مقدمه
انجام هر کار یا فعالیتی مستلزم صرف مقداری انرژی است. انرژی شیمیایی، انرژی حرارتی، انرژی مکانیکی و انرژی الکتریکی برخی از انواع مهم انرژی می باشنند. انرزی الکتریکی به علت سهولت تولید وانتقال وتوزیع وبه علت تبدیل به انواع دیگر انرژی امروزه در جهان کاربرد بسیار وسیعی دارد. نمونه ای از کاربرد های گوناگون آن عبارتند از:
الف) استفاده از انرژی الکتریکی به منظور تأمین روشنایی
انرژی الکتریکی در تأمین روشنایی خانه ها، مغازه ها، کارخانجات، ادارات و بیمارستان ها وغیره کاربرد دارد. به علت وسعت این مورد استفاده وگوناگونی آن امروزه در مهندسی برق شاخه ای موسوم به مهندسی روشنایی به آن اختصاص یافته است.
ب) انرژی الکتریکی به منظور تولید حرارت
نمونه های از کاربرد انرژی الکتریکی به منظور تولید حرارت در اتوی برقی، فرهای آشپزخانه، آبگرمکن، انواع دستگاه های خشک کن وغیره می باشد.
پ) انرژی الکتریکی به منظور تأمین قدرت
این کاربرد بخش بسیار گسترده ووسیعی را در صنعت به خود اختصاص می دهد که به عنوان نمونه های از این کاربرد را می توان در کارخانجات، صنایع، اتوبوس های برقی، ماشین های لباسشوی، ظرفشوی، جاروب برقی وغیره نام برد.
با توجه به موارد مذکور درمی یابیم که انرژی الکتریکی در میان انواع دیگر انرژی ها داراری اهمیت زیاد وجایگاه ویژه ای می باشد.
کلیات
در این فصل بخش های اساسی یک سیستم قدرت الکتریکی، اهمیت سیستم های توزیع انرژی الکتریکی، اهم وظایف شرکت های توزیع وشبکه های الکتریکی از دید گاه های مختلف مورد بررسی قرار گرفته است.
۱-۱- بخش های اساسی یک سیستم قدرت الکتریکی
هر سیستم قدرت الکتریکی از سه بخش اساسی، تولید وانتقال وتوزیع به شرح زیر تشکیل می شود:
الف) مراکز تولید یا نیروگاه ها: این مراکز انرزی الکتریکی را تولید می کنند.
ب) سیستم های انتقال انرژی الکتریکی: برای انتقال انرژی الکتریکی تولیدی که اغلب در فواصل دور از مراکز مصرف قرار دارند وهمچنین انتقال قدرت های بزرگ به مراکز مصرف از سیستم های انتقال استفاده می شود. در حال حاضر در کشور ما، ولتاژهای انتقال ۱۳۲kv،۲۳۰kv، ۴۰۰kv، می باشد.
پ) سیستم های توزیع انرژی الکتریکی: این سیستم ها انرژی الکتریکی مورد نیاز مشترکین خانگی، تجاری وبرخی از صنایع کوچک را به ولتاژ اولیه توزیع ۲۰ کیلو ولت ویا ۳۳ کیلو ولت(در مناطقی از ایران مانند منطقه خوزستان) ویا ولتاژ ثانویه توزیع ۲۲۰ ولت تک فاز و۳۸۰ ولت سه فاز تأمین می کنند
۲-۱- اهمیت سیستم های توزیع در صنعت برق
اگر کل سرمایه گذاری در صنعت برق را ۱۰۰% فرض کنیم سهم سرمایه گذاری در هر یک از بخش های تولید، انتقال وتوزیع حدوداً به شرح زیر است:
· سرمایه گذاری در بخش تولید حدوداً ۴۰%
· سرمایه گذاری در بخش انتقال حدوداً ۲۰%
· سرمایه گذاری در بخش توزیع حدوداً ۴۰%
بنابر این ملا حضه می شود که قسمت عمده سرمایه گذاری در صنعت برق هرکشور به بخش های تولید وتوزیع اختصاص دارد وبخش توزیع یک درصد سرمایه گذاری حدود□ برابر درصد سرمایه گذاری در بخش تولید را در بر می گیرد. از این رو می توان گفت که سیستم های توزیع جایگاه ویژه ای را در صنعت برق هر کشور دارا می باشند وبدین جهت است که ضرورت دارد برنامه ریزی وطراحی این سیستم ها به طور بهینه واقتصادی انجام پذیرد تا برگشت سرمایه دچار مشکل نگردد.
۳-۱- اهم وظایف شرکت های توزیع برق
اهم وظایف شرکت های توزیع برق عبارتند از:
● ارائه خدمات با کیفیت قابل قبول یعنی تأمین ولتاژ ثابت وفرکانس ثابت جهت مصرف کننده.
برای اینکه ولتاژ قابل قبول در دو سر مصرف کننده تأمین شود افت ولتاژمجاز نبایستی در قسمت های مختلف شبکه توزیع از درصد معینی تجاوز کند(موضوع بحث، در بخش محاسبات)، (اهمیت تأمین فرکانس ثابت، در مباحث پایداری سیستم های قدرت مورد بررسی قرار می گیرد که خارج از مبحث این کتاب می باشد).
● تداوم سرویس
خاموشی وقطع برق در سیستم به خوبی طراحی شده نباید وجود داشته باشد مگر در اثر حوادث کاماً استثنایی
● سازگاری تعرفه ها با تعرفه های بین المللی
● ایمن بودن شبکه توزیع
در همه کار های روزمره زندگی باید ایمنی مد نظر باشد به خصوص در شبکه های برق که عدم رعایت ایمنی خسارات جانی ومالی جبران ناپذیری به همراه خواهد داشت. نظر به اهمیت موضوع ایمنی در شبکه های برق، در فصل نهم بخشی به ایمنی فنی اختصاص داده شده است.
فهرست مطالب:
فصل اول
مقدمه
الف) استفاده از انرژی الکتریکی به منظور تأمین روشنایی
ب) انرژی الکتریکی به منظور تولید حرارت
پ) انرژی الکتریکی به منظور تأمین قدرت
کلیات
1-1- بخش های اساسی یک سیستم قدرت الکتریکی
2-1- اهمیت سیستم های توزیع در صنعت برق
3-1- اهم وظایف شرکت های توزیع برق
4-1- تعریف شبکه
۞ 1-4-1- شبکه توزیع
5-1- شبکه های الکتریکی از نظر های مختلف
۞ 1-5-1- شبکه های الکتریکی از نظر طبیعت
۞ 2-5-1- شبکه های الکتریکی از نظر تعداد سیم
الف) شبکه های توزیع جریان مستقیم
ب) شبکه های توزیع جریان متناوب فشار ضعیف(220 ولت تک فاز یا 380 ولت سه فاز)
۞ 3-5-1- شبکه های الکتریکی از نظر نوع اتصال
الف) شبکه های باز یا شعاعی
ب) شبکه های مسدود یا حلقوی
پ) شبکه های مرکب، تار عنکبوتی یا غربالی
۞ 4-5-1- شبکه های الکتریکی از نظر ساخت
*شبکه های هوایی ومتعلقات مربوطه
* شبکه های زمینی(کابل های زمینی) ومتعلقات مربوطه
الف) شبکه های هوایی.
عیوب شبکه های هوایی عبارتند از:
خلاصه مطالب فصل یکم
فصل دوم
سیم های هوایی وکابل های زمینی و متعلقات مربوطه
1-2- هادی ها
۞ 1-1-2- مس
۞ 2-1-2- آلومینیم
الف) آلملک
ب) آلومینیم فولاد (ACSR)
2-2- انواع سیم گیر
۞ 1-2-2- قطعات یک سیم گیر
3-2- پایه ها
۞ 1-3-2- پایه های چوبی
پایه های چوبی دارای مزایای زیر می باشند:
۞ 1-1-3-2- انواع پایه های چوبی
الف) درخت سرو آزاد
ب) درخت شاه بلوط
پ) درخت کاج
۞ 3-1-3-2- طبقه بندی پایه های چوبی
۞ 4-1-3-2- گام پایه های چوبی
۞ 5-1-3-2- برش
۞ 2-3-2- پایه های بتنی
۞ 1- 2-3-2- تقسیم بندی تیرهای بتنی
الف) پایه های بتنی توپر
ب) پایه های بتنی نوع توخالی
۞ 3-3-2- پایه های فولادی
۞ 4-3-2- نصب پایه ها
• اندازه طول وقطر پایه
۞ 1- 4-3-2- جنس زمین
۞ 5-3-2- عمق چاله
۞ 6-3-2- ابعاد گودها
۞ 7-3-2- طریقه نصب پایه در داخل گودال
4-2-مقره ها
۞ 1-4-2- انواع مقره از نظر جنس
۞ 2-4-2- علل شکست الکتریکی مقره
۞ 3-4-2- انواع مقره های مورد استفاده در شبکه های توزیع
۞ 1-3-4-2- مقره چرخی
۞2-3-4-2- مقره سوزنی (میخی یا ثابت)
الف) مقره سوزنی ساده
ب) مقره سوزنی سرگرافیتی یا رادیوفرید
۞ 2-3-4-2- مقره اتکایی
۞ 4-3-4-2- مقره آویزی(بشقابی)
۞ 5-3-4-2- مقره کششی
الف) مقره کششی خط
ب) مقره مهار
۞ 6-3-4-2- انواع پا یه مقره
الف) پایه مقره کوتاه برای کراس آرم فلزی
ب) پایه مقره متوسط برای کراس آرم چوبی
پ) پایه مقره بلند رأس تیری
5-2- یراق آلات
۞ 1-5-2- کراس آرم یا کنسول
الف) کراس آرم چوبی
ب) کراس آرم فولادی(فلزی)
2-5-2 بریس یا بازوی کراس آرم
3-5-2 راک
4-5-2-جلو بر
5-5-2-مهار و انواع آن
1-5-5-2-مهار ساده یا معمولی:
2-5-5-2-مهار اسپان:
