسی کارگاه تولید اجزای سیستم فرمان خودرو پرداخته شده است ، برای بررسی طرح از روش های آماری و اقتصادی و برآورد های مالی استفاده شده است ، این طرح شامل چهار فصل میباشد ، فصل اول به بیان کلیاتی از قبیل مقدمه ، تاریخچه ، مجوز های قانونی مورد نیاز ، وضعیت بازار ، میزان واردات و صادرات و ... پرداخته است ، فصل دوم به بیان روش انجام کار پرداخته است ، بازدید از واحد کاری مشابه ، نیروی انسانی ، نحوه تامین سرمایه و ... از جمله عناوین موجود در این فصل میباشد ، فصل سوم به بررسی طرح از دیدگاه اقتصادی پرداخته است ( طرح توجیهی یا BP ) ، عناوینی از قبیل نیروی انسانی مورد نیاز ، میزان سرمایه گذاری ، مواد اولیه مورد نیاز ، ماشین آلات مورد نیاز و ... از جمله عناوین موجود در این فصل میباشد ، در نهایت فصل چهارم به بیان نتیجه اجرای طرح می پردازد .
فصل اول
کلیات
مقدمه :
مطالعات امکان سنجی، مطالعات کارشناسی است که قبل از اجرای طرح های سرمایه گذاری اقتصادی انجام میگیرد. در این مطالعات از نگاه بازار، فنی و مالی و اقتصادی طرح مورد بررسی و آنالیز قرار گرفته و نتایج حاصل از آن به عنوان مبنایی برای تصمیم گیری سرمایه گذاران مورد استفاده قرار میگیرد.
گزارش حاضر مطالعات امکان سنجی مقدماتی تولید قطعات و اجزاء فرمان خودرو می باشد. این مطالعات در قالب متدولوژی مطالعات امکان سنجی تهیه گردیده است و مطابق متدولوژی فوق ، ابتدا محصول مورد مطالعه به طور دقیق معرفی شده و سپس بررسی های لازم روی بازار آن صورت خواهد گرفت و در ادامه مطالعات فنی در خصوص چگونگی تولید و امکانات سخت و نرم افزاری مورد نیاز نیز شناسایی شده و در نهایت ظرفیت های اقتصادی و حجم سرمایه گذاری مورد نیاز برای اجرای طرح برآورد و ارائه خواهد شد تا با استفاده از آن سرمایه گذران و علاقه مندان محترم بتوانند کلیه اطلاعات مورد نیاز را کسب و در جهت انجام سرمایه گذاری اقتصادی با دید باز و مسیر شفاف اقدام نمایند. امید است این مطالعات کمکی هرچند کوچک در راستای توسعه صنعتی کشورمان بعمل بیاورد .
نام کامل طرح و محل اجرای آن :
تولید اجزای سیستم فرمان خودرو
محل اجرا :
مشخصات متقاضیان :
نام نام خانوادگی مدرک تحصیلی تلفن
دلایل انتخاب طرح :
قطعه سازی یکی از صنایع مادر و اساسی در هر کشور به شمار می آید. این قطعات خود به عنوان کالای واسطهای در تولید انواع خودرو یا بازار خدمات پس از فروش آن مورد استفاده دارند. از اینرو توسعه صنعت قطعه سازی به مفهوم توسعه صنعت خودروسازی کشور است و لذا مجموعه قطعه سازی را میتوان به عنوان یکی از محورهای توسعه کشورها تلقی کرد. در حال حاضر صد ها واحد صنعتی مشابه طرح حاضر در کشورمان مشغول قطعه سازی برای خودرو میباشند. خودرو های صنعتی و کشاورزی از دیگر موارد کاربرد قطعات طرح است و اهمیت این صنعت نیز برای همگان روشن و شفاف می باشد. بنابراین در مجموع ملاحظه می گردد که قطعات تولیدی طرح به عنوان زیرساختهای صنعت کشور به شمار میآیند و از درجه اهمیت بالایی برخوردار می باشند.
وضعیت و میزان اشتغالزایی :
تعداد اشتغالزایی این طرح 26 نفر میباشد .
تاریخچه و سابقه مختصر طرح :
نام و کد محصولات
محصولات مورد نظر طرح حاضر، تولید قطعات و اجزاء فرمان خودرو میباشد. فرمان مجموعه ای از یک خودرو است که نقشتغییر جهت چرخ ها را بر عهده دارد که این امر خود سبب تغییر مسیر حرکت خودرو می گردد . فرمان ها در خودرو دارای انواع مختلف می باشند که ذیلا به آنها اشاره شده است :
• فرمان با جعبه فرمان ساچمه ای
• فرمان با جعبه فرمان حلزونی تاج خروسی
• فرمان با جعبه فرمان حلزونی غلطکی
• فرمان با جعبه فرمان انگشتی )بادامکی (
• فرمان با جعبه فرمان کشویی
مجموعه فرمان از قطعات متعددی تشکیل یافته است که این قطعات ذیلا فهرست شده است .فلکه فرمان ، جعبه فرمان ، هزار خار فرمان ، اهرم هزار خار ، سگ دست ، بلبرینگ، کاسه نمد ، تاج خروسی ، پیچ تنظیم خلاصی ، میل فرمان ، شغال دست ، سیبکها نمدی فرمان میل تعادل که حرکت از فلکه فرمان به جعبه فرمان منتقل و در آنجا حرکت دورانی به کمک هزار خار فرمان به حرکت رفت وبرگشتی تبدیل می شود . هزار خار فرمان به کمک اهرم هزار خار به میله های رابط فرمان متصل است و حرکت را به اهرمی که به سگ دست متصل است منتقل می نماید . حرکت اهرم سگدست باعث حرکت چرخها حول محور سگدست می شود. قطعات فوق الذکر به لحاظ روش تولید ، ماهیت فنی قطعه ، تکنولوژی ساخت و غیره با همدیگر متفاوت است بطوریکه می توان دسته بندی های متعددی را برای آنها انجام داد . لذا با توجه بر دسته بندی فوق ، در طرح حاضر قطعات زیر برای تولید در نظر گرفته شده است .
• اهرم هزار خار
• هزار خار فرمان
• فلکه فرمان
• تاج خروسی
• میل فرمان
• میل تعادل
مجموعه قطعات فوق الذکر بعنوان اجزاء سیستم فرمان محسوب و بعنوان محصول همگن فرمان در طرح حاضر مورد مطالعه قرار خواهد گرفت . در شکل زیر چند نمونه از قطعات فرمان آمده است.
کد ISIC
مطابق طبقهبندی وزارت صنایع و معادن، قطعات و اجزاء فرمان ، دارای کد آیسیک 34301316 می باشند.
شماره تعرفه گمرکی
شماره تعرفه گمرکی قطعات خودرو بر اساس سهم تولید داخل آنها تعیین شده است . و از آنجائیکه قطعات مورد مطالعه در قسمت های مختلف خودرو دارای کاربرد هستند ، لذا نمی توان قطعه خاصرا تعیین و شماره تعرفه دقیقی را برای آن عنوان کرد . از اینرو در جدول زیر شماره تعرفه بر اساس تقسیم بندی وزارت بازرگانی آورده شده است .
قطعات مورد مطالعه نیز در قالب تقسیم بندی بالا قرار میگیرند .
شرایط واردات محصول
با مراجعه به کتاب مقررات صادرات و واردات وزارت بازرگانی، نتیجه گیری شده است که محدودیت خاصی برای واردات قطعات مورد مطالعه وجود ندارد. لذا با پرداخت حقوق گمرکی به شرح میزان ذکر شده در جدول بالا ، امکان واردات وجودخواهد داشت.
توضیح:
همانطوریکه ذکر شد مطابق مقررات منتشر شده از سوی وزارت بازرگانی، هیچگونه محدودیت قانونی برای واردسازی قطعات خودرو وجود ندارد، لیکن لازم است در این خصوصبه مورد بسیار مهم زیر توجه شود.
الف - بازار قطعات خودرو درکشورمان به سه گروه تقسیم میگردد و شرایط خرید این گروهها به صورت زیر است.
بازار OEM
در این بازار به طورکامل قطعات از داخل کشور تهیه میشود و لذا در صورتی که امکان ساخت داخل برای قطعهای موجود نباشد. خودروساز خود رأساً اقدام به واردسازی قطعه مورد نیاز می نماید. لذا واردات توسط غیر و فروش آن به خودروساز اتفاق نمی افتد. (خودروسازقطعات وارداتی را خرید نمی کند(
بازار OES
شرایط این بازار نیز مشابه شرایط عنوان شده برای بازار OEM است.
بازار AM
در این بازار شرایط رقابتی برقرار است. لذا در صورتی که قطعات وارداتی قابلیت رقابت به لحاظ کیفی و قیمت به موارد مشابه داخلی را داشته باشند، امکان واردات وجود خواهد داشت. با توجه به مطالب ذکر شده ، می توان عنوان کرد که عملا" امکان واردات و فروش قطعات در بازار OES و OEM تنها برای شرکتهای خودرو ساز قابل انجام بوده ولی در بازار AMواحدهای مختلف امکان واردسازی و فروش قطعات منفصله خودرو را دارا هستند .
ب - قطعات و اجزاء فرمان در گروه قطعات کند مصرف خودرو طبقهبندی میگردند، لذا مصرف آن در بازار خدمات پس از فروش بسیار پایین تر از بازار خودروسازان است بطوریکه بخش قریب به اتفاق این قطعات در بازار OEM مصرف می شود و از اینرو میزان واردات نیز در سطح پائین خواهد بود.
ج - با توجه به مطالب ذکر شده ، قابل نتیجهگیری است که علیرغم نبود محدودیت برای واردات، عملاً واردات این قطعات امکانناپذیر و یا در سطح بسیار پایین اتفاق میافتد.
بررسی استانداردهای موجود در مورد محصول
محصول مورد مطالعه، قطعات و اجزاء فرمان خودرو است که از طرق مختلف تولید خواهد شد. این قطعات خود به عنوان یک محصول واسطه در تولید یا تعمیرات خودرو ها مورد استفاده دارند. از اینرو ماهیت این قطعات طوری است که نمیتوان استاندارد خاصی را برای آن تعیین کرد و لذا هیچگونه استاندارد ملی یا بین المللی برای این قطعات وجود ندارد. ولی باید گفت که تولید این قطعات تحت مشخصات فنی ارائه شده از طرف خودرو سازان صورت می گیرد که به نوعی نیز میتوانیم مشخصات فوق را به عنوان الزامات و استانداردهای مورد نیاز در تولید تلقی نماییم. مشخصات فنی قطعات در قالب نقشه فنی، برگ آنالیز مواد اولیه مصرفی و برگ مشخصات مکانیکی و متالوژیکی از طرف هر خودرو ساز تهیه و ارائه می گردد که رعایت تک تک آنها از طرف سازندگان امری اجتناب ناپذیر است .
همچنین لازم به ذکر است که هر شرکت خودرو ساز استاندارد و الزامات فنی مخصوص به خود را دارا است .
بررسی و ارائه اطلاعات لازم در زمینه قیمت تولید داخلی و جهانی محصول بررسی قیمتهای داخلی
هر قطعه از خودرو، با توجه به نوع قطعه و خودروی مورد استفاده از قیمت های متفاوتی برخوردار است . قطعات فرمان نیز همانند سایر قطعات خودرو به نسبت خودروی مورد استفاده دارای قیمت های مختلفی می باشند .
بازار قطعات خودرو به سه گروه خودرو سازان ، خدمات پس از فروش خودرو و صادرات تقسیم بندی گردید . لذا می توان گفت که یکی دیگر از عوامل تعیین قیمت قطعات محسوب می گردد ، نوع بازار می باشد . لذا در اینجا قیمت چند نمونه قطعه جهت تفهیم موضوع آورده شده است .
همانطوریکه جدول بالا نیز نشان می دهد قیمت قطعات با توجه بر نوع خودروی مورد استفاده و همچنین نوع بازار متفاوت است .
مروری بر قیمتهای جهانی قطعات
همانند مطالب عنوان شده قبل ، در مورد قیمت جهانی قطعات خودرو نیز نمی توان اقدام به تعریف رقم خاصی نمود. چرا که قیمت ها تابع نوع قطعه تولیدی و همچنین خودروئی می باشد که قطعه برای آن ساخته می شود و نظر بر اینکه یک کارخانه قطعه سازی اقدام به تولید رنج وسیعی از قطعات مینماید از اینرو ارائه قیمت واحد برای آن امکان ناپذیر می باشد. لازم به ذکر است که در بررسی امکان پذیری صادرات قطعات صنعتی ، عموما مزیت های رقابتی تولید در کشور مبداء با موارد مشابه در کشور مقصد مورد مقایسه قرار می گیرد و در صورت وجود مزیت ، صادرات شکل می گیرد . در مورد عوامل مطرح در صادرات در ادامه توضیحات لازم ارائه خواهد شد .
معرفی موارد مصرف و کاربرد محصولات
محصول تولیدی طرح قطعات و اجزاء فرمان خودرو است و لذا کاملا واضح است که مورد مصرف و کاربرد این قطعات در خودرو سازی است و می توان گفت که هر خودرو بدون استثناء از این قطعات استفاده می کنند ، لیکن مشخصات فنی آنها به نسبت نوع خودرو متفاوت است .
لازم به ذکر است که بازار قطعات خودرو به بخش های زیر تقسیم بندی می گردد:
بازار OEM :
این بازار را خودروسازان کشور تشکیل می دهند که شرکتهای تأمین کننده آنها اقدام به تأمین قطعات مورد نیاز خود از قطعهسازان می نمایند. شرکتهای ساپکو )تأمین کننده شرکت ایران خودرو ( شرکت سازهگستر سایپا )تأمین کننده شرکت سایپا ( شرکت اپکو )تأمین شرکت ایران خودرو دیزل ( از شرکت اصلی فعال در این بازار به شمار می آیند.
بازار OES :
این بازار خدمات پس از فروش خودروها میباشد که وابسته به شرکتهای خودروساز است سازمان خدمات پس از فروش ایران خودرو ) ایساکو( ، شرکت سایپا یدک، شرکت گسترش خدمات پارس خودرو، مزدا یدک از شرکتهای این گروه محسوب میشوند.
بازار AM :
این بازار قطعات خودرو شامل کلیه لوازم یدکی فروش های مختلف در سطح کشور میباشد که به صورت آزاد ) بدون ارتباط خاصبا خودرو سازان ( اقدام به فروش قطعات خودرو می نمایند. میزان مصرف در هر کدام از بازارهای خودرو متفاوت است که مطالعات بیشتر در این خصوص در بخش مطالعات عرضه و تقاضا ارائه خواهد شد .
بررسی کالاهای جایگزین و تجزیه و تحلیل اثرات آن بر مصرف محصول
ماهیت طرح حاضر، قطعه سازی است و در صنعت قطعه سازی نیز تولید براساس مستندات فنی، نقشه، روش تولید و دستورالعملهای آن صورت میگیرد و لذا خارج از فرایند فوق، نمی توان قطعهای را تولید و عرضه کرد. از طرف دیگر هر قطعه در جایگاه خود دارای کاربرد است. به طوری که در عوض یک قطعه، هیچ نوع قطعه دیگری را نمی توان استفاده کرد. از اینرو در مجموع میتوان گفت که برای محصولات تولیدی طرح، هیچگونه کالای جایگزین وجود ندارد.
البته واردات همین قطعات یا قطعات تولید شده توسط دیگر واحدهای صنعتی وجود دارند که از موارد فوق نیز به عنوان محصولات رقیب می توان یاد کرد نه محصولات جایگزین.
کشورهای عمده تولید کننده و مصرف کننده محصول
مورد مصرف قطعات تولیدی طرح در صنعت خودرو می باشد . لذا کشورهای تراز اول در تولید خودرو را میتوانیم به عنوان بزرگترین تولیدکننده و همچنین بزرگترین مصرف کننده قطعات مورد مطالعه معرفی نماییم.
در جدول زیر فهرست چند کشور عمده تولید کننده خودرو و میزان تولید آنها )به عنوان صنایع مصرف کننده قطعات مورد مطالعه ( آورده شده است.
با توجه به جدول فوق میتوان گفت که کشورهای عنوان شده در جدول که به عنوان کشورهای مطرح تولیدکننده خودرو می باشند، به عنوان کشورهای عمده تولیدکننده و مصرف کننده قطعات آلومینیومی نیز محسوب می گردند.
معرفی شرایط صادرات
از نقطه نظر مقررات وزارت بازرگانی، برای صادرات محصولات تولیدی طرح هیچگونه شرایط و محدودیتی وجود ندارد. لیکن از آنجایی که این محصولات، یک کالای صنعتی و مهندسی محسوب میگردند، از اینرو ورود به بازارهای جهانی مستلزم برخورداری تولیدکننده از شرایطی میباشد که در جدول زیر به شرایط فوق اشاره شده است.
وضعیت عرضه و تقاضا
بررسی ظرفیت بهره برداری و روند تولید از آغاز برنامه سوم تاکنون
بررسی ظرفیت های بهره برداری
با مراجعه به اطلاعات وزارت صنایع و معادن، ملاحظه شده است که تعداد زیادی واحد صنعتی در حال تولید قطعات و اجزاء فرمان می باشند . بنابراین به منظور خلاصه نویسی ، فهرست این واحدها در هر استان جمع بندی و در جدول زیر ارائه شده است .
همچنین علاوه بر واحدهای فوق ، واحدهایی نیز درحال تولید میل موج گیر فرمان می باشند که فهرست آنها در جدول زیر آمده است .
بررسی روند ظرفیت نصب شده تولید قطعات فرمان در کشور
با توجه به جدول شماره 5 ، براساس تاریخ شروع بهرهبرداری واحدهای فعال موجود، روند ظرفیت نصب شده تولید قطعات در کشور به شرح جدول زیر جمع بندی شده است.
بررسی روند تولید واقعی قطعات فرمان در کشور
در جدول بالا، واحدهای فعال در تولید اجزاء و قطعات فرمان خودرو در کشوربه همراه ظرفیت اسمی آنها بر آورد شد . لیکن نکته ایکه در اینجا باید ذکر گردد اینست که محوریت فرایند تولید قطعات مورد مطالعه ماشین کاری است و مطابق ماهیت فنی این کارخانه ها ، قابلیت تولید بسیاری از قطعات صنعتی ) خودروئی و غیره خودروئی ( با استفاده از ماشین آلات موجود ، امکان پذیر می باشد . از اینرو هر چند مجوزهای صنعتی آنها برای تولید قطعه خاصی است ، لیکن این واحدها بر اساس نیاز بازار و قابلیت اخذ سفارش ، اقدام به تولید می نمایند . در بازار قطعات خودرو ، سه عامل قیمت، تحویل به موقع و فروش اعتباری تا 5 ماه نقش محوری را در سفارش دهی خودرو ساز دارند و لذا قطعه سازانی می توانند از این بازار سفارش دریافت کنند که از قابلیت رقابت در عوامل فوق برخوردار باشند . با توجه به حضور قطعه سازان زیادی در بازار، مسلما " واحدهایی میتوانند نظر خود روساز را به خود جلب نمایند که از توان رقابتی بالایی نسبت به سایرین برخوردار باشند.
با توجه به مطالب ذکر شده قابل نتیجه گیری است که واحدهای قطعه ساز عموما" نمی توانند از تمام ظرفیت تولیدی خود استفاده نمایند ولذا تنها متناسب با سفارش کسب شده اقدام به تولید کرده و باقی مانده ظرفیت خود را به تولید قطعات دیگر اختصاصمی دهند. از این رو برای بررسی تولید واقعی این واحدها ،از آنجائیکه قطعات مورد مطالعه تنها در بخش خودرو دارای کاربرد هستند لذا ما با استفاده از جمع تقاضای بازار و با در نظر گرفتن این که بخش عمده این تقاضا توسط قطعه سازان داخلی تامین می شود ،اقدام به برآورد تولید واقعی کشور خواهیم کرد. در جدول شماره 18 جمع مصرف اجزاء و قطعات فرمان در بازار کشورمان آورده شده است و لذا مطابق توضیحات مربوط به مصرف ، می توان گفت که کلیه قطعات فوق در داخل کشور تولید می گردد . از اینرو میزان مصرف فوق الذکر را می توان معادل با تولید داخل احتساب کرده و بر اساس آن روند تولید واقعی قطعات مورد مطالعه را در سالهای گذشته بصورت جدول زیر تهیه کرد .
بررسی سطح تکنولوژی تولید در واحدهای فعال
فرایند تولید قطعات فرمان به صورت زیر است :
با توجه به فرایند بالا میتوان گفت که تکنولوژی مورد استفاده در قطعهسازی در مورد کلیه واحدهای تولیدی آن یکسان است و تفاوت خاصی بین تکنولوژیها وجود ندارد. لیکن آنچه که سبب ایجاد تمایز بین قطعات تولید شده کارخانجات مختلف نسبت به همدیگر میتواند بشود ، شامل موارد زیر خواهد بود :
• توان مهندسی واحد تولیدی در انتخاب مواد
• اجرای دقیق سیکل عملیات حرارتی
• دقت عمل در هنگام ماشینکاری و استفاده از ماشین آلات مخصوص
همچنین در اینجا باید گفت که تکنولوژی تولید قطعات فرمان علاوه بر ایران در سایر نقاط جهان نیز به همان شکلی انجام میگیرد که در فرایند بالا شرح داده شده است و لیکن همچنان کیفیت قطعات تولیدی نیز به مشابه مطالب ذکر شده در بالا، تابع توان مهندسی، دقت عمل اپراتورها و کنترل کیفیت و همچنین کیفیت عملیات حرارتی خواهد داشت.
نگاهی به راندمان تولید )درصد استفاده از ظرفیت اسمی( در واحدهای تولیدی فعال
قطعات مورد مطالعه، محصولات واسطه ای هستند که در صنایع خودروسازی کاربرد دارند. بنابراین برنامه ریزی تولید واحدهای صنعتی قطعه ساز به طور کامل تابع سیاست های خودروسازان و بازار خدمات پس از فروش آنان می باشد . در جدول شماره 7 ظرفیت نصب شده تولید قطعات در کشور آورده شده است . همچنین در جدول شماره 8 تولید واقعی کشور بر آورد گردید . از اینرو با تقسیم تولید واقعی بر ظرفیت اسمی ، می توان گفت که واحدهای فعال در تولید این قطعات بطور متوسط با راندمان 33 درصد فعالیت داشته اند .
پیشبینی عرضه در بازار آینده کشور
عرضه قطعات فرمان خودرو ، در آینده از طریق تولید واحدهای فعال و طرحهای در حال ایجاد و همچنین واردات صورت خواهد گرفت که در ادامه هر کدام از آنها مورد بررسی قرار گرفته است.
الف) پیشبینی تولید داخل واحدهای فعال
در جدول شماره 5 ظرفیت نصب شده کشور برای تولید قطعات فرمان در سالهای گذشته آورده شد. همچنین در جدول شماره 8 تولید واقعی این قطعات برآورد گردید و لذا با مقایسه ظرفیت نصب شده و تولید واقعی در سالهای گذشته ، مشاهده می گردد که واحدهای فوق تنها با 33 درصد ظرفیت خود در حال فعالیت بوده اند . از اینرو می توان گفت که در سالهای آینده در صورت وجود تغاضا ، واحدهای فعال کشورمان قابلیت افزایش تولید را خواهند داشت و در نهایت در صورتیکه راندمان تولیدی این واحدها پس از افزایش ظرفیت 75 درصد فرضگردد در اینصورت واحدهای فوق پتانسیل تولید سالانه 2032126 دست در سال را خواهند داشت .
ب ( پیشبینی تولید داخل واحدهای در حال ایجاد
در جدول شماره 10 فهرست طرحهای در حال ایجاد کشور آورده شد. بنابراین مطابق سوابق موجود، بر حسب درصد پیشرفت فعلی طرحها ، مقاطع بهره برداری از آنها به صورت زیر فرض شده است :
با توجه به جدول بالا ، ظرفیت طرحهای در حال ایجاد که در آینده به ظرفیت نصب شده کشور اضافه خواهد شد، به صورت زیر قابل پیش بینی است:
راندمان تولید واقعی طرحهای در حال ایجاد متناسب با عرف طرحهای صنعتی به صورت 50 درصد ظرفیت اسمی در سه سال اول بهرهبرداری لحاظ شده است.
بررسی روند واردات محصول از آغاز برنامه سوم تا نیمه اول سال 1385
در قسمت بررسی شماره تعرفه قطعات مورد مطالعه عنوان شد که این قطعات شماره تعرفه مستقلی ندارند. این قطعات به صورت مجموعهای وارد میشوند که متشکل از تعداد متنوع از قطعات مختلف است. و لذا تنها در مورد قطعات عمومی امکان دسترسی به شماره تعرفه وجود دارد . بنابراین نمیتوان آمار دقیقی از حجم واردات آنها ارائه کرد.
جمع بندی عرضه
در جدول زیر جمع بندی عرضه قطعات فرمان خودرو آمده است .
بررسی روند مصرف از آغاز برنامه سوم تاکنون
ضریب مصرف قطعات فرمان در هرخودروی تولیدی یک است . از طرف دیگر بازار خدمات پس از فروش خودرو نیز مصرف کننده این قطعات است . لذا به منظور بررسی روند مصرف این قطعات ، لازم است تعداد خودرو در کشور به همراه تولید سالانه آن مورد توجه قرار گیرد . در ادامه بررسی های لازم در این خصوص انجام گردیده است .
الف ( برآورد مصرف در خودرو سازان
مجموعه خودروهای تولید داخل کشورمان را میتوان از نگاه مصرف قطعات تولید داخل در ساخت آنها، به دو گروه عمده تقسیم بندی کرد :
گروه اول: این گروه از خودروها بخش عمده قطعات مصرفی در تولید خودرو را از سازندگان داخلی تأمین می نمایند و درصد کمی قطعات وارداتی در ساخت این گروه از خودروها کاربرد دارد. بخش عمده خودروهای تولیدی گروه ایران خودرو و سایپا در این گروه قرار دارند .
گروه دوم: در این گروه از خودروها ، آن دسته از خودروها قرار دارند که تولید آنها در کشور با تعداد پایین صورت می گیرد و لذا داخلی کردن تولید قطعات آنها از توجیه اقتصادی لازم برخوردار نمی باشد. از طرف دیگر برخی خودروها علاوه بر تیراژ پایین تولید در گروه خودروهای لوکس نیز طبقه بندی میشوند و لذا تولید داخل قطعات آنها صرف اقتصادی ندارد. باتوجه به مطالب ذکر شده می توان گفت که برای برآورد نیاز صنایع خودروسازی کشورمان به قطعات ساخت داخل، تنها میتوان به حجم تولید دو شرکت اصلی ایران خودرو و سایپا به عنوان بازار مصرف کننده قطعات خودرو استناد کرد. در جدول زیرآمار تولید انواع خودرو در کشورمان آورده شده است.
پیشتر اشاره گردید که مصرف قطعات تولید داخل صرفا دًر مورد خودروهایی می باشد که دارای تعداد تولید بالا در کشور می باشند که این امر در مورد خودروهای سواری و وانت تولیدی دو شرکت بزرگ ایران خودرو و سایپا و همچنین بخشی از خودروهای نیمه سنگین و
سنگین صادق می باشد و لذا سایر خودروهای تولید داخل )سواری – سنگین – نیمه سنگین( از قطعات تولید داخل استفاده نکرده بلکه خودروسازان اقدام به واردات مجموعه های خودرو مینمایند که قطعات مورد مطالعه نیز در دل مجموعه های فوق قرار دارند. از اینرو در اینجا تولید خودروهای سواری و وانت بعنوان خودرو های استفاده کننده از قطعات فرمان ساخت داخل در نظر گرفته خواهد شد که در این رویکرد سهم آن دسته از خودروهای سواری که از قطعات تولید داخل استفاده نمی کنند با سهم خودروهای سنگین که از قطعات ساخت داخل استفاده می نمایند تهاتر شده است .
پیشتر ضریب مصرف قطعات فرمان در هر خودرو یک دست برآورد گردید. از اینرو میزان مصرف خودرو سازان معادل با تعداد تولید خودرو خواهد بود که بدین وسیله میزان مصرف این قطعات در سالهای گذشته به صورت جدول زیر برآورد شده است.
ب- برآورد روند مصرف در بازار خدمات پس از فروش خودرو
قطعات فرمان ، از جمله قطعات کند مصرف (Slow moving) در تعمیرات و خدمات پس از فروش خودرو محسوب میشوند. از طرف دیگر عموما تمامی این قطعات در طول بهره برداری
مشمول تعویض قرار نمی گیرند . لذا بر اساس یک نظر سنجی از چند تعمیرگاه مجاز خودرو ، تعداد قطعات مشمول تعویض 35 درصد و ضریب مصرف این قطعات در هر خودرو ) دوران 0 میباشد. 4(یعنی هر خودرو در هر ده سال یکبار قطعات فرمان مشمول / بهره برداری ) معادل 1تعویض را تعویض می نماید( با توجه به تعداد خودروهای ترددی در کشورمان و همچنین ضریب مصرف و تعویض عنوان شده میزان نیاز این خودروها به قطعات فرمان برآورد شده است.
جمع بندی میزان مصرف داخل قطعات فرمان خودرو
با استفاده از جدول شماره 16 و 17 جمعبندی مصرف قطعات فرمان انجام گردیده است
بررسی روند صادرات از آغاز برنامه توسعه سوم تا سال 85
یک خودرو متشکل از هزاران قطعه می باشد که قطعات مورد مطالعه به عنوان بخشی از مجموعه قطعات فوق محسوب میگردند. همچنین در قسمت های قبلی عنوان شد که این قطعات به صورت تک تک دارای شماره تعرفه مستقل نبوده و بلکه به صورت مجموعه ای و یا تحت عنوان دارای هویت از نگاه وزارت بازرگانی میباشند. از اینرو برای میزان صادرات، عموما قًطعات خودرو را به صورت یک خانواده مشترک مدنظر قرار میدهند ) یعنی صادرات کل قطعات خودرو ( که در اینجا ما نیز همین قاعده را رعایت کرده و روند صادرات در سالهای گذشته را عنوان کرده ایم:
قطعات فرمان درردیف قطعات کند مصرف خودرو قرار دارد که در جدول بالا میزان صادرات آن ارائه شده است . لیکن بعلت نبود آمار دقیق امکان تفکیک این قطعات از کل صادرات قطعات کند مصرف وجود ندارد ولی مطابق اظهار برخی دست اندرکاران صنعت و بازار ، صادرات این قطعات در گذشته وجود داشته است ولی بدلیل نبود آمار موثق در این مورد ، امکان ارائه آماری برای صادرات وجود ندارد .
بررسی نیاز به محصول با اولویت صادرات تا پایان برنامه توسعه چهارم
برآورد میزان تقاضای داخل در آینده
موارد کاربرد قطعات مورد مطالعه در صنعت مانند خودرو است . از اینرو مناسب ترین راه برای پیش بینی تقاضا در آینده ، استفاده از روش رگرسیون مصرف در گذشته می باشد که این امر در جدول زیر انجام گردیده است .
برآورد قابلیت صادرات در آینده
هر چند که در جدول شماره 19 سابقه صادراتی قطعات کند مصرف خودرو از کشورآورده شد . لیکن نظر بر اینکه علی رغم وجود صادرات در گذشته ، آمار قابل استنادی در مورد مقدار آن در دست نمی باشد ، لذا در مورد آینده نیز نمی توان رقم خاصی را پیش بینی کرد و تنها در اینجا شایان ذکر است که صادرات این قطعات وجود داشته و قابل افزایش است .
برآورد تقاضای کل
تقاضای کل مجموع تقاضای بازار داخل و صادرات است که با توجه به نبود آمار دقیق صادرات ، تقاضای کل معادل تقاضای داخل در نظر گرفته شده است . جمع بندی و نتیجه گیری مطالعات بازار و پیشنهاد نهایی در مورد احداث واحدهای جدید از نگاه توجیه پذیری بازار از موازنه جداول پیش بینی عرضه و تقاضا چنین بر می آید که در سال های آینده بازار کشور از مازاد عرضه برخوردار خواهد بود و پس از بهره برداری از واحدهای در حال ایجاد ، این مازاد عرضه افزایش نیز پیدا خواهد کرد . بنابراین قابل نتیجه گیری است که ایجاد واحدهای جدید برای تولید این قطعات در شرایط کنونی به لحاظ بازار توجیه ناپذیر است .
همچنین باید گفت که با نگاهی به طرح های در حال ایجاد ، مشاهده می گردد که تعداد 28واحد با ظرفیت 8021000 دست در کشورمان در حال ایجاد می باشند . ظرفیت طرح های فوق حدود 3 برابر ظرفیت نصب شده در کشور است و این در حالی است که واردات به کشور در مطالعات در نظر گرفته نشده است و لذا با توجه بر جمیع جهات ایجاد طرح های جدید توصیه نمی شود .
بررسی اجمالی تکنولوژی و روش تولید محصول در کشور و مقایسه آن با دیگر کشورها
نگاهی به روش تولید قطعات فرمان فرایند تولید قطعات فرمان به صورت زیر است:
شرحی بر فعالیتهای مختلف فرایند تولید
ماشینکاری
بخش عمده قطعات مورد مطالعه از طریق ماشینکاری تولید خواهد شد ولی باید گفت که ماشین های مورد استفاده در این فرایند ، از نوع ماشین آلات مخصوص می باشند .
عملیات حرارتی
عملیات حرارتی در مورد قطعات فرمان از اهمیت بالائی برخوردار است چرا که سطح سختی این قطعات لازم است از درجه بالائی برخوردار باشد . سخت کاری در کوره های الکتریکی انجام می گیرد . استفاده از فولادهای مخصوصمانند فولاد سمانتسیون سبب اجرای یک فرایند حرارتی قابل قبول می شود .
عملیات تکمیلی ماشینکاری
انجام عملیات حرارتی روی فلز ، سبب کدر شدن سطح آن و خروج برخی اندازه ها از دقت لازم می گردد . از اینرو با انجام عملیات تکمیلی قطعه علاوه بر برخورداری از صافی سطح مناسب ، به دقت ابعادی مورد نظر رسانده می شود.
رنگ و عملیات فینیشینگ
برخی از قطعات فرمان لازم است رنگ گردند . لذا این عملیات در انتهای کار انجام می گیرد .
فورج سرد
برخی از قطعات فرمان مانند میل فرمان از طریق فورج سرد تولید می شود . در این روش قطعه خام تحت ضربات پرس و بصورت خام به قطعه مورد نظر تغییر شکل داده می شود .
مقایسه روش تولید معمول کشورمان با دیگر کشورهای جهان
تکنولوژی و روش تولید قطعات فرمان در سایر کشورها همان روشی است که در کشور ما انجام می گیرد و تاکنون روش دیگری برای این کار در نقاط دیگر جهان معرفی نشده است.لیکن آنچه که در فرایند تولید این قطعات دارای اهمیت است و حتی میتوان گفت که این عوامل کیفیت قطعه تولید شده را تشکیل داده و در کشورهای صنعتی از درجه بالاتری برخوردار می باشد موارد ذیل هستند.
• توان مهندسی واحد تولیدی در انتخاب مواد و آماده سازی آن
• توان مهندسی در انجام عملیات حرارتی
• دقت عمل اپراتورها در هنگام ماشینکاری و دقت تولید ماشین ها
• دقت عمل کنترل کیفیت در جلوگیری از ورود قطعات نامرغوب به مجموعه قطعات آماده فروش
فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد
تعداد صفحات این مقاله 68 صفحه
پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید
دانلود مقاله کارآفرینی کارگاه تولید اجزای سیستم فرمان خودرو
