دانلود تحقیق مسمومیت های غذایی

اختصاصی از نیک فایل دانلود تحقیق مسمومیت های غذایی دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

تعداد صفحات : 18 صفحه       -       

قالب بندی :  word               

مسمومیت های غذایی

گاهی اوقات غذاهایی که در ظاهر بسیار خوشمزه و هوس انگیز هستند، ممکن است واقعاً برایتان بد و خطر آفرین شوند. بله، حتی جذابترین و خوشایندترین غذاها هم ممکن است باعث مسمومیتتان شود. و اغلب افراد خیلی دیر این مسئله را متوجه می شوند.

برای جلوگیری از مشکلات گوارشی، ببینید چه غذاهایی برای شما خطرآفرین هستند و ممکن است مسمومتان کنند و راه های مقابله با مسمومیت را یاد بگیرید. 

مسمومیت غذایی چیست؟
سالانه تقریباً 20 درصد افراد دچار مسمومیت غذایی می شوند. مسمومیت غذایی معمولاً وقتی اتفاق می افتد که شما ماده ی غذایی را استفاده کنید که به یکی از باکتری های مضر برای بدن انسان (پاتوژن های مضری که در روده ی حیوانات زندگی می کنند)، انگل (موجودات زنده ی میکروسکوپی که ممکن است در غذای ما زندگی کند) یا ویروس ها (مثل هپاتیت A که از طریق غذا به بدن انسان منتقل می شود) آلوده شده باشد.

غذاهای آلوده
مواد غذایی می تواند در هنگام کشت، عمل آمدن یا استفاده آلوده شود. اگر باکتری های موجود در روده ی حیوانات سالم با گوشت یا مرغ هنگام فراهم آوری تماس یابد، گوشت آلوده خواهد شد. اگر سبزیحات توسط آبی که با کود یا فاضلاب آلوده شده است شسته شود، ممکن است آلوده به انواع باکتری ها، ویروس ها و یا انگل های مضر برای بدن حیوان شود. یا اگر غذایی غیر مسموم با شخصی آلوده به بیماری یا غذای آلوده ای تماس یابد، به سرعت آلوده خواهد شد. و حتی مواد و موجودات ناسالم موجود در خاک یا آب نیز می تواند باعث آلوده و مسموم شدن مواد غذایی شود.

غذاهایی که باید مراقبشان باشیم:

• هرگونه گوشت قرمز، مرغ یا ماهی و صدف خوراکی نپخته
• آبی که کلر به آن زده نشده باشد
• شیر یا مایونیز که خارج یخچال نگهداری شده باشد یا تاریخ مصرف آن گذشته باشد

فساد غذا

فساد غذا عبارتست از تغییرات مواد غذایی به صورتی که آن را برای انسان غیر قابل مصرف نماید. این تغییرات میتواند سبب کاهش یا از بین رفتن ارزش غذایی شده یا موجب مسمومیت و بیماری در انسان گردد.

عوامل فساد

مسمومیت غذایی عبارتست از مجموعه اختلالاتی که در نتیجه خوردن غذاهای فاسدی که به میکروبها و مواد شیمیایی آلوده هستند در بدن به وجود می آید. مسمومیتهای غذایی انواع مختلف دارند ولی نوع میکروبی آن شایع تر از سایر مسمومیت های غذایی است.
علائم عمومی مسمومیت غذایی عبارتند از:
بی حالی، اسهال، سرگیجه، استفراغ، تب.

انواع غذاهایی که بیشتر باعث مسمومیت می شوند:

گوشت فاسد- اکثر مسمومیتهای غذایی با مصرف گوشت فاسد عارض می شوند. گوشت در هوای معمولی و گرم فاسد میشود. از مصرف گوشتی که در معرض هوای آزاد قرار گرفته و با مگس و سایر حشرات تماس داشته باید خودداری نمود. گوشت فاسد رنگ و بوی نامطبوع دارد.

خامه و شیرینیهای خامه دار- مسمومیت به وسیله خامه و مواد خامه دار زیاد است. از مصرف خامه مانده باید خودداری شود و حتی المقدور از محصولات پاستوریزه شده استفاده شود.

• تخم مرغ- مسمومیت در اثر مصرف تخم مرغ فاسد فراوان است، تخم مرغ پس از کهنگی، متعفن می گردد. در روی سالادهای مخلوط با تخم مرغ باکتری رشد می کند، بیشتر مسمومیتهای که در نتیجه خوردن بستنی پیدا میشود، از تخم مرغ و خامه است. برای شناختن تخم مرغ فاسد آن را داخل ظرف آب قرار دهید در صورتی که روی آب به صورت افقی ایستاد قابل مصرف نمی باشد. تخم مرغ سالم هرگز روی آب نمی ماند. از مصرف تخم مرغهای شکسته و سوراخ شده خودداری کنید.

شیر- شیر محیط مناسبی برای رشد میکروب میباشد. شیر ممکن است آلوده باشد یعنی از حیوان بیمار دوشیده شده باشد یا موقع دوشیدن و حمل و نقل آلوده و فاسد شده باشد. شیر فاسد هنگامی که جوشانده شود به صورت ژله در می آید. (به اصطلاح بریده می شود.

اثر عصاره گلبرگ زعفران بر مسمومیت کبدی ناشی از استامینوفن در موش صحرایی

اختصاصی از نیک فایل اثر عصاره گلبرگ زعفران بر مسمومیت کبدی ناشی از استامینوفن در موش صحرایی دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

با توجه به تجویز روزانه مقادیر زیادی از دارو­ها توسط پزشکان، در سال­های اخیر توجه زیادی به اثر گیاهان در درمان و پیشگیری مسمومیت ناشی از داروها معطوف شده است. مسمومیت با استامینوفن یکی از علل مهم آسیب­های کبدی است. در تحقیق حاضر اثر محافظتی عصاره هیدروالکلی گلبرگ زعفران در مسمومیت کبدی حاد ناشی از استامینوفن مورد بررسی قرار گرفته است. در این مطالعه 36 سر موش صحرایی نر نژاد ویستار در شش گروه شش تایی توزیع گردیدند. به گروه یک به عنوان شاهد سالم، سرم فیزیولوژی و به گروه دو به عنوان شاهد مسموم، استامینوفن (600 میلی­گرم/کیلوگرم) تجویز شد. به گروه­های سه و چهار به ترتیب عصاره گلبرگ زعفران با دز­های 10 و 20 میلی­گرم/کیلوگرم و به گروه­های پنج و شش عصاره گلبرگ زعفران (به ترتیب 10و 20 میلی­گرم/کیلوگرم) همراه با استامینوفن (600 میلی­گرم/کیلوگرم) تجویز گردید. در پایان دوره برای سنجش پارامتر­های بیوشیمیایی و هپاتولوژیک خونگیری از قلب انجام شد و پس از آن جهت بررسی­های هیستوپاتولوژیک، کبد حیوانات در فرمالین 10درصد قرار داده شد. تیمار استامینوفن سبب افزایش سطح سرمی آلانین­آمینوترانسفراز و آسپارتات­آمینوترانسفراز در موش­ها گردید. عصاره گلبرگ زعفران با دز 20 میلی­گرم/کیلوگرم باعث کاهش در میزان آنزیم­های AST و ALT، هموگلوبین، هماتوکریت و تعداد گلبول­های قرمز گردید. اما تعداد گلبول­های سفید در این دز عصاره افزایش یافت. در بررسی آسیب شناسی، عصاره هیدروالکلی گلبرگ زعفران با دز 20 میلی­گرم/کیلوگرم، آسیب کبدی ناشی از استامینوفن را مانع شد. تغییرات بافتی با یافته­های بیوشیمیایی هماهنگ بود. با توجه به نتایج تحقیق حاضر، عصاره هیدروالکلی گلبرگ زعفران با دز 20 میلی­گرم/کیلوگرم در پیشگیری از مسمومیت حاد کبدی موثر است.

تحقیق در مورد مسمومیت به وسیله گیاهان

اختصاصی از نیک فایل تحقیق در مورد مسمومیت به وسیله گیاهان دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*

فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)

تعداد صفحه38

فهرست مطالب

مسمومیت به وسیله گیاهان

مقدمه

خانواده سرخدارها

خانواده یونگاگیناسه

خانواده سوزنی برگان

خانواده سوسنیها

خانواده آلالگان

خانواده روتاسه

خانواده فرفیون

خانواده کورینوکارپاسه

خانواده تیملاسه

مسمومیت زنبور عسل ، غیر عادی و جدیدی نسبت به زبان آوردن این نکته که یک زنیور کشته شده است آسانتر است تا رفتن به دنبال علت آن و رفع مشکل .

زنبورداران پیشاهنگ ، ضمن جستجوی گیاهان گلدار و جدید برای تغذیه کلنیکهای زنبور عسل خود ، با مناطق بکری مواجه شدند که به دلیل وجود گیاهان سمی بر خطر بودند. گیاهانی که موجب مسمومیت زنبور می شوند به ندرت به عنوان منبعی برای تهیه عسل توصیه شده اند. بسیاری از گزارشها در مورد شهدها یا گرده های سمّی، فاقد مدارک مستدل هستند. مشکل است که بین گزارشهای مسمومیت زنبورعسل و مسمومیت پستانداران، تمایز قائل شد. مسئله مورد قبول این است که هرچیزی که دام را مسموم کند زنبور را نیز مسموم خواهد کرد. درباره گیاهانی که برای زنبور سمّی هستند گزارشهای جالب توجهی منتشر شده است (مثلاً منابع شماره 182، 643، 646). از زمانی که مسمومیت طبیعی زنبور عسل به صورت جدی در ایالات متحده مورد بررسی قرار گرفته است نزدیک 40 سال می گذرد.

این فصل شامل تعدادی از نمونه های شناخته شده از اسپرماتوفیتها (گیاهان دانه دار) است که با زنبورهای مسموم یا آسیب دیده ارتباط دارند و به صورت قابل قبولی خواسته ما را مورد این مسئله برآورده می سازد. اطلاعاتی که هم اکنون

پاورپوینت آشنایی با اصول ایمنی و پیشگیری از گاز گرفتگی و مسمومیت با منواکسید کربن

اختصاصی از نیک فایل پاورپوینت آشنایی با اصول ایمنی و پیشگیری از گاز گرفتگی و مسمومیت با منواکسید کربن دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

فرمت فایل : power point  (قابل ویرایش) تعداد اسلاید  : 20 اسلاید

مشخصات گاز منوکسید کربن

گاز منو اکسید کربن بی رنگ و بی بو بوده که بر اثر احتراق ناقص تولید می‌شود به طوری که بخاری، آبگرمکن، شومینه و اجاق گازها به علت سیستم تهویه نامناسب (دودکش) عامل مسمومیت با گاز CO می شود.

 اصول ایمنی و پیشگیری از گاز گرفتگی و مسمومیت با منواکسید کربن

lنباید تمامی روزنه‌های جریان هوا در منزل و به ویژه اتاق خواب مسدود شود.

lباید از نصب آبگرمکن در حمام، روشن کردن شعله‌های اجاق گاز در آشپزخانه جهت گرم نگه داشتن محیط داخل خانه، جدا خودداری کرد.

lشومینه مشترک برای چند واحد در صورت کوچک بودن سایز مجرای خروجی و لوله کشی آن باعث برگشت دود از شومینه روشن طبقات پایین به داخل آپارتمان در شومینه خاموش طبقات بالاتر می گردد.

دانلود مقاله مسمومیت به وسیله گیاهان

اختصاصی از نیک فایل دانلود مقاله مسمومیت به وسیله گیاهان دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

و من الشجر و مما یخرشون ثم کلی من کل الثمرات فاسلکی سبل ربک ذللا یخرج من بطویفا شراب مختلف الفوانه فیه شفاء للناس آن فی ذلک لایه لقوم یتفکرون

و خداوند به زنبور عسل وحی کرد که از کوهها و درختان و سقفها رفیع منزل گیرید سپس از مویه های شیرین (و حلاوت گلهای خوشبو) تغذیه کنید و راه پروردگارتان را پوئید. آنگاه از درون آن ها شربتی شیرین به رنگهای مختلف بیرون آید که شفای مردمان است در این کار نیز آیت قدرت خدا برای متفکران پدیدار است.
(سوره نحل – آیات 67 الی 69)

مقدمه
طبیعت مظهر هستی و تجلیگاه آیات الهی است. زنبور عسل با ساختمان ظریف وجودی و رفتار دقیق و حساب شده انسان را بسوی اثبات وحدانیت و قدرت خالق هستی بخش رهنمون می سازد.
نقش بس حساس و تعیین کننده این حشره مفید در حفظ و تعادل دینامیکی طبیعت و محیط زیست و تولید فرآورده هائی مثل عسل، موم، ژله رویال در صنعت زنبورداری و بسیاری از صنایع دیگر از جمله داروسازی، شمع سازی، قالب سازی، ریخته گری، نساجی، واکس سازی، کاغذ سازی منشاء خدمات ارزنده ایست که به لحاظ اهمیت خاص آن سوره ای به همین نام در قرآن کریم آورده شده است.
امروزه نقش زنبور عسل در عمل گرده افشانی و افزایش محصولات کشاورزی و حفظ فلور گیاهی محیط زیست به مراتب با اهمیت تر و بالاتر از نقش مستقیم آن در تولید عسل و سایر فرآورده های جنبی دیگر آن است.
متأسفانه عدم آگاهی از اهمیت زنبور عسل در عمل گرده افشانی نزد عموم کشاورزان و دامداران کلیه توجهات دست اندکاران بخش دولتی و خصوصی را بسوی محصولات آن یعنی عسل و موم و غیره معطوف داشته است. درحالیکه نقش عظیم زنبور عسل بطوریکه اشاره گردید در رابطه با حفظ فلور گیاهی، محیط زیست و جنگل و افزایش محصولات کشاورزی است که در چرخه درآمدهای سرشار غیرمستقیم حاصل از اضافه تولیدات گوشت و لبنیات را نیز نباید از یاد برد.
دیگر نقش زنبور عسل در معالجه بعضی از بیماریهاست همانگونه که در سوره نحل تحت عنوان «فیه شفا للناس» تعبیر گردیده است.
خلاء موجود در زمینه تحقیقات مربوط به زنبور عسل، عدم تمرکز تحقیقات انجام شده، دوری بخش تحقیق و اجزاء وجدانی تولیدکنندگان این صنف از بخش تحقیق و رسالت خطیر و حساس تحقیقات در ایجاد حرکتی سازنده می تواند راهگشای حل مشکلات و سیاستگزاری صحیح در این زمینه باشد.
1)خواص غذایی، دارویی و درمانی گرده زنبور عسل
تعاریف فراوانی از خواص شگفت انگیز گرده برای مصرف در تغذیه انسان شده است. بی شک گرده به علت داشتن پروتئین بالا و مقادیری از مواد معدنی، ویتامین ها و چربی ها، یک ماده مغذی است و همان طور که به همراه شهد، یک ماده مغذی در تغذیه انسان و حیوانات نیز مطرح باشد.
گرده برخی از گیاهان سمی است و نیز برخی اشخاص نسبت به مصرف گرده یا برخی گرده ها حساسیت دارند. به طور کلی گرده باید به طور تمیز و عاری از آلودگی به مواد آفت کش جمع آوری شود. در بسیاری از کشورهای اروپایی، آمریکایی، روسیه و غیره زنبورداران توسط تله های مخصوص، به جمع آوری بارهای گرده زنبوران کارگر گرده جمع کن اقدام می کنند.
لذا در کشورهای مذکور، گرده نیز به عنوان یکی از محصولات زنبورداری مطرح است. از قدیم مصرف گرده در تغذیه انسان ها مطرح بوده است. اما در سال های اخیر، برخی از مردم با قرارگرفتن تحت تاثیر تبلیغات شرکت های فرآوری مواد غذایی که برای سودجویی، گرده را به عنوان یک ماده غذایی و دارویی خارق العاده معرفی کرده اند، به خوردن گرده روی آورده اند. ورزشکاران حرفه ای از گرده نیز همچون خاویار و برخی مواد دیگر به عنوان غذاهای نیروزا استفاده می کنند.
در تغذیه انسانی، مصرف گرده فقط به مقدار یک قاشق چایخوری به همراه عسل در چهار نوبت از شبانه روز توصیه شده است.
اما اثبات شده است که گرده علاوه بر کامل بودن از نظر تمامی مواد غذای یکم نیاز و پر نیاز: یعنی، مطرح بودن به عنوان یک غذای کامل حاوی مواد ضد باکتری (آنتی بیوتیک) و برخی هورمون های جنسی نیز هست.

خواص درمانی و پیشگیری کننده ذیل برای گرده عنوان شده است که این خواص از محتوای غذایی و دارویی گرده منشاء می شود.
1-پیشگیری و درمان التهاب غده پروستات که درصد بالایی از مردان بالای 40 سال رایج است.
2-پیشگیری و درمان بیماری های عصبی، از جمله افسردگی
3-افزایش وزن و به دست آوردن حالت طبیعی در دوره نقاهت بیماری های مختلف
4-عمل کردن گرده به عنوان یک آنتی بیوتیک و بالطبع اثر آن روی بهبود برخی از بیماری های عفونی جزیی
5-موثر بودن در درمان ناتوانی های جنسی و افزایش نیروی جنسی افرادی با نیروی جنسی اندک
6-کاهش فشار خون
7-درمان ورم روده بزرگ و معده و تنظیم حرکات روده
8-کاهش تب
9-تنظیم سوخت و ساز
10-نرم کردن پوست
11-کاهش قند خون و موثر در کنترل بیماری دیابت
خواص دارویی و درمانیبره موم
بره موم ماده رزینی (صمغی) چسبناکی است که زنبور عسل آن را جمع آوری می کند و از آن ها معمولاً برای جسباندن اجزای داخلی کندو به هم استفاده می کند. اما اگر جعبه های کندو نزدیک هم باشند، زنبورها آن ها را نیز با بره موم به هم می چسبانند. در داخل کندو، زنبوران کارگر از بره موم برای بستن درزها و سوراخ ها و مرمت نقاط غیرصاف و شکسته و چسباندن قاب ها به هم و قاب ها به جداره داخلی جعبه کندو استفاده می کنند. چسباندن قاب ها به جداره جعبه و بستن درز بین جعبه و سقف آن یا درز بین طبقات با بره موم توسط زنبوران ماده چنان است که زنبوردار در هنگام باز کردن درب کندو و یا جابه جایی طبقات مجبور است از یک اهرم مخصوص استفاده کند.
زنبور عسل بره موم را با جمع آوری گویچه های صمغی و چسبناک از روی پوست و جوانه برگ برخی از درختان جمع آوری می کنند. نام بره موم (propolis) از Pro (یونانی) به معنی «در جلوی» و Polis (یونانی) به معنی «شهر» مشتق شده است. به طور ساده، بره موم ماده ای است که زنبورهای عسل از آن برای مستحکم کردن و درزگیری کندو یا شهر خودشان استفاده می کنند. اولین کاری که زنبورهای عسل پس از استقرار در یک کندوی جدید یا یک حفره در تنه درختان، ساختمان ها و غیره (در حالت وحشی) می کنند، عبارت از مالیدن یک لایه نازک بره موم به سطح داخلی کندو و یا حفره ای که در آن مستقر شده اند. این لایه آنقدر نازک است که با چشم انسان دیده نمی شود. زنبورها همچنین دیواره های داخلی حجرات 6 ضلعی مومی را قبل از قراردادن تخم یا شهد در آن ها با لایه نازکی از بره موم می پوشانند. احتمالاً علت آن است که بره موم حاوی آنتی بیوتیک های طبیعی است و جمعیت را از خطر ابتلا به بیماری های باکتریایی و قارچی دور نگه می دارد.
زنبور عسل از بره موم برای چسباندن هر چیز به هم استفاده می کند. همچنین از مخلوط بره موم و موم برای پر کردن سوراخ ها و درزهای نامطلوب استفاده می کند. چنان چه موجودی بزرگ: مثل، یک موش وارد کندو شود و زنبورها نتوانند آن را با روش های معمولی از کندو خارج کنند، ابتدا با نیش زدن آن را می کوشند و سپس آن را با بره موم، مومیایی می کنند تا جسدش فاسد نشود و عامل شیوع بیماری نشود. بسیار اتفاق می افتد که زنبوردار در اولین بازدید بهاره پس از برداشتن درب کندوها، جانوران مومیایی شده را در گوشه های کف کندوها مشاهده می کند.
جداسازی بره موم (Removing propolis)
وقتی درب کندو به سختی به دیواره ها چسبیده باشد، نشانه این است که زنبورها بره موم زیادی برای چسباندن قاب ها به هم و غریه به کار برده اند. در هنگام باز کردن درب کندوهایی که با بره موم به دیواره ها چسبیده شده اند، اگر دقت کافی به عمل نیاید و با زور و فشار شدید اهرم اقدام به باز کردن آن ها شود، ممکن است تخته دیواره کندو بشکند. لذا باید با دقت و حوصله اقدام به زدودن بره موم به کار رفته شود. پس از برداشتن درب کندو، بره موم داخل جعبه و روی قاب ها را می توان به سادگی با کاردک مخصوص تراشید. پس از مدتی کار، تیغه فلزی کاردک با مقدار زیاد بره موم آغشته می شود که می توان با وارد کردن در آب جوش آن را تمیز کرد. وسایل پلاستیکی آغشته بله بره موم را باید تراشید و آن ها را با آب جوش تمیز کرد.
بره موم به عنوان ماده التیام دهنده زخم ها
مشهور است که بره موم قابلیت التیام زخم ها را دارد، اما همچون دیگر داروها، قدرت التیامی ادعا شده برای بره موم کمتر از قدرت التیامی واقعی آن است. برخی از زنبورداران تمام بره موم ایجاد شده در کندوهای خود را می تراشند و هر روز صبح قدری از آن را می خورند. روش مصرف بره موم، ریختن آن در بشقاب حاوی غلات صبحانه ای است. به احتمال قوی خوردن بره موم هیچ ضرری ندارد و شاید خواصی هم داشته باشد. در گذشته از بره موم به عنوان یک ماده ضد عفونی کننده در جراحی ها استفاده می شد. اما با روی کار آمدن داروها و مواد ضدعفونی کننده جدید، از شهرت بره موم کاسته شد. در سال های اخیر، به علت گرایش مجدد مردم به استفاده از داروهای سنتی، بره موم نیز دوباره به عنوان یک ماده ضدعفونی کننده، به خصوص در کشورهای اروپای شرقی مورد توجه قرار گرفته است. البته عمده تجارت بره موم مربوط به آمریکا می شود.
شرکت کامویتا (Camvita) یک تولید کننده مهم فرآورده های بره موم در زلاند نو است. این شرکت فرآورده های مختلفی را که ماده اصلی آن ها بره موم است، با بسته بندی های قشنگ وارد بازار می کند که از جمله این محصولات می توان از تنتور بره موم، ضماد بره موم، خمیردندان بره موم و کپسول بره موم نام برد.
از این فرآورده ها به عنوان مواد ضدعفونی کننده طبیعی یاد شده و ادعا می شود که استفاده از آن ها برای درمان گلودرد، سرماخوردگی، اختلالات دهان و لثه، فساد لثه (در صورت استفاده از خمیرداندن بره موم)، برخی از اختلالات پوستی، افزایش مقاومت بدن در مقابل بیماری های عمومی، درد زخم های معده، عفونت های جزیی و اختلالات قارچی پوست، موثر است. از بره موم همچنین برای جلا دادن سیم های ویولون استفاده شده است.
3) خواص غذایی، دارویی و درمانی شاه انگبین (Royal Jelly)
شاه انگبین که نام های دیگر آن ژله رویال، ژله سلطنتی یا ژله شاهانه است، ماده ای است که زنبورهای ماده برای تغذیه ملکه وتغذیه لاروها در 2 تا 3 روز اول دروه لاروی می سازند. لاروها در مابقی دوره لاروی و در روزهای اول پس از تبدیل شدن به زنبور، توسط کارگران با گرده تغذیه می شوند. در برخی از کشورها، زنبورداران شاه انگبین را از کندوها استخراج می کنند و با قیمت بسیار بالا در فروشگاه های غذاهای دارویی عرضه می کنند. شاه انگبین یک مایع شیر مانند است که با بریدن حجره های ملکه از شان و خارج کردن لارو و درون آن ها قابل تخلیه و استخراج است و در شرایط مناسب به مدت طولانی قابل نگه داری است.
برای تولید شاه انگبین در حدّ قابل برداشت و عرضه به بازار، روش های خاصی برای ایجاد انبوه حجره های ملکه باید به کار گرفته شود. تولید تجارتی این ماده مستلزم پرورش انبوه ملکه است. معمولاً مقدار تولید این ماده از هر 100 حجره ملکه حدود 28 گرم است و به همین دلیل به قیمت فوق العاده گران عرضه میشود. ادعا شده است که شاه انگبین درمان هر دردی است. معمولاً آن را به صورت مخلوط با عسل و گاهی بره موم عرضه می کنند. گفته شده است که شاه انگبین مقاومت بدن را در مقابل بیماری ها بالا می برد و طول عمر را زیاد می کند!
توجه: آن چه مسلم است، همچون دیگر محصولات زنبور عسل، مثل، عسل، گرده و بره موم، مصرف شاه انگبین برای بدن سودمند است. حال ادعاهای اغراق آمیز در مورد آن صحیح است یا نه، معلوم نیست و تنها چیزی که ما می دانیم این است که بسیار گران است. البته هیچ ماده ای در جهان وجود ندارد که از لحاظ تمامی مواد غذایی مورد نیاز بدن انسان ، از تمام مواد دیگر ارزشمندتر باشد . تمام غذاهای قابل مصرف توسط انسان و حیوانات از شش گروه مواد غذایی تحت عناوین : آب ، کربوهیدرات ها ، پروتئین ها ، چربی ها ، ویتامین ها و مواد معدنی ، تشکیل می شوند . برخی از مواد : مثل ، مواد ضد اکسایش ( آنتی اکسیدان ها ) ، آنتی بیوتیک ها ، هورمون ها ، آنزیم ها ، مواد رادیواکتیو و غیره نیز وجود دارند که جزء شش گروه غذایی فوق محسوب نمی شوند ، ولی ساختمان شیمیایی آن ها به میزان کم و بیش از همان عناصری تشکیل شده است که شش گروه مواد غذایی را تشکیل می دهند دسته اخیر به عنوان مواد غذایی مطرح نیستند اما خواص مخصوص به خود ، از جمله ، خواص ، تسریع کنندۀ واکنش های شیمیایی ، تنظیم کننده فرایندهای حیاتی ، ضد اکسایش و غیره را ممکن است دارا باشد .
آنچه باعث می شود که یک غذای خاص بتواند خواصی غیر از خواص غذایی خود را نشان دهد ، وجود مقادیری کم و بیش از مواد غیر غذایی فوق الذکر در آنها است و. عوام بر حسب تجربه می دانند و قبول دارند که یآن گونه غذاها خواصی مخصوص دارند که بیشتر به خواص شفابخش بودن آنها توجه دارند ، اما نمی دانند که چرا این گونه غذاها دارای چنان اثراتی هستند . به هر حال بر حسب تجربه ، در مواردی خاصی از بیماری ها و ناخوشی ها ، از غذاهای خاص استفاده می کنند . مثلا سیر ، پیاز ، شلغم ، عسل و بسیاری از گیاهان داروییرا دارای خاصیت شفابخشی برای برخی از بیماری ها می پندارند . همچنان که دود اسپند را وسیله ای برای جلوگیری از « چشم و نظر بد » می شناسند .
حال آنکه دود اسپند هیچ گونه خاصیت ضد چشم و نظر ندارد و فقط هوای اتاق را ضد عفونی می کند و شخصی ه به سرماخوردگی ساده مبتلا شده است ، با استنشاق دود اسپند ، آن دود وارد ریه ها و در نتیجه خون وی می شود و احتمالاً ویروس های سرماخوردگی یا عوامل عفونت زائی یک ناخوشی دیگر در اثر مواد ضد عفونی کننده موجود در دود مذکور از بین می رود و ضعیف می شود و لذا شخص ممکن است پس از استنشاق دود اسپند ، احساس بهبودی یا بهتر شدن کند . همچنین در سیر آنتی بیوتیک خاصی وجود دارد که روی بهبود برخی از بیماری های جزئی موثر است و این تأثیر معجزه آسا بودن سیر در درمان بیماری ها نبوده و علت اثر بخشی احتمالی آن ، فقط وفقط همان آنتی بیوتیکی است که در آن وجود دارد . اما باید توجه داشت که آنتی بیوتیک یآ سایر مواد تسکین دهندۀ دردهای شفابخش برخی از بیماری های معمولی که در سیر یا غذاهای دیگر وجود دارد ، هیچ مزیت خاصی نسبت به آنتی بیوتیک ها یا سایر داروهای مورد تجویز توسط پزشک ندارد .
سایر غذاها ، میوه ها ، سبزی ، عسل و گرده ، موم ، بره موم ، شاه انگبین و تمامی گیاهان دارویی یآ فراورده های دارویی حیوانات نیز از این قاعده استثناء نبوده و تماماً ممکن است علاوه بر داشتن مقادیر کم و بیش از شش گروه مواد غذایی مذکور ، حاوی یک یا چند ماده دارویی هم باشند . لذا ضمن این که خاصیت دارویی غذاهای دارویی قابل انکار نیست، باید توجه داشت که اگر فلان ماده غذایی یا غذا دااری اثر التیام دهنده درد یا بیماری است، این اثر به خاطر وجود یک یا چند ماده دارویی در آن است که نظیر آن مواد دارویی، امروزه به صورت قرص، کپسول، آمپول، ضماد و غیره در داروخانه ها فراوان است. اما در مقایسه، باید اذعان داشت که مبارزه با یک بیماری عارض شده، از تشخیص توسط طبیب شروع می شود و طبیب پس از تشخیص نوع بیماری، داروی خاص همان بیماری را به مقدار مناسب و با دستور مصرف صحیح تجویر می کند. اما اگر به پیشرفته بودن علوم پزشکی امروز معتقد نباشیم و برای اقیانوس از مطالعات و تحقیقات علمی دانشمندان در طول هزاران سال پیش تاکنون ارزش قائل نباشیم و شفای هر دردی را از سیر و پیاز و شلغم و امثال آنها بخواهیم، اگر چه ممکن است که برخی از بیماری های جزئی توسط تجویز های سنتی درمان شود، اما ممکن است که مواد دارویی موجود در چنین غذاهایی جوابگوی حل کامل مشکل یک بیماری خاص نباشد و با سرگرم شدن به مصرف تجویزهای سنتی، در مواردی اقدام اصولی دیر شده باشد و بی جهت یک بیماری مزمن و حتی مرگ به یک بیمار تحمیل شود. این در حالی است که اگر وی به موقع توسط پزشک حاذق معاینه می شد و در مورد وی به دستورات پزشک عمل می شد، چنان فاجعه ای برای آن بیمار و خانواده اش به بار نمی آمد.
علی هذا، ضمن این که هیچ کس نمی تواند بر خصایت دارویی و درمانی برخی از غذاها و گیاهان دارویی تردید کند، باید به این حقیقت توجه داشته باشیم که پزشکی امروز ماحصل مطالعات و تحقیقات و تجربیات تمامی دانشمند در طول تارخی است و دکترها و داروهای امروزی، قطعاً از لحاظ قدرت تشخیص و تجویز صحیح به مراتب عاقلانه تر، علمی تر و قوی تر از افراد یا داروهای سنتی عمل می کنند. بد نیست بدانیم که تمام افرادی که با مقداری اطلاعات از بیماری ها و خواص درمانی برخی از مواد، خود را علامه می پندارند و تمایل دارند که علم پزشکی پیشرفته امروز را هیچ و پوچ معرفی کنند، اگر خود یا افراد خانواده آنها به یک بیماری جدی مبتلا شوند، در اسرع وقت خود یا بیمار خود را به پزشک می رسانند و تحت معالجه وی قرار می گیرد و در واقع تجویزهایشان را برای مردم جایز می دانند، نه خودشان.
در مورد خواص دارویی و درمانی شاه انگبین (ژله سلطنتی) نیز هیچ دلیل و سند علمی معتبری وجود ندارد و تنها علت مشکوک شدن برخی از مردم به خواص دارویی خاص این ماده، گزافه گویی های تولید کنندگان سودجو و گران بودن آن است. تولید این ماده دشوار و مقدار تولید آن اندک است و بسیاری از زنبورداران به تولید آن مبادرت نمی کنند. اما در برخی از کشورهای پیشرفته که زنبورداری به صورت صنعتی و انبوه انجام می شود، این امکان وجود دارد که صاحبان این زنبورداری ها اقدام به تولید شاه انگبین نیز بکنند. لذا چون مقدار تولید آن اندک است و رقبای چندانی هم وجود ندارد، تولید کنندگان این ماده را «داروی هر بیماری و اکسیر حیات» معرفی می کنند و به صدها برابر قیمت واقعی به مردم پولدار و ساده لوح می فروشند.
4) خواص دارویی و درمانی و موارد استفاده از زهر زنبور عسل
زهر زنبور عسل مایعی است تلخ مزه، به رنگ روشن، دارای وزن مخصوص 131/1، بوی خاص و واکنش اسیدی که در مجاورت هوا به سرعت خشک می شود و در اثر خشک شدن مقدار قابل توجه ای (30 تا 40 درصد) از آب آن از دست می رود.
زهر زنبور عسل ترکیب بسیار پیچیده ای دارد ودست کم 8 نوع پروتئین در آن شناسایی شده است. مهم ترین پروتئین های زهر زنبور عسل عبارتند از: ملیتین 1، فسفولیپاز 2 A و آپامین 3. پنج پروتئین دیگر شامل دوپامین 4، هیستامین 5،پپتید منهدم کننده سلول مست 6، مینامین 7 و هیالورونید از 8 هستند.
میزان سمیّت زهر زنبور عسل بیشتر از زهر زنبورهای خرمایی است. اما مشخص شده است که ترکیب زهر زنبور عسل مناطق مختلف یکسان است.

تولید و مصرف زهر در بدن زنبوران عسل
تولید زهر توسط زنبور عسل بلافاصله پس از تولد شروع می شود و تا سنین 16 تا 21 روزگی که زنبور کارگر وظیفه دفاع و حفاظت از کندو را به عهده می گیرد، کیسه زهر زنبور کارگر پر می شود و در 21 روزگی تولید زهر متوقف می شود. زنبور عسل ماده (کارگر)، بلافاصله پس از تولد، غذه هر فعالی دارد که زهر مترشحه از آن به تدریج در کیسه زهر جمع می شود. وقتی زنبور وادار به نیش زدن شد. پس از فروبردن نیش خود در بدن انسان یا یک جانور، با انقباض کیسه زهر مقدار قابل توجه ای از محتویات آن از راه مجرای خروج زهر که به نوک نیش ختم می شود، وارد بدن موجود مورد تهاجم می شود.
در حالی که کیسه زهر زنبورهای متولد شده در بهار یا تابستان در سنین 16 تا 20 روزگی پر می شود، کیسه زهر زنبورهای به دنیا آمده در پاییز در سنین 12 تا 15 روزگی پر می شود. مقدار کل تولید زهر توسط زنبوران کارگر 3/0 تا 5/0 میلی گرم است و این مقدار به عواملی چون سن، نژاد، فصل و میزان مصرف گرده بستگی دارد. گرده اهمیت بسیار زیادی در تولید زهر دارد، به طوری که در صورت موجود نبودن گرده، ترشح زهر کاملاً قطع می شود. علت قطع ترشح زهر در صورت عدم تغذیه با گرده این است که قسمت اعظم ترکیبات زهر از 8 نوع پروتئین تشکیل می شود و چنان چه زنبور کارگر گرده مصرف نکند و از دریافت پروتئین محروم بماند، قادر به ساختن پروتئین های موجود در زهر نخواهد بود.
زنبورعسل برای ساختن پروتئین های زهر نیاز به مصرف پروتئین دارد که با مصرف کافی گرده، پروتئین مورد نیازش تأمین می شود. زنبورعسل پس از مصرف گرده، پروتئین های آن را در بدن خود به اسیدهای آمینه تجربه می کند و سپس با استفاده از اسیدهای آمینه موجود، طی یک سلسله واکنش های بیوشیمیایی پروتئین های لازم برای تولید زهر را می سازد. در منابع علمی مکتوب است که در صورت عدم مصرف گرده توسط زنبورعسل کارگر، تولید زهر قطع می شود. اما به نظر می رسد که چنین نظری واجد اصالت مطلق نباشد، زیرا قبل از آن که گرده برای تولید زهر اهمیت داشته باشد، برای تغذیه جمعیت کلنی و به خصوص پرورش و رشد نوزادان؛ یعنی، ادامه حیات کلنی اهمیت دارد. به عبارت دیگر، بدون گرده، حیات کلنی به خطر می افتد وتولید زهر نیز مختل می شود. اما ثابت شده است که در تغذیه مصنوعی زنبور عسل با مواد جایگزین گرده، کلنی به زندگی و تولید طبیعی خود ادامه داده است. البته معمولاً فرمول جایگزین های گرده مورد استفاده شامل مواد غذایی مختلف به علاوه مقداری گرده بوده است که این مواد نیازهای پروتئینی زنبور عسل را تأمین کرده اند. لذا اگر بخواهیم نقش منحصر به فرد گرده در تولید زهر یا چرخه زندگی زنبور عسل را بررسی کنیم، کلنی های زنبور عسل آزمایشی را باید در شرایطی نگهداری کنیم که به طور مطلق دسترسی به گرده نداشته باشد؛ یعنی، از رفتن زنبورها به خارج از کندو جلوگیری کنیم یا تله های گرده گیری خاصی را به کارگیریم که هیچ مقداری گرده وارد کندو نشود و نیازهای پروتئینی زنبورها منحصراً با جایگزین گرده فاقد گرده تأمین شود و تنها تحت شرایط فقدان مطلق گرده است که می توان گفت: «زنبور عسل به گرده نیاز مطلق دارد یا این فرضیه را رد کرد که چنان نیازی را مطلق قلمداد نکرد.» به هر حال بجاست که وجود هیچ یا مقادیر مختلف گرده در تغذیه زنبور عسل از جنبه های مختلف بازده کلنی و نیز تولید زهر به عنوان یک سوژه تحقیقاتی مورد بررسی قرار گیرد.
استفاده های دارویی از زهر زنبور عسل
زهر زنبور عسل هنوز به عنوان یک داروی رسمی معرفی نشده است، اما کاربردهای مثبت تحقیقاتی آن نشان می دهد که احتمالاً در آینده از این ماده به طور وسیع در درمان برخی از بیماری ها استفاده شود. تاکنون از زهر زنبور عسل به روش های مختلف در درمان برخی بیماری ها از جمله: رماتیسم مفصلی، درد مفاصل و حساسیت شدید به زهر زنبور عسل استفاده شده و نتایج مثبتی گرفته است. یکی از روش های استفاده از زهر زنبور عسل، قرار دادن زنبور عسل روی مواضع مورد نظر (مفاصل) و تحریک آن به نیش زدن است. هم چنین برخی از محققین بیماران مبتلا شده به حساسیت شدید به زهر زنبور عسل را تحت مراقبت های خاص با تزریق زهر خالص زنبور عسل مورد معالجه قرار می داده اند. برخی نیز معتقدند با توجه به مشکلات تهیه زهر خالص، بهتر است عصاره قطعات بدن زنبور عسل به بدن بیماران تزریق شود ؛ زیرا تهیه عصاره بدن زنبور عسل به مراتب کم هزینه تر از تهیه زهر خالص است و سمیت آن نیز کمتر از زهر خالص است .
در تهیه زهر خالص زنبور عسل ، معمولا از 20 کلنی فقط یک گرم زهر خالص به دست می آید و این امر نشان می دهد که تهیه زهر خالص زنبور عسل عملی است بسیار پر هزینه .
روش معمول برای تهیه زهر خالص این است که زنبوران عسل کارگر را روی مخازن نایلونی قرار می دهد که ضمن تحریک آنها با شوک برقی ، زنبورها نیش می زنند و زهر آنها داخل مخازن نایلونی جمع می شود .
واکنش بدن انسان در مقابل زهر زنبور عسل
بدن افراد مختلف نسبت به به زهر زنبور انسان واکنش های متفاوتی نشان می دهد که بیشتر واکنش های ممکن خطرناک نبوده و ظرف چند ساعت تا چند روز بر طرف می شود ، ولی در حالت حساسیت شدید ، چنان چه بیمار نیش خوده زود به بیمارستان منتقل نشود سبب مرگ وی می شود .
به طور کلی انواع حساسیت ها در مقابل زهر زنبور عسل را می توان به 5 دسته تقسیم کرد .
(1) حساسیت موضعی : در این حساسیت ، موضع نیش خوردگی دچار درد و ورم می شود . بیشتر مردم در مقابل نیش زنبور عسل همین نوع حساسیت را نشان می دهند .
(2) خارش عمومی بدن : در این نوع حساسیت ، علاوه بر درد و تورم موضوع نیش خوردگی ، مناطق مختلف بدن ممکن است دچار خارش شود .
(3) واکنش منطقه ای : این نوع حساسیت ، علاوه بر درد و تورم نقطه نیش خورده ، منطقه وسیعی از اطراف محل نیش خوردگی دچار درد و سوزش می شود .
(4) بیهوشی یا بی حسی قسمتی از بدن : در این نوع حساسیت ، ممکن است شخص بی هوش شود یا برخی از عضلاتش فلج شود .
(5) واکنش بحرانی : در این حالت ، بدن حساسیت بسیار شدیدی نشان می دهد ؛ زیرا زهر زنبور عسل روی دستگاه اعصاب فرد حساس نیش خورده مؤثر واقع می شود . اختلالات فیزیولوژیکی بسیار حاد ؛ مثل تنگ نفس ، اختلالات قلبی و تنقباضات وریدی از جمله عوارض مربوط است که ممکن است ظرف کمتر از یک ساعت فرد نیش خورده را بکشد. در این گونه موارد اگر چه بسیار نادر است ، ولی باید فورا فرد نیش خورده ای که دچار حالات مذکور شده است ، به بیمارستان منتقل شود و تحت درمان قرار گیرد . برای کاهش اثر سم ، باید هر چه زودتر کیسه یخ روی موضع نیش خورده قرار داده شود و با تزریق آدرنالین و آنتی هیستامین به فرد بیمار ، وی را از مرگ نجات داد .
5) گرده افشانی نقش زنبور عسل در گرده افشانی
تولید و مرغوبیت محصولات زراعی و باغی
گرده افشانی، پدیده ای است که با انجام آن گردیده ( یاخته ی نر گیاهان ) از پرچم یک گل به مادگی همان گل یا گل دیگر منتقل می شود .
گرده افشانی توسط زنبور
خودگشنی یا خود گرده افشانی یآ خود باور سازی (Self Pollanation) زمانی اتفاق می افتد که گرده از پرچم یک گل به مادگط گل های مشابه در همان گیاه منتقل می شود . در حالی که دگرگشی (Cross Pollanation) زمانی اتفاق می افتد که گرده گلی از گیاه به مادگی گل یک گیاه به مادگی گلی از گیاه دیگری از همان گونه انتقال می یابد ، ولی این گیاه نباید از قلمه های گیاه اول به دست آمده باشد (یعنی نباید نظیر گیاه اول باشد). چون گیاهان غیر متحرک هستند ، برای انجام عمل دگرگشنی به فعالیت نیروهای خارجی نیاز دارد .
دگرگشنی بسیار مطلوب تر است بسیار مطلوب تر است و نتایج به دست آمده از آن بسیار بهتر از حالت خودگشنی است .
بنا به لایل زیر ، خودگشنی در طبیعت نا موفق و دلسرد کننده است :
1- در برخی از گیاهان خودگشن ، ممکن است اعضای نر و ماده موجود روی گلهای مشابه ( پرچم و مادگی) به قدری از هم دور باشند که گرده نتواند به راحتی بدون دخالت عوامل خارجی ، به مادگی برسد .
2- ممکن است طول پرچم بسیار کوتاه تر یا بلند تر از طول مادگی باشد به طوری که گرده نتواند خود را به مادگی برساند .
3- ممکن است پرچم و مادگی گل در زمان های مختلفی برسند . بنابراین حرکت گرده ار یک گل به گل دیگر ضرورت دارد .
بعضی از گلها دارای نر و مادگی جدا از هم هستند . گردی بعضی از گیاهان سبک وزن بوده و توسط باد جابه جا می شود و گرده بزرگ برخی از گیاهان به صورت شناور در سطح آب حمل می شود . همچنین در موارد نادر ممکن است باران سبب رسیدن گرده از پرچم به مادگی یک گل شود .
به هر حال بیشتر گیاهان به وسیله ی حشرات گرده افشانی و تلقیح می شوند.
به طوری که گرده توسط حشرات از یک قسمت گل به قسمت دیگر همان گل یا گل دیگر از همان گیاه یا گیاه دیگر برده می شود . حشرات دیگری ممکن است گردۀ مزبور را دوباره به گل های دیگر برده و سبب انتشار آنها می شود .
گیاهان به این منظور شهد تولید می کنند که حشرات را به طرف خود جلب کنند که توسط آنها گلهایشان تلقیح شود . در این خصوص ، شهد را می توان وسیله ای برای پزیرایی حشرات ، به خصوص زنبور عسل دانست که گیاهان ترشح می کنند تا حشرات به سمت آنها جلب شوند .
بیشتر حشرات به طرف گلها جلب می شوند ، به طوری که هر شخصی می تواند این پدیده را با مشاهده فعالیت حشرات روی گل ها درک کند . اما تنها زنبورداران عسل در این زمینه تخصص دارند ، به طوری که برای تهیه غذای خود به طور کامل به گل ها وابسته اند . زنبورداران عسل قند ( مواد کربوهیدراته ) مورد نیاز خود را از شهد گل ها استحصال می کنند و پروتئین و چربی مورد نیاز خود را از گرده گل ها به دست می آورند .
به نظر می رسد گیاهانی که در بهار گل می دهند . مقادیر بیشتر گرده نسبت به شهد تولید می کنند . در این موقع از سال ، زنبور ها برای پرورش نوزادان خود به مقدار بیشتری پروتئین نیازمندند . در پائیز ، بر عکس مقادیر بیشتری شهد نسبت به گرده تولید می شود ، زیرا در زمستان ، زنبورها به مقادیر بیشتری عسل برای تقویت خود و ادامه زندگی نیاز دارند .
زنبور عسل ، زنبور های وحشی و سایر حشرات گرده افشان و رابطه آن ها با کمیت و کیفیت محصولات زراعی
تکامل بقاء و تنوع بسیاری از گیاهان و حشرات معلول گرده افشانی گیاهان توسط حشرات بوده است . در عمل گرده افشانی ، حشرات ضمن تغذیه از شهد و گرده های گیاهی ، باعث بارور شدن شمار کثیری از گیاهان زراعی ، باغی ، جنگلی و مرتعی می شوند . در جهان بیش از سه هزار گونه گیاهی در تغذیه انسان مصرف می شود که از آن ها فقط 300 گونه به طور گسترده کشت می شود و از این تعداد ، 12 گونه شامل : برنج ، گندم ، ذرت ، سورگوم ، ارزن ، چاودار ، جو ، سیب زمینی شیرین ، کانیوک ( کاساوا ) ، موز و نارگیل ، حدود 90 درصد کل غذای مصرفی مردم جهان را تشکیل می دهند .
گفته می شود که حشرات گرده افشان نقش مهمی در تولید محصولات گیاهی یا غذای انسان دارند . از طرفی ما می دانیم که غلات توسط باد یا خود به خود ، نارگیل توسط باد و حشرات و سه گیاه دیگر به روش غیر جنسی یا بکرزایی تکثیر می شوند . حال با توجه به این حقیقت که حدود 66 درصد جمعیت جهان در جنوب شرقی آسیا مستقر است و رژیم غذایی آن ها به طور عمده از برنج تشکیل می شود ، چگونه می توان قبول کرد که حشرات گرده افشان نقش مهمی در تولید غذا برای انسان دارند.
واقعیت این است که بیشتر میوه ها ، سبزی ها ، صیفی ها و میوه های گردویی ( گردو ، بادام ، فندق و غیره ) و دانه های روغنی که از لحاظ مقدار و خواص ، بخش قابل ملاحظه ای از رژیم غذایی انسان را تشکیل می دهند ، توسط حشرات گرده افشانی می شوند از طرف دیگر قسمت اعظم خوراک گاو ، گوسفند ، بز ... و بخشی از خوراک طیور ، خوک و آبزیان از یونجه ، شبدر ، دانه های روغنی و ... تشکیل می شود که این گیاهان توسط حشرات گرده افشانی می شوند . همچنین بیش از 50 % چربی ها و روغن هایی که در تغزیه انسان مصرف می شود ، از نارگیل ، پنبه ، زیتون ، بادام زمینی ، سویا ، آفتاب گردان و دیگر دانه های روغنی تهیه می شود که لازمه گرده افشانی بیشتر این گیاهان حشرات است . بنابراین با توجه به مجموع محصولات غذایی گیاهی و حیوانی که حاصل گرده افشانی شمار کثیری از گیاهان توسط حشرات هستند (میوه ها ، صیفی ها ، دانه های روغنی ، گوشت ، مرغ ، ماهی ، لبنیات و غیره ) ، می توان گفت که حشرات گرده افشان به طور مستقیم یا غیر مستقیم عامل تولید 30 تا 50 در صد مواد غذایی مورد نیاز انسان هستند . حشرات علاوه بر اثر روی کمیت تولید محصولات ، روی کیفیت آنها نیز تأثیر مهمی دارند به طوری که محصولات گیاهی که خوب گرده افشانی می شوند در مقایسه با گیاهانی که خوب ( به اندازه کافی ) گرده افشانی نمی شوند ، از لحاظ شکل ، مزه ، طعم و خواص غذایی از کیفیت بسیار بالاتری برخوردارند .
حشرات گرده افشان علاوه بر اینکه عامل تولید 30 تا 50 درصد کل غذای مورد نیاز انسان هستند ، از راههای دیگر نیز عامل موفقیت در کشاورزی هستند . به طور مثال بقولات از طریق ریشه های خود عامل تثبیت ازت هوا در داخل خاک و اصلاح وضعیت فیزیکی و شیمیایی خاک هستند و عامل گرده افشانی این گیاهان حشرات هستند . همچنین حشرات با عمل گرده افشانی خود ، باعث جلو انداختن زمان گل دهی گیاه می شوند و به این وسیله کشاورزان قادر خواهند شد که محصولات خود را زودتر برداشت کنند و از خصارت سرمازدگی و حمله آفات مصون تر بمانند. در کشاورزی مدرن حشرات در تولید بذور دورگه (پر محصول) نیز نقش مهمی ایفا می کنند .
چرا زنبور عسل مهمترین حشره گرده افشان است ؟
1- زنبور عسل جمعیتی بیشتر از سایر حشرات گرده افشان دارد .
2- شعاع پرواز زنبور عسل بیشتر از سایر حشرات گرده افشان است .
3- وفاداری زنبور عسل به گیاه و منطقه مورد نظر بیشتر است .
4- اثر کمتر سموم گیاهی روی زنبور عسل نسبت به سایر حشرات .
5- قدرت تولید مثل و تکثر بیشتر در نتیجه توان بیشتر زنبور عسل در ترمیم جمعیت های تلف شده.
6- اطلاعات بیشتر انسان از نحوه پرورش ، تکثیر و نگهداری زنبور عسل .
7- مطلوبیت بیشتر زنبور عسل نزد انسان به علت گرده افشانی بسیار مؤثر محصولات گیاهی ، و امکان تولید عسل ، موم ، بره موم توسط این حشره .
8- قابلیت سازش زنبور عسل با هر نوع شرایط آب و هوایی .
9- زمستان خواب نبودن و فعال بودن زنبور عسل در زمستان (بر خلاف بیشتر حشرات)
10- قابل انتقال بودن جمعیت های مورد نظر زنبور عسل به نقاط مورد نظر .
سرنوشت کشاورزی ، منبع طبیعی و انسان در غیاب زنبور عسل
حشرات گرده افشان و گیاهان گلدار ارتباط و وابستگی اکولوژیکی بسیار نزدیکی به هم دارند ، به طوری که فقدان این حشرات یا کاهش غیر ملاحظه آنها سبب نابودی گونه های بی شماری از گیاهان گلدار که گرده افشانی آنها وابسته به حشرات گرده افشان است خواهد . این حشرات ، علاوه بر نقش بسیار حیاطی که در گرده افشانی شمار زیادی از محصولات زراعی و باغی دارند ، بسیاری از گیاهان گلدار مرتعی و برخی از گیاهان جنگلی را نیز گرده افشانی می کنند . از طرفی دیگر بسیاری از گیاهان مرتعی تثبیت گننده و حاصلخیز کننده خاک نیز هستند و چنانچه حشرات گرده افشان موجب گرده افشانی گلهای آنها نشوند ، این گیاهان نابود می شوند . و با از بین رفتن پوشش های گیاهی خاک در معرض فرسایش و غیر حاصلخیز شدن قرار می گیرد. بنابراین می توان اذعان داشت که وجود حشرات گرده افشان برای جلوگیری از نابودی جنگل ها و مراتع و خاک ها اهمیت حیاتی دارد .
در کشاورزی نوین ، برخی از ارغام گونه های گیاهی که برای تولید محصول بیشتر اصلاح شده اند ، به صورت تک کشتی در سطوح بسیار وسیع کشت می شوند .
این پیشرفت از یک جهت موجب پیشرفت انبوه از ارقام مورد استفاده شده و از طرف دیگر عامل محدود شدن تنوع ژنتیکی این ارقام محسوب می شوند .
اما گرده افشانی غیر مستقیم که حشرات گرده افشان در آن نقش بسیار حیاتی دارند ، مسئله محدودیت تنوع ژنتیکی ارقام پر محصول را مرتفع می کند و لذا باید اذعان داشت که بون حشرات گرده افشان ، کشت های وسیع ارقام پر محصول اصلاح شده نمی توانست قابل دوام باشد .
با کمال تأسف باید گفت که علی رغم وابسته بودن مطلق حیات بسیاری از گونه های گیاهی به فعالیت حشرات گرده افشان ، کشاورزان و دست اندر کاران تولیدات زراعی و باغی ، ناآگاهانه و بدون اینکه بدانند چه بلایی سر خود و آیندگان می آورند ، به خیال محافظت محصولات خود از آفات و بیماری های گیاهی ، چنان بی برنامه و حساب نشده با انواع سموم گیاهی حشره کش به جان عموم حشرات افتاده اند که بیم کاهش جمعیت حشرات و در نهایت انقراض نسل بسیاری از گونه های مهم حشرات گرده افشان به عنوان یک ضایعه غیر قابل جبران و نابود کننده قسمت اعظم توان تولید در کشاورزی و منابع طبیعی وجود دارد .

آفات و
شکارچی های
بزرگ زنبور عسل

حشرات: بال پولکداران( بیدها)
مقدمه
1) بید موم خوار بزرگ
2) بید آرد ذرت هندی
انتشار
زیست شناسی
3) بید آرد مدیترانه ای
4) بید کله مرده


بید موم خوار بزرگ
بسیاری از مردم که با زنبورداری سروکار ندارند بید موم خوار بزرگ، گالریا ملونلا را حشره ای مفید می دانند. از این حشره برای تحقیق راجع به فیزیولوژی، سم شناسی و آسیب شناسی و نیز بعنوان میزبان مصنوعی برای تکثیر انبوه انگلهای دوبالان و نازک بالان استفاده می شود. اما بید موم خوار بزرگ تقریباً مهمترین آفت فرآورده های زنبورعسل است. هر سال این حشره زیانهای جدی به زنبورداران تجاری وارد می آورد. هرگاه کلنیهای زنبور عسل موجود در اب وهوای گرم ضعیف شوند یا بمیرند، لاروهای گالریا شانها کندو را می خورند به رشته های درهم پیچیده و توده های درهم برهم تبدیل می کنند. شرایطی که موجب کمبود مواد غذایی، و جود بیماری( مخصوصاً لوک آمریکایی) در کلنی، از دست رفتن ملکه،نبودن ملکه و کاهش شدید جمعیت زنبوران کارگر در نتیجه به کارگیری سموم آفت کشی، در آب وهوای گرم زنبوردار باید کلنیهای ضعیف خود را از نابودشدن بوسیله گالریا محافظت کند. فعالیتهای تخریبی بید موم خوار بزرگ در نواحی گرمسیری و نیمه گرمسیری شدید تر است دلیل آن احتمالاً وجود گونه هایی از این حشره است که همراه زنبور عسل در شرایط یکسان در نواحی جنوب آسیا به تدریج تکامل یافته اند.در حال حاضر در نقاط مختلف جهان در نزدیکی زنبورداریها، برای جلوگیری از خسارات بید موم خوار میلیونها نشان دود داده می شود. در یک زنبورداری در ایالات متحده با هزار کلنی بطور متوسط 57000 شان وجود دارد که هر سال نیم یا بیش از نیمی از آن باید به مدت شش ماه از سالل در انبار باشند تا دود داده شوند. در بخشهای گرمتر کشور حفاظت شانها در برابر بید موم خوار و عوامل دیگر یک امر حیاتی و بخشی از برنامه مدیریت زنبورداری است.
بیدموم خوار بزرگ علاوه بر حمله به کلنیهای زنبور عسل، آپیس، به آشیانة زنبوران به اصطلاح بی نیش و بامیل حمله می کند.
ریخت شناسی
لارو های تازه از تخم خارج شده گالریا به رنگ سفید- کرمی هستند، ناحیه پشت و جوانب بدن لاروهای مسن تر به رنگ خاکستری تا خاکستری سیاه درمی آید. در ایالات متحده، سویه هایی از این حشره که لارو هایشان در سنین بلوغ نیز به رنگ سفید هستند بطور تجارتی پرورش داده شده اند. لارو گالریا ملونلا بزرگترین بالپولکدار آلوده کننده شان است که طول آن به بیش از 28میلیمتر و وزنش به 240 میلیگرم می رسد.
پیله بید موم خوار بزرگ معمولاً سفید و بدون زائده است اما برخی از آنها بطور کامل با مدفوع و حشره نابالغ پوشیده می شود؛ طول پیلة معمولاً بین 12 تا 20 و قطرش بین 5 تا 7 میلمیتر است. اغلب لارو در آخرین مرحله لاروی از محل تغذیه خود بیرون می رود و روی دیواره یا جدار داخلی کند و پیله ای به دور خود می تند.
صفحات بزرگی که از چندین هزار پیله درست شده است منظره محنت آور آشنایی برای زنبورداران مناطق گرمسیری از جمله مناطق جنوبی ایالات متحده، است. ممکن است بیش از 10 هزار پیله در یک کندو از نوع لانگستروت دو طبقه ای با 10 قاب پیدا شود ولی معمولاً فقط نزدیک 250 لارو باندازه طبیعی می توانند روی یک شان به اندازه میلیمتر رشد کنند.
گالریا ملونلا بال بید نسبتاً کوچک و توپری است که طول بدن مادة آن 20 میلیمتر و وزن متوسط آن تقریباً 169 میلیگرم است. طول و وزن بید نر به شکل قابل توجهی کمتر است. علاوه بر این موضوع بیدنر را می توان از رنگ روشنتر بالهای قدامی آن ونیز دالبربودن حاشیه آنها تشخیص داد. پالپهای بید ماده تاجلو ادامه دارد و ظاهری منقار مانند به سر حشره می دهد. دو سوم قدامی بالهای پیشین بید بالغ سالم در هر دو جنس تیره رنگ است، اما یک سوم خلفی آن مناطق تاریک و روشن دارد. در دو جنس نر و ماده این حشره برحسب اینکه با یکدیگر تفاوت دارند انواع بالغ سفید، نقره ای بید، از موم و انواع قهوه ای تا سیاه خاکستری از مواد غذایی مخصوص لارو ها تغذیه می کنند. اگر دما و میزان غذا در دوران لاروری کم باشد، امکان دارد که بیدهای بالغ گالریا ملونلا از بیدهای بالغ موم خوار کوچک نیز کوچکتر شوند.

زیست شناسی بید بالغ
چرخة زندگی بید موم خوار از چهار هفته تاشش ماه متغیر است این حشره در صورت طولانی بودن چرخة زندگیش در مرحله پیش نوچه ای به خواب می رود. بید بالغ به غذا و آب احتیاج ندارند. بیدماده در مدت 4 الی10 روز بعد از خارج شدن از پیله شروع به تخمگذاری می کند و بین 300تا 600 تخم می گذارد که در برخی افراد به 1800 تخم هم می رسد.
گالریای بالغ از سه تا بیش از سی روز زنده می ماند. اما بیشتر ماده های تخمگذاری کرده اگر در دمای 30 تا 32 درجه سلسیوس نگهداری شوند در مدت 7 روز خواهد مرد. عمر بید مومخوار در دماهای پائینتر بطور قابل توجهی افزایش می یابد. عمر حشرة ماده بطور متوسط در دمای 40 درجه سلسیوس 8/3 روز و در دمای 20 درجه سلسیوس 6/19 روز است.
تخمهای گالریا
رنگ تخم بید موم خوار بزرگ از صورتی تا کرم و سفید متفاوت است. تشخیص آنها با چشم غیرمسلح یا اینکه اغلب به صورت دسته های 50 تا 150 تایی به هم چسبیده اند. مشکل است. بدون شک، عادت بید ماده به تخم گذاری در شکافهای کوچک و درزها موجب محافظت تخمها در مقابل زنبورهای کارگر و حشرات متجاوز دیگر هم می شود.
تکامل تخمها در هوای گرم( 29 تا 35 درجه سلسیوس) به سرعت انجام میشود. 5 روز که از تخمگذاری حشره گذشت، تخم تفریخ می یابد. در دمای 18 درجه سلسیوس، تفریخ تخم تا 30روز به طول انجامید. تخم اگر در معرض دمای زیاد(1/46 درجة سلسیوس یا بیشتر به مدت 70 دقیقه) یا دمای کم(صفر درجة سلسیوس به مدت 270 دقیقه) قرار گیرد 100 درصد قدرت باروری خود را از دست میدهد و می میرد.
لارو گالریا
بعد از تفریح تخم، لارو برای تغذیه اولیه خود از عسل، شهد، یا گردو استفاده می کند سپس لپة بیرونی دیوارهای حجره ها را سوراخ می کند یا به داخل حجره محتوی گرده نقب می زند لاروهای رشد کرده تونلهای خودر را تا حد میانی شان ادامه می دهد و به موازات تغذیه رشد می کند؛ در این محل لارو کاملاً از چنگ زنبورهای کارگر درامان است. لارو موم خوار بزرگ با سرعت غیرعادی رشد می کند. اگر مواد غذایی و دمای محیط مطلوب باشد، وزن آن در 10 روز اول پس از خروج ازتخم هر روز دو برابر می شود و در هیجدهمین یا نوزدهمین روز زندگی خود شروع به تنیدن پیله می کمند. این سرعت رشد به مفهوم آن است که همه شانهای آن دسته از کلنیهایی که جمعیت آنها براثر مسمومیت یا علل کاهش یافته است در مدت 10 تا 15 روز نابود خواهد شد. در نتیجه سرعت زیاد در رشد لارو گالریا مقادیر قابل توجهی حرارت متابولیکی ایجاد می کند بطوریکه دمایی تا 25 در جه سلسیوس بیشتر از دمای محیط د رمرکز محل تراکم لاروها بوجود می آید.
لارو گالریا علیرغم رشد سریعی که درشرایط مناسب دارد، می تواند حتی چنانچه غذا بطور مداوم هم در اختیارش قرار نگیرد با تغذی از مواد غذایی دیگر زنده بماند. در چنین شرایطی، مدت تکامل آن در مجموع( از تخم تا بلوغ) تا نزدیک شش ماه بطول می انجامد که درا ین صورت حشرة بالغ کوچکتر از معمول می شود.
لارو در حال رشد عملاً از همه محصولات زنبور عسل در کلنی تغذیه می کند. شانهای سیاه را چه حاوی عسل باشند یا گردو، یاهر دو ترجیح میدهد نوزاد زنبور( لارو یا شفیره) نیز در صورت کمبود غذا مورد حملة لاروهای گالریا قرار می گیرد در آب وهوای گرم، تعداد زیادی از لاروهای روی ستونهای موم، در میان گرده و بقایایی که در کف کندو ریخته شده است رشد می کند.
چنانچه شان عسل و شانهایی که به تازگی عسلشان گرفته شده است هنگام جابجا کردن از کندو و بخوبی در دست گرفته نشوند شدیداً آسیب دیده از بین می روند. در نواحی گرمسیری و نیمه گرمسیری لاروهای گالریا اغلب قالبهای موم زنبوران را آلوده می سازند. پرورش دهندگان زنبور عسل که در نواحی گرم کار می کنند باید مخصوصاً آن قسمت از موم زنبور عسل را که برای پرورش ملکه مورد استفاده قرار می گیرد( خانه های مومی مخصوص پرورش ملکه، مومی که برای خانه های چوبی مخصوص پرورش ملکه بکار گرفته می شود، و غیره) از صدمةلارو گالریا حفظ کنند. گرده جمع آوری شده بوسیله زنبوران عسل که از شانها جدا شده اند و نیز شکل های دیگر موم زنبوران، اغلب مورد هجوم لاروهای گالریا قرار نمی گیرند.
با اینکه موم غذای طبیعی لارو گالریا را تشکیل می دهد رشد آنها با تغذیه از موم خالص، مانند ورق موم، یاموم تازه معمولاً کامل نمی شوند. در آزمایشگاه بید موم خوار بزرگ به سادگی خود را با انواع مختلف جیره های غذایی محتوی فرآورده های غلات و عاری از موم، س